Muusa yiʼarrif al-chaʼab be amal Allah
1 Hibbu Allah Ilaahku wa daayman ahfado wasiiyaatah wa churuutah wa gawaaniinah. 2 Intu al-yoom ma misil iyaalku al-ma chaafo cheyy wa la simʼo cheyy. Wa laakin intu taʼarfuuh. Allah Ilaahku darrasaaku wa iriftu azamatah wa iidah al-chadiide wa duraaʼah al-gawi.
3 Wa iriftu ajaaybah wa aʼmaalah al-sawwaahum fi lubb Masir didd Firʼoon malik Masir wa didd kulla baladah. 4 Wa intu chiftu al-sawwaah fi deech Masir wakit gaaʼidiin yitaaruduuku. Hu galab almi al-bahar al-Ahmar fi kheelhum wa arabaathum. Wa Allah dammaraahum damaar kaamil lahaddi l-yoom humman ma fiihum.
5 Wa intu chiftu al-sawwaah leeku min al-sahara lahaddi jiitu hini. 6 Wa intu chiftu al-sawwaah fi Dataan wa Abiraam iyaal Aliyaab min gabiilat Raʼuubiin giddaam kulla Bani Israaʼiil, wakit al-ard fatahat khachumha wa zaratathum, humman wa aayilaathum wa khiyamhum wa kulla l-naas al-taabʼiin leehum.
7 Aywa, be uyuunku chiftu kulla l-amal al-kabiir al-sawwaah Allah. 8 Wa be da, tabbugu kulla l-wasaaya al-nantiihum leeku al-yoom achaan tabgo chudaad wa tadkhulu fi l-balad wa tichiiluuha warasa. 9 Wa be da, taskunu mudda tawiile fi l-balad al-Allah halaf yantiiha le juduudku wa le zurriiyithum. Wa di l-balad al-malaane be l-laban wa l-asal.
Mustakhbal al-chaʼab
10 Achaan al-balad al-tamchu leeha wa tichiiluuha warasa, di ma misil balad Masir al-intu maragtu minha. Fi balad Masir intu titeerubu ziraaʼitku wa tazguuha be nagiliin almi misil jineene hana khudrawaat. 11 Wa laakin al-balad al-tamchu foogha wa tichiiluuha warasa di, hi balad al-indaha jibaal wa wudyaan mazgiiye be matar al-sama. 12 Wa l-balad di, Allah Ilaahku gaaʼid yarʼaaha wa yiraakhibha min bidaayit al-sana lahaddi aakhirha.
13 Wa kan tasmaʼo wasiiyaati al-nantiihum leeku al-yoom wa tihibbu Allah Ilaahku wa takhdumu leyah be kulla guluubku wa kulla fikirku, 14 khalaas hu yinazzil matar fi l-wakit al-muwaafig fi bidaayit al-khariif wa l-richaach. Wa baʼadah, yaji al-darat al-foogah tilimmu gamehku wa khamarku wa dihinku. 15 Wa hu yigawwim gechch fi ziraaʼitku le bahaayimku wa intu taakulu wa tachbaʼo.
16 Angarʼu ma tikhallu guluubku yinkhachcho wa taʼabudu ilaahaat aakhariin wa tasjudu giddaamhum. 17 Wa da achaan, Allah yakhdab leeku wa khalaas yadhar al-sama ma tinazzil matar wa l-ard ma tigawwim maʼaach. Wa khalaas, tingachcho tawwaali min al-balad al-adiile al-hu antaaha leeku.
18 Wa Allah gaal : «Kalaami da ahfadooh fi guluubku wa khuttuuh fi fikirku wa sawwuuh misil alaama al-tarbutuuha fi iideeku wa misil hilaal al-tiʼalluguuh fi jabhaatku ambeenaat uyuunku. 19 Wa allumuuh le iyaalku wa kallumu beyah fi l-beet wa fi l-safar wa wakit raagdiin wa gaaymiin. 20 Wa aktubuuh fi iidaan biibaan buyuutku wa fi madkhal hillaalku. 21 Wa be da, ayyaam umurku wa umur iyaalku yabgo tuwaal fi l-balad al-ana Allah halaft wa gult nantiiha le juduudku. Wa da misil umur al-sama min foog le l-ard.»
22 Achaan kan tahfado kulla l-wasaaya al-naamurku beehum wa titabbuguuhum wa tihibbu Allah Ilaahku wa tichiilu derbah wa titmassako beyah, 23 khalaas Allah yatrud giddaamku al-umam al-kubaar wa chudaad minku. Wa intu tichiilu arduhum. 24 Wa ayyi bakaan al-rijilku tafjakhah yabga hanaaku. Wa huduudku yabgo min al-sahara fi l-wati lahaddi Lubnaan fi l-munchaakh wa min bahar al-Furaat fi l-sabaah lahaddi l-bahar al-Abyad fi l-kharib. 25 Wa ma fi ayyi naadum yagdar yagiif giddaamku. Wa misil Allah Ilaahku gaalah fi ayyi balad al-tamchu foogha hu yidiss al-ruʼub wa l-khoof fi chaʼabha wa humman yakhaafo minku.
Al-baraka wa l-laʼana
26 Wa chiifu daahu al-yoom ana nukhutt giddaamku al-baraka wa l-laʼana. 27 Wa talgo al-baraka kan simiʼtu wasaaya Allah Ilaahku al-naamurku beehum al-yoom. 28 Wa talgo al-laʼana kan ma tasmaʼo wasaaya Allah Ilaahku wa tikissu baʼiid min al-derib al-naamurku beyah al-yoom wa titaabuʼu leeku ilaahaat aakhariin al-awwal ma taʼarfuuhum.
29 Wa wakit Allah Ilaahku yiwaddiiku fi l-balad al-tamchu leeha wa tichiiluuha warasa, atlaʼo fi raas jabal Gariziim wa ballukhu be l-baraka wa atlaʼo fi raas jabal Ibaal wa ballukhu be l-laʼana. 30 Wa l-jibaal dool gaaʼidiin khaadi le bahar al-Urdun ale jiihat al-kharib fi balad al-Kanʼaaniyiin al-saakniin fi l-Araba mugaabiliin Gilgaal jamb chadar al-kubaar hana Muura.
31 Wa tagtaʼo bahar al-Urdun wa tamchu tichiilu al-balad al-Allah Ilaahku antaaha leeku warasa. Intu tichiiluuha wa taskunu foogha. 32 Wa intu tahfado wa titabbugu kulla l-churuut wa l-gawaaniin al-nantiihum leeku al-yoom.
Ge humba yam ahle suma Alona mi lazi ki Israel-lîna
1 Moise mi de kua ala: Agi lagi yam Ma didina Alo magina, agi tid’igi kur lovot mamba burâ ki burâ yam zla mamba, yam gat mamba, yam vun mam ma hed’a mi. 2 Agi wagi ini ala mi hazi nga ni mi grogi suma a wazi nga d’uo na d’i. Wani mi hazi ni mi agi suma wagi ngopa hAlo maginid’a ki ngol mamba kabom ma ad’engâ ki bigam mba nga zid’a kam akulo zid’ina. 3 Agi wagi ahle suma simata ki sun nda mi ndagat vunat avo Ezipte ki Faron kambas mambid’a. 4 Agi wagi sun nda mi lat yam b’ranga hi Ezipte-nid’a, yam akulumei mazina, yam pus mazi ma dur ayîna kid’a mi kuzuzi mbiyo alum ma ngol ma Tchereuna kazi kä ata yima a nga digigi blogoginid’a. Ata yi máma Ma didina mi tchazi woi ki irazi fafat gak ini. 5 Agi wagi ahle suma mi lazi abagei hur fulâ dei gak mba magi d’a ini ata yima wanid’a. 6 Agi wagi ahle suma mi lazi ki Datan azi ki Abiram Eliyap ma ad’u andjafâ hi Ruben-na gromina, nana ba, andagad’a ti ngo vunat ti ligizi zlapa ki sum mazina kahle mazina ki zlub’u mazid’a ki suma a i ad’uzina woi aduk Israel-lâ pet mi. 7 Ni agi tagid’a ba, wagi sun nda nglo d’a pet ta Ma didina mi lata ki iragiya.
8 Kayam ndata, agi tid’igi yam vun ma he ma an nga ni hagizi ini wana kayambala agi fagi ad’enga á hlagi ambas sa agi kalagi kurut wanda djona d’a, 9 kayambala agi tagi tatâ yam ambas sa Ma didina mi gun tam kat mabuyogi ngolo á hazizi kandjavaziya d’a. Nambas sa ambira ki mbul ayuma a nga sor kä kuad’a.
Ambas sa Ma didina mi tin iram kata
10 Moise mi de kua ala: Kayam ambas sa agi i hlagizi wanda, ti nga ni d’igi ambas sa Ezipte d’a agi buzugugï woi kat ta agi zaragi awuna kua agi vogi mbina ad’um d’igi suma a zum asinena a vo mbina ad’uma na d’i. 11 Ambas sa agi i hlat wanda nambas sa ahuniyôna ki hora a nga kuad’a, nambas sa alona mi se kata, 12 nambas sa Ma didina Alo magina nga mi ngomota, ni d’a Ma didina Alo magina iram nga tinda kat burâ ki burâ ata ad’u tinda hi bizad’id’a dei gak dabi matid’a.
13 Ma didina mi dala: Le agi gagi yagi kä ad’u vun man ma he ma an nga ni hagizi ini wana á lagi kan an Ma didina Alo magina á lan sunda ki hurugi pet mi ni, 14 an mba ni sagi alona ata yamu, alo ma hod’ogeid’a kalo ma dabid’a mi. Agi mba dud’ugi awu magina ki guguzlu magid’a, agi mba yorogi mbul magina mi. 15 An mba ni se asuna mi d’uwar magina; agi mba tagiya, agi mba hobogiya.
16 Agi gologi tagi djivi á d’ezegi woi kur lovot ta d’ingêra á kud’urogi alo ma dingâ á grivigi kä avoromu. 17 Le agi lagi na ni, Ma didina hurum mba mi zal kagiya, mba mi duk ir akulod’a, alona mba mi se kagi d’i, andagad’a mba d’i wul awuna d’i, agi mba dabagi woi atogo zak yam ambas sa djivi d’a Ma didina Alo magina nga mi hagizid’a mi.
18 Zla d’a an nga ni dagizi wanda, agi humugiziya, agi vagizi kurugi mi. Agi djinigizi del abogi d’igi vama taka na, agi djinigizi avorogi d’igi vama taka na mi. 19 Agi mba had’agizi mi grogina, agi mba dagizi zlazi woi ata yima agi mba kagagi kä avo hur aziyagina, ata yima agi mba tchologi á igi akoid’ina, ata yima agi mba burugi kä na, ata yima agi mba tchologi akulona mi. 20 Agi mba b’irizi akulo avun bil magina ki vun agrek magina mi. 21 Hina wani, agi ki grogina mba tagi tatâ d’igi akulod’a ti nga kaka tatâ akulo yam andagad’a na, yam andaga d’a Ma didina mi gun tam kat mabuyogi ngolo á hazizid’a.
22 Le agi nga ngomogi vun ma he ma pet ma an hagizi wana djiviya, le agi nga tid’igi kazi á le yam Ma didina Alo magina, á tid’igi kur lovot mamba, á reyêgi tagi ki sed’em mi ni, 23 Ma didina Alo magina mba mi dik andjaf ma kalagi kablaud’a mi kalagi ki sib’ika mi na woi avorogiya, agi mba hlagi ambasa mi. 24 Ata yima lara ma agi mba tinigi asegi kuana pet, mba mi arî magina, haga magid’a mba d’i tinï ad’ud’a ni hur fulâ dei gak ti mba avo Liban, ti kal gak ti i avun alum ma Efrat-na ti djak gak ti i avun alum ma ngol ma Mediterane-na abo ma fladegena. 25 Sama mba mi tchol avorogina mi nga d’i. Kur ambas sa lara d’a agi mba igi kuad’a, Ma didina Alo magina mba mi mbut suma mandarâ, a mba zlak avorogi d’igi mam tam de na mi.
26 Gola! Ini an nga ni tinigi vun ma b’ed’a ki vun ma ged’a djak avorogiya. 27 Le agi nga tid’igi yam vun ma hed’a hi Ma didina Alo magina ma an nga ni hagizi ini wana ni, mam mba mi b’e vuna kagiya. 28 Le agi gagi nga yagi kä ad’u vun ma hed’a hAlo maginina d’uo, le agi d’ezegi woi kur lovot mam mba an tagagizi inid’a á zlabagi kalo ma ding ma agi wum nga d’uo na ni, mam mba mi gagi vuna.
29 Fata Ma didina Alo magina mi kalagi wa kur ambas sa agi i hlagizi wanda ni, agi mba dagi zla d’a yam b’e vunid’a yam ahina d’a Garizim-mba, agi mba dagi zla d’a yam ge vunid’a yam ahina d’a Ebal-la mi. 30 Ahuniyô ndazina a sä nabo alum ma Jurdê-na woi hî, bugol lovot ta abo ma fladegena yam ambasa hi suma Kanan suma a nga kaka Araba-na ngagad’a yam Gilgal d’ar go kagu sen ma More-na. 31 Kayam agi nga djagagi alum ma Jurdê-na á hlagi ambas sa Ma didina Alo magina nga mi hagizid’a, agi mba hlad’u, agi mba kagagi kat mi.
32 Gat ta tetenga ki vun ma he ma an nga ni hagizi inina, agi ngomoziya, agi lagi sunda kazi mi.
