1 Al-yihibb al-adab yihibb al-ilim
wa l-yakrah al-luwaama mukhaffal.
2 Siid al-zeen yalga rida min Allah
wa l-fikrah hawaan, Allah yajʼalah khaati.
3 Al-fasaala ma tisabbit siidha
wa laakin al-saalih saabit wa indah uruug.
4 Al-mara al-indaha charaf
misil taaj le zoojha
wa l-mara al-aaybe
misil suusa fi udaam raajilha.
5 Afkaar al-saalih, kullaha adaala
wa laakin najaadit al-aasi, kullaha khachch.
6 Kalaam al-aasiyiin, charak al-moot
wa lisaan al-adiiliin, yijiib al-naja.
7 Beet al-aasiyiin
yagaʼ wa yabga ma fiih
wa laakin beet al-saalihiin
saabit wa gawi.
8 Al-aglah tamaam yalga chukur
wa laakin al-galbah azrag yalga muʼyaar.
9 Akheer tabga miskiin
wa khaddaam waahid bas indak
min tikoolif wa tanfukh batnak
wa ma daamin iichtak.
10 Al-saalih yirayyis hatta bahaaymah
wa laakin al-aasi ma indah mahanna.
11 Al-yahrit ardah yachbaʼ be l-akil
wa laakin al-yitaabiʼ al-hawa, galiil fihim.
12 Al-aasi yatmaʼ fi maal al-chariiriin
wa laakin sabaat al-saalihiin be uruughum yijiib faayde.
13 Al-lisaan al-muznib charak le l-fasliin
wa laakin al-saalihiin yamurgu min al-diige.
14 Be natiijat kalaamah,
al-naadum yachbaʼ be l-kheer
wa ayyi naadum yalga
hasab al-sawwatah iidah.
15 Ayyi munaafikh yuguul hu maachi adiil
wa laakin al-yasmaʼ al-wasiiye hakiim.
16 Ajala ke, al-munaafikh yiwassif zaʼalah
wa l-aagil yaskut wa yilabbid ihaantah.
17 Al-yuguul al-sahiih, yisabbit al-adaala
wa laakin al-yachhad be kidib, yisabbit al-fasaala.
18 Al-yihajji bala fikir, kalaamah yajrah misil al-seef
wa laakin kalaam al-hakiim yijiib al-aafe.
19 Al-kalaam al-sahiih daayman saabit
wa l-kidib maraahiilah gusaar.
20 Al-yanwi al-fasaala,
galbah malaan be l-khachch
wa laakin al-yahdi be l-salaam,
yijiib al-farah.
21 Al-saalih ma yagaʼ fi ayyi charr
wa laakin al-aasi yagaʼ fi l-masaayib.
22 Allah harram al-lisaan al-kaddaab
wa laakin al-yuguul al-sahiih yalga ridaayah.
23 Al-naadum al-aagil ma yifaachir be ilmah
wa laakin galb al-matmuus yakhbal al-nifaakh.
24 Al-nachiit fi l-khidme yabga siid le l-naas
wa l-kaslaan yabga abid le l-naas.
25 Al-hamm le l-insaan wajaʼ galib
wa laakin al-kalaam al-halu yifarrih.
26 Al-saalih yuguud rafiigah adiil
wa laakin derib al-aasi yiwaddirah.
27 Al-kaslaan
ma yagdar yitichch laham seedtah.
Wa charaf al-insaan,
hu niiytah fi l-khidme.
28 Tariig al-adaala indah al-haya,
aywa, akiid hu derib al-ma indah moot.
1 Sama mi min ala suma a ngobomu na, mi min ni wed’a,
wani sama mi min ngopa d’uo na ni sama lilid’a.
2 Sama djivina, Ma didina nga mi wum hohowomu,
wani Ma didina nga mi ka sariyad’a yam sama mi nga ki djib’er ra tchod’a kuruma.
3 Sana nga mi fad’enga yam asa’at mamba d’i,
wani suma d’ingêrâ a mba sira ngingring.
4 Atcha d’a ndak avun tat memeta
navaval la yam ndjuvuta,
wani atcha d’a mba ki zulonid’a,
ti ni d’igi ndjuvul ma mi mut aduk asok ndjuvutna na.
5 Djib’era hi suma d’ingêrîd’a ni djib’er ra irata,
wani sunda hi suma asa’atnid’a ni zla d’a kad’a.
6 Zla d’a ndavun suma asa’atnid’a, ti burî suma kä á tchid’a,
wani zla d’a ndavun suma d’ingêrîd’a, ti prud’uzi woyo.
7 Ata yima a zut suma asa’atna kä na, va mazi nga mi ar blogozi d’uo d’a,
wani suma hi suma d’ingêrîna a mba ar tchola ngingring.
8 Suma a nga yor sana ni yam wäd’u mamba,
wani sama hurum tchod’ina, suma a nga golom is.
9 Hotei ang gol tangî va d’uo, ang kak kazongâ tu go,
kal la ang subur tang ala angî va ba, ang nga fe vama te d’uo d’a.
10 Sama d’ingêrâ nga mi ngom d’uwar mama djivid’a,
wani djib’era hi sama asa’atnid’a ni murud’um mba led’a.
11 Sama mi zum asine mamina mba mi hop ki tena,
wani sama mi tit bugol ahle suma hawa ya’îna ni sama bei wäd’u zlad’a ba na.
12 Suma asa’atna a nga le d’od’oka yam ahle suma suma tchona a nga yozina,
wani suma d’ingêrâ a ni d’igi sidei agu ma vut heîna na.
13 Sama asa’atna nga mi ve tam ki dauna hi zla d’a ndavunamba,
wani sama d’ingêrâ nga mi prut tam mbei kur ndak ka mba kamba.
14 Sana mi fe djivid’a ni yam zla d’a de d’a ndavunamba,
nge nge pî nga mi fe wuraka ni yam sun nda mi lat kabomba.
15 Sama lilid’a mi gol sun mamba ni djivid’a iramu,
wani sama nga mi hum d’al ma ded’ina ni sama ned’a.
16 Sama lilid’a nga mi tak hur mam ma zala woi atogo zak,
wani sama ned’a mi nga mi ve ngula atamu.
17 Sama mi de gagazid’a woina mi de ni woi yam zla d’a d’ingêra,
wani sama mi le glangâs ma aboinina mi de ni woi yam zla d’a kad’a mi.
18 Sama mi tchit wü na, mi tchok sana mbilâ ni d’igi mbigeu d’a fiyaka na,
wani zlad’a hi suma ned’id’a ti tchil sana ni tchila.
19 Sama mi de zla d’a gagazid’ina mba mi te tatâ,
wani sama mi de zla d’a kad’ina mba mi te ni hina ndjö ganang.
20 Suma a nga nga huruzi á le tchod’ina, zla d’a kad’a nga oîd’a kuruziya,
wani suma a nga de d’alâ yam djivid’ina a le furîd’a.
21 Vama tcho nga mi mba yam sama d’ingêrâ d’i,
wani suma asa’atna ndaka nga d’i tok kaziya.
22 Suma a de zla d’a kad’ina ni vama ndjendjed’a ir Ma didina,
wani suma a le sun nda iratina, tam nga d’i lum djivid’a kaziya.
23 Sama ned’a nga mi ngei we mamba kä,
wani suma lilid’a a nga tchi wala woi yam lili mazid’a.
24 Suma a nga le sunda akud’a kekengâ, a mba te yam suma,
wani suma a nga le sunda ndjondjôna a mba ka’î magumeina hi sumina mi.
25 Hur ma b’laka hi sanina mi mba ki ndak ka ngola kamu,
wani zla d’a djivid’a ti lumî tam djivid’a.
26 Sama d’ingêrâ mi ta’î lovot ta djivid’a mi ndrama,
wani lovota hi suma asa’atnid’a, ti vid’izi ni woyo.
27 Sama azulomba nga mi sor hliu mama dei d’i,
wani vama djivi ma kal tegles ma yam sanina ni sun nda led’a.
28 Tit ta d’ingêra ni lovot ta ing kur arid’id’a,
wani tit ta batranga ni lovot ta ing kur matnid’a mi.
