Afu al-deen
1 Fi kulli sabʼa sana, aʼafo al-duyuun. 2 Wa daahu kikkeef tisawwu. Ayyi naadum al-dayyan naadum, khalli yaʼafa leyah al-deen da. Wa ma tidaayig rafiigak aw akhuuk achaan al-deen da Allah bas gaal aʼafooh. 3 Wa intu tagdaro tidaayugu al-ajaanib wa laakin aʼafo duyuunku al-fi bakaan akhwaanku.
4 Wa fi kulli haal, ma fi masaakiin fi usutku achaan Allah Ilaahku yikattir foogku al-baraka fi l-balad al-hu yantiiha leeku warasa wa tamchu tichiiluuha. 5 Wa da, illa kan tasmaʼo kalaam Allah Ilaahku wa tahfado wa titabbugu kulla l-wasaaya al-ana naamurku beehum al-yoom. 6 Achaan Allah Ilaahku yibaarikku misil hu gaalah leeku. Wa be da, intu tidayyunu umam katiiriin. Wa laakin intu ma tihtaajo lahaddi tiddayyano wa intu tagdaro fi umam katiiriin wa laakin umma tagdar foogku ke ma fi.
7 Wa kan fi masaakiin min akhwaanku saakniin fi waahide min hillaalku fi l-balad al-antaaha leeku Allah Ilaahku, khalli guluubku ma yabgo masaakiin wa iideeku ma yabgo gawiyiin le akhwaanku al-masaakiin. 8 Wa laakin aftaho leehum iideeku wa dayyunuuhum hasab al-cheyy al-humman muhtaajiin leyah. 9 Angarʼu, ma tukhuttu fi ruuseeku afkaar al-ma naafʼiin wa tuguulu kadar al-sana al-saabʼe hana afu al-deen garrabat. Wa tabgo jafiyiin le akhwaanku al-masaakiin wa taabo ma tantuuhum cheyy. Wa humman yachkuuku giddaam Allah wa intu tabgo muznibiin. 10 Antuuhum be galib abyad wa bala nadaama achaan be sabab da, Allah Ilaahku yibaarikku fi kulla cheyy al-tisawwuuh wa fi kulla khidmitku. 11 Wa daayman yukuun fi masaakiin fi ust al-balad wa achaan da, ana nantiiku al-amur da wa nuguul leeku : «Aftaho iideeku le akhwaanku wa le l-taʼbaaniin wa le l-masaakiin al-fi baladku.»
Atigiin al-abiid al-Ibraaniyiin
12 Kan raajil aw mara min akhwaanku al-Ibraaniyiin baaʼ nafsah leeku, khaddumuuh sitte sana misil abid wa laakin fi l-sana al-saabʼe, aʼatuguuh wa khallu yamchi hurr. 13 Wa wakit taʼatuguuh, ma tikhalluuh yamchi iideenah yaabis. 14 Wa antuuh hadaaya be galib abyad min al-khanam wa l-gameh wa l-khamar. Wa l-cheyy al-tantuuh da, jaayi min barakat Allah Ilaahku al-antaaha leeku. 15 Wa fakkuru kadar kuntu abiid fi balad Masir wa Allah Ilaahku fadaaku. Wa fi chaan da, al-yoom ana nantiiku al-amur da.
16 Wa laakin akuun al-abid yuguul leek : «Ana ma namchi min bakaanak achaan ana niriidak inta siidi wa niriid iyaalak.» Wa l-abid da gaaʼid murtaah fi bakaanak. 17 Fi l-bakaan da, chiil mukhras wa khutt adaanah fi l-baab wa giddaha wa khalaas, hu yagood yakhdim leek ila l-abad. Wa le khaadmak kula, sawwi leeha nafs al-cheyy.
18 Wa khalli ma yabga leek gaasi wakit taʼatigah wa yamchi hurr min bakaanak achaan hu khadam leek sitte sana wa l-khidme al-hu sawwaaha tabga marrateen fi l-khidme hana l-naadum al-muʼajjar. Wa Allah Ilaahak yibaarikak fi kulla cheyy al-tisawwiih.
Khassisiin awlaad al-bikir
19 Wa khassusu le Allah Ilaahku kulla awlaad al-bikir al-dukuura min bagarku wa khanamku. Wa ma takhdumu be wald al-bikir hana bagarku wa ma tagtaʼo suuf wald al-bikir hana khanamku. 20 Wa sana baʼad sana, aakuluuh intu wa aayilaatku giddaam Allah Ilaahku fi l-bakaan al-hu yaʼazilah.
21 Wa kan indah eeb aw yadlaʼ aw amyaan aw mukhalgan min ayyi bakaan, ma tigaddumuuh dahiiye le Allah Ilaahku. 22 Aakuluuh fi l-hillaal al-intu saakniin fooghum. Wa l-taahir wa l-nijis kula yagdar yaakul minnah misil yaakulu al-khazaal aw ayyi seed aakhar. 23 Wa laakin ma taakulu al-damm, daffuguuh fi l-turaab misil almi.
Biza d’a kid’iziya d’a hulong ahlena akulo peta
1 Moise mi de kua ala: Dabid’a hi biza d’a kid’iziya d’a lara ge pet, agi hulongôgi ahle suma suma a dengêgizina akulo. 2 Wana ni gat ta agi mba hulongôgi ahlena akulo mi simiyêzid’a: Le a tchi wa wala akulo yam biza d’a a hulong ahlena akulo mi simiyêzi á subur Ma didinid’a ni, suma pet suma a he balâ mi ndrozinina, a djobom mbi. Ar a tes ndrozina ki b’oziyozina akulo ala a wuragaziziya d’uo mi. 3 Agi ndak á tezegi angeina á wuragagiziya. Wani agi djobogi bal ma b’oziyogina á ndum abogina d’i.
4-5 Le agi gagi yagi kä ad’u zlad’a hi Ma didina Alo maginid’a gagazi, le agi ngomogi vun ma he ma an hagizi inina ni, a mba fe sama hou adigagi d’i, kayam Ma didina Alo magina mba mi b’e vunam yam ambas sa mam nga mi hagizi d’a agi hlat á tat djona wanda. 6 Ma didina Alo magina mba mi b’e vunam kagi d’igi mam hle vunam na. Andjaf suma a mba ndahlena abogi ngola, wani agi mba ndagi va abozi d’i. Agi mba tagi yam andjaf suma ablaud’a, wani azi mba te kagi d’i.
7 Le ma houd’a mi nga aduk b’oziyogina ki sed’egi kur ambas sa Ma didina Alo magina nga mi hagizid’a ni, agi b’alagi hurugi kiki djinigi abogi ad’enga á hum va d’uo d’a d’i. 8 Wani agi malagi abogi woi agi hum balâ yam vama mi kid’agama. 9 Agi gologi tagi djiviya, ar agi djib’eregi djib’er ra tchod’a kurugi ba, agi dagi ala: Biza d’a kid’iziya d’a hulong ahlena akulod’a ar go, agi gologi wiyegi ma houd’a is á wum hohowom á hum va d’uo d’a d’i. Mam mba mi tchi avok Ma didina kagiya, tcho ndata mba d’i arî kagiya. 10 Ar agi hum he d’a hawad’a bei gigrita. Ni kayam ndata ba, Ma didina Alo magina mba mi b’e vunam kagi kur sun nda lara ge pet ta agi mba lata. 11 Suma houd’a a mba ba bei kak adigagi kur ambas magid’a d’i. Ni kayam ndata ba, an hagi vun ma he ma wana: Agi malagi abogi woi á he va mi wiyegina, mi ma houd’a ki ma kid’ak ma nga kur ambas magid’ina mi.
Tchuk ka akulod’a hi magumeinid’a
12 Moise mi de kua ala: Le wiyegi ma Hebre-na, le natchad’a d’oze mandjufâ, mi gus tam mbei abogi d’igi magoma na ni, ar mi lagi sunda bizad’a karagaya, wani kur biza d’a kid’iziyad’a agi gum akulo. 13 Ata yima agi gum akulona, ar agi gum akulo abom hawa d’i. 14 Agi hum he d’a hawa d’a aduk d’uwar magi ma gureinid’a, aduk awu magina kä avun ambid’a’â, aduk süm guguzlu magid’a ata yima mired’et kuana. Agi hum ahle magi suma djivi suma Ma didina Alo magina mba mi b’e vunam kagi ki sed’ezina. 15 Agi djib’eregi ala adjeu agi ei ni magomba kur ambas sa Ezipte d’a Ma didina Alo magina mi tchugugï woi akulo kura. Ni kayam ndata ba, an hagi ini vun ma he ma wana wana.
16 Wani le magom magina mi dagi ala: An min nde woi avo hatagi d’uo, kayam mam hurum vagi ki sum magina, mi kak avo hatagi ki halasa mi ni, 17 ata yi máma agi hlagi leleuna, agi tchom humam ata agu ma avun agre’îna. Mam mba mi arî magom magina ki iram fafat; agi lagi ki magom mba atchad’a ni hina mi. 18 Agi lagi gigrit á gum akulo d’i, kayam mi lagi sun nda bizad’a karagaya, mi zlap sunda hi sama le sun nda beged’ina yam mbà. Ma didina Alo magina mba mi b’e vunam kagi kur sunda pet ta agi mba lata.
Gro d’uwar ma vut avo’â
19 Moise mi de kua ala: Agi tinigi gro d’uwar magi ma andjof ma mi vut avok aduk d’uwar magi ma nglona ki ma gureinina irazi vazi mi Ma didina Alo magina. Ar agi lagi sunda ki gor amuhl ma mi vut avo’â d’i, ar agi tchawagi gor timi ma mi vut avo’â woi d’uo mi. 20 Agi ki sum magina agi mud’ugizi avok Ma didina Alo magina bizad’a ki bizad’a ata yima mam mba mi manama. 21 Le mi daka nala dileîd’a d’oze duka d’oze ma b’lak tama ni, ar agi ngad’am buzuna mi Ma didina Alo magina d’i. 22 Agi mud’umî ata yima agi mba kagagi kuana; sama ndjendjed’a ki ma yed’etna djak a mba mud’um d’igi sana mi mut du’â kazar ma a yum ala serfena na. 23 Wani agi tagi buzuna d’i, agi vom kä woi andaga d’igi mbina na.