Yǝk fatanne
1 Cok mai moo ciira vãm gŋ a no, cok mai moo swãhra vãm kaŋnyeeri gŋ a no ta. 2 Dǝfuu a ciira vãm gin mor sǝrri, a joŋra vãm syẽ hǝǝ pǝzyil tǝsal pǝ̃ǝ gin lalle. 3 Dǝfuu a kyeɓra mor ɓǝ cokfuu ka tanne. A kyeɓra tǝsal mai mo mor sǝr pǝɗǝk pǝ cok mafuu tǝ piɓpiɓɓa. 4 A ciira lak kal ga sǝŋ pǝɗǝk pǝ cok mai dǝfuu mo ka gŋ ya, pǝ cok mai ɓal dǝfuu mo ka syee gŋ ya. Dǝfuu a ciira lak mor vãmme, a yeara ma gŋ syak ɓǝǝ ŋhaako, a ɓoora sal ga wo suu joŋ yeɓ ne ko.
5 Farel dǝfuu a ciŋ gin tǝ sǝrri, amma mor sǝr ah sǝŋ dahra ɓo dahe. 6 Tǝsal mai mo gŋ, tǝsal masãh ma ɗii ne safir a baa ma gŋ gǝɓ, vãm kaŋnyeeri laŋ a yea ma gŋ ta. 7 Mavakmǝr tǝ fahlii ga pǝ cok mai moo ciira vãm gŋ ya, matǝkwak laŋ tǝ fahlii ah ya ta. 8 Koo ɓol ne fafyãh cok manyeeki ah laŋ ka syeera tǝ fahlii ah ya.
9 Dǝfuu a ciira tǝsalle, a ciira waa ne mor fil ɓǝǝ daŋ ga lalle. 10 A dahra pǝɗakka bii ɓal gŋ pǝ̃ǝ gin lalle, so a kwanra tǝsal masãh ah ra mo gŋ. 11 A ciira mor bii mai moo ɗuu pǝ zǝǝre, a nǝǝra fan mai mo muŋ ɓo gŋ ŋhaa pǝ̃ǝ gin lal ne ko. 12 Amma cok mai fatan mo gŋ sye a kẽne? Wala cok mai ka dǝɓ mo lwaa yella gŋ a kẽne? 13 Dǝɓ ka lwaa fatan kǝsyil dǝfuu ya, dǝɓ ma tan yǝk ah laŋ kǝka ta. 14 Mabii maluu ne manyee ah daŋ a faara: Fatan ka ɓǝr ɓuur a. 15 Dǝɓ ka gak lee fatan ne vãm solai wala ne vãm kaŋnyeeri ya. 16 Vãm kaŋnyeeri masãh ah tǝkine tǝsal masãh ah ra kii nǝn lee ah ya. 17 Yǝk ah kal vãm kaŋnyeeri ɓe, kal cii ma vãm kaŋnyeeri wala fakwancee masãh ah ɓe. 18 Fatan kal tǝsal masãh ah ma ɗii ne koral wala tǝsal ma ɗii ne kristal ne yǝk ɓe. 19 Tǝsal masãh ah mai moo ɗii ne topas tǝkine vãm kaŋnyeeri masãh ahe, dǝɓ ka gak woo ra lii zahki ne fatan a. 20 Cok mai fatan mo gŋ sye a kẽne? Cok mai ka dǝɓ mo lwaa yella gŋ a kẽne? 21 Dǝfuu mai mo ne cee tǝra cok mai fatan mo gŋ ya. Koo juu ma zoo sǝŋ laŋ tǝra cok ah ya. 22 Wul tǝkine cok mai moo muŋ dǝɓ faara: Aru laa ɓǝ ah ne sok ɓuu laa to.
23 Masǝŋ ye tǝ fahlii ah ɓo syak ahe, ako ye tǝ cok mai fatan mo no gŋ to. 24 Mor Masǝŋ a kwan cok mai zahtǝmgboo sǝr mo ge i zah ɓo gŋ, a kwan fan mai mo no mor masyiibam daŋ ta. 25 Ne cok Masǝŋ mo nyi swah nyi zyakke, so lii yǝk bii laŋ ta, 26 ne cok Masǝŋ mo faa ka bam mo tǝ, so ɗee laŋ fahlii ka sãh bam mo syee gŋ ta, 27 so kwo fatanne, lii yǝk ahe, ako ye kanne, so cuu mor ah ge lalle. 28 Masǝŋ faa nyi dǝfuu: We ɗuu Dǝɓlii ka we tǝ fanne, we soɓ joŋ ɓǝɓe' ka we yea pǝ yella.
Al-hikma ma tinlagi fi ayyi bakaan
1 Akiid, fiyah bakaanaat al-yamurgu minhum al-fudda
wa bakaanaat al-yisaffu fooghum al-dahab.
2 Al-hadiid yamurguuh min al-turaab
wa yagtaʼo al-nahaas be naar
le yamurguuh min al-hajar.
3 Fi lubb al-ard, al-naas yiwaddu deyy
al-beyah fi l-bakaanaat al-dulum
yifattuchu al-hujaar al-mulabbadiin
baʼiid fi l-dalaam al-haalik.
4 Yahfuru nugra tawiile
baʼiid min al-bakaan al-maskuun.
Wa fi bakaan al-ma yaji foogah insaan,
yidallu be hubaal baʼiid min al-naas.
5 Wa fi dahar al-ard yugumm al-akil
wa laakin daakhilha misil akalatah naar.
6 Wa fi hujaarha,
yinlagi al-yaakhuut al-akhdar
wa fi turaabha,
yinlagi al-dahab.
7 Al-suguura ma yaʼarfu al-tariig da
wa een al-hideyye ma tichiifah.
8 Al-wuhuuch ma yamchu foogah
wa l-duud ma yuchuggah.
9 Al-naas yikassuru al-hajar
wa yichaglubu al-jibaal min gaʼarhum.
10 Fi lubb al-jibaal,
yankutu nugaar katiiriin
wa kulla cheyy khaali,
een al-insaan tichiifah.
11 Yisiddu uyuun almi al-bahar
wa yamurgu al-mullabbid fi l-deyy.
12 Laakin al-hikma, ween tinlagi ?
Wa l-maʼrafa, bakaanha ween ?
13 Al-insaan ma yaʼarif tamanha
wa hi ma tinlagi fi ard al-hayyiin.
14 Almi al-khariig yuguul :
«Al-hikma ma gaaʼide foogi.»
Wa l-bahar yuguul :
«Hi ma maʼaayi.»
15 Al-hikma ma tilbaddal be dahab saafi
wa la tinchari be wazin hana fudda.
16 Dahab Ufiir al-khaali ma yisaawiiha
wa la l-agiig wa la l-yaakhuut al-akhdar.
17 Al-dahab wa l-balluur
ma yisaawu tamanha
wa hi ma tinlagi
be chuwaal hana dahab saafi kula.
18 Wa l-marajaan wa l-maass,
ma yihajju beehum jambaha
wa l-hikma,
khiimitha ziyaada min al-luʼlu.
19 Wa l-yaakhuut al-asfar
al-min al-Habacha ma yisaawi tamanha
wa be l-dahab al-saafi kula,
al-hikma ma tinchari.
Al-hikma tinlagi fi l-khoof min al-Rabb
20 Laakin al-hikma di jaaye min ween ?
Wa l-maʼrafa, bakaanha ween ?
21 Hi ansatarat min uyuun kulli makhluug hayy
wa mullabbide min tuyuur al-sama.
22 Wa l-halaak wa l-moot yuguulu :
«Udneena simʼo beeha.»
23 Laakin al-Rabb bas yafham deribha
wa hu wiheedah yaʼarif bakaanha.
24 Achaan hu bas al-yanzur
lahaddi aakhir al-dunya
wa yichiif kulla cheyy
al-tihit al-sama.
25 Wakit wazan tugul al-riih
wa haddad magaas al-almi,
26 wa wakit anta amur le l-matar,
wa sawwa derib le l-barraaga wa l-raʼad,
27 khalaas, hu chaaf al-hikma wa khaddarha
wa khattaaha wa kachafha.
28 Wa baʼad da, khalaas gaal le l-insaan :
«Al-khoof min al-Rabb,
da bas al-hikma.
Wa baʼʼidiin min al-charr,
di bas al-maʼrafa !»
