Deḛ taa dené d’ar Isaak
1 Abrakam tɔg yaa̰ ar ləbee al dɔ loo sula ya. Ndá Njesigənea̰ tɔr ndia dɔ Abrakam’g gə dɔ néje lai gə́ wɔji dəa lé. 2 Abrakam ula kura ləa gə́ diŋgam gə́ tɔg unda mareeje lai gə́ mee kəi’g ləa, yeḛ gə́ to njekaa dɔ néje ləa lai lé pana: Ma m’ra ndòo rɔi’g, maji kari ula jii gel biŋgim’g 3 ndá m’a kari un ndui gə ri Njesigənea̰, Ala gə́ dara ləm, gə Ala gə́ naŋg neelé ləm tɔ, gə mba kari taa dené mbuna ŋganje gə́ dené lə Kana̰je gə́ m’isi mbuna dee’g neelé ar ŋgonəm el. 4 Nɛ i a kaw ɓee ləm mbuna njénojije’g ləm gə mba taa dené kar ŋgonəm Isaak lé.
5 Kura lé tel ilá keneŋ pana: Banelə dené lé a ndigi ree səm njal teḛ ɓee gə́ neelé el. Ŋga see m’a kaw gə ŋgoni mee ɓee gə́ i ḭ keneŋ lé wa.
6 Abrakam ilá keneŋ pana: Məəi dɔ rɔi’g nà a kaw gə ŋgonəm nu ɓòo! 7 Njesigənea̰, Ala gə́ dara, yeḛ gə́ am m’unda loo mee kəi’g lə bɔm gə dɔ naŋg ɓee-kojim’g m’teḛ ləm, yeḛ gə́ ulam ta un ne ndia am ləm tɔ pana n’a kar ŋgakamje dɔ naŋg neelé, yeḛ nja a kula kura ləa gə́ dara nɔḭ’g. Ndá lé gə́ neelé ɓa i a taa dené keneŋ kar ŋgonəm ɓəi. 8 Ɓó lé dené lé ndigi ree səi loo gə́ nee el ndá ta ndukun neelé a kɔr dɔi’g ya. Nɛ né kára ba lé ŋgonəm ɓa yḛ̀ i a kaw səa nu el ya.
9 Kura neelé ila jia gin bḭgi Abrakam’g, yeḛ gə́ to ɓéeje ndá yeḛ un ndia aree gə mba ra néje neelé ya. 10 Kura lé ɔr jambalje dɔg mbuna jambalje’g lə ɓéeje ndá yeḛ ɔd aw. Yeḛ aw gə némajije lə ɓéeje mbata némajije lə ɓéeje lai to jia-yeḛ’g ya. Yeḛ uba naŋg ḭta aw Mesɔpotami aw teḛ ɓee-boo’g lə Naɔr.
11 Yeḛ ar jambalje lé d’ɔs kəji dee naŋg d’wa rɔ dee mbɔr bwa-mán gə́ to gir ɓee-boo’g lé. To kàrkemetag, kàr gə́ denéje teḛ d’aw gə mba to mán. 12 Ndá yeḛ ra tamaji togə́bè pana: Njesigənea̰, Ala lə ɓémje gə́ Abrakam, ma m’ra ndòo rɔi’g, ɓogənè am m’iŋga né gə́ wa məəm lé, wa ne noji gə ɓémje gə́ Abrakam ya! 13 Aa oo, ma m’aar naŋg mbɔr kəm-rəw-mán’g ndá ŋgama̰dje lə dəw-mee-ɓee-booje neelé d’a gə kunda loo teḛ gə mba ree to mán. 14 Ŋgoma̰də gə́ m’a gə kwɔiyee pana: Ma m’ra ndòo rɔi’g, maji kari rəm gə kulum mán ləi lam gə́ naŋg am m’ai ɓa ɓó lé yeḛ a tel kilam keneŋ pana: Maji kam m’ai ya ləm, jambalje ləm kara neḛ n’a kar dee d’ai ya ləm tɔ ndá maji kar yeḛ neelé to yeḛ gə́ i ɔree kédé wɔji ne dɔ Isaak kura ləi lé. Yen ɓa m’a gər to gə́ i wa noji gə ɓémje bèe ya.
15 Loo gə́ ta nai gə́ təa’g ya ɓəi ndá Rebeka, yeḛ gə́ d’ojee gə Betuel gə́ to ŋgolə Milka, dené lə Naɔr gə́ to ŋgoko̰ Abrakam lé ree gə kulum mán dɔ tamee’g. 16 Yeḛ to ŋgoma̰də gə́ ma̰də kəmee’g yaa̰. Yeḛ gər ŋgaw el ləm, diŋgam kára kara tibi mbɔree el ləm tɔ. Yeḛ risi uru naŋg ta mán’g, ɔr mán rusu kulum ləa ɓa tuga loo teḛ ɓəi. 17 Kura gə́ diŋgam neelé aḭ aw iŋgá kwɔiyee pana: Ma m’ra ndòo rɔi’g, am mán gə́ to mee kulum’g ləi bəl m’ai.
18 Yeḛ ila keneŋ pana: Mbai ləm, taa ai ya.
Ndá yeḛ rəm gə kulum ləa lé gə́ jia’g naŋg gə tɔgee gə mba karee ai tɔ. 19 Loo gə́ yeḛ aree ai mán lé mba̰ ndá yeḛ pana, M’a to mán kar jambalje ləi lé kara d’ai d’aree as dee nag ɓa.
20 Ndá yeḛ ɔs rəa ɓad aw budu mán gə́ mee kulum’g ləa mee godə-bwa-mán’g lə nékulje lé, tɔɓəi tel gə ŋgwɔd ta mán’g aw to maree bèe-bèe ya. Yeḛ to mán lé ar jambalje d’ai gə gel deḛ lai ya tɔ. 21 Dəw lé aar ée gərərə lal pata ndá kaaree wá paḭ. Yeḛ aar gə mba koo see Njesigənea̰ a gə k’ar neḛ né gə́ neḛ n’aw gə mbəa lé əsé a k’ar neḛ el was. 22 Loo gə́ jambalje d’ai mán mba̰ ndá dəw neelé un ŋgama larlɔr gə́ kwɔi ləa as ŋgan nékwɔji kwɔi-lə-né dɔg ləm, odo nḭgá larlɔrje joo gə́ kwɔi lə dee unda ŋgan nékwɔji kwɔi-lə-né tɔl-tɔl ləm tɔ. 23 Ndá yeḛ dəjee pana: See i to ŋgolə nawa. M’ra ndòo rɔi’g mba kari ulam ya. Mee kəi’g lə bɔbi lé see j’a kiŋga loo-to sí keneŋ loondul’g nee wa.
24 Yeḛ tel ilá keneŋ pana: Ma m’to ŋgolə Betuel gə́ to ŋgolə Milka gə́ yeḛ ojee gə Naɔr.
25 Yeḛ ulá ya tɔɓəi pana: Mu gə nésɔ lə nékulje to kəi lə sí rib-rib ləm, loo kar sí toje keneŋ loondul’g nee kara to keneŋ ya ləm tɔ.
26 Ndá dəw neelé ula dəa naŋg unda barmba no̰ Njesigənea̰’g 27 pana: Maji kar dɔ Njesigənea̰, Ala lə ɓémje gə́ Abrakam, ai səgərə, yeḛ gə́ ya̰ goo meekoso lemsé gə meemaji ləa mbata lə ɓémje el lé! Ma nja kara Njesigənea̰ ɔr nɔm rəbə saar am m’teḛ ne kəi lə ŋgako̰ ɓémje gə́ diŋgam ya tɔ.
28 Ŋgoma̰də neelé aḭ aw ndaji ta néje neelé ar njémeekəije lə kea̰je d’oo. 29 Rebeka lé ŋgokea̰ gə́ diŋgam kára si keneŋ ria lə Laba̰. Ndá Laba̰ lé teḛ raga aḭ aw rɔ dəw’g neelé par gə́ kəm-rəw-mán’g lé. 30 Yeḛ oo ŋgama gə niŋgáje joo ji kɔnanee’g lé ləm, yeḛ oo tapea gə́ pa pana: Dəw neelé pa togə́bè ləm tɔ ɓa yeḛ aw iŋga dəw neelé gə́ aar mbɔr jambalje’g ta kəm-rəw-mán’g ɓəi. 31 Ndá yeḛ pana: Gə́ ree, i gə́ Njesigənea̰ tɔr ndia dɔi’g lé! See ban ɓa i aar raga wa. Ma m’gɔl mee kəi mba̰ ləm, m’gɔl loo mbata lə jambalje lé mba̰ ləm tɔ.
32 Ndá dəw lé ree kəi ya tɔ. Laba̰ ar dee d’odo néje gir jambalje’g d’ɔm naŋg ləm, yeḛ ar jambalje mu gə nésɔ lə nékulje ləma, ar dee mán mba togo ne gɔl dəw neelé gə gɔl dee-deḛ gə́ ree səa lé ləm tɔ. 33 Tɔɓəi deḛ ree gə nésɔ d’unda nea̰’g. Nɛ yeḛ pana: M’a sɔ né el ɓəi saar m’a kulai ta gə́ to məəm’d gə́ kəm kulai lé ɓa. Laba̰ ulá pana: Maji, gə́ pa ya!
34 Togə́bè ɓa yeḛ pana: Ma m’to kura lə Abrakam. 35 Njesigənea̰ tɔr ndia dɔ ɓémje saar-saar aree tel to ne dəw gə́ boo. Yeḛ aree badje gə maŋgje ləm, larnda gə larlɔr ləm, ŋganjélookisije gə́ diŋgam gə njé gə́ dené ləma, jambalje gə mulayḛ̀je-je ləm tɔ. 36 Sara gə́ to dené lə ɓémje lé ɓuga mba̰ ɓa yeḛ oji ŋgon ar ɓémje ɓəi. Ndá yeḛ ɔm nékiŋgaje ləa lai jia-yeḛ’g ya. 37 Ɓémje am m’un ndum m’aree m’pana: M’a taa ŋgoma̰də mbuna ŋganje gə́ dené’g lə Kana̰je gə́ neḛ n’isi dɔ naŋg ɓee’g lə dee karee to dené lə ŋgon neḛ lé el. 38 Nɛ m’a kaw kəi lə bɔ neḛje gə rɔ njénojije’g lə neḛ ɓa mba taa dené keneŋ kar ŋgon neḛ ɓəi. 39 Ma m’ula ɓémje m’pana: Banelə dené neelé a ndigi ree səm loo gə́ nee’g el. 40 Ndá Abrakam lé ilam keneŋ pana: Njesigənea̰ gə́ neḛ njaa nea̰’g lé a kula gə kura ləa gə́ dara karee aw səm na̰’d ləm, a kar mbá gə́ m’aw lé a kwam maji ləm tɔ. Bèe ɓa m’a taa dené mee kəi’g lə bɔ neḛ Abrakamje gə mbuna njénojije’g lə neḛ kar ŋgon neḛ lé. 41 Loo gə́ ma m’teḛ rɔ njénojije’g lə neḛ mba̰ ɓa ta ndukun gə́ ma m’un ne ndum m’ar neḛ lé a kɔr dɔm’g ɓəi. Ɓó lé deḛ ndigi səm dɔ’g el ndá ta ndukun gə́ ma m’un m’ar neḛ kara a kɔr dɔm’g ya. 42 Ɓogənè ma m’teḛ kəm-rəw-mán’g ndá ma m’pana: Njesigənea̰, Ala lə ɓémje gə́ Abrakam, ɓó lé i ndigi kar mbá ləm gə́ m’aw lé wam maji ndá 43 aa oo, ma m’aar mbɔr kəm-rəw-mán’g nee ndá maji kar ŋgoma̰də gə́ a gə ree mba to mán lé, yeḛ gə́ m’a gə kwɔiyee pana: Ma m’ra ndòo rɔi’g mba kari am mán gə́ mee kulum’g ləi bəl m’ai 44 ɓa yeḛ a kilam’g pana: M’ai ləm, jambalje ləm kara neḛ n’a to mán kar dee ləm tɔ ndá maji karee-yeḛ nja to dené gə́ Njesigənea̰ ɔree wɔji ne dɔ ŋgolə ɓémje lé ya. 45 Loo gə́ m’ar m’ə̰ji taree nee lé məəm’g gə́ kḛji ya ɓəi ndá aa oo, Rebeka unda loo teḛ gə kulum mán dɔ tamee’g. Yeḛ risi uru naŋg ta kəm-rəw-mán’g ndá yeḛ to mán tɔ. Ma m’kwɔiyee m’pana: Ma m’ra ndòo rɔi’g kari am mán m’ai. 46 Ndá yeḛ un kulum mán ləa dɔ tamee’g lad gə tɔgee ula am pana: M’ai ndá n’a kar jambalje ləm kara d’a kai tɔ. Ma m’ai ləm, yeḛ ar jambalje ləm kara d’ai ləm tɔ. 47 Ma m’dəjee m’pana: See yeḛ to ŋgolə nawa. Yeḛ ilam keneŋ pana: Neḛ n’to ŋgolə Betuel gə́ to ŋgolə Naɔr gə Milka. Ma m’ula ŋgama əmee’g ləm, ma m’ula niŋgáje jia’g ləm tɔ. 48 Ma m’ula dɔm naŋg m’unda barmba no̰ Njesigənea̰’g, ma m’pidi Njesigənea̰, Ala lə ɓémje gə́ Abrakam, yeḛ gə́ ɔr nɔm orəm més mba kam m’taa ŋgolə ŋgoko̰ ɓémje gə́ dené m’ar ŋgonee lé. 49 Ɓasinè ɓó lé seḭ ndigije raje meemaji gə ɓémje kwaje ne səa noji ndá ulamje təsərə ya. Ɓó lé bèe el tɔ ndá ulamje təsərə amje m’oo ɓa m’a kaw par gə́ dɔkɔl əsé gə́ dɔgel ɓəi.
50 Yen ŋga Laba̰ gə Betuel d’ilá keneŋ pana: Né neelé ḭ rɔ Njesigənea̰’g ya. J’askəm kulai ta gə́ majel əsé yee gə́ maji lé el tɔ. 51 Aa oo, Rebeka aar nɔḭ’g nee ya. Maji kari təa aw səa gə mba karee to dené lə ŋgolə ɓéije, to gə́ Njesigənea̰ ulai lé tɔ.
52 Loo gə́ kura lə Abrakam oo ta lə dee mba̰ ndá yeḛ unda barmba no̰ Njesigənea̰’g. 53 Yen ŋga kura lé teḛ gə néje gə́ ra gə larnda gə larlɔr ləm, gə kubuje ləm tɔ ar Rebeka. Yeḛ ar ŋgokea̰ gə́ diŋgam gə kea̰je nébaoje gə́ lar dee uru kugu tɔ. 54 Gée gə́ gogo, yeḛ gə dəwje gə́ d’aw səa na̰’d lé d’usɔ né ləm gə d’ai né, ɓa deḛ d’ḭ d’aw to naŋg loondul’g neelé ɓəi tɔ.
Gə ndɔ rad, loo gə́ d’ḭta ndá kura lé pana: Ya̰je loo amje m’tel m’aw rɔ ɓémje’g ŋga. 55 Nɛ ŋgoko̰ Rebeka gə́ diŋgam gə kea̰je pa pana: Maji kar ŋgoma̰də lé nai sə sí lam ya ɓəi as ndɔ dɔg jén bèe ɓa i a kḭ kaw ɓəi.
56 Yeḛ tel ila dee keneŋ pana: Ɔgmje naŋg el mbata Njesigənea̰ ar mbá ləm gə́ m’aw lé wam maji. Ya̰’mje am m’tel m’aw rɔ ɓémje’g ya ɓa. 57 Tɔɓəi deḛ tel d’ilá keneŋ pana: Ar sí m’ɓar ŋgoma̰də lé mba karee oo sə sí taree ɓa.
58 Deḛ ɓar Rebeka dəjee pana: See i ndigi kaw gə dəw neelé wa.
Yeḛ tel ila dee keneŋ pana: Oiyo, m’a kaw ya.
59 Deḛ d’ya̰ rəw d’ar kɔnan dee Rebeka gə njeŋgəmee gə́ dené lé d’aw gə kura lə Abrakam gə dəwje ləa na̰’d. 60 Deḛ tɔr ndu dee dɔ Rebeka’g d’ulá pana:
Ǝi i gə́ to kɔnan sí lé
Maji kari tel to ko̰ ginkoji dəwje gə́ bula digi-digi ləm,
Maji kar ŋgakaije taa tarəwkɔg lə njéba̰je lə dee gə́ né ka̰ dee-deḛ ya ləm tɔ.
61 Rebeka ḭ gə ŋganjélookisije ləa gə́ dené na̰’d, deḛ d’uba jambalje d’aw goo dəw’g neelé. Kura lé ɔr no̰ Rebeka aw səa.
62 Nɛ Isaak lé ḭ bwa-mán gə́ ria lə Lahai-rɔi ndá yeḛ si dɔ naŋg ɓee gə́ par gə́ dɔkɔl. 63 Ndɔ kára bèe kàrkemetag, Isaak aw mee ndɔ’g gə mba la̰ji ta mée’g. Yeḛ un kəmee gə́ tar aa loo ndá yeḛ oo jambalje gə́ d’aw ree. 64 Rebeka kara un kəmee gə́ tar oo Isaak tɔ ndá yeḛ ḭ dɔ jambal’g ləa risi ur naŋg tɔ. 65 Yeḛ dəji kura lé pana: See dəw gə́ aw njaa mee ndɔ’g mba tila kəm sí lé see to nawa.
Ndá kura lé ilá keneŋ pana: Yeḛ to ɓémje ya.
Togə́bè yeḛ un kubu on ne kəmee. 66 Kura lé ndaji ta néje lai gə́ yeḛ ra lé ar Isaak oo. 67 Isaak ɔr no̰ Rebeka aw səa mee kəi-kubu’g lə kea̰je gə́ Sara. Yeḛ taa Rebeka gə́ dené ləa ndá yeḛ undá dan kəmee’g tɔ. Yee gə́ nee ɓa ar mee Isaak to ne lɔm goo kwəi’g lə kea̰je ya.
© Ngambai Bible © Alliance Biblique du Tchad 1989, 2015.
