Ishaakh fi balad al-Filistiyiin
1 Wa fi juuʼ ja fi l-balad, baʼad al-juuʼ al-ja awwal fi wakit Ibraahiim. Wa Ishaakh gamma macha hillit Garaar bakaan Abiimalik, malik al-Filistiyiin. 2 Wa Allah baan le Ishaakh wa gaal : «Ma tamchi fi balad Masir laakin askun fi l-balad al-niwassifha leek. 3 Wa laakin hassaʼ askun fi l-balad di wa ana nukuun maʼaak wa nibaarikak. Wa nanti al-buldaan dool leek inta wa le zurriiytak wa nitimm al-kalaam al-ana halaft beyah le abuuk Ibraahiim. 4 Wa ana nisawwi zurriiytak katiire misil nujuum al-sama. Wa nanti al-buldaan dool le zurriiytak. Wa be zurriiytak inta, kulla umam al-ard yalgo baraka. 5 Achaan Ibraahiim taabaʼ kalaami wa tabbag awaamiri wa wasiiyaati wa gawaaniini wa taʼliimi.»
6 Wa khalaas, Ishaakh sakan fi balad Garaar. 7 Wa wakit naas al-hille saʼalooh min martah, hu gaal leehum hi akhtah achaan ma yidoor yuguul Rifga martah. Hu khaayif naas al-hille yaktuluuh be sababha achaan hi samha bilheen. 8 Wa Ishaakh gaʼad ayyaam katiiriin fi l-hille di.
Wa yoom waahid, Abiimalik malik al-Filistiyiin chaaf min al-chubbaak Ishaakh gaaʼid yilaaʼib martah Rifga. 9 Wa tawwaali Abiimalik naada Ishaakh wa gaal leyah : «Akiid hi di martak ! Maala gult leena hi akhtak ?» Wa Ishaakh gaal leyah : «Ana gult al-kalaam da achaan ana khaayif yaktuluuni be sababha.»
10 Wa Abiimalik radda leyah wa gaal : «Da chunu al-sawweetah leena da ? Wa hassaʼ kan naadum waahid min chaʼabi ragad maʼa martak da, ma khalaas aniina kullina ke bigiina khaatiyiin walla ?» 11 Wa Abiimalik amar kulla l-chaʼab wa gaal : «Ma tilammusu al-raajil da wa la martah ! Al-yilammishum, waajib yaktuluuh !»
12 Wa Ishaakh harat fi l-balad di wa fi l-sana di, ligi miya marra ziyaada achaan Allah baarakah. 13 Wa hu bigi khani wa maalah gaaʼid yiziid lahaddi bigi khani marra waahid. 14 Wa indah khanam wa bagar wa khaddaamiin katiiriin. Wa achaan da bas, al-Filistiyiin hasadooh le Ishaakh. 15 Wa humman gammo dafano kulla l-biyaar al-awwal khaddaamiin abuuh Ibraahiim hafaroohum. 16 Khalaas Abiimalik gamma gaal le Ishaakh : «Hassaʼ inta bigiit chadiid bilheen minnina. Yalla gumm fuut !»
17 Wa khalaas, Ishaakh gamma min al-bakaan da wa macha waadi Garaar wa sakan hinaak. 18 Wa hafar min jadiid al-biyaar al-hafaroohum fi wakit abuuh Ibraahiim. Dool al-biyaar al-dafanoohum al-Filistiyiin baʼad moot Ibraahiim. Wa Ishaakh sammaahum be nafs al-asaame al-abuuh Ibraahiim sammaahum beehum awwal.
19 Wa yoom waahid, khaddaamiin Ishaakh hafaro biir fi l-waadi wa ligo almi nadiif. 20 Wa ruʼyaan balad Garaar harajoohum le ruʼyaan Ishaakh wa gaalo leehum : «Al-almi da hanaana.» Wa khalaas, Ishaakh samma al-biir di Isig (maʼanaatah al-muchkila) achaan humman harajo maʼaayah foogha.
21 Wa baʼad da, khaddaamiin Ishaakh hafaro biir aakhara wa battaan macho harajoohum foogha wa khalaas, Ishaakh sammaaha Sitna (maʼanaatah al-khilaaf).
22 Wa Ishaakh hawwal min al-bakaan da wa hafar biir aakhara wa fi l-marra di, ma harajooh foogha. Wa samma al-biir di Rahubuut (maʼanaatah al-wasaʼa). Wa gaal : «Hassaʼ da, Allah jammaana wa nagdaro niziidu fi l-ard.»
23 Wa hawwal min al-bakaan da wa macha Biir Sabʼa. 24 Wa be l-leel, Allah baan leyah wa gaal : «Ana Rabb abuuk Ibraahiim. Ma takhaaf, ana maʼaak ! Wa nibaarikak wa nisawwi zurriiytak tabga katiire fi chaan abdi Ibraahiim.»
25 Wa fi l-bakaan da, Ishaakh bana madbah wa saʼal be usum Allah. Wa bana fariigah wa khaddaamiinah hafaro biir.
26 Wa Abiimalik gamma min Garaar maʼa rafiigah Ahuzzat wa Fikuul masʼuul askarah. Wa macha gaabal Ishaakh. 27 Wa Ishaakh gaal leehum : «Maala jiitu leyi ? Ma intu bas al-kirihtuuni wa taradtuuni baʼiid minku ?» 28 Wa humman gaalo leyah : «Aniina chifna kadar Allah gaaʼid maʼaak. Khalli aniina nahalfu wa nisawwu maʼaak muʼaahada. 29 Wa inta kula tahlif ma tisawwi leena cheyy fasil achaan aniina sawweena leek al-kheer wa khalleenaak macheet be l-salaama. Achaan inta bigiit naadum al-Allah baarakah.»
30 Wa khalaas, Ishaakh sawwa leehum aazuuma wa humman akalo wa chirbo. 31 Wa ambaakir fajur, gammo sawwo haliife ambeenaathum. Wa baʼad da, Ishaakh addaahum wa humman macho be l-salaama.
32 Wa fi nafs al-yoom, khaddaamiin Ishaakh jo khabbarooh be l-biir al-gaaʼidiin yahfuruuha wa gaalo leyah : «Aniina ligiina almi.» 33 Wa Ishaakh samma al-biir di Sabʼa (maʼanaatah al-haliife). Wa bakaan al-biir di bigi hille wa lahaddi l-yoom binaaduuha Biir Sabʼa.
Awiin Isuu
34 Wa Isuu indah 40 sana wakit akhad awiin itneen, al-waahide Yahuudiit bineeyit Biiri al-Hitti wa l-aakhara Baasmat bineeyit Iluun wa hu kula Hitti. 35 Wa l-awiin dool marraro marra waahid al-haya le Ishaakh wa Rifga.
Isak mi i kak avo Gerar
1 Baktarad’a ti nde yam andagad’a d’igi ti ndadjeu kur atchogoid’a hi Abraham-mba na mi. Isak mi i Gerar avo hi Abimelek amul ma Filistê-na. 2 Ma didina mi nde tam mbei iramu, mi dum ala: Ang i Ezipte d’i, ang ka’î yam andaga d’a an mba ni tagangzid’a. 3 Ang kak kua; an mba ni kak ki sed’engû, an mba ni b’e vunan kang kandjavangû; an mba ni hagi andaga ndata pet, kayam an tcholî yam gun nda an gun tan mabung Abraham-mba. 4 An mba ni zulung andjavangî d’igi tchitchiud’a na. An mba ni hum andaga ndata pet. Ni kayam mam ba, an mba ni b’e vunan yam andjaf suma yam andagad’ina pet, 5 kayam Abraham mi humun vunanu, mi ge yam kä ad’u zla manda ki vun ma he mana ki zla man nda an dumzid’a ki gat manda mi.
6 Isak mi nga kaka avo Gerar. 7 Suma kur azì mámina a djobom yam amamba; mam dazi ala ni wiyemba. Mi le ni mandarâ ala le mi dazi ala namamba ni, sum ndazina a mba tchum kla ge, kayam Rebeka ti djif heî.
8 Kid’a mam le burâ kua ngolid’a, bur tu Abimelek amul ma Filistê-na nga mi gol yina ir fenetred’a, mi we Isak nga mi lop amamba Rebeka. 9 Abimelek mi yi Isak, mi dum ala: Gagazi, ndat namanga. Ni kayam me ba, ang dan ala ndat ni wiyenga ge?
Isak mi hulong dum ala: An djib’er ala le an dala ndat namanda ni, a mba tchanu.
10 Abimelek mi dum ala: Ang lami ni me hina ge? Arî hina nde á sama aduk sum manina mi zlap kamanga, hina ni ang mbami ni zlad’a kami d’uo zu? 11 Kayam ndata, Abimelek mi he vuna mi sum mama pet ala: Sama lara ma mi do sa máma d’oze amambina, gagazi, a mba tchumu.
12 Kur biza ndata Isak mi zum awuna yam andaga ndata, mi dut awuna kam kua kis, kayam Ma didina mi b’e vunam kamu. 13 Isak mi i avogovogo, bege mamba zul ngola, mi mbut sama ad’eng ma beged’a heîna. 14 Mi nga ki kangâna haho’â, kangâna hamuzleina kazungeîna ablaud’a avo hatam mi.
Abimelek mi dik Isak kei avo Gerar
Suma Filistê-na a nde le yungôra ata Isak. 15 Golongeî suma azungeîna habum Abraham-ma a kazi kur atchogoi mambina, suma Filistê-na a tozozi woi pet. 16 Abimelek mi de mi Isak ala: Ang iya, arami yi mamina, kayam ang mbut sama beged’a kalamiya.
17 Isak mi ar yi máma, mi i mi ve zlub’u mamba aduk ahuniyô suma Gerar-râ, mi kak sä kua. 18 Mi yo golongeîna habum Abraham-ma woyo, kayam bugol matna habuma, suma Filistê-na a tozozi woyo. Ni golongeî suma a kazi kur atchogoid’a habumbina. Mi yazi ni ki simi ma abum yazi ki na.
19 Bur tu azungeîna hi Isa’â a yo golonga aduk ahuniyôna, a fe mbiyo ma laud’a. 20 Suma pol suma Gerar-râ a nga yal tazi ki suma pola hi Isa’â ala: Mbiyo máma ni mamina. Isak mi yi golong ndata ala Esek , kayam azi yal ki sed’emu. 21 Azungeî mama a yo golong nga dinga kua; suma Gerar-râ a yal kat tei, mi yat ala Sitna . 22 Mi djok ad’umu, mi yo golong nga dinga; azi yal nga kat ti, mi yat ala Rehobot . Isak mi dala: Ki tchetchemba, Ma didina mi arei wa andagad’a hawa, ei mba zuli ngola kad’u.
23 Isak mi tchol ata yi máma, mi i Berseba. 24 Ma didina mi nde tam mbei iram kur andjege ndata, mi dum ala: An nAlona habung Abraham-ma; ang le mandar ri, kayam an nga ki sed’engû. An mba ni b’e vunan kangû, an mba ni zulung andjavang ngola yam azong mana Abraham.
25 Ata yi máma Isak mi min yima ngal ahle suma ngat buzuna kua, mi tchen ki simiyê Ma didina, mi ve zlub’u mamba kua; azungeî mama a ka golonga kua mi.
Isak mi djin vunam ki Abimelek
26 Abimelek mi tcholï Gerar zlapa ki banama Ahuzat ki Pikol ma ngolâ hi azigar mamina, a mba gen Isak. 27 Isak mi dazi ala: Agi mbagi hatan ka hî ni kayam me ge? Agi noyônu, agi digin ndei adigagiya.
28 Azi hulong dum ala: Ami wami tetet ala Ma didina mi nga ki sed’engû. Ni kayam ndata, ami min ala ei guni tei aduk teya, ei djini vuneya. 29 Ang gunumi tang ala ang mba lami tchod’a d’uo d’igi ami lang nga tchod’a d’uo na mi. Ami arang lovota ang i ki halasa; ki tchetchemba, angî sama Ma didina mi b’e vunam kangâ.
30 Mi lazi tena; azi te, a tche. 31 Azi buzuk yorogo tcholol, nge nge pî mi gun tamu. Isak mi araziya, azi i lafiya.
32 Wani kur bur máma tamba azungeîna hi Isa’â a mba, a dum ala: Ami kami golonga, ami fami mbina da’. 33 Mi yi golong ndata ala Siba . Ni kayam ndata ba, a nga yi azì máma simiyêm gak ini ala Berseba .
Esau mi vik aropma mbà
34 Esau mi le bizad’a dok fid’i, mi vik gro Het-na mbà, Judit Beri goromba, ki Basmat Elon goromba mi. 35 Azi mbut ni suma b’lak hur Isak azi ki Rebekina.
