Allah yidammir Baabil
1 Wa daahu kalaam Allah al-gaalah be waasitat al-nabi Irmiya. Wa l-kalaam da bukhuss madiinat Baabil wa kulla ardaha.
2 «Ballukhu fi ust al-umam !
Khabburu beyah
wa arfaʼo al-alaama.
Khabburu beyah
wa ma tilabbudu cheyy.
Wa guulu : ‹Baabil wagaʼat.
Wa ilaahhum Biil ayyabooh
wa ilaahhum Marduuk kassarooh.
Wa asnaamhum ayyaboohum
wa ilaahaathum kassaroohum.›
3 Achaan min munchaakh,
umma jaat hajamat Baabil
wa kharabat al-balad.
Wa naasha wa bahaayimha kulluhum arrado
wa l-balad di bigat faadiye min sukkaanha.»
Israaʼiil wa Yahuuza yigabbulu
4 Wa daahu kalaam Allah :
«Fi ayyaam al-wakit da,
Bani Israaʼiil wa Bani Yahuuza yigabbulu sawa
wa yaju be baki
yifattuchuuni ana Allah Ilaahhum.
5 Humman yasʼalo min derib jabal Sahyuun
wa yiwajjuhu aleeha.
Wa yuguulu : ‹Yalla ! Ninrabtu maʼa Allah
be muʼaahada daayme al-abadan ma tinnasi.›»
6 «Chaʼabi misil khanam muwaddiriin
al-ruʼyaanhum waddaroohum fi l-jibaal.
Yiliffu beehum min jabal le aakhar
lahaddi l-khanam dool nassoohum zariibithum.
7 Humman misil khanam
wa ayyi naadum al-yalgaahum yaakulhum.
Udwaanhum yuguulu :
‹Aniina ma khaatiyiin
achaan humman aznabo didd Allah.
Wa Allah hu bas bakaan raahithum wa adaalithum,
hu al-juduudhum khatto achamhum foogah.›»
Al-umam yahjumu Baabil
8 «Yalla ! Arrudu min Baabil !
Amurgu min balad al-Baabiliyiin.
Wa abgo misil tuyuus
al-maachiin fi raas door al-khanam.
9 Achaan ana niharrich
majmuuʼat umam katiiriin,
yaju min balad al-munchaakh
le yahjumu Baabil.
Wa l-umam dool yihaarubuuha
wa yichiiluuha.
Wa nachaachiibhum hineey rujaal furraas
al-nuchchaabhum tihit ke ma yagaʼ.
10 Wa balad Baabil yichiiluuha misil kasiibe
wa kulla nahhaabiinha yachbaʼo.
Wa da kalaam Allah.11 Aywa, intu firihtu wa anbasattu,
intu al-nahabtu chaʼabi al-misil warasati.
Wa nattattu misil al-ijle fi l-gechch al-akhdar
wa hanhantu misil al-kheel al-induhum gudra.
12 Wa hassaʼ, baladku al-misil ammuku
takhjal ziyaada
wa l-wildatku,
al-eeb yakrubha.
Wa tukuun aakhir al-umam
wa tabga sahara wa ard jafaaf wa kadaade.»
13 Wa be sabab khadab Allah, baladku takhrab
wa tafda min sukkaanha.
Wa ayyi naadum al-yufuut jamb Baabil yilʼajjab
wa yisaffir min al-damaar al-foogha.
14 Yalla ! Intu siyaad al-nubbaal
gummu le muhaarabat Baabil
wa min kulli jiihe, zarruguuha.
Ma tifaddulu nuchchaab waahid kula
achaan hi aznabat didd Allah.
15 Hawwuguuha min kulli jiihe
wa kooruku korooraak al-harib diddaha.
Wa khalaas, hi tisallim nafisha
wa gusuurha yidaffugu
wa daraadirha yagaʼo.
Allah kaffa al-taar foogha.
Intu kula kaffu al-taar
wa sawwu foogha misil hi sawwat.
16 Wa fi Baabil, aktulu al-harraatiin
wa l-yagtaʼo be khanaajir fi wakt al-gatiʼ.
Wa wakit seef al-mudammir yaji,
khalli ayyi naadum yigabbil le chaʼabah
wa yajri le baladah.
Allah yigabbil Bani Israaʼiil
17 Bani Israaʼiil misil khanamaay al-muwaddire
al-katalooha al-diidaan.
Wa malik Achuur hu al-awwal akalha
wa Nabuukhadnasar malik Baabil
fi l-akhiir kasar adumha.
18 Wa fi chaan da, daahu Allah al-Gaadir Ilaah Bani Israaʼiil gaal :
«Akiid ana niʼaakhib malik Baabil wa baladah
misil aakhabt malik Achuur.
19 Wa ana nigabbil Bani Israaʼiil
fi bakaan marʼaahum
wa yasraho fi jabal al-Karmal
wa turaab Baachaan
wa yachbaʼo fi jibaal Afraayim
wa turaab Gilʼaad.
20 Wa fi ayyaam al-wakit da,
yifattuchu khata Bani Israaʼiil wa ma yalgooh.
Wa zanib Bani Yahuuza kula ma yinlagi abadan
achaan nakhfir le l-ana khalleethum faddalo.»
Wa da kalaam Allah.
Baabil tilkassar
21 «Ahjumu turaab Marataayim
wa sukkaan Faguud.
Haarubuuhum wa dammuruuhum
wa sawwu fooghum misil ana amartuku.
Wa da kalaam Allah.22 Yinsamiʼ korooraak al-harib fi l-balad
wa yinchaaf damaar kabiir !
23 Chiifu, Baabil alkassarat wa alfatfatat
hi al-misil al-mitraga al-darabat kulla l-ard.
Ajab, Baabil khirbat fi ust al-umam.
24 Ya Baabil ! Ana kajjeet leeki charak
wa karabtiki min duun inti taʼarfiih.
Ana ligiitki wa karabtiki
achaan inti bas gammeeti diddi ana Allah.»
25 Allah fatah beet al-silaah
wa marag silaah khadabah.
Wa misil da bas, Allah al-Rabb al-Gaadir
jahhaz khidimtah didd balad Baabil.
26 «Taʼaalu didd Baabil min aakhir al-dunya
wa aftaho dabangaatha.
Wa limmu khaniimitha misil al-gechch
wa dammuru sukkaanha
lahaddi waahid kula ma yifaddil minhum.
27 Aktulu kulla furraasha al-misil al-tiiraan
wa suuguuhum le l-moot !
Al-azaab leehum ! Yoomhum ja
wa da wakit ikhaabhum.»
Allah yichiil al-taar
28 Asmaʼo korooraak al-muʼarridiin
wa l-jaariyiin min balad Baabil.
Fi Sahyuun yiballukhu wa yuguulu :
«Allah Ilaahna chaal al-taar,
chaal al-taar le beetah al-mukhaddas al-dammarooh !»
29 Naadu siyaad al-nubbaal didd Baabil,
kulla l-yaʼarfu yistaʼmalo al-nuchchaab.
Yukhuttu muʼaskarhum hawaaleeha
achaan naadum minha ma yinbalis.
Aakhubuuha hasab amalha
wa sawwu foogha misil hi sawwat.
Achaan hi astakbarat giddaam Allah,
giddaam Khudduus Israaʼiil.
30 «Fi l-yoom da, subyaanha yidaffugu fi l-chawaariʼ
wa rujaalha al-muhaaribiin yumuutu.
Wa da kalaam Allah.31 Akiid ana nugumm diddiki,
ya Baabil al-mustakbire !
Achaan yoomki ja
wa da l-wakit al-niʼaakhibki foogah.
Wa da kalaam Allah al-Rabb al-Gaadir.32 Al-mustakbire tittartaʼ wa tagaʼ
wa naadum yarfaʼha ma fiih.
Wa ana nigabbid al-naar fi mudunha
wa taakul kulla l-fi hawaaleeha.»
Allah yafda chaʼabah
33 Wa daahu Allah al-Gaadir gaal :
«Bani Israaʼiil wa Bani Yahuuza
humman al-itneen mazluumiin.
Wa l-naas al-karaboohum masaajiin
abo ma yikhalluuhum.
34 Wa laakin al-yafdaahum hu chadiid
wa usmah Allah al-Gaadir.
Hu yidaafiʼ leehum misil muhaami
wa yirajjif sukkaan Baabil
achaan yijiib al-salaam fi l-ard.»
Allah yijiib al-harib didd Baabil
35 Wa daahu kalaam Allah :
«Ana nijiib al-harib didd sukkaan Baabil
wa kubaaraathum wa hakiimiinhum.
36 Wa nijiib al-harib didd al-yihajju bala faayde
wa yikallumu misil muchootiniin.
Wa nijiib al-harib didd al-furraas
wa yabgo mubarjaliin.
37 Wa nijiib al-harib didd kheelhum
wa arabaathum hana l-harib
wa didd kulla l-ajaanib al-fi lubb deechhum
wa humman yabgo misil awiin.
Wa nijiib al-harib didd makhaazinhum
wa yanhaboohum.
38 Wa nijiib al-jafaaf le buhuur Baabil
wa humman yikammulu.
Achaan hi balad hint asnaam mukhiifiin
al-yiwadduru raas al-naas al-yaʼabuduuhum.
39 Wa khalaas, al-gitat wa l-maraafʼiin yaskunuuha
wa l-naʼaam yudugg dungurah foogha.
Wa battaan, ma fi abadan
naadum yaskun fi Baabil
wa min zurriiye le zurriiye kula,
ma talga sukkaan.
40 Da misil Saduum wa Amuura wa hillaalhum
al-ana al-Rabb dammartuhum.
Wa da kalaam Allah.Ma fi naadum al-yaskun fi balad Baabil
wa la insaan yagood foogha.
41 Aywa, fi chaʼab jaayi min munchaakh
wa umma kabiire wa muluuk chudaad
yugummu min aakhir al-ard.
42 Wa askarhum musallahiin be nubbaal wa huraab
wa humman mukhiifiin ma induhum rahma.
Wa harakathum misil mooj al-bahar
wa humman raakbiin kheel.
Wa yurussu le l-harib misil raajil waahid
le yihaarubuuki, ya Baabil al-misil bineeye.
43 Wa wakit malik Baabil simiʼ al-khabar,
iideenah anrakho.
Wa l-khoof wa l-wajaʼ karabooh
misil al-mara al-gaaʼide titaalig.»
44 Wa Allah gaal :
«Misil duud al-yamrug
min khaabat al-Urdun
le yahjim khanam fi marʼa akhdar,
ana kula nugumm
natrud naas Baabil be khafla
wa nisabbit foogha
al-naadum al-ana azaltah.
Yaatu al-misli ana ?
Wa yaatu al-yantiini amur ?
Wa yaatu al-malik
al-yagdar yugumm diddi ?»
45 Wa fi chaan da, asmaʼo al-kharaar
al-kharrarah Allah didd Baabil
wa asmaʼo al-niiye
al-chaalha didd al-Baabiliyiin.
Akiid yiwaddiihum misil iyaal al-khanam
wa akiid yakhrib marʼaahum.
46 Wa min harakat cheeliin Baabil,
al-ard tarjif
wa siraakhha yinsamiʼ
fi ust al-umam.
Zla d’a Ma didina mi dat yam azì ma Babilon-nid’a
1 Wana ni zla d’a Ma didina mi dat yam azì ma Babilon-na kambas mamba avun ma djok vun Alona Jeremi-d’a:
2 Agi tchagi wal zla ndata woi aduk andjaf suma,
ar suma a humud’u.
Agi pagi drapo d’a taka akulo,
ar suma a hum zla ndata, agi ngeyet kä d’i.
Agi dagi woi kat ala: A hle wa azì ma Babilon-na!
Alo ma a yum ala Bel-lâ mi mbut wa zulona,
Alo ma a yum ala Mardu’â, a b’lagam wa woyo!
Angus ahle mam suma tcheta a mbut wa zulona,
filei mama a b’lagam wa woi mi.
3 Kayam andjaf ma dingâ mba mi tchol abo ma norâ
á dur ayîna ki sed’emu.
A mba mbud’um ambas mamba djona,
a mba fe sama kak kur ri.
Suma ki d’uwarâ a mba ringâ,
a mba tcha tata.
4 Ma didina mi dala: Kur bur máma, ata yi máma,
Israel-lâ ki suma Juda-na
a mba mba asem taziya,
a mba tit ki tchina iraziya,
a mba halan an Ma didina Alo mazina.
5 A mba djop yam lovot ta Siyon-nda,
a mba mbut irazi yam lovot ndata,
a mba dala: Mbeyegïya.
Agi reyêgi tagi ki Ma didina
yam vun ma djin ma didin ma bei mara ba na.
6 Adjeu sum mana a ni d’igi ades tumiyô suma a vit teina na.
Mazi suma pola a vid’izi woyo,
a arazi akulo yam ahuniyôna,
a nga tcha tata akulo yam ahuniyô suma nglona,
akulo yam yima ndingâ mi,
a mar rei yam kangâ mazina.
7 Suma a fazina a nga mud’uziya.
Mazi suma djangûna a nga dala:
Zla nga kami d’i, kayam ni azi ba,
a le tchod’a avok Ma didin mala
ni Sala d’ingêrâ na,
a le tchod’a avok Ma didin mala
ni Hur ma tinda habuyozi ngolona na mi.
8 Ma didina mi dala:
Agi ringîgi woi avo Babilon,
agi buzugugï woi yam ambas sa Babilon-nda,
agi kagagi ni d’igi mbekmberena na avok d’uwarâ.
9 Kayam an nga ni tchol kandjaf ma ngol ma ablauna
abo ma norâ á dur suma Babilon-na.
A mba ndjar á duruziya, a mba hlazina.
Yeû mazid’a ti ni d’igi yeûd’a hi ma we dur
ma nga mi hulong avo abom hawa d’uo na na.
10 Ma didina mi dala:
An mba ni he suma Babilon-na abo suma á hurumuziya;
suma a mba hurumuzina a mba hoba.
11 Agi suma hurumugi sum manina,
djiviya, agi kagagi ki furîd’a, agi ayâgiya,
agi dubaragi d’igi amuhl hla wei d’a afefeta na,
agi togi breîd’a d’igi akulumei suma sib’ika na.
12 Gola! Asugi ti mbut wa zulona,
ta vud’ugid’a mba d’i mbut zulona abo gola,
kayam mba d’i mbut nandjaf ma bugol andjafîna,
mba d’i mbut ni fulâ,
mba d’i mbut nandaga d’a so d’a gangrasa mi.
13 Yam hur ma zala hi Ma didinina,
a mba fe sama kak kurut tuo d’a.
Ti mba d’i arî djona.
Sama lara ma mba mi kal gevetna,
mba mi le atchap,
a mba tchi kukurup yam b’lak mata.
14 Agi suma yet yeûd’a pet,
agi ndjaragi á dur suma Babilon-na,
agi nguyugizi kä d’uhl,
agi yed’egiziya,
agi arazi bei yeta ki yeûd’a d’i,
kayam azi le tchod’a avok Ma didina.
15 Agi nguyugizi ki sor ra ayîna.
A nga bar aboziya, aziyazi nga mi dris kä,
gulumun mazina nga mi to kä woyo,
kayam ni bur ma sä atchugula hi Ma didinina.
Agi sagi atchugula ki sed’eziya!
Agi lazi d’igi azi ladjeu na mi!
16 Agi pad’agi sama nga mi zar awunina
ki ma nga mi ze awuna ki mbaragumba
ata yima nda’â woi avo Babilon!
Ar nge nge pî mi hulong gen sum mama,
ar nge nge pî mi ring yam ambas mamba
abo ayî ma durâ hi ma djop vun sumina.
17 Israel-lâ a ni d’igi timi d’a ti vit tei
d’a azlona mi digita na.
Ma mud’ut avok kikidjina namul ma Asiri-na.
Ma bugol ma mi kuzut asogot tei ndjondjoma
ni Nebukanezar amul ma Babilon-na.
18 Ni kayam ndata ba,
Ma didin ma ad’engêm kal petna, Alona hi Israel-lîna,
mi dala: Gola!
An nga ni mba á ngop amul ma Babilon-na kambas mamba
d’igi an mba adjeu ni ngop amul ma Asiri-na na mi.
19 An mba ni hulongî Israel-lâ kur kangâ mazina.
Azi mba te hatna akulo
yam ahina d’a Karmel-la ki d’a Basan-nda,
a mba hop ki hatna akulo
yam ahina d’a Efraim-mba ki d’a Galät-ta mi.
20 Ma didina mi dala:
Kur bur máma, ata yi máma,
a mba hal tchilad’a hi Israel-lîd’a,
a mba fat ti,
a mba hal tchod’a hi suma Juda-nid’a,
a mba fat tuo mi.
Kayam an mba ni vat hurun ndei
yam suma an mba ni arazina.
21 Ma didina mi dala:
Agi tchologiya,
agi i durugi ambas sa Meratayim-mba,
agi durugi suma a nga kaka Pekot-na,
agi dabazi woyo,
agi b’lagazi ahle mazi suma blogozina woi kakazeî.
Agi lagi ahlena pet suma an hagi vuna kazina.
22 Sor ra ayîna nga d’i sor kä kur ambasa,
ni b’lak ka ngola!
23 Ni me mama na ge?
Babilon ni marto d’a ti to
suma yam andagad’ina woid’a.
Gola! Ti to wa woi kikizek,
ti mbut wa djona aduk suma.
Na ni gagazi zu?
24 Ang azì ma Babilon-na,
an gun wa dauna kä kangû,
mba mi vang bei ang we ba.
Ata yima a fangâ, a mba vangû,
kayamba ang dur ki an Ma didinid’a.
25 Ma didina mi mal vun gong mam
mba mi ngom ahle suma sïna kuad’a woyo,
mi buzugï ahle mam suma dur ayîna woi
á tak ayî mam ma bibiliuna woyo.
Salad’a Ma didin ma ad’engêm kal petna,
nga mi le sun ndata yam ambasa hi suma Babilon-nid’a.
26 Agi mbeyegï ata yina pet durud’u,
agi malagi vun avurei matna woyo,
agi yogi ahle matna,
agi mologizi d’igi suma a mol mbugulud’a na.
Agi b’lagagizi woi kakazeî,
agi aragi va kurut tu d’i!
27 Agi yogi amuzlei mazi suma digilina,
agi igi ata yima ngata,
agi tchazi woi pet.
Ni zla d’a hohoud’a kaziya,
kayam bur mazina mba wa,
ni yima an ngam kazi á ngopina.
28 Suma ring suma a sud’ï woi
yam ambas sa Babilon-ndina,
a nga de woi yam atchugul la sad’a
hi Ma didina Alo meinid’a kur Siyon,
natchugul la sa d’a yam gong mam mba kud’orid’a.
29 Agi yagï suma yeû
suma a we yet yeûd’ina pet yam Babilon.
Ar agi nguyugizi kä d’uhl,
ar sa mi sut tu d’i.
Agi wuragat yam sun mata,
agi lagi d’igi ndat tat ti le hina mi,
kayam ti subur tat avok Ma didina,
avok Ma tin tam irat vat yam Israel-lîna mi.
30 Ma didina mi dala: Ni kayam ndata ba,
azungeî matna a mba puk kä ir palumba,
mat suma durâ pet a mba seng silil kur bur máma.
31 Salad’a Ma didin ma ad’engêm kal petna mi dala:
Gola! Ndak Babilon nda subur tak heîd’a,
gola! An nga ni iza atagu,
kayam bur ma’â mi mba da’,
ni yima an ngobok kuana.
32 Ta subur tata mba d’i ka azlard’eid’a, ti puk kä.
Sama mba mi tcholot akulona nga d’i.
An mba ni do azì mat ma nglona akud’a,
mba d’i ngal yima nguyutna woi pet mi.
33 Ma didin ma ad’engêm kal petna mi dala:
Israel-lâ ki suma Juda-na,
a djobozi vunazi nabo tazi tu.
Suma a yozi magombina a vazi kä ndinding,
a min tchuguzi akulo d’i.
34 An ma tchuguzi akulona ni ma sib’ika.
Simiyên ala Ma didin ma ad’engên kal petna.
An mba ni ndjun kaziya,
ambasa ti kak ki halasa,
an mba ni mbut suma a nga kaka Babilon-na mandarâ mi.
Ma didina mi nga hurum á dur suma Babilon-na
35 Ma didina mi dala:
Ar a dur suma Babilon-na,
ar a dur suma a nga kaka kur aziyazi ma ngolîna,
mazi suma nglona ki mazi suma ned’a mi!
36 Ar a dur suma djok vun suma ka zlad’a,
ar a mbut lilid’a.
Ar a dur mazi suma gangrangâ,
ar a mbut mandarâ.
37 Ar a dur akulumei mazina
ki pus mazi ma dur ayîna,
ar a dur suma pet suma a yozï
ad’u andjafâ teteng suma a nga kurutna,
ar a mbut aropma.
Ar a dur mazi suma ndjondjoîna, a hurumuziya.
38 Ar krena mi ve yam mbiyo mazina, mi sid’am mbeyo,
kayam Babilon nambas sa tuwal fileina.
A mbut lilid’a abo filei mazina.
39 Ni kayam ndata ba,
amburei suma abageina ki hâna a mba kak kua,
arigeta mba d’i min aziyat kua mi.
A mba fe sama kak kur ruo atchogoid’a katchogoid’a,
sa mba mi kak kur ruo gak didin mi.
40 Ma didina mi de kua ala:
Babilon mba d’i mbut
ni d’igi azì ma Sodom-ma kazì ma Gomor-râ
kazì ma nglo ma nguyuzi
suma an b’lagazi woi adjeuna na.
Sa mba mi kak kua d’i,
sa tu pî mba mi kak kua d’uo d’a.
41 Gola! Suma yam ambas sa abo
ma norîd’a a nga djïya.
Nandjaf ma ngolâ kamulei suma sib’ik
suma a tcholï avun dabid’a handagad’ina.
42 A nga piget yeû mazid’a kasubiyo mazina.
Azi ni suma murud’um suma bei we hohowa
suma suma delezi nga d’i ngir kä
d’igi alum ma ngolâ vunam mi tchi wü na na.
A nga akulo yam akulumei mazina,
a ndjar á dur ayîna d’igi sama tuna na
á duruk ndak Babilon.
43 Amul ma Babilon-na mi hum zla ndata,
abom mi mbut amangeîna kekeb’e,
mi nga mi tcha tata d’igi atcha d’a ti nde vutid’a na.
44 Ma didina mi dala: Gola! An mba ni ndeï
d’igi azlona mi ndeï aduk agud’a avun alum ma Jurdê-na
á lat suma pola na.
Atogo hina zak an mba ni dik suma Babilon-na,
an mba ni tin ma an manama kaziya.
Ni nge ba, mi hle tam d’igi an na ge?
Ni nge ba, mba mi han vuna ge?
Ni ma pol ma lara ba, mba mi tchol avoron nge?
45 Kayam ndata, agi humugi zla d’a Ma didina
mi ngat kurum yam suma Babilon-nid’a,
agi humugi nga hur ma mi ngam kurum
yam suma a nga kaka kur ambasa hi suma Babilon-nid’a.
Gagazi, a mba tanazi
d’igi suma a tan d’uwar ma gureina na.
Gagazi, a mba b’lagazi yazi ma kaka woi mi.
46 Andagad’a ti giget
abo siwel la a siwelet á hle Babilon-nda,
wulula ti ndezi woi aduk andjaf suma mi.
