Masal al-ajuuz wa l-haakim
Importance de la prière
1 Wa Isa hajja leehum be masal achaan yiwassifhum waajib daayman yisallu wa ma yaksalo. 2 Wa gaal : «Fi hille waahide, fiiha haakim waahid wa hu ma khaayif min Allah wa ma lammaah be rida al-naas. 3 Wa fi l-hille di, fi ajuuz armala. Wa kulli yoom hi tamchi le l-haakim wa tuguul : ‹Ansurni be l-hagg fi l-naadum al-zalamni.› 4 Wa awwal hu aba ma sawwa leeha cheyy laakin fi l-akhiir hu gaal fi nafsah : ‹Sahiih, ana ma khaayif min Allah wa ma lammaani be rida al-naas. 5 Laakin al-ajuuz di gaaʼide tibachtinni bilheen. Khalli nansurha achaan hi ma tiʼayyiini marra waahid be jayyitha al-katiire.›»
6 Wa l-Rabb Isa gaal : «Al-haakim da naadum zaalim laakin fakkuru fi kalaamah. 7 Wa fi fikirku, Allah ma yansurhum le naasah al-azalaahum al-yasrakho leyah leel wa nahaar walla ? Yiʼakhkhir leehum walla ? 8 Nuguul leeku hu yansurhum ajala. Wa laakin wakit Ibn al-Insaan yigabbil fi l-ard, hu yalga naas muʼminiin walla ?»
Masal al-Fariizi wa siid al-jamaarik
9 Wa Isa hajja be masal le naas waahidiin al-yisawwu nufuushum saalihiin wa yahguru al-aakhariin. 10 Wa gaal : «Yoom min al-ayyaam, fi naaseen dakhalo fi beet Allah achaan yisallu. Al-waahid min al-Fariiziyiin wa l-aakhar min naas al-jamaarik. 11 Wa l-Fariizi wagaf be tuulah wa salla wiheedah wa gaal : ‹Ya Allah, nuguul leek chukran achaan ana ma bigiit misil al-naas al-aakhariin. Humman saraariig wa fasliin wa zannaayiin. Aywa, ana ma misil naadum al-jamaarik da. 12 Ana nusuum yoomeen fi l-usbuuʼ wa nantiik uchur hana kulla cheyy al-narbahah.› 13 Laakin naadum al-jamaarik wagaf wiheedah baʼiid min al-naas. Ma rafaʼ raasah foog kula. Wa gaaʼid yudugg sadrah min al-nadaama wa gaal : ‹Ya Allah, arhamni. Ana muznib.›
14 «Wa nuguul leeku min al-naaseen dool, al-raajil al-taani bas gabbal fi beetah wa Allah jaʼalah saalih. Achaan ayyi naadum al-yisawwi nafsah kabiir, Allah yisawwiih sakhayyar wa l-naadum al-yisawwi nafsah sakhayyar, Allah yisawwiih kabiir.»
Al-Masiih baarak al-iyaal
15 Wa l-naas gaaʼidiin yiwaddu iyaalhum al-sukhaar le Isa achaan hu yalmashum le yibaarikhum. Wa talaamiizah chaafoohum wa harajoohum. 16 Laakin Isa naada al-iyaal wa gaal le talaamiizah : «Khallu al-iyaal yaju leyi wa ma tadharoohum achaan mamlakat Allah hana l-naas al-misilhum. 17 Wa nuguul leeku al-hagg, naadum abadan ma yadkhul fi mamlakat Allah kan ma yakhbalha misil wileed sakhayyar.»
Al-cheekh al-khani
18 Wa naadum waahid min al-kubaaraat saʼal Isa wa gaal : «Ya l-muʼallim al-adiil, waajib nisawwi chunu achaan nalga al-haya al-abadiiye ?» 19 Wa Isa radda leyah wa gaal : «Maala tuguul ana adiil ? Waahid bas adiil wa hu Allah. 20 Akiid, taʼarif al-wasaaya al-buguulu : <Ma tazna wa ma taktul dimme wa ma tasrig wa ma tachhad be kidib wa karrim ammak wa abuuk.>»
21 Wa l-raajil gaal : «Min ana sakhayyar, nitaabiʼ kulla l-wasaaya dool.» 22 Wa wakit Isa simiʼ kalaamah da, hu gaal : «Chokhol waahid lissaaʼ gassar leek. Biiʼ kulla cheyy al-indak wa anti tamanah le l-masaakiin wa misil da, talgaah giddaamak. Wa taʼaal taabiʼni.»
23 Wa wakit simiʼ kalaam Isa da, hu bigi haznaan achaan hu khani bilheen. 24 Wa Isa chaaf wijhah wa gaal : «Al-dakhuul fi mamlakat Allah gaasi le l-naas al-induhum maal katiir. 25 Battaan nuguul leeku, dakhuul al-jamal fi gadd al-ibre hayyin min dakhuul siid al-maal fi mamlakat Allah.» 26 Wa l-naas al-simʼo al-kalaam da gaalo : «Kan misil da, yaatu yagdar yanja ?» 27 Wa Isa radda leehum wa gaal : «Al-cheyy al-gaasi le l-naas, ma gaasi le Allah.»
28 Wa Butrus gaal : «Wa aniina khalleena kulla khumaamna achaan nitaabuʼuuk.» 29 Wa Isa gaal leehum : «Nuguul leeku al-hagg, ayyi naadum al-khalla beetah aw martah aw akhwaanah aw waaldeenah aw iyaalah fi chaan mamlakat Allah, 30 yalga katiir minhum ziyaada fi l-zaman al-haadir. Wa fi l-aakhira, yalga al-haya al-abadiiye.»
Taalit marra al-Masiih hajja be mootah
31 Wa Isa tarraf al-talaamiiz al-atnaachar wa hajja leehum wiheedhum wa gaal : «Chiifu. Aniina maachiin le Madiinat al-Khudus. Wa hinaak kulla cheyy al-anbiya katabooh fi Ibn al-Insaan yitimm. 32 Yisallumuuh le l-ma muʼminiin wa yichchammato leyah wa yiʼayyuruuh wa yibazzukhu foogah. 33 Wa yajluduuh wa yaktuluuh. Wa laakin fi l-yoom al-taalit hu yabʼas.» 34 Wa laakin talaamiizah ma fihmo cheyy min al-kalaam da. Kalaamah da mulabbad minhum wa ma irfo maʼana kalaamah.
Al-Masiih chafa naadum amyaan
35 Wa wakit Isa garrab le hillit Ariiha, amyaan waahid gaaʼid tihit jamb al-chaariʼ wa hu gaaʼid yachhad sadakha min al-naas. 36 Wa l-amyaan simiʼ hiss hana l-naas al-katiiriin al-maachiin fi l-derib wa saʼalaahum wa gaal : «Chunu al-haraka di ?» 37 Wa gaalo leyah : «Isa al-min al-Naasira maachi fi l-derib da.» 38 Wa hu bada yiʼiit wa yuguul : «Ya Isa ! Ya Ibn Dawuud ! Arhamni !» 39 Wa l-naas al-maachiin giddaam Isa harajooh wa gaalo leyah : «Askut !» Laakin al-amyaan gamma yiʼiit be ziyaada wa yuguul : «Ya Ibn Dawuud, arhamni !»
40 Wa Isa wagaf wa amaraahum le l-naas achaan yijiibu leyah al-amyaan. Wa wakit al-amyaan ja gariib, Isa saʼalah wa gaal : 41 «Tidoor ana nisawwi leek chunu ?» Wa l-amyaan gaal : «Ya sayyidna, nidoor nichiif !» 42 Wa Isa gaal : «Khalaas, chiif ! Inta ligiit al-aafe be sabab iimaanak.» 43 Wa tawwaali uyuunah anfataho wa gamma yitaabiʼ Isa wa gaaʼid yachkur Allah. Wa wakit kulla l-naas chaafooh, chakaro Allah katiir.
Atcha d’a modonod’a ki ma ka sariyad’a
1 Jesus mi dazi zla d’a d’ogola á had’azi a tchen teteu bei tazi tchuk lus ba. 2 Mi dala: Sama ka sariyad’a nga kur azina, nga mi le mandara Alona d’i, nga mi le zulo sa d’uo mi. 3 Atcha d’a modonod’a nga kur azì máma, ti mba yat ablaud’a gen ma ka sariya máma. Ti dum ala: Ang kan ir sariya manda ki man ma djangûna. 4 Yina kal ngola mi min nga d’i, wani bugol mi de kurum ala: An nga ni le mandar Alona d’i, nga ni le zulo sa d’uo pî ni, 5 wani kayam modono ndata ti ndagan heî, an mba ni kat sariya mata, kayam mba mat ta teteud’a, kayam ti wagan yan ndi.
6 Salad’a mi dazi kua ala: Agi humugi zlad’a hi ma ka sariya ma bei d’ingêr mámid’a. 7 Wani Alona mba mi ka sariyad’a hi suma mi manazi suma a nga tchi kam andjege ki faleina d’uo zu? Mba mi le lilinga á ndjunuziya? 8 An nga ni dagiya, mba mi kazi sariya mazid’a atogo. Wani fata an Gor Sana mba ni mbad’a, mba ni fe he gagazid’a yam andagad’a ko zu?
D’ogol ma yam Fariziyêna azi ki ma ve lombod’ina
9 Jesus mi de zla d’a d’ogola yam suma a nga djib’er ala azi ni suma d’ingêrâ avok Alona, a nga gol suma dingâ is mi na. 10 Mi dala: Suma mbà a djak kur gong nga kud’ora hAlonid’a á tchen Alona. Tu ni ma Fariziyêna, ma hina ni ma ve lombod’a mi. 11 Fariziyê máma mi tchol tchen hina yam tamba ala: Alona, an lang mersi kayam an nga d’igi suma hiu suma kula d’oze suma bei d’ingêrâ d’oze suma mizeuna na d’i, d’igi ma ve lombod’a ma wana na d’uo mi. 12 Kur burâ kid’iziya an d’el tan bei te tena yan mbà, an he yam ahle mana dima pet mi.
13 Wani ma ve lombod’a mi tchol bugol sä woi hina dei, mi min hle iram akulo d’uo ko, wani nga mi tchi abom kurum ala: Alona, ang wan hohowonu, an ni sama tchona.
14 Jesus mi dala: An nga ni dagiya, sa máma mi i avo hatam mi mbut sama d’ingêrâ kal Fariziyê máma. Kayam sama hle yam akulona, a mba hulongôm yam kä; sama mi ge yam kä na, a mba hlum yam akulo mi.
Jesus mi tin abom yam gugureina
(Gol Mat 19.13-15Mar 10.13-16)
15 Suma dingâ a mba ki gugurei suma gureina mi Jesus, kayam mi tin abom kaziya. Wani ata yima mam suma hata a wazina, a ngoboziya. 16 Wani Jesus mi yï gugurei ndazina gevemu, mi de mi mam suma hata ala: Agi aragi gugureina a mbeï gevenu. Ar agi d’elezi d’i, kayam leud’a hAlonid’a ni yam suma d’igi azi na na. 17 Gagazi, an nga ni dagiya, sama ge nga yam kä yam leud’a hAlonid’a d’igi gogorâ na d’uo na, mba mi kal kurut ti.
Sama ndjondjoîna
(Gol Mat 19.16-30Mar 10.17-31)
18 Ma ngolâ hi Juif-fîna mi djop Jesus ala: Ma hat ma djivina, an le ni nana ba, ni fe ari d’a didinda ge?
19 Jesus mi hulong dum ala: Ni kayam me ba, ang yan ala ma djivina ge? Sama djivi nga d’i; nAlona tu. 20 Ang we vun ma hed’a hAlonina ala: Ang le mizeu d’i, ang tchi sa d’i, ang kul li, ang le glangâs ma aboina d’i, ang hu abung kasungû.
21 Sa máma mi hulong dum ala: An ngomozi kan pet ni ki gogoron dei.
22 Kid’a Jesus mi hum zla ndatid’a, mi dum ala: Ang kid’ak va tu. Ang gus ahligiyeng ngei pet, ang he bege ndata mi suma houd’a. Hina wani, ang mba fahle suma ndjondjoîna sä akulo. Bugola, ang mbeï tit ad’unu. 23 Wani kid’a sa máma mi hum zla ndatid’a, hurum zal ngola, kayam mam mi sama ki ndjondjoîna heîna.
24 Ata yima Jesus mi wum ala hurum zala na, mi dala: Nad’enga heî ki suma ndjondjoîna á kal kur leud’a hAlonid’a. 25 Nafefeta mi djambala á kal kur zul la libirâ, kal la ma ndjondjoîna mi kal kur leud’a hAlonid’a mi.
26 Suma a hum zla ndatina a dala: Le ni na ni, sama ndak á fe suta ni nge ge?
27 Wani Jesus mi dazi ala: Vama suma a ndak á lum mbuo na, Alona mi ndak á lumu.
28 Pierre mi dum ala: Gola! Ami arami wa ahligiyemi pet teyo, ami nga tid’imi ad’ungû.
29 Jesus mi dazi ala: Gagazi, an nga ni dagiya, sama ar aziyam mbei d’oze amamba d’oze b’oziyoma d’oze simiyêm mboze groma yam leud’a hAlonid’ina, 30 mba mi fe kam kua ngola kur atchogoi d’a wanda, mba mi fe ari d’a didinda kur atchogoi d’a nga d’i mbad’a mi.
Jesus mi de yam á hindid’a yam mad’am ki tchol mamba
(Gol Mat 20.17-19Mar 10.32-34)
31 Jesus mi yo suma dogo yam mbàna gevemu, mi dazi ala: Gola! Ei nga djak i Jerusalem, ahlena pet suma suma djok vun Alona a b’irizi yam an Gor Sanina a mba landjiya. 32 Azi mba han abo andjaf suma bei wAlona; sum ndazina a mba lazanu, a mba ngulunu, a mba tuvon ayôna iranu, 33 a mba ton ki blafâ, a mba tchanu. Wani kur bur ma hindina an mba ni tchol akulo aduk suma matna.
34 Wani suma hata a we nga zla ndata ad’ut ti; zla ndata ni ngeid’a iraziya, a we nga zla d’a mi data ad’ut tuo mi.
Jesus mi mal ir ma duka woyo
(Gol Mat 20.29-34Mar 10.46-52)
35 Kid’a Jesus mi mba go ki Jeriko-d’a, ma duka mi nga kaka kä avun lovota á tchenda. 36 Ata yima mi hum del ablau suma a nga kalâ, mi djop ala: Ni me na ge?
37 A dum ala: Ni Jesus ma Nazarat-na kalî mamu.
38 Mi er ad’um akulo ala: Jesus, ang David goroma, ang wan hohowonu.
39 Suma sä tit avo’â a ngobom ala: Ang ba!
Wani mi er ad’um er ra dinga kala ala: Ang David goroma, ang wan hohowonu.
40 Jesus mi tchola, mi hazi vuna ala a mbeï ki sed’emu. Kid’a ma duka mba go d’a, Jesus mi djobom ala: 41 Ang min ala an langî me ge?
Mi dum ala: Salana, ar ang malan iran ndeyo.
42 Jesus mi dum ala: Irang mal leyo, he gagazi manga sud’ung wa da’. 43 Ata yi máma na wat, iram mal leyo, mi i ad’u Jesus, nga mi subur Alona. Suma a wahle ndazinina pet a nga gile Alona mi.