Akhwaan Isa lissaaʼ ma aamano beyah
1 Wa baʼad da, Isa gamma yuruukh fi hillaal hana daar al-Jaliil. Hu ma dawwar yuruukh fi hillaal hana daar al-Yahuudiiya achaan kubaaraat al-Yahuud dawwaro yaktuluuh. 2 Wa iid al-Yahuud al-binaaduuh iid al-Lagaadiib garrab. 3 Wa akhwaan Isa gaalo leyah : «Gumm min hini. Amchi fi daar al-Yahuudiiya wa khalli talaamiizak yichiifu al-amal al-inta tisawwiih. 4 Kan naadum yidoor yabga maʼruuf, hu ma yilabbid amalah le l-naas. Kan tidoor tisawwi achya misil dool, khalaas amchi khalli kulla l-naas yichiifuuk !» 5 Fi l-wakit da, akhwaanah kula lissaaʼ ma aamano beyah.
6 Wa Isa radda leehum wa gaal : «Al-wakit al-Allah gataʼah leyi lissaaʼ ma ja. Laakin intu, tagdaro tamchu fi ayyi wakit. 7 Naas al-dunya ma yakrahooku wa laakin yakrahooni ana achaan ana chaahid fooghum wa nuguul amalhum fasil. 8 Intu gummu amchu wa ayyudu fi Madiinat al-Khudus. Fi l-iid da, ana ma nugumm. Al-wakit al-nugumm foogah lissaaʼ ma ja.» 9 Wa hu gaal al-kalaam da wa gaʼad fi daar al-Jaliil.
10 Wa wakit akhwaanah gammo khalaas wa macho fi l-madiina le yiʼayyudu, Isa kula macha. Wa laakin ma oora naadum wa saafar be achiir.
11 Wa fi Madiinat al-Khudus, kubaaraat al-Yahuud gaaʼidiin yifattuchu Isa fi ust al-naas al-jo le l-iid wa gaaʼidiin yasʼaloohum wa yuguulu : «Hu gaaʼid ween ?» 12 Wa kulla l-naas gaaʼidiin yihajju beyah ambeenaathum tihit tihit. Al-waahidiin gaaʼidiin yuguulu hu naadum adiil wa waahidiin yuguulu hu gaaʼid yukhuchch al-naas. 13 Wa kulla l-naas ma hajjo beyah be hiss aali achaan humman khaayfiin min kubaaraat al-Yahuud.
Al-Masiih hajja le l-Yahuud
14 Wakit nuss ayyaam al-iid faato khalaas, Isa dakhal fi beet Allah wa gamma yiʼallim al-naas. 15 Wa l-Yahuud alʼajjabo bilheen wa gaalo : «Kikkeef al-naadum da bigi aalim wa ma gara ?» 16 Wa Isa radda leehum wa gaal : «Al-kalaam al-niʼallimku beyah ma jaayi minni ana. Hu jaayi min Allah al-rassalaani. 17 Ayyi naadum kan indah niiye yisawwi kulla cheyy al-Allah yidoorah, hu yaʼarif kan kalaami da jaayi min Allah aw jaayi minni ana bas. 18 Ayyi naadum al-gaaʼid yiʼallim al-naas be taʼliim haggah halaalah, hu yidoor chukur min al-naas. Laakin al-naadum al-yidoor al-naas yachkuru Allah al-rassalah, al-naadum da kalaamah sahiih wa hu ma yukhuchch ayyi naadum. 19 Muusa ma antaaku al-Tawraat walla ? Wa laakin ma fi naadum minku yitabbig churuut al-Tawraat. Maala tidooru taktuluuni ?»
20 Wa l-naas raddo leyah wa gaalo : «Ma ke ! Inta muchootin. Yaatu yidoor yaktulak ?» 21 Wa Isa radda leehum wa gaal : «Ana sawweet ajab waahid fi yoom al-sabt wa intu kulluku ajjabtu minnah bilheen. 22 Tuguulu Muusa antaaku wasiiyat al-tahuura. Wa laakin be l-sahiih, juduudna al-awwalaaniyiin kula induhum al-tahuura gubbaal Muusa. Wa be sabab al-wasiiye di, intu titahhuru naadum hatta kan fi yoom al-sabt kula. 23 Wa kan titahhuru naadum fi yoom al-sabt achaan ma tikhaalufu Tawraat Muusa, maalku ziʼiltu minni kan fi yoom al-sabt ana anteet al-chifa le kulla jisim al-naadum ? 24 Ma tahkumu be l-zaahir. Ahkumu be l-adil !»
25 Wa naas waahidiin min sukkaan Madiinat al-Khudus assaaʼalo wa gaalo : «Da ma al-naadum al-yidooru yaktuluuh walla ? 26 Laakin daahu gaaʼid yikallim fi ust al-naas wa l-kubaaraat ma yuguulu cheyy ! Akuun irfo khalaas hu al-Masiih. 27 Laakin al-naadum da, naʼarfu al-bakaan al-jaayi minnah. Wa wakit al-Masiih yibiin, ma fi naadum yaʼarif al-bakaan al-hu ja minnah.»
28 Wa achaan da, wakit Isa gaaʼid yiʼallim al-naas fi fadaayit beet Allah, hu hajja be hiss aali wa gaal : «Sahiih taʼarfuuni walla ? Sahiih taʼarfu al-bakaan al-ana jiit minnah walla ? Ana ma jiit be izni. Al-rassalaani hu bas saadikh wa intu ma taʼarfuuh. 29 Wa laakin ana naʼarfah achaan ana jaayi minnah wa hu rassalaani.»
30 Wa fi chaan da, naas waahidiin dawwaro yakurbuuh wa laakin ma fi naadum sawwa leyah cheyy achaan al-wakit al-Allah gataʼah leyah, lissaaʼ ma ja. 31 Wa fi l-bakaan da, naas katiiriin aamano beyah wa gaalo : «Al-Masiih kan ja, yisawwi ajaayib ziyaada min al-naadum da walla ?»
32 Wa l-naas gaaʼidiin yihajju tihit tihit ambeenaathum be Isa. Wa l-Fariiziyiin simʼoohum wa lammo maʼa kubaaraat rujaal al-diin wa rassalo askarhum achaan yakurbu Isa. 33 Wa Isa gaal : «Ana nagood maʼaaku chiyya bas wa baʼad da, namchi fi bakaanah hu al-rassalaani. 34 Wa intu tifattuchuuni wa ma talgooni wa l-bakaan al-ana nagood foogah ma tagdaro tamchu leyah.»
35 Wa l-Yahuud hajjo ambeenaathum wa gaalo : «Ween al-bakaan al-yidoor yamchi foogah wa aniina ma nagdaro nalgooh ? Hal hu yidoor yisaafir le l-Yahuud al-muchattatiin ajaanib fi buldaan al-Yuunaaniyiin walla ? Hu yidoor yiʼallim al-Yuunaaniyiin walla ? 36 Wa hu gaal : ‹Intu tifattuchuuni wa ma talgooni.› Wa battaan gaal : ‹Al-bakaan al-ana nagood foogah ma tagdaro tamchu leyah.› Chunu maʼana al-kalaam da ?»
Buhuur hana almi al-haya
37 Wa aakhir ayyaam al-iid, hu akbar yoom fi l-iid. Wa fi l-yoom da, Isa gamma foog wa hajja le l-naas be hiss aali wa gaal : «Kan ayyi naadum atchaan, khalli yaji leyi wa yachrab. 38 Wa ayyi naadum al-yiʼaamin beyi, almi al-haya yajri fi galbah misil buhuur wa da misil maktuub fi l-Kitaab.» 39 Wa be l-kalaam da, hu hajja be l-Ruuh al-Khudduus al-baʼadeen yanzil fi l-naas al-muʼminiin beyah. Wa fi l-wakit da, Allah lissaaʼ ma nazzal al-Ruuh achaan Isa lissaaʼ ma talaʼ fi majdah.
Al-naas gammo alkhaalato
40 Wakit al-naas simʼo al-kalaam da, waahidiin minhum gaalo : «Akiid hu bas al-nabi.» 41 Wa naas waahidiin gaalo : «Da bas al-Masiih.» Wa naas waahidiin gaalo : «Haay ! Al-Masiih yaji min daar al-Jaliil walla ? Abadan. 42 Al-Masiih yaji min zurriiyit Sayyidna Dawuud wa min Beet Laham, al-hille al-rabbo foogha Dawuud. Ma maktuub fi l-Kitaab walla ?» 43 Wa be misil da, al-naas ankhalafo ambeenaathum be sabab Isa. 44 Naas waahidiin dawwaro yakurbuuh wa laakin ma fi naadum sawwa leyah cheyy.
45 Wa l-askar gabbalo le kubaaraat rujaal al-diin wa l-Fariiziyiin. Wa l-kubaaraat saʼalo al-askar wa gaalo : «Maala ma jibtuuh leena ?» 46 Wa l-askar raddo leehum wa gaalo : «Abadan ma fi naadum hajja kalaam ajiib misil al-naadum da !» 47 Wa l-Fariiziyiin raddo leehum wa gaalo : «Haay ! Hu khachchaaku intu kula ? 48 Fiyah naadum waahid min al-kubaaraat aw min al-Fariiziyiin al-aaman beyah walla ? 49 Naas al-hille dool ma yaʼarfu al-Tawraat. Humman malʼuuniin !»
50 Wa Nigudiimus maʼaahum wa hu al-naadum al-yoom waahid macha hajja maʼa Isa be l-leel. Wa hu hajja leehum wa gaal : 51 «Chariiʼitna ma tikhalliina nahkumu le naadum gubbaal ma nasmaʼooh wa niʼakkudu min al-cheyy al-hu sawwaah.» 52 Wa l-kubaaraat raddo leyah wa gaalo : «Haay ! Inta kula min daar al-Jaliil walla ? Kan tagri al-Kitaab adiil ke wa tichiif ma fi nabi yaji min daar al-Jaliil.» 53 Wa khalaas, kulluhum chatto wa ayyi waahid macha le beetah.
Jesus b’oziyoma a he nga gagazid’a kam mbi
1 Bugol ahle ndazina, Jesus nga mi tit kur ambas sa Galile-d’a kayam mi min tit kur ambas sa Jude-d’a d’i, kayam Juif-fâ a nga halam á tchid’a. 2 Ata yi máma, vun til ma zlub’ud’a hi Juif-fîna mi ar go. 3 Kayam ndata, Jesus b’oziyoma a dum ala: Ang tchola, ang i yam ambas sa Jude-d’a, kayam mang suma hata a gol sun nda ang nga lata mi. 4 Kayam le sana mi min ala suma a wumu ni, mi nga le va kur ngeid’a d’i. Le ang nga lahle ndazina ni, ang tak tang ngei mi suma pet. 5 B’oziyoma a dum na kayam a he nga gagazid’a kam mbi.
6 Kayam ndata, Jesus mi dazi ala: Yi mana mba nga biya d’i, wani yi magina nga teteu. 7 Suma duniyad’a a ndak á noyôgi d’i, wani a noyônu, kayam an nga ni le glangâsâ kazi ala sun mazi d’a led’a ni tchod’a. 8 Agi igi vun til máma. An nga ni i vun til máma d’i, kayam yi mana ndak nga biya d’i. 9 Bugol la mam dazi zla ndata dad’a, mi ar kaka yam andaga d’a Galile-d’a tua.
Jesus mi i ata yima vun til ma zlub’ud’a
10 Wani bugol la b’oziyoma a i yima vun til máma dad’a, mam tamba pî mi i mi, wani mi i nga pid’ak ki, ni d’igi ngeid’a na. 11 Juif-fâ a nga halam ata yima vun til máma, a dala: Mi nga ni lara ge?
12 Ablau suma a kud’us tazi ngola yam zla mamba. Suma dingâ a dala: Ni sama djivina. Suma dingâ ala: Hawa! Ni ma vit suma woina. 13 Wani sama de zla ndata woi pid’ak ir sumina nga d’i, kayam a nga le mandara Juif-fâ.
14 Mba aduk vun til máma d’ad’ar, Jesus mi kal kur gong nga kud’ora hAlonid’a, mi nga hat suma. 15 Juif-fâ a le atchap, a dala: Sa máma mi le nga hata yam tu d’uo ko mi na. Ni nana ba, mi we mbaktumba na ge?
16 Kayam ndata, Jesus mi hulong dazi ala: Hat ndata ni manda d’i, wani ti tcholï nata Alo ma sununïna. 17 Le sana mi min á le minda hAlonid’a ni, mba mi wala hat man ndata ti tcholï nata Alona, d’oze, an de ni zla manda ki yanda. 18 Sama de zla mamba ki yama mi halî subur mamba ki yamu, wani sama hal subura hi Ma sunumïna, mam mi ma d’engzeng ma bei mbut ira kurum ba na. 19 Moise mi hagi gata d’uo zu? Hina pî, adigagi ma ngomotna nga d’i. Ni kayam me ba, agi halan á tchid’a ge?
20 Ablau suma a hulong dum ala: Ang wana nga ki muzuk ma tchona kurungû. Sama halang á tchid’a ni nge ge?
21 Jesus mi hulong dazi ala: An le sunda tu ta agi pet lagi atchap kata. 22 Moise mi hagi bayâ d’a ngata, wani ti tin ad’ud’a nata Moise si, nata abuyogi ngolo. Kayam ndata, agi nga ngad’agi sana bayâd’a ni kur bur ma sabatna. 23 Le agi nga ngad’agi sana bayâd’a kur bur ma sabatna kayam agi tchilagi ni yam gata hi Moise-sa d’uo ni, ni kayam me ba, hurugi zal kan kayamba an sut sana woi kur bur ma sabatna ge? 24 Ar agi kagi sariyad’a yam vama agi wagizi ki iragi hawa go na d’i, wani ar agi kagi ni sariya d’a d’ingêra.
Jesus ni Mesi zu?
25 Kayam ndata, suma hiuna aduk suma Jerusalem-ma, a dala: Wana ni mam ma a nga halam á tchid’ina d’uo zu? 26 Gola! Nga mi de zlad’a woi mbambak, wani azi nga dum va tu d’i. Na ni mei suma te yamba a we gagazi ala mam mi Mesi-yu zu? 27 Fata Mesi mi mbad’a, sa nga mi we yima mi tcholï kuana d’i, wani ei wei yima sama wana mi tcholï kuana.
28 Ata yi máma, Jesus nga mi hat suma kur gong nga kud’ora hAlonid’a, mi de ki delem akulo ala: Agi wan gagazi, agi wagi yima an tcholï kuana gagazi mi! Wani an mba ni yam tan ndi. Mam ma sununïna ni Ma gagazina, wani agi wum nga d’i. 29 An wumu, kayam an tcholï ni gevemu, ni mam ba, mi sununïya.
30 Kayam ndata, azi halam á ved’a, wani sa mi tin abom atam mbi, kayam yi máma ndak nga biya d’i. 31 Wani suma ngola aduk ablau suma a he gagazid’a kamu, a dala: Fata Mesi mi mbad’a, mba mi lahle suma ndandalâ kal sama wana zu?
A sun azigarâ á ve Jesus
32 Fariziyêna a hum ablau suma a nga kud’us tazi yam zla mamba. Kayam ndata, nglo suma ngat buzuna azi ki Fariziyêna a sun azigarâ ala a vumu. 33 Kayam ndata, Jesus mi dala: An nga ki sed’egi tua ndjö, bugol an mba ni i gen mam Ma sununïna. 34 Agi mba halanu, agi mba fan ndi, kayam yima an mba i kuana, agi ndak á igi kua d’i.
35 Kayam ndata, Juif-fâ a de tazi ala: Sa máma, mi i ni lara ba, ei ndak á feizi d’uo ge? Mi i ni gen Juif suma a b’rau woi aduk suma Gre’â á hat suma Gre’â zu? 36 Zla d’a mam dat ala: Agi mba halanu, agi mba fan ndi, kayam yima an mba ni i kuana, agi ndak á igi kua d’uo d’a, ad’ut nana ge?
Mbiyo ma arina halumina
37 Kur bur ma dabid’a hi vun tilîna, ni bur ma ngolâ, Jesus mi tchol akulo avok ablau suma, mi de ki delem akulo ala: Le sa vunam mi so ni, mi mbeï gevenu, mi tche. 38 Sama he gagazid’a kana, mbiyo ma arina halumina mba mi lau kurum d’igi mbaktumba hAlonid’a ti de na. 39 Jesus mi de zla ndata ni yam Muzu’â hAlona ma suma a he gagazid’a kama a mba vuma, kayam Muzu’â nga bei humï tua, kayam Alona mi subur nga Jesus biya d’i.
Ablau suma a wal mbà yam Jesus
40 Suma hiuna aduk ablau suma a hum zla ndata, a dala: Gagazi, sa máma ni Ma djok vun Alona máma.
41 Suma hiuna a dala: Sa máma ni Mesi.
Wani suma hiuna a dala: Na ni Mesi mi ndeï ni yam ambas sa Galile-d’a zu? 42 Mbaktumba hAlonid’a ti dala: Mesi mba mi ndeï nad’u andjafâ hi David-na kur azì ma Betelehem ma David mi kak kuana d’uo zu? 43 Kayam ndata, ablau suma a wal mbà kamu. 44 Suma hiuna adigazi a min ala a vumu, wani sama mi tin abom atama nga d’i.
Hur ma b’ala hi suma te yamba hi Juif-fîna
45 Kayam ndata, azigarâ a hulong gen nglo suma ngat buzuna azi ki Fariziyêna. Azi djop azigarâ ala: Ni kayam me ba, agi mbagi ki sed’em mbuo ge?
46 Azigarâ a hulong dazi ala: Dedei sa mi de nga zlad’a d’igi sa máma na d’i.
47 Kayam ndata, Fariziyêna a hulong dazi ala: Agi vid’igi ni woi hina mi d’a? 48 Sama ding aduk nglo suma ngat buzuna d’oze aduk Fariziyêna mi he gagazid’a kam zu? 49 Wani ablau d’a wan nda ti we nga gata d’uo d’a ni d’a a gat vunid’a.
50 Nikodem ma i gen Jesus andjege adjeuna, mi nga adigazi mi. Mi dazi ala: 51 Gat meid’a ka sariyad’a yam sana adjeu bei humum zla mamba bei we vama mi luma mi zu?
52 Azi hulong dum ala: Angî ma Galile-na mi zu? Ang fek kur mbaktumba hAlonid’a, ang mba wala ma djok vun Alo tu pî nga mi ndeï kur Galile d’i. [53 Azi nge nge pî mi i avo hatamu.