Gawaaniin al-chariiʼa
1 «Ma tangul al-guwaale been al-naas. Ma tachhad be kidib achaan tansur al-khaati. 2 Ma tiʼaawin al-katiiriin kan humman yidooru yisawwu cheyy fasil. Wa fi l-chariiʼa, ma titallif chahaadtak le tistafig maʼa l-katiiriin. 3 Wa ma tiʼaawin al-miskiin kula fi l-chariiʼa achaan hu miskiin bas.
4 «Wa kan ligiit toor hana aduuk aw humaarah muwaddir, waddiih leyah. 5 Wa kan chift humaar hana naadum al-yakrahak waagiʼ tihit himlah, ma tikhalliih wa tamchi. Wa laakin arfaʼah maʼaayah.
6 «Ma tazlum al-miskiin wa tidangis al-chariiʼa. 7 Ma tatham insaan be kidib. Wa ma tahkim be l-moot le l-insaan al-bari aw al-saalih. Al-naadum al-fasil al-sawwa misil da, ana Allah ma najʼalah saalih. 8 Ma takhbal rachwa achaan hi taʼami uyuun al-masaaʼiil wa tiʼawwij kalaam al-saalihiin.
9 «Ma tazlum al-khariib. Intu taʼarfu iichit al-khariib achaan intu kula awwal ichtu khariibiin fi Masir.
Al-sana al-saabʼe wa l-yoom al-saabiʼ
10 «Fi sitte sana, ahrit zerʼak wa agtaʼ intaajah. 11 Wa fi l-sana al-saabʼe, khalli yubuur wa yugumm bandar. Wa min al-bandar da, yaakulu masaakiin chaʼabak. Wa l-faddal kamaan, yaakuluuh haywaanaat al-kadaade. Wa tisawwi nafs al-cheyy fi zerʼak hana l-inab wa l-zaytuun.
12 «Akhdim muddit sitte yoom. Wa fi l-yoom al-saabiʼ kamaan, anjamma achaan toorak wa humaarak kula yinjammo wa l-khariib al-gaaʼid maʼaak wa abdak kula yinjammo.
13 «Sawwu kulla cheyy al-gultah leeku. Wa ma tihajju be usum ilaah aakhar wa la yinsamiʼ fi khuchuumku.
Talaata iid fi l-sana
14 «Ayyudu leyi talaata marraat fi l-sana. 15 Ayyudu iid al-Khubza bala Tawwaara. Fi sabʼa yoom, taakulu khubza bala tawwaara misil ana amartuku. Wa da fi wakit al-muhaddad fi chahar al-Ganaadiil al-chahar al-intu maragtu beyah min balad Masir. Ma taju giddaami iideeku yaabsiin.
16 «Wa baʼad da, ayyudu iid al-Gatiʼ wa gaddumu leyi awwal intaaj al-gataʼtuuh min ziraaʼitku al-teerabtuuhum. Wa baʼad da, ayyudu iid al-Lammiin fi kumaalit al-sana wakit intu tilimmu foogah intaaj ziraaʼitku. 17 Wa talaata marraat fi l-sana, ayyi dakar minku yaji giddaami ana Allah al-Rabb le yaʼabudni.
18 «Ma tigaddumu leyi damm al-dahiiye maʼa ayyi cheyy al-indah tawwaara. Wa ma tikhallu chaham dahiiyat al-iid yargud lahaddi fajur. 19 Wa gaddumu awwal intaaj ziraaʼitku le beet Allah Ilaahku.
«Wa ma tirakkubu laham al-sakhal fi laban ammah.
Allah anta waʼad le chaʼabah
20 «Chiifu, ana nirassil malak yamchi giddaamku fi l-derib wa yahfadku. Wa yiwaddiiku fi l-bakaan al-ana jahhaztah leeku. 21 Fakkuru foogah wa taabuʼu kalaamah wa ma taʼasooh achaan hu ma yisaamih isyaanku achaan hu yimassilni. 22 Wa laakin kan titiiʼuuh wa tisawwu kulla cheyy hasab kalaami, ana nabga adu le udwaanku wa nidaayig al-yidaayuguuku. 23 Wa malaki yamchi giddaamku wa yiwaddiiku fi balad al-Amuuriyiin wa l-Hittiyiin wa l-Firizziyiin wa l-Kanʼaaniyiin wa l-Hiwwiyiin wa l-Yabuusiyiin wa nidammirhum. 24 Ma tasjudu le ilaahaathum wa la taʼabuduuhum wa la tisawwu al-cheyy al-humman gaaʼidiin yisawwuuh. Laakin armu wa dammuru al-hujaar al-khazzoohum le l-ibaada. 25 Aʼabuduuni ana Allah Ilaahku wa nibaarik akilku wa charaabku wa namrug al-marad min usutku. 26 Wa fi baladku, ma fi ayyi mara al-tabga aagre wa la tarmi sakhiirha. Wa nantiiku umur tawiil.
27 «Wa nirassil al-khoof le kulli umma al-tagiif giddaamku achaan tibarjil wa tajri minku. 28 Wa nirassil al-nahale giddaamku le tatrudhum le l-Hiwwiyiin wa l-Kanʼaaniyiin wa l-Hittiyiin. 29 Laakin ana ma natrudhum marra waahid fi sana waahide achaan al-balad ma tabga kharaab wa haywaanaat al-kadaade yabgo katiiriin wa yugummu didduku. 30 Ana natrudhum chiyya chiyya lahaddi intu tabgo katiiriin wa tawrusu al-balad. 31 Wa nisawwi huduudku min al-bahar al-Ahmar lahaddi l-bahar al-Abyad wa min al-sahara lahaddi bahar al-Furaat. Nidiss fi iideeku sukkaan al-balad wa taturduuhum giddaamku. 32 Ma tisawwu alaakha maʼaahum wa la maʼa ilaahaathum. 33 Ma tikhalluuhum yaskunu fi baladku maʼaaku achaan yilizzuuku tisawwu zanib giddaami. Achaan kan intu abadtu ilaahaathum, da yabga leeku charak.»
Gat ta bei ndjun sa yima sariyad’id’a
1 Ma didina mi de kua ala: Agi tid’igi avun suma ki zlad’a aboina d’i, agi ndjagagi vunagi ki sama asa’atna á le glangâs ma aboina á ndjunum mbi. 2 Ar agi zlabagi tagi ki suma ablauna á le tchod’a d’i, agi zlabagi tagi ki suma ablauna á b’lak sariya d’a d’ingêra woi d’i, 3 ar agi wagi sama houd’a hohowom ata yima ka sariyad’a d’uo mi.
4 Le agi wagi amuhl hloze korona hi magi ma djangûnina mi vit teyo ni, agi vum humziya. 5 Le agi wagi korona hi magi ma djangûnina, mi puk nga kä abo aneka ni, agi golom tä d’i, agi hlumzi akulo.
6 Le sama houd’a mi mba ki sariya mamba avorogiya ni, agi kamzi tchod’a d’i. 7 Agi walagi woi ki zla d’a kad’a, ar agi kagi sariya d’a matna yam sama bei zlad’a kama d’oze yam sama d’ingêrâ d’i, kayam an mba ni ar bei ka sariyad’a yam sama ka sariya d’a matna yam sa mámina d’i. 8 Ar agi vagi he d’a hawa d’a mbut ira abo sa d’i, kayam he d’a hawa d’a mbut ira nga d’i duk ir suma wäd’u zlad’ina woyo, nga d’i b’lak zlad’a hi suma d’ingêrîd’a woi mi.
9 Agi lagi angeina ndaka d’i, kayam agi tagi pî wagi kaka hangeinid’a, kayam agi tagi kagagï angoyogeina yam ambas sa Ezipte-d’a mi.
Gat ta yam yima tuk tad’id’a
10 Ma didina mi de kua ala: Agi zumugi awuna yam andaga magid’a, agi dud’ugizi mi, gak bizad’a karagaya. 11 Wani kur biza d’a kid’iziyad’a agi arat bei zuma. Magi suma houd’a a mba te kua, azurei suma abageina a mba te ad’um mba ara mi. Agi lagi hina ki guguzlu magid’a ki olif magina mi.
12 Agi lagi sunda burâ karagaya, wani kur bur ma kid’iziyana agi tugugi tagiya, kayam amuzlei magina ki koro magina a tuk taziya, kayam yugunei magina grozina kangoyogei suma adigagina a tuk tazi mi.
13 Agi ngomogi ahle suma an dagizina pet. Ar agi yagi simiyê alo ma ding ngi, ar a humum simiyêm avunagi d’uo mi.
Vun til ma Israel-lâ a nga ngomoma
(Gol Bzuk 34.18-26Gat Mb 16.1-17)14 Ma didina mi de kua ala: Kur biza d’a lara pî agi lagi vun til ma han ngolina yagi hindi.
15 Agi ngomogi vun til ma a lum kavungô ma bei angufina, agi lum gak burâ kid’iziya kur til ma Abip-ma d’igi an hagi vuna na. Kayam ni kur til máma ba, agi buzugugï woi avo Ezipte. Ar sa mi mba avoron abom hawa d’i.
16 Agi ngomogi vun til ma yam awu ma ne avok kur asine maginina, kahle suma agi mba zaragizi kur asine maginina mi.
Agi ngomogi vun til ma dut awuna kur dabid’a hi bizad’a ata yima agi togogi awu ma kur asinena avo petna.
17 Kur biza d’a lara pî andjuvei magina a mba avoron an Salad’a Ma didina yazi hindi.
18 Ar agi mban avungô ma a lum kangufina zlapa ki vama ngat buzuna tu d’i, agi aragi mbul vama agi ngad’andji ata yima vun tilîna gak tcha yorogo d’i. 19 Agi mbagi kahle magi suma a ne avo’â mi an Ma didina Alo magina. Ar agi yagi gor ahuna kambira hasumba d’i.
Alona mi hle vunam yam kal la avo Kanan-nda
20 Ma didina mi de kua ala: Gola! An nga ni sun malaikana tu avorogi á ngomogi glovot á kalagi ata yima an minima. 21 Agi gologi tagi djivi avoromu, agi humum vunamu, agi som vunam mbi, kayam mam mba mi vat hurum mbei yam tcho magid’a d’i. Kayam mam le sunda ni ki simiyên anu. 22 Wani le agi humum vunamu, le agi lagi ahlena pet suma an dagi kazina ni, an arî ma djangûna hi suma djangû maginina, an mba ni noî suma a noyôgina mi.
23 Malaika mana mba mi tit avorogiya, mba mi igi kur ambasa hi suma Amor-râ, hi suma Het-na, hi suma Peris-sâ, hi suma Kanan-na, hi suma Hef-fâ ki d’a hi suma Jebus-sîd’a; an mba ni dap sum ndazina woi avorogiya. 24 Ata yi máma agi grivigi kä avok alo mazina á kud’urom mbi, agi lagi fileina d’igi azi nga le na d’uo mi. Wani agi b’lagagi alo mazina woyo, agi tozi filei mazi ma tcheta woi kakaf mi. 25 Agi kud’urogi ni an Ma didina Alo magina tu. Hina wani, an mba ni b’e vunan yam te magina, yam mbiyo magi ma tched’a mi. An mba ni ar tugud’eid’a ti lagi d’i. 26 Kur ambas magid’a atcha hurut mba mi nde woi d’i, atcha mba d’i b’al gendrege d’uo mi; an mba ni igi burugi fiyaka avok mi.
27 An mba ni mbut suma mandarâ ngola avorogiya, an mba ni pleî suma agi mba kalagi avo hatazina woi yayak, an mba ni ar magi suma djangûna pet a mba ring avorogiya. 28 An mba ni sun azlanguru ma ahlogahlo’â avorogiya; mba mi dik suma Hef-fâ, suma Kanan-na ki suma Het-na woi avorogiya. 29 An mba ni digizi woi avorogi ni kur biza d’a tud’a tala ambasa mbut fula ba, amburei suma abageina a zul ba a vigigiya d’a d’i. 30 An mba ni digizi woi avorogi nde nde gak agi zulugi ablaud’a ngola tua ba, agi hlagi ambasa. 31 An mba ni tinï haga magid’a avun alum ma ngol ma Tchereuna dei gak mba avun alum ma ngol ma Mediterane-na, ei hur ful ma Sinai-na dei gak dap avun alum ma Efrat-na. Kayam an mba ni hagi suma a nga kaka kur ambas ndatina abogiya, agi mba digizi woi avorogi mi. 32 Agi djinigi vunagi ki sed’ezi d’oze kalo mazina d’uo mi. 33 Agi arazi a kak yam ambas magid’a tala agi mbud’ugi suma le tchod’a á kak djangûna ki an Alona d’a d’i. Le agi kud’urogi alo mazina ni, mam mba mi mbut ni dau ma vagina.
