1 Al-muʼaddab yichiil wasiiyat abuuh wa ammah
wa laakin al-haggaar ma yasmaʼ al-luwaama.
2 Al-lisaan al-halu yijiib al-kheer
laakin al-khaddaariin niiyithum illa l-unuf.
3 Al-hafad lisaanah hafad nafsah,
al-talag lisaanah halak nafsah.
4 Al-kaslaan yitmanna wa ma yalga
wa laakin al-nachiit yanjah wa yachbaʼ.
5 Al-saalih yakrah al-kidib,
al-aasi yisawwi illa l-afaana wa l-eeb.
6 Al-adaala tahmi al-maachi fi l-derib al-adiil
wa laakin al-zanib yidammir al-aasi.
7 Da yuguul hu khani
wa laakin ma indah cheyy.
Wa da yuguul hu fagri
wa indah kulla cheyy.
8 Al-khani be maalah yafda nafsah
wa laakin al-fagri, ma fi naadum yakurbah.
9 Nuur al-saalihiin yifarrih
wa deyy al-aasiyiin yumuut.
10 Fi bakaan al-istikbaar,
fiyah huraaj
wa fi bakaan al-yasmaʼo al-wasiiye,
fiyah hikma.
11 Al-maal al-talgaah min al-haraam misil al-riih
wa laakin al-talgaah min wakharak yiziid.
12 Al-acham kan yitawwil, yimarrid al-galib
wa l-muna kan alhaggag, misil chadarat al-haya.
13 Al-aba al-hidaaya yalga khasaara
wa l-yitabbig al-wasiiye yalga mukaafa.
14 Taʼliim al-hakiim yijiib al-haya misil een almi.
Hu yibaʼʼid min charak al-moot.
15 Al-agul al-adiil yijiib al-rida
wa tariig al-khaddaariin yuruuh fi l-hawa.
16 Ayyi naadum aagil yakhdim be maʼrafa
wa laakin al-matmuus yiwassif nifaakhah.
17 Al-mursaal al-hawaan yagaʼ fi l-charr
wa l-amiin yijiib al-salaam.
18 Al-fagur wa l-ihaana le l-yaaba al-adab
wa laakin al-yakhbal al-luwaama, yicharrufuuh.
19 Yabga halu le l-insaan
kan munaayah alhaggag.
Wa l-matmuus yichiif haraam leyah
yatruk fasaaltah.
20 Al-yuruukh maʼa l-hakiimiin yabga hakiim
wa l-yiraafig al-mataamiis yalga al-fasaala.
21 Al-bala yatbaʼ al-muznibiin
wa l-kheer yaji le l-saalihiin.
22 Al-raajil al-zeen yikhalli warasatah
le iyaal iyaalah
wa laakin al-muznib,
maalah yudummuuh le l-saalihiin.
23 Ziraaʼat al-masaakiin tijiib intaaj katiir
wa laakin intaajha da, al-zulum yiwaddirah.
24 Al-yiriid sakhiirah yiʼaddibah
wa laakin al-ma yadrub sakhiirah yakrahah.
25 Al-saalih yaakul wa yachbiʼ nafsah
wa laakin al-aasi batnah ma tinmali abadan.
1 Gor ma ned’a mi humî hata habumba,
wani gor ma yam mba ad’enga nga mi hum ngopa d’i.
2 Ni zla d’a ndavun sanid’a ba, mi te ki djivid’a,
wani suma mbut ira a hat huruzi ni yam murud’um mba led’a.
3 Sama nga mi ngom vunam ped’etna, mi ngomî tamu,
wani sama nga mi ngo vunam mbei hagak á de zlad’ina, mi ba ni tam mbeyo.
4 Minda hi sama azulombid’a nga d’i mba ki va tu d’i,
wani minda hi suma a le sunda akud’a kekengâ mba d’i mbazi ki duzîd’a.
5 Sama d’ingêrâ nga mi noî zla d’a kad’a woyo,
wani sama asa’atna mi mbut tam ndjendjed’a, mi mbut tam zulona mi.
6 D’ingêra nga d’i ngom sama tit kur lovot ta iratina,
wani asa’ata nga d’i ba sama le tchod’a woyo.
7 Suma dingâ a nga yi tazi ala azi ni suma ndjondjoîna,
wani azi nga ki va d’i.
Suma dingâ a nga yi tazi ala azi ni suma houd’a,
wani azi ni suma ndjondjoîna!
8 Vama wurak yam arid’a hi sanid’ina ni ndjondjoî mamba,
wani sama houd’a nga mi hum ngopa d’i.
9 Sama d’ingêrâ nga mi b’o ndinding d’igi b’od’a na,
wani sama asa’atna mi ni d’igi lalam mba mit teid’a na.
10 Sama yam mba ad’enga mi tchu’î huneîd’a aduk suma,
wani ned’a a fat nata suma a hum d’al ma ded’ina.
11 Ndjondjoî d’a a fat ki mbut irid’a, mba d’i feyâ,
wani sama nga mi tok ahlena ndendena, mba mi i avogovogo.
12 Vama sana mi tin hurum kama le mi fum nga d’uo ni,
mi tchugum tam susub’ok.
Wani vama mi tin hurum kama le mi fumu ni,
mi gram tam mbeyo.
13 Sama mi gol gata isâ mba fe ndaka,
wani sama le mandara vun ma hed’ina, mba mi fe wuraka.
14 Hata hi sama ned’id’a ni sidei arid’a
á wal sana woi ki dauna hi matnina.
15 Sama wad’ud’a nga mi mba ki sumad’a,
wani lovota hi suma mbut irid’a ti i ni sana kur bad’a.
16 Sama ne ma lara pî mi lahle mama ni ki wed’a,
wani sama lilid’a nga mi tak lili mamba woi abua.
17 Sama sun ma asa’atna nga mi mba ki ndaka,
wani ma sun ma d’engzengâ nga mi mba ki suta.
18 Sama noî hatina mba mi mbut houd’a, suma a mba golom is mi,
wani sama mi ve ngopa atama, suma a mba hum ngola.
19 Vama sana mi tin hurum kam ma mi ndagam vunama ni djivid’a kamu,
wani wal tang ngei ki tchod’a ni vama ndjendjed’a ir suma lilid’a.
20 Sama tit ki suma ned’ina mba mi mbut ni sama ned’a,
wani sama mi te ki suma lilid’ina mba mi nde kur tchod’a.
21 Ndaka nga d’i dik bugol suma le tchod’a,
wani djivid’a nga d’i wurak suma d’ingêrâ.
22 Sama djivina mba mi ar djona mi grom ngolona,
wani ndjondjoîd’a hi suma tchonid’a mba d’i arî mi suma d’ingêrâ.
23 Asine ma sama houd’a mi zumuma nga mi wul awuna ngola,
wani ma dingâ nga mi b’lak kei kayam salama nga ni sama d’ingêrâ d’i.
24 Sama nga mi to goroma kazlingâta d’uo na, hurum mi ve nga goroma d’i,
wani sama mi le yam goromina nga mi gad’amu.
25 Sama d’ingêrâ nga mi te mi hoba,
wani sama asa’atna hurum nga tchi u’uyur abo meid’a.
