Bani Israaʼiil abado sanam hana ijil
1 Wa wakit al-chaʼab chaafo Muusa ma nazal leehum ajala min al-jabal, humman jo le Haaruun wa gaalo leyah : «Gumm sawwi leena sanam naʼabuduuh. Wa yuguudna fi machiina achaan al-naadum al-yuguulu leyah Muusa da, hu bas al-maragaana min balad Masir wa laakin hassaʼ da, ma naʼarfu chunu al-bigi leyah.» 2 Wa Haaruun radda leehum wa gaal : «Sillu al-khuruus hana l-dahab al-fi udne awiinku wa awlaadku wa banaatku wa jiibuuhum leyi.» 3 Wa kulla l-chaʼab sallo al-khuruus hana l-dahab al-fi udneehum wa antoohum le Haaruun. 4 Wa hu chaal minhum al-dahab da wa gataʼah wa sabbaah fi gaalib wa sanaʼ beyah sanam hana ijil. Wa humman gaalo : «Ya Bani Israaʼiil, al-sanam da bas ilaahku al-maragaaku min balad Masir !»
5 Wa wakit Haaruun chaaf al-cheyy da, bana madbah giddaam al-ijil. Wa hajja le l-naas wa gaal : «Ambaakir iid le ilaahna !» 6 Wa ambaakir be fajur, humman gaddamo dahaaya muharragiin wa dahaaya salaama. Wa baʼad da, akalo wa chirbo wa gammo yalʼabo.
Muusa chahad Allah fi chaan chaʼabah
7 Wa fi l-bakaan da, Allah gaal le Muusa : «Gumm anzil achaan chaʼabak al-inta maragtuhum min balad Masir tallafo khalaas. 8 Wa ajala ke bas talago al-derib al-ana amartuhum beyah wa sanaʼo leehum sanam hana ijil wa sajado giddaamah. Wa gaddamo leyah dahaaya wa gaalo : ‹Ya Bani Israaʼiil, al-sanam da bas ilaahku al-maragaaku min balad Masir !›»
9 Wa Allah gaal battaan le Muusa : «Ana chift chaʼabak da, humman raashum gawi. 10 Wa hassaʼ da, khalli khadabi yanzil fooghum wa nidammirhum marra waahid. Wa laakin minnak inta kamaan, namrug umma kabiire.»
11 Wa Muusa chahad Allah Ilaahah fi chaan chaʼabah wa gaal : «Ya Allah, maala khadabak yanzil fi chaʼabak al-inta maragtuhum min balad Masir be gudra kabiire wa iid chadiide ? 12 Wa maala tikhalli al-Masriyiin yichchammato foogna wa yuguulu : ‹Achaan Allah ma yidoorhum bas hu maragaahum min hini wa waddaahum le yaktulhum fi lubb al-jibaal. Wa be da, hu yuguchchuhum marra waahid min al-ard.› Ya Rabb, ma takhdab le chaʼabak wa khalli khadabak al-awwal kharrart tinazzilah fooghum. 13 Wa fakkir fi abiidak Ibraahiim wa Ishaakh wa Yaakhuub al-inta zaatak halaft leehum wa gult : ‹Nisawwi zurriiyitku katiire misil nujuum al-sama. Wa nantiihum kulla l-balad al-ana waaʼadtuhum beeha. Wa hi tabga warasathum le l-abad.›»
14 Wa khalaas, Allah khalla khadabah al-awwal kharrar yinazzilah fi chaʼabah.
Muusa kassar liihaan al-muʼaahada
15 Wa baʼad da, Muusa nazal min al-jabal wa fi iidah al-liihaan al-itneen hana l-muʼaahada. Wa l-liihaan dool maktuubiin jaay wa jaay. 16 Wa l-Rabb bas sawwaahum wa katab fooghum. 17 Wa wakit gaaʼidiin yanzulu, Yachuuʼ simiʼ harakat al-chaʼab wa gaal le Muusa : «Ana gaaʼid nasmaʼ haraka hint harib fi l-fariig.» 18 Wa Muusa radda leyah wa gaal :
«Al-haraka di wa la hint nasur
wa la hint haziime.
Al-haraka al-ana gaaʼid nasmaʼha di,
hint khine.»
19 Wa wakit Muusa ja gariib le l-fariig wa chaaf al-ijil wa l-naas gaaʼidiin yalʼabo, hu ziʼil zaʼal chadiid. Wa l-liihaan al-fi iidah zagalaahum fi gaʼar al-jabal wa kassaraahum. 20 Wa hu chaal al-ijil al-humman sanaʼooh wa harragah fi l-naar wa rihikah lahaddi bigi dagiig wa sabbaah fi almi wa zagaah le Bani Israaʼiil.
21 Wa Muusa gaal le Haaruun : «Al-chaʼab dool sawwo leek chunu lahaddi tijiibhum le zanib kabiir misil da ?» 22 Wa Haaruun radda leyah wa gaal : «Ma tazʼal, ya siidi ! Inta zaatak taʼarfah al-chaʼab dool yiriidu illa l-fasaala. 23 Wa humman gaalo leyi : ‹Sawwi leena sanam naʼabuduuh. Wa yuguudna fi machiina achaan al-naadum al-yuguulu leyah Muusa da, hu bas al-maragaana min balad Masir wa laakin hassaʼ ma naʼarfu chunu al-bigi leyah.› 24 Wa ana gult leehum : ‹Al-naadum al-indah dahab khalli yisillah wa yantiih leyi.› Wa ana zagaltah fi l-naar wa tawwaali ke, marag al-ijil da !»
Al-Laawiyiin yaktulu akhwaanhum
25 Wa khalaas, Muusa irif kadar al-chaʼab gaaʼidiin yisawwu ayyi cheyy bala huduud. Wa Haaruun kula ma gidir leehum. Wa be da, udwaanhum gaaʼidiin yichchammato leehum. 26 Wa Muusa wagaf fi madkhal al-fariig wa gaal : «Ayyi naadum minku al-yitaabiʼ Allah, khalli yaji leyi.» Wa khalaas, kulla rujaal al-Laawiyiin jo leyah wa wagafo maʼaayah. 27 Wa hu gaal leehum : «Daahu Allah Ilaah Bani Israaʼiil gaal : ‹Khalli ayyi waahid minku yichiil seefah wa yuchugg kulla l-fariig wa yaktul akhuuh wa rafiigah wa jaarah.›»
28 Wa khalaas, al-Laawiyiin tabbago kalaam Muusa. Wa fi l-yoom da, katalo hawaale 3 000 raajil. 29 Wa Muusa gaal le l-Laawiyiin : «Min al-yoom, khassastu nufuusku le Allah achaan intu gammeetu ayyi waahid didd wileedah wa didd akhuuh. Wa be da, Allah antaaku baraka.»
Muusa chahad khufraan le l-chaʼab
30 Wa ambaakir be fajur, Muusa gaal le l-chaʼab : «Intu sawweetu zanib kabiir. Hassaʼ da, ana narkab al-jabal wa nisawwi leeku kaffaara. Akuun Allah yakhfir leeku zanibku.»
31 Wa Muusa gabbal le Allah wa chahadah wa gaal : «Ya Rabb, chaʼabak dool sawwo zanib kabiir. Sawwo leehum ilaah min dahab le yaʼabuduuh. 32 Ya Rabb, akhfir leehum zanibhum ! Aw guchch usmi min kitaabak al-inta katabtah.» 33 Wa Allah gaal le Muusa : «Illa l-naadum al-aznab giddaami, ana nuguchch usmah min kitaabi. 34 Wa hassaʼ da, amchi guud al-chaʼab wa waddiihum fi l-bakaan al-ana gultah leek. Wa malaki yuguudku fi machiiku. Wa laakin yoom nugumm, niʼaakhib al-chaʼab da be sabab zanibhum.»
35 Wa khalaas, Allah nazzal waba fi l-chaʼab achaan abado al-ijil al-Haaruun sanaʼah leehum.
We dǝǝ ma vãm kaŋnyeeri
(CuuƁ 9:6-29)1 Ne cok za Israel mo kwora Mosus mo nǝn tǝ waa Sinai bai ɗǝr gin sǝŋ, so taira ge wo Aron, faara nyi ko: Na gyo, mo ge joŋ masǝŋ mai moo syee pel ɓuu nyi ru, mor dǝɓ ma ɗii ne Mosus mai mo pǝ̃ǝ gin sǝr Egiɓ ne ru, ru tǝ fan mai mo joŋ ko ɓo ya. 2 So Aron faa nyi ra: We nǝǝ tǝgaa vãm kaŋnyeeri makẽne mo sok ŋwǝǝ ɓii ne wee ɓii mawǝǝ tǝkine maŋwǝǝ we gee me ne ko. 3 Za daŋ nǝǝra tǝgaa makẽne mo sok ɓǝǝra, ge nyira nyi Aron. 4 Ako nyiŋ jol ɓǝǝ coo we dǝǝ ne ko.
So za faa: Ana za Israel, masǝŋ man mai mo pǝ̃ǝ ne na gin sǝr Egiɓ ye nyẽeno.
5 Ne cok Aron mo kwo naiko, so vuu cok joŋ syiŋ pel we dǝǝ ahe, lai ɓǝ faa: Tǝ'nan na ge joŋ fĩi ma yii Dǝɓlii. 6 Tǝ'nan ah jurra ne zah'nan pimpim joŋra syiŋ suŋwii, so joŋra syiŋ ma nyi jam, haira sǝŋ rera farelle, zwahra fanne, so urra sǝŋ joŋ kyẽmme.
7 So Masǝŋ faa nyi Mosus: Mo gyo, mo ɗǝr ge sǝŋ o, mor za ɓo mai mo pǝ̃ǝ gin sǝr Egiɓ ne ra joŋra faɓe' soɓra me ɓoo ɓe. 8 Hǝǝra zyak fahlii mai me cuu nyi ra ne pel sǝ ɓe, coora we dǝǝ mor suu ɓǝǝra, juura pel ne joŋ syiŋ wol ahe, so faara tǝgǝǝ ki: Masǝŋ man mai mo pǝ̃ǝ ne na gin sǝr Egiɓ ye nyẽeno. 9 So faa nyi Mosus: Me kwo ɓe, za rai za tǝtǝl yak yo. 10 Zǝzǝ̃ǝko mo soɓ me ɓaŋ kpãh ne ra pǝ'manne, ka me ik ra, so me ga joŋ zahban malii ne mo.
11 Amma Mosus pǝǝ Dǝɓlii Masǝŋ ah faa: Dǝɓlii, mor fẽe mo ga ɓaŋ kpãh tǝ za ɓo makẽne mo pǝ̃ǝ ne ra gin sǝr Egiɓ ne yǝk ɓo tǝkine swah ɓo ne? 12 Ka Egiɓien mo faara ɗǝne, Dǝɓlii pǝ̃ǝ ne za nyẽe kee ka ik ra tǝ waa ka muŋ tǝɗii ɓǝǝ wo sǝr ne? Mo jin soɓ ɓaŋ kpãh ɓo, mo fer ɓǝɓe' mai mo lǝŋ ɓo ka joŋ wo za ɓo. 13 Mo foo ɓǝ Abraham, Isak tǝkine Yakuɓ byak ɓo ra makẽne mo haa zah nyi ra ne tǝɗii suu ɓo, mo faa: Zye ga ɓoo morsǝ̃ǝ ɓii tǝgbana ŋwǝǝmǝŋgai sǝŋ, sǝr mai daŋ me faa ɓǝ ah nyi we, me ga nyi nyi wee ɓǝr ɓii ka mo rera ga lii. 14 So Dǝɓlii fer ɓǝɓe' mai mo lǝŋ ɓo kǝnah ka joŋ wo zan ahe.
15 Mosus so ɗǝr gin tǝ waa ge sǝŋ, tǝsal no jol ah gwa, ɓǝ lai ŋwǝǝ ɓo tǝtǝl ah ra nǝkǝki ah ra gwa daŋ. 16 Tǝsal ah ra Masǝŋ ye zyeɓɓe, so ŋwǝǝ ɓǝ lai ɓo tǝl ahe, ɗea ɓo gŋ ɗeare.
17 So Joswa laa ɓǝ ŋwaa za Israel mo tǝ 'nyahra suu, faa nyi Mosus: Ɓǝ ŋwaa sal no cok ɗǝrri. 18 Mosus zyii faa: Kyaŋ ah ka na kyaŋ za ma nĩira sal a, ka na kyaŋ za makẽne za mo nĩi ra ɓo ya ta, amma me laa na kyaŋ lǝŋni.
19 Ne cok Mosus mo ge gwari ne cok ɗǝrri, ge kwo we dǝǝ tǝkine kyẽmme, ɓaŋ kpãh pǝ'manne, so soɓ tǝsal ma'ah mo jol ah ɓaa ge sǝŋ, dah ɓǝri ɓǝri ɓal waare. 20 So ɓaŋ we dǝǝ ah mai mo coora ɓo syak ne wii, swah na sum fok ge tǝ bii, joŋ za Israel zwahra bii ahe.
21 Mosus fii Aron: Za mai joŋra mo ɗii ŋhaa ka mo kwak faɓe' malii mai ge tǝ ɓǝǝ ne ne? 22 Aron zyii faa: Dǝɓlii ɓe mo ɓaŋ kpãh ka, mo tǝ za nyẽe ne suu ɓo ara pǝɓe'. 23 Mor faara nyi me: Mo joŋ masǝŋ mai moo syee pel ɓuu nyi ru, mor dǝɓ ma ɗii ne Mosus mai mo pǝ̃ǝ gin sǝr Egiɓ ne ru, ru tǝ fan mai mo joŋ ko ɓo ya. 24 Me so faa nyi ra: Koo zune mo no ne vãm kaŋnyeeri, mo nǝǝko ge ne ko. Nyira nyi me, me ɓaa ge tǝ wii, so we dǝǝ nyẽe pǝ̃ǝ gin gŋ.
25 Mosus kwo ɓe, Aron soɓ za joŋra fan mai zahzyil ɓǝǝ mo 'yahe, so ciŋra tǝgwĩi pel za syiŋ ɓǝǝra. 26 So Mosus uu zahfah zahjulli, faa: Za ma ɗuu Dǝɓlii daŋ mo gera wo ɓe. Wee Lewi daŋ taira ge wol ahe. 27 Faa nyi ra: Dǝɓlii Masǝŋ Israel faa: Koo zune kǝsyil ɓii mo ɓaŋ kafahe, we kyãh zahjul daŋ daga zahfah ma kǝki ŋhaa dai ma kǝki ahe, ka koo zune daŋ mo ik naa pamme, mo ik palyaŋ ah ra tǝkine jǝk ah ra ge lalle. 28 Wee Lewi joŋ fan makẽne Mosus mo faa. Com ah dǝfuu wuk kǝsyil za ujenere sai. 29 Mosus faa nyi Lewitien: Tǝ'nahko we nyi suu ɓii mor Dǝɓlii ɓe, mor we ik wee ɓii tǝkine naa ma ɓii ge lalle. Mor ahe, Dǝɓlii ga ẽe we tǝ'nahko.
30 Tǝ'nan ah Mosus faa nyi zana: We joŋ faɓe' malii ɓo wo Dǝɓlii, zǝzǝ̃ǝko me yah ga wo Dǝɓlii, me ga joŋ syiŋ wo Dǝɓlii, ɗah maki a rwah faɓe' ɓii ga lal no ne? 31 So Mosus kal ge wo Dǝɓlii faa: Kaiya, za nyẽe joŋ faɓe' malii wo ɓo ɓe, joŋra masǝŋ mor suu ɓǝǝ ne vãm kaŋnyeeri. 32 Amma zǝzǝ̃ǝko moo zyii no ɓe, mo rwah faɓe' ɓǝǝra, mo ka nai ya ɓe, me pǝǝ mo, mo rwah tǝɗii ɓe pǝ ɗerewol ɓo mai mo ŋwǝǝ tǝɗii za ɓo ɓo gŋ ge lalle. 33 Amma Dǝɓlii faa nyi Mosus: Dǝɓ mai mo joŋ faɓe' wo ɓe ye me ga rwah tǝɗii ah pǝ ɗerewol ɓe ga lalle. 34 Zǝzǝ̃ǝko, mo gyo, mo ge cok mai me faa ɓǝ ah ɓo mo ne za o, angelos ɓe ga kal pel ɓiiri, amma zah'nan ah no ginni, me ga ŋgoŋ kiita tǝ zai mor faɓe' ɓǝǝra.
35 So Dǝɓlii ik za Israel, mor joŋra Aron ne doole coo we dǝǝ.
