Banyaamiin waddooh Masir
1 Al-juuʼ bigi chadiid bilheen fi balad Kanʼaan. 2 Baʼad humman kammalo al-maʼaach al-jaabooh min Masir, Yaakhuub gaal le iyaalah : «Gabbulu amchu Masir achru leena maʼaach chiyya.»
3 Laakin Yahuuza gaal le abuuh : «Aniina ma gulna leek ? Al-haakim gaal leena be kalaam waadih kan ma jibna akhuuna da, hu ma yigaabilna. 4 Laakin kan inta tikhassid akhuuna yamchi maʼaana da, khalaas aniina namchu nachru leek maʼaach. 5 Wa kan abeet kamaan, aniina ma nagdaro namchu. Achaan al-haakim gaal leena kan ma jibna akhuuna da, hu ma yigaabilna.»
6 Wa Yaakhuub al-binaaduuh Israaʼiil gaal leehum : «Maala gultu leyah induku akhu aakhar ? Intu dool taʼʼabtuuni.» 7 Humman gaalo : «Ma ke ! Hu bas saʼalaana suʼaal katiir achaan yaʼarifna wa yaʼarif aayilitna. Hu gaal leena : ‹Abuuku gaaʼid hayy walla ? Induku akhu aakhar walla ?› Wa aniina raddeena leyah fi suʼaalah. Laakin ma naʼarfu kadar yuguul leena : ‹Amchu jiibu leyi akhuuku.›»
8 Wa Yahuuza gaal battaan le abuuh Israaʼiil : «Khalli al-wileed yamchi maʼaayi. Wa khalli nugummu namchu kan ma nidooru numuutu kullina ke, aniina wa iyaalna wa inta. 9 Wa ana bas nadmanah wa tagdar tatulbah minni. Kan ana ma gabbaltah leek, ajʼalni misil naadum khaati fi muddit hayaati. 10 Hassaʼ da, awwal kan ma akhkharna da, wakit da macheena marrateen.»
11 Khalaas, abuuhum Israaʼiil gaal leehum : «Hiya, kan ke da, asmaʼo kalaami. Chiilu maʼaaku hadiiye wa wadduuha le l-haakim. Chiilu fi mawaaʼiinku min ahsan intaaj ardina misil asal chiyya wa samukh hana kitir wa talha wa dukhkhaan wa iyaal al-chadar al-samhiin. 12 Wa waddu al-gurus al-tachru beyah gameh wa l-gurus al-ligiituuh fi chuwaalaatku kula. Akuun humman sawwo khalat. 13 Khalaas, amchu waddu akhuuku bakaan al-haakim. 14 Wa Allah al-Gaadir yikhalli al-haakim da yihinn foogku wa yikhalli Banyaamiin wa yatlig akhuuku al-aakhar kula. Kan leyi ana kamaan, khalli nagood bala iyaal.»
Akhwaan Yuusuf gabbalo fi Masir
15 Wa khalaas, humman jahhazo al-hadiiye misil abuuhum gaalah wa chaalo al-gurus marrateen. Wa waddo Banyaamiin maʼaahum le Masir. Wa gaabalo Yuusuf. 16 Wa Yuusuf chaaf Banyaamiin maʼaahum. Wa wakit chaafah, gamma gaal le masʼuul beetah : «Waddi al-naas dool fi beeti wa adbah leehum kabich wa sawwu akil achaan yikhaddu maʼaayi.» 17 Wa l-masʼuul waddaahum fi beet Yuusuf misil hu gaalah leyah. 18 Wa wakit waddoohum fi beet Yuusuf, humman khaafo bilheen wa gaalo ambeenaathum : «Fi chaan al-gurus al-gabbalo leena fi chuwaalaatna wakit awwal jiina, akuun humman yakurbuuna le yichiilu hamiirna wa yiʼabbuduuna !»
19 Wa fi madkhal al-beet, garrabo le l-masʼuul hana beet Yuusuf wa gaalo leyah : 20 «Min fadlak, ya l-sayyid, awwal aniina jiina hini chareena maʼaach. 21 Wa wakit mugabbiliin, wassalna bakaan al-nunuumu foogah wa gammeena fakkeena chuwaalaatna. Wa ayyi waahid ligi gursah fi khachum chuwaalah. Wa daahu al-gurus da, jibnaah leek battaan. 22 Wa jibna gurus aakhar le nachru beyah maʼaach. Wa ma naʼarfu yaatu dassa leena al-gurus da fi chuwaalaatna.»
23 Wa l-masʼuul gaal leehum : «Asburu, ma takhaafo cheyy. Allah Rabbuku wa Rabb abuuku bas rahamaaku be kanz fi chuwaalaatku. Kan le gurusku kamaan, ana ligiitah.»
Al-akhwaan al-ihdaachar fi beet Yuusuf
Wa khalaas, al-masʼuul marag leehum Chimʼuun min al-sijin. 24 Wa waddaahum fi beet Yuusuf. Wa antaahum almi le yikhassulu rijleehum wa jaab akil le hamiirhum. 25 Min simʼo kadar humman yikhaddu maʼa Yuusuf, marago al-hadiiye al-daayriin yantuuha leyah fi wakt al-khada.
26 Wa khalaas, wakit Yuusuf ja dakhal fi beetah, humman gaddamo leyah al-hadiiye wa sajado leyah. 27 Hu sallamaahum wa gaal : «Chaayibku al-hajjeetuuni beyah lissaaʼ gaaʼid hayy wa gaaʼid aafe walla ?» 28 Wa humman gaalo leyah : «Aywa, abuuna gaaʼid hayy wa gaaʼid aafe.» Wa battaan dangaro wa sajado leyah.
29 Wa Yuusuf rafaʼ raasah wa chaafaahum kulluhum wa irif wald ammah Banyaamiin wa gaal : «Hu da bas akhuuku al-sakhayyar al-yoom daak hajjeetuuni beyah da walla ?» Wa gaal le Banyaamiin : «Ya wileedi, al-Rabb yantiik rahma.» 30 Wa wakit chaaf akhuuh, galbah riʼif wa yidoor yabki wa tawwaali marag wa macha fattach bakaan al-yabki foogah. Wa macha dakhal fi khurfitah wa baka. 31 Wa baʼad baka, khassal wijhah wa asar galbah wa marag leehum. Wa gaal le khaddaamiinah : «Amchu jiibu al-akil.»
32 Wa khalaas, jaabo al-akil wa antooh le Yuusuf wiheedah wa le akhwaanah wiheedhum wa le l-Masriyiin kula wiheedhum achaan haraam le l-Masriyiin yaakulu maʼa l-Ibraaniyiin. 33 Wa akhwaan Yuusuf rassoohum giddaamah min al-bikir lahaddi l-sakhayyar. Wa be da, humman alʼajjabo wa bichchaawafo ambeenaathum. 34 Wa be izin Yuusuf, chaalo al-akil al-gaaʼid giddaamah wa antooh le akhwaanah. Wa l-akil al-antooh le Banyaamiin yisaawi khamsa marraat akil hana akhwaanah. Wa humman chirbo khamar sawa lahaddi firho.
Jakob mi ar Benjamin mi i ki b’oziyoma
1 Baktarad’a nga d’i le suma ngola yam ambas sa Kanan-nda. 2 Kid’a awu ma Jakob groma a yomï Ezipte-na dap dad’a, abuzi mi de mi groma ala: Agi hulongôgi Ezipte, agi guzugï awuna nde.
3 Juda mi hulong dum ala: Sa máma mi vami humami hina kekei ala le ami imi sä nga ki wiyemina d’uo ni, mam mba mi vami atam mbi. 4 Le ang ar Benjamin mi i ki sed’emiya ni, ami i guzungî awuna. 5 Wani le ang aram nga d’uo ni, ami imi d’i, kayam sa máma mi dami woi ala: Agi le mbagi nga ki wiyegina d’uo ni, an mba ni vagi atan ndi.
6 Israel mi dazi ala: Ni kayam me ba, agi dagi mi sa máma ala wiyegi ma dingâ nga ge? Agi lan tchod’a!
7 Azi hulong dum ala: Sa máma mi djobomi zlad’a ngola yam ami kandjavei mi. Mi djobomi ala: Abugi nga ki iram tua zu? Wiyegi ma ding nga zu? Ami hulongôm zla d’a ded’a ni yam djop mamba hol. Ami wami nga d’ala mam mba mi dami ini ala: Agi mbagï ki wiyegina d’a d’i.
8 Juda mi de mabum kua ala: Iba, ang ar Benjamin mi i ki sed’enu. Ki tchetchemba, ami tchol imiya. Hina wani, va mba lei d’i, ami ki ang ki gureina ei mba boi d’i. 9 An hle zlad’a hi Benjamin-nda kanu. Le an mbangzi nga d’uo ni, ang djobom zlam natanu. Tcho ndata ar kan gak didin. 10 Ladjï yami ve d’uo ni, ki tchetchemba, ami imi wa woi yami mbà da’.
11 Abuzi Israel mi dazi ala: Le ni hina ni, agi lagi ni hina: Agi yogi vud’ahle suma djivi suma yam andaga meid’ina abogi kur bud’omei magina, mbul ma his ma afufuîna nde, ayuma nde, dubang agu bauma kagu mirâ nde, vud’agu pistasâ ki vud’agu amandena mi, agi hagizi mi sa máma he d’a hawad’a. 12 Agi yogi bege d’a dinga abogiya, agi yogi d’a agi fagizi avun bud’omeinid’a abogi mi; dam azi marî mara kla. 13 Ki tchetchemba, agi vagi wiyegina, agi hulongôgi gen sa máma. 14 Ar Alo ma ad’engêm kal petna mi le sunda, ar sa máma mi wagi hohowogiya, mi ar Benjamin azi ki Simeon a hulongî ki sed’egiya. Le an ka’î bei grona pî ni, an kak digan wüd’a.
Josef ngaf ki b’oziyoma á mbàd’a
15 Josef b’oziyoma a yo he d’a hawad’a, a yo bege d’a dinga yam ndrata kua, a i ki Benjamin Ezipte, a mbaza avok Josef. 16 Ata yima Josef mi we Benjamin ki sed’ezina, mi de mi ma ngolâ hazungeî mamina ala: Ang i ki suma wana avo hatanu, ang tchi va tu, ang le tena, kayam azi te ini ki sed’en faleya.
17 Sa máma mi hum zla mamba, mi i ki sed’ezi avo hi Josef. 18 Kid’a azi kal avod’a, a le mandarâ, a de tazi ala: Ni kayam bege d’a ei fat fata kur bud’omei meina kid’a ei mbei avoka ba, azi kalei ka hî ná lei tchod’a, a mba yoi ki koro meina, a mba lei magomba.
19 Ata yima azi mbaza avun azinina, a hut gen azong ma ngolâ hi Josef máma, 20 a dum ala: Sama ngolâ, ang vat hurung ngei kamiya; ami mbami woi yami tu guzumi awuna. 21 Hulong mami d’a avod’a, kid’a ami tchugumi ahlena kä á burâ kä d’a, ata yi máma, ami bud’umi vun bud’omei mamina. Nge nge pî mi fe beged’a avun bid’im mamba d’igi beged’a ami guzumi kawunid’a na. Wani ami hulongômi nga ki sed’et abomiya. 22 Ami mbami nga ki bege d’a dinga kua á gus awuna, wani ami wami nga sama tchugumi bege ndata kur bud’omei maminina d’i.
23 Azong máma mi hulong dazi ala: Agi djib’eregi va d’i, agi kagagi iragi sik; Alo magina, Alona habugina, mi tchugugi beged’a kur bud’omei magina ni mam kla. An fe wa bege magid’a. Mi gazi Simeon akulo.
24 Mi i ki sed’ezi avo hi Josef pet, mi hazi mbina á mbus aseziya, mi he hatna mi koro mazina mi. 25 Azi min he d’a hawad’a yam mbad’a hi Josef-fa faleid’a, kayam azi hum ala mba mi te ini ki sed’eziya.
26 Kid’a Josef mi kalï avod’a, a hum he d’a hawad’a, a grif kä andaga avoromu. 27 Josef mi djobozi ala: Agi hawa ko zu? Abugi ma mamar ma agi dandji zlama, mi nga hawa ko zu? Mi nga ki iram tua zu?
28 Azi hulong dum ala: Sama ngolâ, azong mangâ abumi nga hawa, mi nga ki iram tua. A grif kä andaga avorom kua.
29 Josef mi hle iram akulo, mi we wiyem ma asuma Benjamin, mi djobozi ala: Ni wiyegi ma gor ma agi dan fata kam máma zu? Mi de mi Benjamin ala: Gorona, Alona mi ndjunungû! 30 Ata yima Josef mi we wiyemina, hurum hat heî, iram nde ka simina, mi ndabu atogo zak, mi kal kur gong mam mba burâ, mi nde tchina.
31 Bugola, mi mbus iram mbeyo, mi hulongî mi ve tamu, mi dazi ala a heï tena. 32 A he Josef tena woi vamu, a he b’oziyoma woi vazi mi; a he Ezipte suma mi yazï avo hatama woi vazi mi, kayam Ezipte-na a nga te ki suma Hebre-na tu d’i, kayam ni vama ndjendjed’a iraziya. 33 B’oziyoma a kak avorom d’ar tinï ad’ud’a yam ma ngolâ gak mba yam ma gorâ. Azi nga gol ir taziya, a le atchap. 34 Josef mi hazi te ma avoroma, wani mi he mi Benjamin kal yam ma hi b’oziyomina yam vahl; azi tche süma ki sed’em gak a nde sanda.
