Kalaam Allah didd balad Muwaab
1 Kalaam bukhuss Muwaab. Daahu Allah al-Gaadir Ilaah Bani Israaʼiil gaal :
«Ya khasaarit hillit Nabu
achaan hi addammarat !
Wa hillit Khiryataayim aaybe wa makruuba
wa l-hille al-gawiiye kula aaybe wa mubarjala.
2 Wa Muwaab battaan ma tukuun balad maʼruufa
wa didd madiinat Hachbuun, khattato al-fasaala.
Wa gaalo : ‹Yalla namchu !
Nuguchchuuha min ust al-umam.›
Wa inti kula, ya hillit Madmiin, yisakkutuuki
wa l-seef yajri waraaki.
3 Wa fi hillit Hurunaayim,
hiss yasrakh wa yuguul :
‹Damaar
wa kharaab kabiir marra waahid !›
4 Muwaab tilkassar
wa iyaalha korooraakhum yinsamiʼ.
5 Achaan be baki, al-iyaal yatlaʼo
wa fi taluuʼ Luhiit yabku.
Wa wakit yanzulu le hillit Hurunaayim,
humman yasrakho min al-damaar
wa yuguulu :
6 ‹Arrudu wa najju nufuusku
wa abgo misil humaar al-kadaade !›
7 Ya Muwaab ! Inti atwakkalti
fi aʼmaalki wa fi khunaaki
wa fi chaan da, inti kula tinkarbi.
Wa sanamki Kamuuch yiwadduuh fi l-khurba
maʼa rujaal al-diin hineeyah wa khaddaamiinah.
8 Al-mudammir yadkhul fi kulli hille,
ma fi hille tanja minnah.
Al-waadi yiddammar wa l-sahale takhrab
achaan ana Allah bas gultah.
9 Antuuha le Muwaab janaahe
le titiir wa tibaʼʼid.
Achaan mudunha yakhrabo
wa yabgo faadiyiin min sukkaanhum.
10 Malʼuun al-yisawwi amal Allah be kasal
wa malʼuun al-yamnaʼ seefah min al-damm.»
11 «Muwaab gaaʼide fi l-raaha min subaaha
misil al-khamar al-gaaʼid fi rindiih
wa ma sabbooh fi maaʼuun aakhar.
Hi ma waddooha fi l-khurba.
Hi misil al-khamar al-taʼamah ma waddar
wa riihtah ma albaddalat.»
12 Wa daahu kalaam Allah : «Misil da, yaji yoom waahid al-foogah ana nirassil naas yusubbuuh fi girab aakhariin wa yifaddu girabbah wa yicharrutuuhum. 13 Wa fi l-wakit daak, Muwaab takhjal min sanamha Kamuuch misil Bani Israaʼiil khijlo min sanamhum al-fi Beet Iil al-awwal humman aamano beyah.»
14 «Ya naas Muwaab,
kikkeef tagdaro tuguulu :
‹Aniina rujaal fahaliin
wa furraas hana harib ?›
15 Muwaab takhrab wa hillaalha yahrago
wa chabaabha al-adiiliin yaktuluuhum.
Wa da kalaam al-malik wa hu Allah al-Gaadir.16 Wa kharaab Muwaab garrab yaji
wa fasaalitha jaaye be surʼa.
17 Wa intu kulluku al-muhawwigiin Muwaab,
abku leeha.
Intu kulluku al-taʼarfuuha,
asʼalo wa guulu :
‹Da kikkeef ! Asaat gudritha anchaggat
wa asaat majdaha alkassarat ?›
18 Ya sukkaan hillit Diibuun
al-misil bineeye !
Anzulu min charafku
wa duukhu al-atach.
Achaan mudammir Muwaab yahjimku intu kula
wa yidammir bakaanaatku al-gawiyiin.
19 Wa ya sukkaan hillit Aruuʼir !
Agiifu fi l-tariig wa raakhubu.
Wa asʼalo al-jaariyiin wa l-muʼarridiin
wa guulu : ‹Chunu al-hasal ?›
20 Wa yuruddu wa yuguulu :
‹Muwaab addammarat wa ligat al-eeb.›
Asrakho wa kooruku wa khabburu waadi Arnuun
kadar Muwaab khalaas addammarat.»
21 Al-muhaakama jaat fi balad al-sahale wa jaat fi hillaal Huluun wa Yahaas wa Mifaʼat 22 wa fi Diibuun wa Nabu wa Beet Diblataayim 23 wa fi Khiryataayim wa Beet Gamuul wa Beet Maaʼoon 24 wa fi Kharyuut wa Busra wa fi kulla hillaal balad Muwaab al-gariibiin wa l-baʼiidiin.
25 «Wa garin Muwaab wagaʼ
wa gudritha waddarat.
Wa duraaʼha ankasar
wa kalaamha kammal.»
Wa da kalaam Allah.
26 Sakkuru Muwaab lahaddi tilmarmakh fi gadiifha wa tabga madhaka achaan hi sawwat nafisha aaliye min Allah. 27 Wa inti, ya Muwaab, ma dihikti le Bani Israaʼiil walla ? Hal ligiiti Bani Israaʼiil maʼa l-saraariig walla ? Wa kan la ! Maala kulla wakit tihajji beehum wa tihizzi raaski ?
28 Ya sukkaan Muwaab !
Amurgu min al-mudun
wa askunu fi l-jibaal.
Abgo misil al-hamaama
al-tisawwi uchchaha fi khachum al-karkuur.
29 Aniina simiʼna be istikbaar Muwaab,
balad mustakbire misilha ke ma fi.
Wa simiʼna battaan hi titkabbar wa tistakbar
wa hi tikoolif wa tifaachir.
30 Wa daahu kalaam Allah :
«Ana naʼarif kadar hi tarfaʼ raasha
wa laakin hi tifaachir saakit fi l-riih
wa kuluufiiyitha kula bala faayde.»
31 Wa fi chaan da, ana nabki
wa nunuuh le Muwaab kullaha
wa nagnit fi chaan naas Khiir Haaras.
32 Ya jineenit al-inab hana Sibma,
nabki leeki ziyaada min bakiiyi le Yaʼziir.
Wa furuuʼki faato al-bahar
wa lihgo bahar Yaʼziir.
Wa laakin al-mukharrib gamma yagtaʼ inabki
wa yilaggit kichcheebki.
33 Wa l-farah wa l-suruur bigo ma fiihum
fi balad Muwaab al-khadra.
Ana waggaft al-khamar,
ma yamrug min al-assaara.
Battaan ma yaʼasuru al-inab
wa yifajjukhuuh be ragraag
wa zakhraat al-farah
ma yinsamiʼ battaan.
34 Wa korooraak al-fazaʼ min madiinat Hachbuun yinsamiʼ lahaddi fi Aliʼaala wa lahaddi fi Yahaas. Wa yinsamiʼ min Suukhar lahaddi Hurunaayim wa lahaddi Aglat Chaliicha. Hatta uyuun almi hana Nimriim kula yaybaso.
35 «Ana nidammir fi Muwaab al-naas al-yigaddumu dahaaya fi l-bakaan al-aali wa yiharrugu bakhuur le ilaahaathum.» Wa da kalaam Allah.
36 Wa battaan galbi yahzan wa yunuuh misil al-suffaara le Muwaab wa le naas Khiir Haaras achaan al-khuna al-lammooha waddarat. 37 Wa be da, hizno wa zayyano ruuseehum wa gattaʼo duguunhum wa jarraho iideehum wa libso khulgaan al-hizin. 38 Wa fi ruuse kulla buyuut Muwaab wa fi kulla chawaariʼha ma fi cheyy aakhar illa l-nuwaah.
«Ana kassart Muwaab misil jarr al-ma yanfaʼ.» Wa da kalaam Allah.
39 Da kikkeef Muwaab addammarat ! Iitu wa guulu : «Chiifu ! Muwaab dangarat raasha min al-eeb. Wa hi bigat madhaka wa mukhiife le kulla l-jiiraanha al-muhawwigiinha.»
40 Achaan daahu Allah gaal :
«Aywa ! Al-adu yinrakhi fi Muwaab misil sagur
al-jahhaz janaahe le yadrubha.
41 Hillit Kharyuut yichiiluuha
wa bakaanaatha al-gawiyiin yakurbuuhum.
Wa fi l-yoom da, galib askar Muwaab
yabga misil galib al-mara al-gaaʼide titaalig.
42 Wa Muwaab takhrab,
ma tabga chaʼab
achaan hi sawwat nafisha
aaliye min Allah.
43 Ya sukkaan Muwaab !
Al-khoof wa l-nugra wa l-charak
yukuunu fi lubbuku.
Wa da kalaam Allah.44 Wa l-yiʼarrid min al-khoof
yagaʼ fi l-nugra
wa l-yidoor yamrug min al-nugra,
al-charak yakurbah.
Achaan da kulla ana bas jibtah fi Muwaab,
fi sanit ikhaabha.
Wa da kalaam Allah.45 Wa l-yiʼarrudu ma induhum gudra
wa yidooru yinjammo fi dull madiinat Hachbuun.
Laakin min Hachbuun tamrug naar
wa min balad Siihuun, ambalbaala.
Wa tahrig Muwaab balad al-unuf
min tarafha lahaddi usutha.
46 Al-azaab leeku, ya naas Muwaab !
Ya intu chaʼab sanam Kamuuch, tiwadduru.
Achaan subyaanku wa banaatku
yakurbuuhum wa yiwadduuhum fi l-khurba.
47 Wa laakin fi l-akhiir,
nigabbil naas Muwaab
al-waddoohum fi l-khurba.»
Wa da kalaam Allah.
Wa khalaas, hini bas kammalat muhaakamat Allah le Muwaab.
Zla d’a a dat yam Mowap-mid’a
1 Wana ni zla d’a Ma didin ma ad’engêm kal petna, Alona hi Israel-lîna, mi dat yam suma Mowap-mid’a. Mi dala:
Ni zla d’a hohoud’a yam azì ma Nebo-na,
kayam a b’lagam mbei da’.
Suma kur azì ma Kiriyatayim-ma a mbut zulona,
kayam a hlum da’.
Suma a nga kur gong nga fiyaka á ndjolina a mbut zulona,
kayam a b’lagat tei da’.
2 Subura hi Mowap-pa nga d’uo d’a.
A nga de zlad’a avo Hesbon yam b’lak mata ala:
Ei i blazeizi woi aduk andjaf suma.
Ang azì ma Matmen-na,
ang mba ka’î ki vunang ma du’â,
kayam ayîna nga mi djï blogongû.
3 Wulula nga d’i tchi kur Horonayim.
A b’lagat wa,
a b’lagat ni b’lak ka ngol la kal teglesa.
4 Azì ma Mowap-ma mi b’lak kei da’.
Gugurei suma kuruma a nga tchi wü.
5 Suma a arâ a nga i ki tchina irazi kur lovot
ta djak akulo aduk ahina d’a Luhit-tid’a,
a nga hum tchi ma hohoud’a hi suma a b’lagazi
ahligiyezina kur lovot ta sulugot kä
aduk ahina d’a Horonayim-mbid’a.
6 Azi nga dala:
Agi ringîgiya! Agi sud’ugi tagiya!
Agi kagagi hur fulâ d’igi koro ma abageina na.
7 Agi suma Mowap-ma, kayam agi tinigi hurugi yam sun magid’a,
yam ndjondjoî magid’a mi,
a mba yogi agi tagid’a!
Alo magina Kemos, a mba im magomba
zlapa ki mam suma ngat buzuna
ki mam suma nglona mi.
8 Ma b’lak yina mba mi kal
kur azì ma ngol ma lara ge tutu pet,
azì ma mba mi sut abom nga tu d’i.
Mba mi b’lak hora woyo,
mba mi b’lak andaga d’a papanid’a woi mi.
Wana ni zla d’a an Ma didina ni data.
9 Agi djugud’ogi zula yam suma
kur azì ma Mowap-mina.
Gagazi, a mba b’lagam mbeyo.
Kayam azì mam ma nglona mba mi ar djona,
a mba fe sama kak kurum mbi.
10 Ar a ge vuna mi sama mi gol
sunda hi an Ma didinid’a isâ,
ar a ge vuna mi sama mi ar bei tchi
sana ki mbigeu mam mba fiyakina!
*
11 Azì ma Mowap-ma ki gogorom dei
mi ni kaka hina tchugot
d’igi süm guguzlu ma mi nga tchola akulo
yam haragak mambina na.
A djogom nga vod’a woi kur dei ma ding ngi,
a im nga magomba yam tu d’i.
Ayâm nata yam hina en,
hizim djok nga d’uo mi.
12 Ni kayam ndata ba, an Ma didina ni dala: Gola! Burâ nga mi mba, kur bur máma an mba ni sunï suma a mba djogom vod’a woina atamu, a mba vom mbei kur agolongeî mama, a mba tozi woi mi. 13 Suma Mowap-ma a mba mbut zulona yam alo mazina Kemos d’igi Israel-lâ a mbut zulona yam alo ma Betel ma azi tin huruzi kama na.
14 Agi suma Mowap-ma, ni nana ba,
agi mba dagi ala:
Ami ni suma gangrangâ,
ami ni azigar suma dur ayîna ge?
15 An amul ma simiyên ala
Ma didin ma ad’engên kal petna na ni dala:
Azì ma Mowap-ma, a nga b’lagam mbeyo,
azì mam ma nglona nga mi d’us andosâ,
azungeî mam suma gangrangâ,
a nga izi ata yima ngata mi.
16 B’laka hazì ma Mowap-mid’a,
ti ar go á mbad’a,
ndak mamba nga d’i mba ka tchetchem mi.
17 Agi suma nguyuma pet, agi tchigi kamu.
Agi suma wum simiyêma, agi dagi ala:
Ni nana ba, totogo d’a ad’eng nga tamul
la subura ti kus sei ge?
*
18 Agi suma kaka avo Dibon-na,
agi tchugugï asegi kä woi kur subur magid’a,
agi i kagagi sä yam andaga d’a sod’a,
kayam mam ma b’lak Mowap-ma nga mi djï kagiya,
nga mi b’lak azì magi ma ad’eng ma ngunguna woyo.
19 Agi suma kaka avo Arower-râ,
agi i tchologi avun lovota,
agi gologi yina,
agi djobogi ma nga mi ringâ ki d’a sut teid’a ala:
Ni me mi le ge?
20 A mba hulong dala:
Azì ma Mowap-ma mi mbut wa zulona,
kayam a b’lagam wa woyo.
Agi tchagi wulula, agi tchigiya,
agi dum zlam mbei avun alum ma Arnon-na ala:
Azì ma Mowap-ma mi b’lak wa woyo.
21 Sariyad’a mba wa yam ambas sa abo tat papanad’a, yam Holon, yam Jahas, yam Mefat, 22 yam Dibon, yam Nebo, yam Bet-Diblatayim, 23 yam Kiriyatayim, yam Bet-Gamul, yam Bet-Meyon, 24 yam Keriyot, yam Bosra, yam azì ma nglo ma lara ge ma kur ambas sa Mowap-pa ma sä dedeina ki ma gogona mi.
25 Ma didina mi dala:
A kus wa yam suma Mowap-ma da’.
Ad’eng mazid’a nga d’uo d’a!
26 Agi gurud’ugi azì ma Mowap-ma woi ki süma kayam mi hle yam akulo avok Ma didina. Ar mi bulul kä aduk vin mama, ar mi mbut vama sanda hi sumina. 27 Agi suma Mowap-ma, agi gologi Israel-lâ ni vama sanda iragi adjeu d’uo zu? Adjeu agi ndumuzi naduk suma kula, agi nga dagi zla mazid’a ni ki yam mba kidjika mi d’uo zu?
28 Agi suma nga kaka Mowap-ma,
agi aragi azì ma nglona woyo,
agi i kagagi aduk ahuniyôna,
agi kagagi d’igi gugud’a ti min
aziyat apei zul la ahinad’a na.
*
29 Ami humumi zla yam mba ad’enga
hazì ma Mowap-ma d’a kal teglesa,
ami humumi zla yam ad’eng mamba,
zla subur ta mamba, zla tum didik mama,
zla yam mba ad’eng nga kurum krovod’a mi.
30 Ma didina mi dala:
An we ayî mama ni hawa hina yak,
subur ta mamba ni sun nda hawa yaka mi.
31 Ni kayam ndata ba,
an nga ni tchi yam azì ma Mowap-ma,
an nga ni tchi yam azì ma Mowap-ma ki zla tam pet,
an nga ni tchi yam suma Kir-Heres-sâ.
32 Ndak guguzlu d’a Sipma-d’a,
tchi ma an nga ni tchim ka’â
mi kal tchi ma an tchim
yam azì ma Jazer-rîna.
Abok mi kal lei yam apo d’a Matna,
gak i mi dabi avun alum ma ngol ma Jazer-râ.
Ma b’lak yina mi nde yam vud’agu ma’â,
yam vut guguzlu mak ka a dud’uta mi.
33 Furîd’a ki hur ma hapma a ndjoî woi
kur asine ma wul guguzlud’a,
kur ambas sa Mowap-pa.
An ni sid’am süm guguzlud’a woi kur yima a mired’em kuana,
a mba miret guguzlud’a ki furîd’a d’uo d’a.
A mba humï del la ayîna,
nga ni del la furîd’a d’uo d’a.
34 Tchina hi suma Hesbon-na mi nde gak mi i Elale. Delezi d’i nde gak ti i Jahas, tinï ad’ud’a Sowar dei gak mba Horonayim, gak mba Eglat-Selisiya, kayam mbiyo ma Nimrim-ma mba mi so woyo.
35 Ma didina mi dala: An nga ni dap suma Mowap suma a nga i ata yima ndingâ á ngal dubang ma his djivid’ina malo mazinina woyo.
36 Ni kayam ndata ba, an nga ni tchi kurun krovo yam suma Mowap-ma d’igi taulâd’a ti tchi na, an nga mi tchi kurun krovo yam suma Kir-Heres-sâ d’igi taulâd’a ti tchi na mi, kayam ndjondjoî d’a azi togota, ti b’lak wa woyo. 37 Kayam nge nge pî, mi wel yam mbeyo, nge nge pî mi wel dudumam mbeyo, nge nge pî mi b’as tamu, a djin baru d’a ndjondjorod’a furuzi mi. 38 Ma didina mi dala: Kur azì ma Mowap ma lara ki ir palum mamba pet ni tchi ma hohoud’a vam tu, kayam an ni to azì ma Mowap-ma woi d’igi dei ma sana hurum vum mbuo na na. 39 Azì ma Mowap-ma a b’lagam wa woyo! Agi tchagi wulula! Suma Mowap-ma a mbut wa huyogozi abo zulona! Azì ma Mowap-ma mi mbut wa vama sanda, vama mandarâ ir suma a nguyuma pet.
*
40 Ma didina mi dala:
Gola! Andjaf suma a mba sir kä yam azì ma Mowap-ma
d’igi b’aruna mi b’er gigingâm mbei mi sir kä na.
41 A mba hlazì ma Keriyot-na,
A mba yo azì ma ad’eng ma ngunguna mi.
Kur bur máma suma gangrang suma Mowap-ma,
huruzi mba mi b’lak
d’igi atcha d’a hurut nga mi tat á vutid’a na.
42 A mba b’lak suma Mowap-ma woyo.
A mba dap pei aduk andjaf suma
kayam a hle yazi akulo avok Ma didina.
43 Ma didina mi dala:
Ang ma nga kaka Mowap-ma,
mandarâ ki zula kabeid’a a nga djubungû.
44 Ma didina mi de kua ala:
Sama mi ring abo mandarîna
mba mi nde kur zula.
Ma djagï akulo woi kur zulina,
abeid’a mba d’i vum mi,
kayam an nga ni mba ki biza d’a ndaka yam azì ma Mowap-ma.
45 Suma ringâ a seî woyo,
a tchol ad’u anguzu ma Hesbon-na,
wani akud’a ti ndeï Hesbon,
sinat nga d’i ngal azì ma amula hi Sihon-na,
nga d’i ngal ambasa hi suma Mowap-mid’a
tinï ir haga mata dei gak mba aduk ka d’ad’ara,
ti ngal suma murud’umba woi mi.
46 Ni zla d’a hohoud’a yam ang azì ma Mowap-ma!
Suma hi Kemos-sâ a dap wa woyo,
kayam grong suma andjafâ ki grong suma aropma,
a yoziya wa magomba.
47 Ma didina mi dala:
Wani an mba ni hulongî ki suma Mowap
suma a yozi magombina kur atchogoi d’a dabid’a.
Wana ni sariya d’a kad’a an kat yam suma Mowap-mid’a.
