Al-akil al-halaal wa l-nijis
1 Wa Allah hajja le Muusa wa Haaruun wa gaal leehum : 2 Hajju le Bani Israaʼiil wa guulu leehum : «Daahu al-tagdaro taakuluuhum min kulla haywaanaat al-ard. 3 Kulla l-haywaanaat al-induhum dalaafe mafruugiin wa yagsaʼo jurra, dool tagdaro taakuluuhum.
4 «Wa daahu haywaanaat waahidiin induhum dalaafe mafruugiin aw yagsaʼo jurra wa laakin intu ma taakuluuhum. Misil al-jamal, hu yagsaʼ jurra wa laakin ma indah dalaafe mafruugiin. Wa hu da nijis leeku. 5 Wa tees al-hajar, hu yagsaʼ jurra wa laakin ma indah dalaafe mafruugiin. Wa hu da nijis leeku. 6 Wa l-arnab, hi tagsaʼ jurra wa laakin ma indaha dalaafe mafruugiin. Wa hi di nijse leeku. 7 Wa l-khinziir, hu indah dalaafe mafruugiin wa laakin ma yagsaʼ jurra. Wa hu da nijis leeku. 8 Humman dool ma taakulu min lahamhum wa ma tilammusu rimmithum. Wa humman dool nijsiin leeku.
9 «Wa min kulla haywaanaat al-bahar, al-tagdaro taakuluuhum humman kulla l-haywaanaat hana l-bahar wa hana l-wudyaan al-induhum awwaamaat wa gichir. Dool tagdaro taakuluuhum. 10 Wa laakin kulla haywaanaat al-bahar wa kulla l-aaychiin fi l-almi, kan fi l-bahar aw fi l-waadi, al-ma induhum awwaamaat wa la gichir, humman dool nijsiin marra waahid leeku. 11 Humman dool nijsiin marra waahid leeku, ma taakulu lahamhum wa ajʼalo rimmithum nijse marra waahid. 12 Wa ayyi haywaan al-ma indah awwaamaat wa la gichir nijis marra waahid leeku.
13 «Wa min kulla l-tuyuur, daahu al-tajʼaloohum nijsiin marra waahid wa ma taakuluuhum achaan humman nijsiin marra waahid leeku. Wa l-tuyuur dool humman al-sagur wa l-dagal wa sagur al-bahar 14 wa l-hideyye wa kulla nafar hana l-suguura al-kubaar 15 wa l-khurbaat hasab kulla nafarhum 16 wa l-naʼaam wa amguggum wa tuyuur al-bahar wa kulla nafar hana l-suguura al-dugaag 17 wa l-buuma wa l-wizziin wa l-kurki 18 wa l-buuma al-beeda wa amʼakk wa l-dagal 19 wa abunkhanam wa kulla nafar hana l-riheew wa l-hudhud wa abunrigeeʼ. Humman dool, ma taakuluuhum.
20 «Wa kulla l-hacharaat al-induhum janaahe wa yuruukhu be arbaʼa rijle, nijsiin marra waahid leeku. 21 Wa laakin min kulla l-hacharaat al-induhum janaahe wa yuruukhu be arbaʼa rijle, daahu al-tagdaro taakuluuhum. Humman al-induhum sakkaakaat min foog le rijleehum le yunuttu beehum fi l-ard. 22 Wa l-tagdaro taakuluuhum, humman kulla nafar hana l-jaraad misil saar al-leel wa ambukbuk wa amkachool. 23 Wa laakin kulla l-hacharaat al-induhum janaahe wa rijle arbaʼa, humman dool nijsiin marra waahid leeku.
Al-haywaanaat al-yinajjusu
24 «Wa haywaanaat waahidiin yinajjusuuku wa ayyi naadum al-yalmas rimmithum yukuun nijis lahaddi l-achiiye. 25 Wa ayyi naadum al-yichiil rimmithum, waajib yikhassil khulgaanah wa yukuun nijis lahaddi l-achiiye.
26 «Wa kulla l-bahaayim al-induhum dalaafe ma mafruugiin wa yagsaʼo jurra yukuunu leeku muharramiin wa ayyi naadum al-yalmashum yukuun nijis. 27 Wa kulla l-bahaayim al-induhum arbaʼa rijle wa yamchu be butuun rijleehum, nijsiin leeku. Wa ayyi naadum al-yalmas rimmithum yukuun nijis lahaddi l-achiiye. 28 Wa ayyi naadum al-yichiil rimmithum yikhassil khulgaanah wa yukuun nijis lahaddi l-achiiye. Humman nijsiin leeku.
29 «Wa daahu min al-haywaanaat al-yazhafo be katara fi l-ard al-nijsiin misil al-durbaan wa l-faar wa l-dububba hasab nafarhum 30 wa abundigeer al-haddaar wa l-waral wa amrijeelaat wa l-zihliiye wa l-hirbeeye. 31 Wa dool min al-haywaanaat al-yazhafo, humman nijsiin leeku. Wa ayyi naadum al-yalmas rimmithum yukuun nijis lahaddi l-achiiye.
32 «Wa kan waahid min al-haywaanaat dool wagaʼ mayyit fi cheyy, al-cheyy da yukuun nijis hatta kan maaʼuun hana hatab aw khalag aw farwa aw chuwaal, ayyi maaʼuun al-gaaʼidiin yistaʼmalooh fi ayyi khidme. Dissuuh fi almi wa yukuun nijis lahaddi l-achiiye. Wa baʼad da, yukuun taahir.
33 «Wa kan al-haywaan da wagaʼ fi maaʼuun hana tiine, kulla cheyy al-foogah yukuun nijis wa waajib tikassuru al-maaʼuun da. 34 Wa kan yusubbu al-almi da fi ayyi akil, al-akil da yukuun nijis wa kan charaab gaaʼid fi maaʼuun hana chunu kula, yukuun nijis. 35 Wa kan rimme hana waahid min al-haywaanaat dool wagaʼat fi ayyi cheyy, yukuun nijis. Wa l-furun wa l-ladaay dool waajib tikassuruuhum achaan humman nijsiin wa intu ajʼaloohum nijsiin.
36 «Wa laakin kan al-rimme di wagaʼat fi een almi aw khazzaan almi, humman yukuunu taahiriin. Wa ayyi cheyy al-yilammis al-rimme yukuun nijis. 37 Wa laakin kan rimme hana waahid min al-haywaanaat dool wagaʼat fi l-hubuub hana l-teeraab, al-hubuub dool yukuunu taahiriin. 38 Wa laakin kan ballo al-hubuub dool le yaakuluuhum wa rimme hana waahid min al-haywaanaat dool wagaʼat fi l-hubuub, humman yukuunu nijsiin leeku.
39 «Wa kan waahid min al-haywaanaat al-taakuluuhum maat, al-naadum al-yalmas rimmitah yukuun nijis lahaddi l-achiiye. 40 Wa l-yaakul min al-rimme di, waajib yikhassil khulgaanah wa yukuun nijis lahaddi l-achiiye. Wa l-yichiil al-rimme di, waajib yikhassil khulgaanah wa yukuun nijis lahaddi l-achiiye.
41 «Wa kulla l-haywaanaat al-yazhafo be katara fi l-ard, humman nijsiin marra waahid, ma waajib taakuluuhum. 42 Wa kulla l-haywaanaat al-yazhafo be katara fi l-ard kan yazhafo be butuunhum walla yamchu be arbaʼa rijle aw be rijle katiiriin kula, ma taakuluuhum achaan humman dool nijsiin marra waahid. 43 Ma tabgo nijsiin marra waahid be kulla l-haywaanaat al-yazhafo be katara fi l-ard. Wa ma tinajjusu nufuusku beehum wa tabgo nijsiin. 44 Ana Allah Ilaahku wa ana khudduus wa be da, khassusu nufuusku wa tabgo khaassiin. Khalaas, ma tinajjusu nufuusku be kulla l-haywaanaat al-yazhafo be katara fi l-ard. 45 Achaan ana Allah maragtuku min balad Masir le nabga Ilaahku. Wa waajib tabgo khaassiin achaan ana khudduus.»
46 Wa dool bas al-gawaaniin al-bukhussu al-bahaayim wa l-tuyuur wa kulla l-makhluugiin al-hayyiin al-gaaʼidiin fi l-almi aw al-yazhafo be katara fi l-ard. 47 Wa yiwassufu leeku al-faraga been al-nijis wa l-taahir. Wa been al-haywaanaat al-yaakuluuhum wa l-ma yaakuluuhum.
GAT TA YAM AHLE SUMA NDJENDJED’A
KAHLE SUMA YED’ETNID’A
Azurei suma ndak á mutna ki suma ndak á mutna d’uo na
1 Ma didina mi de mi Moise azi ki Aron ala: 2 Agi i dagi mi Israel-lâ ala: Aduk d’uwarâ kazurei suma yam andagad’ina pet suma agi mud’ugizina ba wana:
3 Agi mud’ugi d’uwarâ kazurei suma abozi graka suma a gihl hatnina pet. 4 Wani agi mud’ugi ni d’uwarâ kazurei suma abozi grakina go d’i, agi mud’ugi ni suma a gihl hatnina go d’uo mi. Suma agi mud’uzi d’uo na ba wana:
Djambala: Ti gihl hatna, wani abot nga graka d’i; agi golot ni vama ndjendjed’a.
5 Mumuruguma: Mi gihl hatna, wani abom nga graka d’i; agi golomî vama ndjendjed’a.
6 Aveveta: Ti gihl hatna, wani abot nga graka d’i; agi golot ni vama ndjendjed’a.
7 Kozongâ: Abom graka, wani nga mi gihl hatna d’i; agi golomî vama ndjendjed’a.
8 Agi mud’ugi hliwa ahle ndazina d’i, agi dozi mad’azi d’uo mi, agi golozi nahle suma ndjendjed’a.
9 Ahle suma aduk mbina suma agi tazina ba wana: Agi tagi ni kuluf ma ki djedjerem ki b’logom ma nga aduk alum ma nglona kalum ma gureinina mi. 10 Wani ahle suma a nga aduk mbina suma a nga ki djedjerâ ki b’lo’â d’uo suma a nga tit kur alum ma nglona kalum ma gureinina, agi golozi nahle suma ndjendjed’a. 11 Agi golozi nahle suma ndjendjed’a, agi tazi hliwizi d’i, agi golozi mad’azi ni vama ndjendjed’a mi. 12 Kuluf ma lara ma nga ki djedjerâ ki b’lo’â d’uo na, agi golomî vama ndjendjed’a.
13 Aluwei suma agi mba golozi ni suma ndjendjed’a suma agi tazi d’uo na ba wana:
B’aruna, agigilauna ki b’aru ma vik kulufâ,
14 araka, aba’â kandjavam pet,
15 gagauna kandjavam pet,
16 arigeta, atukturuna, akeketna ki bolona kandjavam pet mi,
17 tchohôd’a, madjepma, iwiud’a, 18 alei sïna , bud’ufa ki kokorona,
19 taglarâ ki garuma kandjavam pet, alei d’a hlei tat d’igi bizikorona na d’a kababeina mi.
20 Ahle suma giging suma asezi fifid’i suma a dram kä yam andagad’ina, agi golozi nahle suma ndjendjed’a. 21 Wani ahle suma giging suma asezi fifid’i suma agi mud’uzina ni suma asezi fuyogeid’a kal abozi suma a yet akulo woi yam andagad’ina. 22 Suma agi mud’uzina ba wana:
Djera, atoyod’a, tchareina kadjangeîd’a kandjavat pet.
23 Ahle suma giging suma ding suma asezi fifid’i suma a dram kä yam andagad’ina, agi golozi nahle suma ndjendjed’a.
Ahle suma sana ndak á dozi d’uo na
24 Ma didina mi de kua ala: Ni azi ba, mba mbud’ugi ndjendjed’a. Sama lara ma mi dozi harazina, mba mi mbut ndjendjed’a gak fladege. 25 Sama lara ma mi hlazi harazina, mi mbus baru mama woyo, mba mi kak ki ndjendjed’a gak fladege. 26 D’uwarâ kazurei suma abozi nga graka d’uo suma a nga gihl hatna d’uo na pet, agi golozi nahle suma ndjendjed’a; sama lara ma mi dozina, mba mi mbut ndjendjed’a. 27 Ahle suma asezi fifid’i suma alivazi nga graka d’igi haho’îna na d’uo na pet, agi golozi nahle suma ndjendjed’a; sama lara ma mi dozi harazina, mba mi kak ki ndjendjed’a gak fladege. 28 Sama lara ma mi hlazi harazina, mi mbus baru mama woyo, mba mi kak ki ndjendjed’a gak fladege.
29 Ahle suma gurei suma dram kä yam andagad’a suma agi golozi nahle suma ndjendjed’ina ba wana:
Ndora, banaka, hod’ogolâ kandjavam pet,
30 tchetchema, greneûna, ahula, kikir ma ngela ki mangalid’a.
31 Ahle ndazina pet agi golozi nahle suma ndjendjed’a; sama lara ma mi dozi harazina, mba mi kak ki ndjendjed’a gak fladege. 32 Vama lara ma harazi mi nde kurâ, le ni buguruna, d’oze baruna, d’oze baka, d’oze bid’imba, le ni vama lara pî ma sana mi le ki sundina, mba mi mbut ndjendjed’a; agi gum aduk mbina. Mba mi kak ki ndjendjed’a gak fladege; ni hina tua ba, mba mi mbut yed’et. 33 Le harazi mi nde ni kur dei ma andagad’a ni, ahle suma kuruma pet a mbut ni ndjendjed’a; agi togi dei máma woyo. 34 Vama te ma lara ma mbiyo máma mi yam atama, mi mbut ni ndjendjed’a; vama tche ma lara ma nga kur dei ma lara ma mbiyo máma mi yam atama, mi mbut ni ndjendjed’a mi. 35 Vama lara ma har ahle ndazina nde kuana, le ni fürâ d’oze givina pî, a mbut ni ndjendjed’a. Agi tozi woyo, agi golozi nahle suma ndjendjed’a mi. 36 Le har vama ndjendjed’a mi nde kur mbiyo ma laud’a d’oze golong nga mbina nga kuad’a ni, a mba ka’î yed’et, wani sama mi hle vama ndjendje ma nde kurâ woina, mba mi mbut ni ndjendjed’a. 37 Le harazi mi nde ni yam andjaf ma a zaram kä na ni, andjaf máma mba mi arî yed’et. 38 Wani le a vo ni mbina yam andjafâ ba, har vama ndjendje máma mi nde kamu ni, agi golomî vama ndjendjed’a.
39 Le vama agi tuma, mi mid’a ni, sama mi dom harama mba mi mbut ndjendjed’a gak fladege. 40 Sama mi mut har va mámina, mi mbus baru mama woyo, mba mi ar kaka ki ndjendjed’a gak fladege. Sama mi hlum harama mi mbus baru mama woyo, mba mi ar kaka ki ndjendjed’a gak fladege mi.
41 Ahle suma gurei suma dram kä yam andagad’ina pet nahle suma ndjendjed’a; agi mud’uzi d’i. 42 Ar agi mud’ugi ahle suma gurei suma dram kä yam andagad’ina d’oze suma a tan kä ki hayazina d’oze suma abozi fifid’ina d’oze suma abozi ablaud’ina d’uo mi, kayam azi nahle suma ndjendjed’a. 43 Ar agi b’lagagi tagi kahle suma a dram kä yam andagad’ina d’i. Agi mbud’ugi tagi ndjendjed’a ki sed’ezi d’i, ar azi mbud’ugi ndjendjed’a d’uo mi. 44 An ni Ma didina Alo magina; agi mba mbud’ugi tagi yed’et, agi mba kagagi suma yed’etna, kayam an ni Ma bei tchod’a ba na. Ar agi mbud’ugi tagi ndjendjed’a kahle suma gurei suma a dram kä yam andagad’ina d’i. 45 An ni Ma didin ma ni buzugugi woi kur ambas sa Ezipte-d’a á mbut Alo maginina. Agi mba kagagi ni suma yed’etna, kayam an ni Ma bei tchod’a ba na.
46 Wana ni gat ta yam d’uwarâ, yam azureina kambureina, yam ahle suma ari suma aduk mbinina kahle suma a dram kä yam andagad’ina, 47 kayam agi walagi ir ahle suma yed’etna kahle suma ndjendjed’a, azar ma ndak á mutnina kazar ma ndak á mutna d’uo na mi.
