Allah yihaasib hasab al-amal
1 Wa Allah hajja leyi wa gaal : 2 «Maala tihajju be l-masal da al-bukhuss balad Israaʼiil : ‹Kan al-abbahaat akalo al-inab al-akhdar, sunuun iyaalhum yakhdaro› ? 3 Ana nahlif be usmi al-Hayy, akiid intu ma tadurbu al-masal da battaan fi Israaʼiil. Wa da kalaam Allah al-Rabb. 4 Aywa, hayaat al-insaan hinti ana. Wa misil da, hayaat al-abu wa hayaat al-wileed, humman al-itneen kula hineeyi ana. Wa l-yisawwi zanib, hu bas al-yumuut.
5 «Akuun fiyah raajil saalih al-yisawwi al-hagg wa l-adaala. 6 Hu ma yarfaʼ uyuunah ale asnaam Bani Israaʼiil wa la yaakul min dahaayaahum fi ruuse al-jibaal. Wa hu ma yinajjis marit jaarah wa la yigarrib le l-mara fi wakit heedha. 7 Wa ma yidaayig naadum wa laakin yigabbil al-damaana al-karabha fi deen le siidha wa ma yasrig. Wa yigassim aklah maʼa l-jiiʼaan wa yanti khalag le l-aryaan. 8 Wa hu ma yanti deen be riba wa la yichiil faayde. Wa yibaʼʼid min al-zulum wa yichaariʼ be l-hagg been al-naas. 9 Hu yitaabiʼ churuuti wa yahfad gawaaniini wa yisawwi al-hagg. Hu da raajil saalih wa akiid yahya. Wa da kalaam Allah al-Rabb.
10 «Wa akuun al-raajil al-saalih da yijiib wileed sarraag al-yidaffig al-damm wa yisawwi ayyi cheyy fasil misil da. 11 Abuuh ma sawwa amal misil da wa laakin al-wileed yaakul min dahaaya al-asnaam fi ruuse al-jibaal wa yinajjis marit jaarah. 12 Hu yidaayig al-miskiin wa l-daʼiif wa yasrig wa ma yigabbil al-damaana al-karabha fi deen le siidha. Wa yarfaʼ uyuunah le l-asnaam wa yisawwi al-muharramaat. 13 Wa yanti deen be riba wa yichiil faayde. Hal hu da yahya walla ? La ! Hu sawwa kulla l-muharramaat dool. Akiid yumuut wa hu bas masʼuul min mootah.
14 «Wa akuun al-wileed da yakbur wa yijiib wileed wa l-wileed da yichiif kulla l-zunuub al-abuuh sawwaahum. Hu yichiifhum wa laakin ma yisawwi misilhum. 15 Hu ma yarfaʼ uyuunah ale asnaam Bani Israaʼiil wa la yaakul min dahaayaahum fi ruuse al-jibaal. Wa hu ma yinajjis marit jaarah 16 wa ma yidaayig naadum wa yigabbil al-damaana al-karabha fi deen le siidha wa ma yasrig. Wa yigassim aklah maʼa l-jiiʼaan wa yanti khalag le l-aryaan. 17 Wa hu yibaʼʼid min al-zulum wa ma yanti deen be riba wa ma yichiil faayde. Hu yahfad gawaaniini wa yitaabiʼ churuuti. Wa akiid hu da yahya, ma yumuut be sabab al-khata al-abuuh sawwaah. 18 Wa laakin abuuh sawwa zulum wa sarag akhuuh wa ma sawwa adiil fi usut chaʼabah wa daahu yumuut be sabab khataaya hu zaatah.
19 «Wa intu tuguulu : ‹Maala al-wileed ma yilhammal khata abuuh ?› Da fi chaan al-wileed da sawwa al-hagg wa l-adaala wa hafad gawaaniini wa tabbagaahum. Wa akiid hu da yahya. 20 Wa l-insaan al-yaznib, hu bas al-yumuut. Al-wileed ma yilhammal khata abuuh wa l-abu ma yilhammal khata wileedah. Wa l-aadil yalga natiijat adaaltah wa l-aasi yalga natiijat isyaanah.
Allah yakhbal al-tooba
21 «Wa kan al-aasi yutuub min kulla zunuubah al-sawwaahum wa yahfad kulla churuuti wa yisawwi al-hagg wa l-adaala, akiid hu da yahya ma yumuut. 22 Wa ana ma nizzakkar kulla isyaanah al-sawwaah. Wa be sabab adaaltah al-sawwaaha, hu yahya. 23 Hal nafrah be moot al-aasi walla ? Wa kan yigabbil min derbah al-fasil da, ma yahya walla ? Wa da kalaam Allah al-Rabb. 24 Wa laakin kan al-saalih yikhalli adaaltah wa yisawwi al-zulum wa yisawwi kulla l-muharramaat al-sawwaahum al-aasi, hal yahya walla ? Wa kulla l-adaala al-sawwaaha awwal, ma yizzakkarooha battaan. Hu yumuut be sabab al-khiyaana wa l-zunuub al-sawwaahum.
25 «Wa laakin intu tuguulu : ‹Al-cheyy al-Rabb gaaʼid yisawwi da ma adiil !› Asmaʼo, ya Bani Israaʼiil. Hal al-cheyy al-ana gaaʼid nisawwi da ma adiil walla ? Al-cheyy al-intu gaaʼidiin tisawwuuh da bas ma adiil. 26 Kan al-saalih yikhalli adaaltah wa yisawwi al-zulum, hu yumuut. Be sabab al-zulum al-sawwaah bas, hu yumuut. 27 Wa laakin kan al-aasi yikhalli isyaanah al-gaaʼid yisawwiih wa yisawwi al-hagg wa l-adaala, hu da yinajji nafsah wa yahya. 28 Wa kan hu irif wa taab min al-isyaan al-sawwaah, akiid hu yahya wa ma yumuut. 29 Wa laakin intu Bani Israaʼiil tuguulu : ‹Al-cheyy al-Rabb gaaʼid yisawwi da ma adiil.› Ya Bani Israaʼiil ! Hal al-cheyy al-ana gaaʼid nisawwi da, ma adiil walla ? Al-cheyy al-intu gaaʼidiin tisawwuuh da bas ma adiil.
30 «Wa fi chaan da, ana nihaakim ayyi waahid min Bani Israaʼiil hasab derbah al-chaalah. Gabbulu ! Tuubu min kulla isyaanku wa ayyi cheyy al-yilizzuku fi l-khata. Wa da kalaam Allah al-Rabb. 31 Khallu minku isyaanku wa khayyuru galibku be galib jadiid wa khayyuru ruuhku be ruuh jadiide. Maala tumuutu, ya Bani Israaʼiil ? 32 Ana ma nafrah be moot hana ayyi naadum. Tuubu wa be da, tahyo !» Wa da kalaam Allah al-Rabb.
Alona nga mi ka sariyad’a yam nge nge pî yam tit mamba
1 Ma didina mi dan ala: 2 Ni kayam me ba, agi nga dagi zla d’a d’ogol la wanda yam andaga d’a Israel-la ala:
Abuyod’a a te guguzlu d’a bei ned’a,
grod’a siyazi mi zleyâ ge?
3 Salad’a Ma didina mi dala: An ni Ma bei matna. Agi mba dagi zla d’a d’ogol ndata aduk Israel-lâ d’uo d’a. 4 Gola! Arid’a hi suma pet ni hur abonu. Arid’a habud’id’a ki d’a hi gorîd’a dja’î hur abonu. Ma nga mi le tchod’ina ni ma mba mi mitna.
5 Agi djib’eregi yam sama d’ingêr ma d’engzeng ma nga mi le sun nda iratina. 6 Sama hina na nga mi tahle suma a hazi mi fileina akulo yam ahuniyônina d’i, nga mi tin iram yam fileina hi Israel-lîna d’i, nga mi lop vun atchad’a hi ndram ma azinid’a d’i, nga mi hut go gen atchad’a ata yima buzuna mi fatna d’i, 7 nga mi b’at va abo sa kad’enga d’i, nga mi hulong vama sana mi dengêmzina, nga mi kul li, nga mi he te mama mi sama meid’a tchuma, nga mi he baruna mi sama gandilad’a, 8 nga mi he va mi sa ki mbina d’i, nga mi hal mbina abo sa d’i, nga mi ve bege d’a mbut ira abo sa d’i, nga mi ka sariya d’a gagazid’a aduk sana ki ndrama, 9 nga mi tit yam gat manda, nga mi ngom vun man ma hed’a, nga mi le sunda yam gagazid’a mi. Sama hina na ni sama d’ingêrâ; gagazi, mba mi kak karid’a mi. An Salad’a Ma didina ni de na.
10 Le sa máma mi vut gor ma murud’umba, ma tchi matna, d’oze ma mi landjaf tcho d’a hina d’a ni, 11 le mi hle nga balum asem abum mbuo, le nga mi tahle suma a hazi mi fileina akulo yam ahuniyônina, le nga mi lop vun atchad’a hi ndramid’a, le nga mi b’at ahlena abo sama hohoud’a ki ma houd’a kad’enga, le nga mi kula, 12 le nga mi hulong vama sana mi dengêmzina d’uo, le mi tin iram yam fileina, le nga mi lahle suma ndjendjed’a, 13 le nga mi he va mi sa ki mbina, le nga mi hal mbina abo sana ni, gor máma mba mi kak karid’a zu? Mba mi kak karid’a d’i. Le nga mi le sun nda ndjendje d’a hina d’a ped’u ni, gagazi, a mba tchumu. Mi tchi tamî vamu.
14 Wani le sa máma mi vut gorâ, le gor máma mi we tcho d’a abum lata mi hle nga ad’u abum mbuo, 15 le nga mi tahle suma a hazi mi fileina yam ahuniyônina d’uo, le nga mi tin iram yam fileina hi Israel-lîna d’uo, le nga mi lop vun atchad’a hi ndramid’a d’uo, 16 le nga mi b’at va abo sa kad’eng nguo, le nga mi hulong vama sana mi dengêmzina, le nga mi kul luo, le nga mi he te mama mi sama meid’a tchuma, le nga mi he baruna mi sama gandilad’a, 17 le nga mi le sama hohoud’a tcho d’uo, le nga mi he va mi sa ki mbina d’uo, le nga mi hal mbina abo sa d’uo, le nga mi ngom vun man ma hed’a, le nga mi tit yam gat manda mi ni, sama hina na nga mi mit yam tchod’a habumba d’i. Gagazi, mba mi kak karid’a. 18 Nabum ba, mi djop vun suma, mi yo ahlena kad’enga abo ndroma, mi le sunda ata yat tuo d’a aduk sum mama. Ni mam ba, mba mi mit yam tcho mamba.
19 Wani agi nga dagi ala: Ni kayam me ba, gorâ mi zi tchod’a habumba d’uo ge? Wani gorâ mi tit ni yam d’ingêra ki gagazid’a, mi ngomî gat manda, mi tit kat pet. Gagazi, mba mi kak karid’a. 20 Ni sama nga mi le tchod’ina ba, mba mi mid’a. Gorâ nga mi zi tchod’a habumba d’i, abud’a nga mi zi tchod’a hi goromid’a d’uo mi. A mba wurak sama d’ingêrâ ni yam sun mam mba d’ingêra, wani a ngop sama asa’atna ni yam sun mam mba asa’ata mi.
Giget ta yam tit ta djivid’id’a
21 Le sama asa’atna mi ar sun mam mba tcho d’a mi lata woi pet, le mi ngom gat manda ki d’ingêra ped’u ni, gagazi, mba mi kak karid’a, mba mi mit ti. 22 Sun nda tcho d’a mi lata pet a mba ndumumzi kam mbi, mba mi kak karid’a yam d’ingêr ra nga mi tit kata. 23 Salad’a Ma didina mi dala: Na ni an min ala ma asa’atna mi mid’a zu? An min ala mi djok tit mamba mi kak karid’a. 24 Wani le sama d’ingêrâ mi ar sun mam mba d’ingêra woi mi le sun nda ndjendje d’a sama asa’atna nga mi lata ni, mam mba mi kak karid’a zu? Sun mam mba d’ingêra pet a mba ndumumzi kam mbi. Wani yam sun nda ata yat tuo d’a ki tcho d’a mam he tam kat á led’id’a, mba mi mit tei kad’u.
25 Agi nga dagi ala: Lovota hi Ma didinid’a nga d’ingêr ri. Agi Israel-lâ, agi humagiya. Ni lovot manda ba, ti nga d’ingêr ruo zu? Ni lovot magid’a ba, ti nga d’ingêr ruo d’ö gi? 26 Le sama d’ingêrâ mi ar sun mam mba d’ingêra woyo, le mi le sun nda ata yat tuo d’a, le mi mid’a ni, mi mit ni yam sun mam mba ata yat tuo d’a mi lata. 27 Le ma asa’atna mi ar asa’at mam mba mi lata á tit yam d’ingêra ki gagazid’a ni, mba mi sut tamu. 28 Le mi we tcho mam mba mi lata, mi djok tit mamba ni, gagazi, mba mi kak karid’a, mba mi mit ti.
29 Agi Israel-lâ, agi nga dagi ala: Lovota hi Ma didinid’a nga d’ingêr ri. Agi Israel-lâ, ni lovot manda ba ti nga d’ingêr ruo d’ö zu? Ni lovot magid’a ba, ti nga d’ingêr ruo d’ö gi? 30 Agi Israel-lâ, ni kayam ndata ba, an mba ni kagi sariyad’a kagi nge nge pî yam tit mamba. An Salad’a Ma didina nga ni dagiya: Agi mbud’ugi hurugi yam tcho magid’a, agi hulongôgi tala ar tcho magid’a ti mbud’ugi vama b’lagagina d’uo d’a. 31 Agi hagi azigagi mi tcho magi d’a agi lata, agi mbud’ugi hurugi awilid’a, agi mbud’ugi muzugagi awilid’a mi. Agi Israel-lâ, ni kayam me ba, agi tchagi tagi woi ge? 32 Tan nga d’i lan djivid’a yam matna hi sanina d’i. Agi mbud’ugi hurugiya, agi kagagi karid’a. Ni an Salad’a Ma didina ba, ni de na.
