Josias kaa goŋ Yuda
(2 ZaG 22:1-2)
1 Ne cok Josias mo kaa goŋ sǝr Yuda, ka joŋ syii ɓo nama, kaa goŋ yaŋ Jerusalem syii jemma sai tǝtǝl vaŋno. 2 Josias joŋ fan ma 'nyah suu Dǝɓlii, ɓaŋ tǝɓal pamlii David, syee mor ɓǝ lai Masǝŋ daŋ pǝsãhe.
Josias dah cok joŋ syiŋ za gwǝǝre
3 Ne cok ka Josias kaa goŋ ɓo syii nama, ka a pǝlaŋ 'wa ba, tǝŋ syee mor Masǝŋ pamlii goŋ David. Fahfal syii nai mo kalle, tǝŋ dah cok joŋ syiŋ za gwǝǝ ga lalle, cee kpuusok Astarte tǝkine masǝŋ ki ra daŋ. 4 Zan ah dahra cok joŋ syiŋ wo Ba'al daŋ ge lal ne nahnǝn ahe, dahra cok joŋ syiŋ ne fan tǝǝ ɓǝrdi mai mo kah cok joŋ syiŋ daŋ ge lalle, dahra foto Astarte laŋ bilbil na summi, ne masǝŋ ki manyeeki ah ra daŋ, so woora fok ge tǝ pal za mai moo joŋra syiŋ wo ɓǝǝra. 5 Josias tǝǝ woiŋ za joŋzahsyiŋ za gwǝǝ tǝ wii tǝ cok joŋ syiŋ mai moo joŋra syiŋ gŋ. Ne fahlii mai Josias joŋ sǝr Yuda ne yaŋ Jerusalem daŋdaŋ. 6 Joŋ nai pǝ yaŋ maluu ah ne cok mai mo ciŋ gboŋ ɓo pǝ sǝr Manasse, Efraim, ne sǝr Simon, ŋhaa ge dai pǝ sǝr Naftali nǝfah kǝsǝŋ. 7 Pǝ sǝr goŋ ma fahsǝŋ laŋ, dahra cok joŋ syiŋ wo masǝŋ ki ra, tǝkine cee kpuu mai mo nǝǝra ɓo moo juura pel wol ah daŋ ge lalle, so laŋ foto masǝŋ ki ra bilbilli, myah fan tǝǝ ɓǝrdi pǝ cok tǝǝ ɓǝrdi ge lalle. So pii soo kal ge yaŋ Jerusalem.
Lwaara ɗerewol Ɓǝ Laini
(2 ZaG 22:3-20)
8 Ka Josias kaa goŋ ɓo syii jemma tǝtǝl nama, fahfal mo vǝr ɓǝ masǝŋ za gwǝǝ pǝ sǝr ah ne ɓǝr yaŋ Masǝŋ daŋ, so ɗii Safan we Asalia ne Maaseja govener yaŋ Jerusalem, ne Joak we Joakas pa ŋwǝǝ fanne, ka mo zyeɓra yaŋ Dǝɓlii Masǝŋ. 9 Kalra ge wo pa joŋzahsyiŋ Hilkiija, gera nyi ko ne lak mai Lewitien ma byakra zahfah mo nyiŋra pǝ yaŋ Masǝŋ jol za Manasse ne Efraim tǝkine jol tǝcoŋ za ma pǝ sǝr goŋ ma fahsǝŋ, ne jol za ma pǝ sǝr Yuda ne Benyaamin tǝkine za yaŋ Jerusalem daŋ. 10 So nyira lak ah nyi kapita mai ɓǝ yeɓ zyeɓ yaŋ Masǝŋ mo jol ɓǝǝra. 11 So soora za zyeɓ kpuu ne za vuu ne ko, leara tǝsal ne kpuu ne ka zyeɓ yaŋ mai za goŋ Yuda mo soɓra lea ge ɓo sǝŋ ne ko. 12 Za mai mo tǝ joŋra yeɓ ah daŋ za tǝ goŋga ye ra, zaluu ma lwaa ɓǝ yeɓ ah mo joŋra yeɓ ne ra ye Jahat, ne Obadias, Lewitien ma morsǝ̃ǝ Merari, tǝkine Zakarias ne Mesulam ara ye Lewitien ma morsǝ̃ǝ Kehat. Lewitien rai daŋ za tan ɗǝǝ lǝŋ lii ye ra. 13 Lewitien manyeeki ah ara ye kapita za ma woo fan yeɓ ma vuu yaŋ, ne mǝ za ma joŋ zah yeɓ ki camcam daŋ. So Lewitien manyeeki ah za ŋwǝǝ fan ye ra, za ki laŋ a byakra zahfahe.
14 Ne cok ah mo ɓaŋra lak pǝ yaŋ rǝk fan ɓǝr yaŋ Masǝŋ pǝ̃ǝ ge lal ne ko, pa joŋzahsyiŋ Hilkiija lwaa ɗerewol Ɓǝ Lai mai Dǝɓlii mo nyi nyi Mosus gŋ. 15 Faa nyi Safan pa ŋwǝǝ fanne: Ame lwaa ɗerewol Ɓǝ Lai pǝ yaŋ Masǝŋ nyee ɓe. So nyi ɗerewol ah nyi Safan. 16 So Safan ɓaŋ kal ge nyi goŋ ne ko, faa nyi ko: Aru joŋ fan mai daŋ mo faa ɓǝ ah ɓo nyi ru ka joŋ ɓe. 17 Ru woo lak mai mo yaŋ Masǝŋ, ru nyi nyi kapita ra ne za yeɓɓe. 18 So faa: Ɗerewol nyẽeno, Hilkiija ye nyi nyi me. So kee nyi goŋe.
19 Ne cok goŋ mo laa ɓǝ ah naiko, gbǝ mbǝro wo suu ah ŋgǝ̃ǝre. 20 So pepee kal ge wo Hilkiija, ne Ahikam we Safan, ne Safan, Akbor we Mika, tǝkine Asaja, dǝɓ ma lwaa ɓǝ yeɓ goŋe, faa nyi ra: 21 We ge fii Dǝɓlii mor ɓe ne mor za mai mo coŋra ɓo pǝ sǝr Israel ne sǝr Yuda daŋ, ka mo cuuko mor ɓǝ ɗerewol mai na lwaa ɓo nyi na. Dǝɓlii tǝ ɓaŋ kpãh ne na, mor pa man lii ra zyii ka syeera mor ɓǝ faa Dǝɓlii tǝkine joŋ fan mai ɗerewol mai mo faa ɓǝ ah ɓo ka joŋ ya.
22 Hilkiija ne za manyeeki ah goŋ mo peera kalra ge wo profeto madǝwin no a ɗii ne Hulda, mawin Sallum we Tikva we Hasra yo, kaa ɓo dahgbil mafuu yaŋ Jerusalem, a byak mbǝro ma yaŋ Masǝŋ. Ge keera ɓǝ daŋ nyi ko. 23 So profeto madǝwin faa nyi ra: We pii soo we ge faa nyi goŋ Dǝɓlii faa sye: 24 Me ga ŋgoŋ kiita tǝ yaŋ Jerusalem ne zan ah daŋ tǝgbana ɓǝ tǝkẽawãk mai daŋ mo ŋwǝǝ ɓo pǝ ɗerewol mai mo keera ɓǝ ah ɓo nyi goŋe. 25 Mor soɓra me ɓoo, so kal tǝ joŋra syiŋ masǝŋ ki ra, kǝǝra zahzyil ɓeɓ me tǝ ɓǝ fan mai daŋ mo joŋra. Mor ahe me ga ɓaŋ kpãh tǝ yaŋ Jerusalem pǝcwak tǝgbana wii mai mo ka gak rum ya. 26 So we faa nyi goŋ ne suu ah ame Dǝɓlii Masǝŋ Israel me faa: Ne cok mai mo laa mo keera ɓǝ mai mo ŋwǝǝ ɓo pǝ ɗerewol mai me tǝ ga ŋgoŋ kiita tǝ yaŋ Jerusalem ne zan ahe, 27 amo toobii mo wonsuu ɓo pel ɓe, mo ŋgǝ̃ǝ mbǝro wo suu ɓo, mo yeyee. Ame laa juupel ɓo ɓe, 28 me ga soɓ mo wǝ jam, mo ka kwo kiita mai me tǝ ga ŋgoŋ tǝ yaŋ Jerusalem ne nahnǝn ɓo ya. Zapee so jin kalra ge wo goŋ Josias ne ɓǝ ahe.
Josias zyeɓ fahlii ka syee mor Dǝɓlii
(2 ZaG 23:1-23)
29 Goŋ Josias pepee tai zaluu sǝr Yuda ne ma yaŋ Jerusalem daŋ. 30 So kal ge yaŋ Masǝŋ ne ra, ne za joŋzahsyiŋ ne Lewitien, ne tǝcoŋ za yaŋ Jerusalem, za kǝ̃ǝ ne za masyak daŋ. Goŋ so uu pel ɓǝǝ daŋ kee ɓǝ pǝ ɗerewol gbanzah mai mo lwaara ɓǝr yaŋ Masǝŋ nyi ra. 31 Ge uu wo waddǝǝ goŋ yaŋ Masǝŋ, gbǝ zah ne Dǝɓlii gŋ ka syee mor ah tǝkine syee mor ɓǝ faa ah ne zahzyil ne mazwãhsuu ah daŋ, so ka joŋ tǝgbana ɓǝ mai mo ŋwǝǝ ɓo pǝ ɗerewol ahe. 32 So joŋ za Benyaamin ne za mai mo kaara ɓo yaŋ Jerusalem daŋ, ka mo gbǝra ɓǝ gbanzah ahe. So za yaŋ Jerusalem syeera mor ɓǝ gbanzah mai mo gbǝra ɓo ne Masǝŋ pa ɓǝǝ lii ra. 33 Goŋ Josias ɓeɓ masǝŋ ki cam maɓea mo pǝ sǝr za Israel daŋ. Pǝ zah'nan goŋ ahe, faa nyi za mo joŋra mor Dǝɓlii to.
Yuuchiiya bigi malik fi Yahuuza
1 Wa Yuuchiiya indah 8 sana wakit bigi malik wa hakam 31 sana fi Madiinat al-Khudus. 2 Wa hu sawwa al-adiil giddaam Allah. Hu taabaʼ al-derib al-adiil hana jiddah Dawuud wa ma baara minnah wa la ale l-zeene wa la ale l-isra.
3 Wa fi l-sana al-taamne hana hukmah wakit hu lissaaʼ sabi, bada yitaabiʼ Allah Rabb jiddah Dawuud. Wa fi l-sana 12 hana hukmah, gamma yitahhir balad Yahuuza wa Madiinat al-Khudus min al-bakaanaat al-aaliyiin hana l-ibaada wa min al-iidaan al-khazzoohum le ibaadat Achiira wa l-asnaam wa l-tamaasiil hana hadiid. 4 Wa fi giddaamah bas, haddamo al-madaabih hana ilaah Baʼal wa l-makhaabir al-yiharrugu fooghum al-bakhuur al-gaaʼidiin be foog al-madaabih. Wa gataʼ al-iidaan al-khazzoohum le ibaadat Achiira wa kassar al-asnaam wa l-tamaasiil hana hadiid wa rihikaahum dagiig wa chattat al-dagiig da fi l-khubuur hana l-naas al-gaddamo leehum dahaaya. 5 Wa hu harrag udaam rujaal al-diin hana l-asnaam fi raas madaabihhum le yinajjishum. Wa be misil da, hu tahhar balad Yahuuza wa Madiinat al-Khudus. 6 Wa baʼad da, hu macha fi l-munchaakh fi hillaal gabaayil Manassa wa Afraayim wa Chimʼuun wa lahaddi hillaal gabiilat Naftaali wa l-manaatig al-mujaawiriinhum. 7 Wa hu haddam al-madaabih wa gataʼ al-iidaan al-khazzoohum le ibaadat Achiira wa kassar al-sanam wa rihikaahum dagiig wa kassar kulla l-makhaabir al-fi kulla balad Israaʼiil. Wa baʼad da, gabbal Madiinat al-Khudus.
Raajil al-diin ligi kitaab al-Tawraat
8 Wa fi sanit 18 hana hukmah baʼad tahhar al-balad wa beet Allah, al-malik Yuuchiiya rassal talaata naas le yiʼaddulu beet Allah Ilaahah. Wa humman Chaafaan wileed Asalya wa Maʼasiiya haakim al-madiina wa Yuwaakh wileed Yuwaahaz al-kaatib al-yizakkir al-malik. 9 Wa humman macho le Hilkhiiya kabiir rujaal al-diin. Wa jaabo fi beet Allah al-fudda al-lammooha al-Laawiyiin hurraas madkhal beet Allah min naas gabaayil Manassa wa Afraayim wa min kulla naas mamlakat Israaʼiil al-faddalo wa min kulla naas gabaayil Yahuuza wa Banyaamiin wa kulla sukkaan Madiinat al-Khudus. 10 Wa l-fudda di, antooha le l-naas al-mukallafiin be khidmit adiiliin beet Allah. Wa kaffo beeha al-khaddaamiin al-yakhdumu fi beet Allah le yiʼaddulu wa yigawwu al-beet da. 11 Wa anto min al-fudda di le l-khachchaabiin wa l-bannaayiin achaan yachru beeha al-hujaar al-magtuuʼiin wa l-maraadiis al-yisabbutu beehum al-buyuut achaan awwal muluuk mamlakat Yahuuza khalloohum yilhaddamo. 12 Wa l-naas dool khadamo be amaan. Wa kallafo fooghum muraakhibiin min al-Laawiyiin wa humman Yahat wa Ubadya min zurriiyit Maraari wa Zakariiya wa Machullam min zurriiyit Gahaat. Wa l-Laawiyiin al-yaʼarfu daribiin aalaat al-musiikha 13 mukallafiin foog al-naggaaliin wa yiraakhubu fi kulla l-khaddaamiin al-yisawwu ayyi khidme. Wa waahidiin min al-Laawiyiin kuttaab wa waahidiin muraakhibiin wa waahidiin hurraas biibaan.
14 Wa wakit marago al-fudda al-jaabooha fi beet Allah, Hilkhiiya raajil al-diin ligi kitaab al-Tawraat al-Allah amaraahum be waasitat Muusa. 15 Wa Hilkhiiya gaal le Chaafaan al-kaatib : «Ana ligiit kitaab al-Tawraat fi beet Allah.» Wa Hilkhiiya anta al-kitaab da le Chaafaan.
16 Wa Chaafaan jaab al-kitaab da le l-malik wa hajja leyah wa gaal : «Masaaʼiilak sawwo kulla cheyy al-amaroohum beyah. 17 Humman sallamo al-fudda al-ligooha fi beet Allah le l-mukallafiin wa l-khaddaamiin.» 18 Wa Chaafaan al-kaatib gaal battaan le l-malik : «Wa Hilkhiiya raajil al-diin antaani kitaab waahid.» Wa hu gara al-kitaab da le l-malik.
Yuuchiiya macha le l-nabiiye Hulda
19 Wa wakit al-malik simiʼ kalaam al-Tawraat da, charrat khulgaanah min al-hizin. 20 Wa baʼad da, al-malik amar Hilkhiiya wa Akhigaam wileed Chaafaan wa Abduun wileed Miika wa Chaafaan al-kaatib wa Asaaya waahid min masaaʼiil al-malik wa gaal leehum : 21 «Amchu asʼalo Allah leyi ana wa le naas mamlakat Israaʼiil al-faddalo wa le naas mamlakat Yahuuza be sabab al-kalaam al-maktuub fi l-kitaab al-ligooh. Achaan khadab Allah chadiid bilheen diddina achaan juduudna ma karramo kalaam Allah wa ma tabbago al-kalaam al-maktuub fi l-kitaab da.»
22 Wa khalaas, Hilkhiiya wa murassaliin al-malik macho bakaan Hulda al-nabiiye marit al-haaris hana khulgaan rujaal al-diin al-usmah Challuum wileed Tugahaat wileed Hasra. Wa hi saakne fi l-haara al-jadiide hana Madiinat al-Khudus. Wa wakit humman wassalo, hajjo leeha be l-kalaam da.
23 Wa Hulda al-nabiiye gaalat leehum : «Daahu Allah Ilaah Bani Israaʼiil gaal tamchu tuguulu le l-raajil al-rassalaaku leyi : 24 ‹Daahu Allah gaal : “Akiid ana nijiib masiibe fi Madiinat al-Khudus wa fi sukkaanha. Wa da yihaggig kulla kalaam al-laʼana al-maktuub fi l-kitaab al-garooh le malik mamlakat Yahuuza. 25 Wa da fi chaan chaʼabi abooni wa harrago bakhuur le ilaahaat aakhariin wa khaddabooni be kulla amalhum al-sawwooh. Wa khadabi yanzil fi l-madiina di wa ana ma niwaggifah.”›
26 «Wa hassaʼ da, amchu guulu al-kalaam da le malik mamlakat Yahuuza al-rassalaaku tasʼalo leyah Allah. Wa guulu leyah : ‹Daahu Allah Ilaah Bani Israaʼiil gaal : “Inta simiʼt kalaam al-kitaab da 27 wa galbak khaaf wa inta almaskant giddaami ana al-Rabb wakit inta simiʼt al-kalaam al-ana gultah didd Madiinat al-Khudus wa sukkaanha. Wa inta maskant nafsak giddaami wa charratt khulgaanak min al-hizin wa bakeet giddaami. Wa ana kula simiʼtak. Wa da kalaam Allah. 28 Wa be sabab da, nikhalliik talhag abbahaatak be l-salaama wa yadfunuuk fi khaburak wa inta ma tichiif al-masiibe al-ana ninazzilha fi Madiinat al-Khudus wa sukkaanha.”›»
Wa khalaas, al-murassaliin macho wa kallamo al-kalaam da le l-malik.
Yuuchiiya yijaddid al-muʼaahada
29 Wa tawwaali, malik Yuuchiiya naada kulla chuyuukh balad Yahuuza wa chuyuukh Madiinat al-Khudus le yilimmu. 30 Wa baʼad da, al-malik macha beet Allah maʼa kulla naas balad Yahuuza wa sukkaan Madiinat al-Khudus wa rujaal al-diin wa l-Laawiyiin wa kulla l-chaʼab min al-kubaar lahaddi l-dugaag. Wa hu gara leehum kulla l-kalaam al-fi kitaab al-muʼaahada al-ligooh fi beet Allah. 31 Wa l-malik wagaf fi bakaanah wa jaddad al-muʼaahada maʼa Allah. Waajib ayyi waahid yitaabiʼ Allah wa yahfad wasiiyaatah wa taʼliimah wa churuutah be kulla galbah wa be kulla fikrah wa yitabbig kalaam al-muʼaahada al-maktuub fi l-kitaab da. 32 Wa l-malik sawwa al-muʼaahada di le kulla sukkaan Madiinat al-Khudus wa chaʼab Banyaamiin. Wa kulla sukkaan Madiinat al-Khudus tabbago al-muʼaahada al-sawwaaha Allah Rabb juduudhum.
33 Wa Yuuchiiya marag kulla l-muharramaat al-fi kulla balad Bani Israaʼiil wa amar kulla l-naas al-saakniin fi balad Israaʼiil yaʼabudu Allah Ilaahhum. Wa be misil da, humman ma tarrafo min derib Allah Rabb juduudhum fi kulla muddit hayaat Yuuchiiya.