Yuusuf jarrab akhwaanah be kaasah
1 Wa baʼadeen, Yuusuf anta amur le masʼuul hana beetah wa gaal leyah : «Amla chuwaalaat hana l-naas dool be maʼaach katiir al-yagdaro yiwadduuh wa diss gurus hana ayyi waahid fi chuwaalah. 2 Wa laakin khutt fi khachum chuwaal hana l-sakhayyar da, gursah wa kaasi hana l-fudda kula.» Wa l-masʼuul sawwa misil Yuusuf gaalah leyah.
3 Be fajur badri, khalloohum le iyaal Yaakhuub faato be hamiirhum. 4 Wa khalaas, marago min al-hille wa laakin ma macho baʼiid ke bas, Yuusuf gaal le masʼuul hana beetah : «Gumm, alhaghum le l-naas dool ! Wa kan wassaltuhum, guul leehum : ‹Maala al-kheer baddaltuuh be l-charr ? 5 Maala sirigtu al-kaas hana sayyidi al-yachrab wa yichawwif beyah ? Al-cheyy al-sawweetuuh da, fasil !›»
6 Wa khalaas, masʼuul hana l-beet macha, lihighum wa gaal leehum al-kalaam da. 7 Wa humman gaalo leyah : «Kikkeef tathamna misil da, ya l-sayyid al-masʼuul ? Abadan cheyy haraam misil da ma nisawwuuh. 8 Ya l-sayyid al-masʼuul, aniina gabbalna min balad Kanʼaan al-gurus al-ligiinaah fi khachum chuwaalaatna kula. Wa kikkeef nagdaro nasurgu fudda walla dahab hana sayyidak ? 9 Kan waahid min abiidak ligo fi bakaanah al-kaas, khalli yumuut ! Wa aniina al-aakhariin kamaan nabgo abiid le siidak !» 10 Wa l-masʼuul gaal : «Tamaam. Laakin hu al-ligiina al-kaas fi khumaamah da, hu bas yabga abdi wa intu al-aakhariin kamaan tabgo bariyiin.»
11 Wa tawwaali, ayyi waahid dalla chuwaalah tihit wa fatahah. 12 Wa l-masʼuul gamma yifattich chuwaalaathum, bada be chuwaal hana l-bikir wa kammal be chuwaal hana l-sakhayyar. Wa ligi al-kaas fi chuwaal hana Banyaamiin. 13 Fi l-bakaan da, gammo charrato khulgaanhum min al-hizin. Wa ayyi waahid gamma chadda humaarah wa gabbalo fi l-hille.
Yahuuza yidaafiʼ le Banyaamiin
14 Khalaas, Yahuuza maʼa akhwaanah wassalo bakaan Yuusuf. Wa hu kula lissaaʼ gaaʼid fi beetah wa humman wagaʼo saajidiin giddaamah. 15 Wa Yuusuf gaal leehum : «Maala sawweetu al-cheyy da ? Ma taʼarfu kadar naadum misli ana da, yagdar yichawwif walla ?»
16 Yahuuza gaal : «Hu da, nuguulu chunu, ya l-sayyid al-haakim ? Wa be da, kikkeef nuguulu aniina bariyiin ? Al-Rabb bayyan khata abiidak. Khalaas, aniina nabgo leeku abiid maʼa l-ligiitu al-kaas fi bakaanah.» 17 Wa Yuusuf gaal : «La, haraam leyi nisawwi misil ke ! Illa l-naadum al-ligiina fi bakaanah al-kaas bas, yabga abdi. Wa kan leeku intu al-aakhariin kamaan, amchu be l-aafe le abuuku.»
18 Wa tawwaali, Yahuuza ja gariib le Yuusuf wa gaal : «Ya l-sayyid al-haakim. Min fadlak, khalli nihajji leek wa ma tazʼal foogi ana abdak achaan inta misil al-malik. 19 Fi wakit awwal aniina jiina, inta saʼaltina gult leena : ‹Abuuku gaaʼid hayy walla ? Wa induku akhu aakhar walla ?› 20 Wa aniina raddeena leek : ‹Abuuna chaayib wa gaaʼid. Wa indina akhu sakhayyar al-wildaah wakit hu chaayib. Wa hu wiheedah bas faddal leyah min martah al-biriidha bilheen achaan akhuuh al-aakhar da maat. Wa abuuna biriidah ziyaada.› 21 Wa inta gult leena khalli namchu nijiibuuh leek achaan tichiifah be eenak. 22 Wa aniina gulna leek al-wileed ma yagdar yaji yikhalli abuuh. Kan marag khallaah, abuuh yumuut. 23 Wa inta gult leena aniina abiidak, kan akhuuna al-sakhayyar ma ja maʼaana da, inta ma tigaabilna.
24 «Wa aniina gabbalna fi bakaan abdak abuuna wa hajjeena leyah be kulla cheyy al-inta gultah leena. 25 Wa wakit abuuna gaal leena battaan naju nachru maʼaach chiyya, 26 aniina gulna leyah : ‹Ma nagdaro namchu bala akhuuna al-sakhayyar achaan al-haakim gaal leena ma yigaabilna kan ma jibna akhuuna al-sakhayyar.› 27 Wa abdak abuuna gaal leena : ‹Intu taʼarfu adiil kadar marti Raahiil jaabat leyi awlaad itneen bas. 28 Al-waahid waddar. Akuun haywaan waahid akalah achaan battaan ma chiftah. 29 Wa battaan tidooru tichiilu al-aakhar da kula ? Kan cheyy waahid yisawwiih, intu tisabbubu leyi moot be cheebi da, min al-hizin.›
30 «Hassaʼ da, chiif, ya l-sayyid al-haakim. Kikkeef nagdar nigabbil bakaan abuuyi bala l-wileed ? Achaan hu ma yagdar yiʼiich bala l-wileed da. 31 Kan ma chaafah gabbal maʼaana, yugumm yumuut wa aniina bas masʼuuliin min mootah be cheebah min al-hizin. 32 Wa ana abdak bas chilt masʼuuliiyit al-wileed giddaam abuuyi wa gult leyah : ‹Kan ma gabbaltah leek, ana nabga khaati giddaamak fi muddit hayaati.›
33 «Min fadlak ya l-sayyid al-haakim, ana nachhadak khalliini nabga abdak fi baddal al-wileed wa hu yamchi maʼa akhwaanah. 34 Ana ma nagdar nigabbil bakaan abuuyi bala l-wileed da. Ma nagdar nichiif abuuyi fi hiznah.»
Josef mi kuk b’oziyoma
1 Bugola, Josef mi he vuna mazong mam ma ngolâ ala: Ang oî bud’omeina hi sum ndazina kawuna, ndak yam ad’enga hi koro mazina á zid’a, ang hulong beged’a hi nge nge pî kur bid’im mamba mi. 2 Ang ge kop man ma kawei ma hapma kur bid’imba hi ma gorid’a zlapa ki bege mam mba gus awuna. Azong máma mi le d’igi Josef mi dum na.
3 Tcha yorogod’a, a ar sum ndazina ki koro mazina a iya. 4 Azi buzuk kei huyok azina, wani a i nga dei d’i. Ata yi máma Josef mi de mazong mam ma ngolâ ala: Ang i ad’u sum ndazina, ang faziya, ang djobozi ala: Ni kayam me ba, agi hulongôgi tchod’a yam djivid’a ge? 5 Ni kayam me ba, agi kulugï kopma hi salana ma tche mbina ma nga mi we kahle suma a nga mbana ge? Agi lagi ni sun nda tchod’a.
6 Azong máma mi i faziya, mi dazi zla ndata. 7 Azi hulong dum ala: Sama ngolâ, ni kayam me ba, ang de zla d’a hina d’a ge? Ami azungeî mangâ ndak á lami sun nda tcho d’a hina d’a d’i. 8 Ami hulongôngî nga ki bege d’a ami famizi kur bud’omei mamina avo Kanan-nda d’uo zu? Ni nana ba, ami dok kulumi ahle suma kawei ma hapma d’oze ahle suma lora avo hi salangâ ge? 9 Sama adigami ma ang fe kop máma aboma, mi ndak á tchid’a; ami tamid’a arami ni magumei mangâ mi.
10 Azong máma mi hulong dazi ala: D’igi agi dagi na, sama an fe kop máma aboma, mam tu ba, mi mbut magom mana; wani agi suma dingâ zla nga kagi d’i.
11 Atogo hina zak azi tchuk bud’omei mazina kä, nge nge pî mi but vun bid’im mamba woyo. 12 Azong máma mi nde hal kur bud’omeina, mi tinï ad’ud’a yam ma ngolâ gak mba yam ma gorâ, mi fe kop máma kur bid’imba hi Benjamin-nda. 13 Ata yi máma Josef b’oziyoma a haû baru ma atazina woyo. Nge nge pî mi djin ahlena huyok koro mama, a hulong avo kur azina.
Juda mi tchen Josef yam Benjamin
14 Juda ki b’oziyoma a mbaza avo hi Josef, mi nga avo tua. Azi grif kä andaga avoromu. 15 Josef mi dazi ala: Agi lagi ni suna me na ge? Agi wagi nga d’ala sama d’igi an na na ni ndak á we vama nga mbana hina d’uo zu?
16 Juda mi hulong dum ala: Sama ngolâ, ami dangî zla me d’ei ge? Zla d’a ami dat ta pad’ami zlad’a woi kamid’a nga zu? Alona mi ndäd’u tchod’a hi ami azungeî mangîd’a woi abua. Ami arami ni magumei mangâ zlapa ki ma ang fe kop mangâ kur bid’im mambina.
17 Josef mi dazi ala: Hawa yak! An ndak á le hina d’i! Sama an fe kopma aboma, ni mam ba, mi ar magom mana; wani agi suma dingâ igi gen abugi hawa.
18 Juda mi hut gevemu, mi dum ala: Salana, ang aran an azong mangâ ni dang zlad’a nde. Angî d’igi Faron na, ar hurung zal kan an azong mangâ d’i. 19 Salana, ang djobomi ami azungeî mangâ fata ala: Abugi nga zu? d’oze, Wiyegi ma ding nga zu? 20 Ami hulong dang ala: Abumi ma mamarâ nga, wiyemi ma gor ma mam vud’um ki mamarama nga mi. Abumi mi le kam heî, kayam mam arî abo asum vam tu; wiyem ma mbàna mi mid’a.
21 Ang dami ami azungeî mangâ ala: Agi mbandjïya, an min á wum ki iranu. 22 Ami dang ang salamina ala: Gor máma mi ndak á wal kabum mbi. Le mi wal kabumu ni, abum mba mi mid’a.
23 Ang dami ami azungeî mangâ ala le ami mbami nga ki wiyemi ma gor máma d’uo ni, ami mba wang irang nguo d’a. 24 Kid’a ami hulongômi gen abun azong mangîd’a, ami dum zla d’a ang damizid’a.
25 Abumi mi dami ala: Agi hulongôgi guzugï awuna nde. 26 Ami dum ala: Le wiyemi ma gorâ mi i nga ki sed’emi d’uo ni, ami imi d’i. Le mi i nga ki sed’emi d’uo ni, sa máma mba mi vami atam mbi.
27 Abumi mi hulong dami ala: Agi wagi ala amanda Rachel ti vud’un gro andjofâ ni mbà. 28 Ma hina mi ba woyo; an djib’er ala ambur ma ayîna mi vum wa, kayam an wum nga d’uo gak ini. 29 Le agi vagi ma wana kua, le vama tcho lum sä glovod’o ni, agi mba kalan azulei kä ki mamaran ni ki yor tad’a, kayam an djeng wa mamara.
30 Wani ki tchetchemba, le an hulong gen abun bei gor ma mam hurum vum heîna ki sed’emiya ni, 31 le mi we nga gor máma ki sed’emi d’uo ni, mam mba mi mid’a. Ami azungeî mangâ mba kalami abumi azong mangâ azulei kä ki mamaram ki yor tad’a.
32 Vama kalâ, an azong mangâ ni hle zlad’a hi gor mamid’a kan avok abunu, an dum ala: Le an hulongôngzï nga d’uo ni, tcho ndata arî kan burâ ki burâ gak didin. 33 An nga ni tchenengû, ar an mbut magom mangâ balum gor máma, ar mam i ki b’oziyoma. 34 Ni nana ba, an hulong gen abun bei gor máma ki sed’en nge? Ar an we ndak ka nga d’i mba yam abunda ki iran ndi.
