Jehu vǝr za yaŋ Akaɓ ge lal tǝɗe'
1 Ne cok ah ka wee Akaɓ mawǝǝ no yaŋ Samaria jemma rǝŋ. Jehu ŋwǝǝ leetǝr ge nyi zaluu yaŋ Samaria ne zaluu pel zana, tǝkine wo za ma wol wee Akaɓ, faa gŋ: 2 Leetǝr mai mo ge dai we ɓe, ka we foo ɓǝ wee dǝɓlii ɓii mai mo no wo ɓiiri, ne muŋta sal ah ra ne pǝr ah ra daŋ. Awe no ne yaŋ maswah ah ne fan salle. 3 Sai we nǝǝ dǝɓ masãh ah ne ma ne tǝtǝl kǝsyil wee dǝɓlii ɓiiri, ka we kan goŋ ne ki pǝ cok pah ahe. So ka we ruu gur sal mor za yaŋ dǝɓlii ɓii o. 4 Amma gal re ra pǝlli, faara: Za goŋ matǝ gwa rai gak uura pel ah ya, so a joŋ ɗii ka ma man na gak uu pel ah ne? 5 So dǝɓlii faadal ne dǝɓlii sǝr ah ne zaluu tǝkine za ma wol wee Akaɓ peera pee ge wo Jehu faara nyi ko: Aru ciŋ za yeɓ ɓo ɓe, ru ga joŋ fan mai daŋ moo ga faa nyi ru. Ru ka ɓaŋ dǝɓ ki kan goŋ ne ya. Mo joŋ na mai zahzyil ɓo mo 'yahe.
6 So Jehu ŋwǝǝ leetǝr patǝ gwa ah wo ɓǝǝ faa: We no ne me ɓe, wee ga laa ɓǝ faa ɓe ɓe, we ŋgom tǝtǝl wee dǝɓlii ɓii ge lalle, ka we ge lwaa me ne yaŋ Jezereel tǝ'nan ne cok naiko. Amma ka wee goŋ mawǝǝ ah jemma rǝŋ no wo zaluu yaŋ ah ne wo za ma wol ɓǝǝra. 7 Ne cok leetǝr ah mo ge dai ra, woora wee goŋ mawǝǝ jemma rǝŋ daŋ ŋgomra tǝtǝl ɓǝǝra, so rǝkra ge pǝ keere, peera kal ge nyi Jehu yaŋ Jezereel. 8 Dǝɓ pee vaŋno ge faa nyi Jehu: Gera ne tǝtǝl wee goŋ kŋ ɓe. Jehu faa: We rǝk ne ɓal ah camcam gwa zahfah yaŋ lal ka zah'nan mo cee ɗao. 9 Ne cok zah'nan mo ceeni, Jehu pǝ̃ǝ ge lal ge uu faa nyi zana: Awe ka ne ɓǝ ki tǝtǝl a. Ame ur ɓǝ ne dǝɓlii ɓe Akaɓ, me i ko pǝ wulli. Amma azu ye ik wee marai daŋ ne? 10 Me 'yah we tǝ, ɓǝ mai Dǝɓlii mo faa ɓo tǝ yaŋ Akaɓ, ɓǝ ah ka lee ga sǝŋ tǝkol bai joŋ ya, Dǝɓlii joŋ fan mai mo faako ɓǝ ah nyi dǝɓ yeɓ ah Elias. 11 So Jehu ik tǝcoŋ za yaŋ Akaɓ mai mo yaŋ Jezereel daŋ ge lalle, zaluu ah ra, ne bai ah ra tǝkine za joŋzahsyiŋ ah ra daŋ, coŋ zan ah ra koo vaŋno laŋ ya.
12 Fahfal ah Jehu ur kal ge yaŋ Samaria. Ne cok mo ge dai yaŋ Bet-Eket mǝ za kǝpii fanne, 13 Jehu zyaŋ ne wee pah Akazia goŋ Yuda. Fii ra faa: Awe ye za kẽne? Zyiira zah ah faa: Aru ye wee pah Akazia. Aru tǝ ga haozah wo wee goŋ mawǝǝ ne wee mawin goŋe. 14 Jehu faa: We gbah ra ne nahnǝnni. Gbahra ra ne nahnǝnni, so ŋgomra ra ge lal zah lak bii Bet-Eket mai bii mo ka gŋ ya, pãa zan ah jemma nai tǝtǝl gwa. Soɓ dǝɓ kǝsyil ɓǝǝ koo vaŋno laŋ ya.
15 Ne cok mo ur gin cok ahe, ge zyaŋ ne Yunadaɓ we Rekaɓ tǝ gin wol ahe. Jehu haozah wol ahe, so fii ko faa: Zahzyil ɓo ne me ne? Zahzyil ɓo wo ɓe ne goŋga tǝgbana ma ɓe mo ne mo ne? Yunadaɓ zyii faa: Oho, a naiko. Jehu faa: Mo nai ɓe, mo nyi jol gee me. Yunadaɓ nyi jol ge nyi ko. Jehu ɓaŋ ko kan ge kah ah tǝ muŋta pǝr ahe. 16 Faa: Mo ge ne me, ka mo ẽe tǝwon ɓe me ne mor Dǝɓlii ko o. Ɓaŋ ko tǝ muŋta ah kal ne ko. 17 Ne cok mo ge dai yaŋ Samaria, ik tǝcoŋ za Akaɓ mai mo no yaŋ Samaria ge lal daŋ belbelle. Vǝr ra tǝɗe', tǝgbana ɓǝ mai Dǝɓlii mo faa nyi Elias.
Jehu vǝr za ma syee mor Ba'al
18 So Jehu tai za daŋ faa nyi ra: Akaɓ syee mor Ba'al ɓo biŋ, amma Jehu ga syee mor ah pǝlli. 19 Zǝzǝ̃ǝ mai we ɗii profetoen Ba'al ne za yeɓ ah ra tǝkine za joŋzahsyiŋ ah ra daŋ gee me. Koo dǝɓ vaŋno kǝsyil ɓǝǝ mo coŋ bai gin ka. Mor me ga joŋ syiŋ malii ah wo Ba'al. Dǝɓ mo ge ya ɓe, tǝtǝl dǝɓ ah ka yea sǝŋ ya. Amma Jehu joŋ ɓǝ ah ne yella, mor ka vǝr za ma syee mor Ba'al tǝɗe'.
20 Jehu so faa: We lai ɓǝ joŋ fĩi ma yii Ba'al ne ko. So laira ɓǝ ahe. 21 Jehu pepee ge pǝ sǝr Israel daŋ. Za ma syeera mor Ba'al daŋ gera, dǝɓ mai mo ge ya kǝka. Danra ge yaŋ juupel Ba'al, yaŋ ah baa ne lii ah daŋ kǝrkǝrri. 22 Jehu faa nyi dǝɓ mai ako ye moo byak mbǝro juupelle: Mo woo mbǝro ge nyi za ma syee mor Ba'al ne ko. Dǝɓ ah woo mbǝro pǝ̃ǝ ge nyi ra ne ko. 23 So Jehu ne Yunadaɓ we Rekaɓ danra ge ɓǝr yaŋ Ba'al. Jehu faa nyi za ma syee mor Ba'al: We foo za vaŋno vaŋno daŋ, mor ka koo dǝɓ vaŋno kǝsyil za ma syee mor Dǝɓlii mo yea kǝsyil ɓii ka. Sai za ma syee mor Ba'al ye mo yea ciicii to.
24 So danra ge ɓǝr yaŋ ka joŋ syiŋrĩ, tǝkine joŋ syiŋ suŋwii nyi Ba'al. Amma ka Jehu woo za rǝk ɓo lal jemma nama, faa nyi ra: Dǝɓ mai mo kal soɓ dǝɓ vaŋno kǝsyil za mai me soɓra ɓo jol ɓii ǝ̃ǝ kal ɓe, ka pah ah a ga wǝ pǝ cok dǝɓ ahe. 25 Ne cok Jehu mo vǝr joŋ syiŋ suŋwii, faa nyi sooje ma byak cok tǝkine zaluu sooje: We dan ge ɓǝr yaŋ, we ik ra pǝ wulli, we soɓ dǝɓ vaŋno pǝ̃ǝ ka.
Sooje ne zaluu sooje ikra ra ne kafahe, so woora wul ɓǝǝ myah ge lalle. 26 So jinra kal ge ɓǝr yaŋ Ba'al ɓaŋra kpuusǝŋ masǝŋ ki cam ma ɓǝr yaŋ Ba'al pǝ̃ǝ ge lal ne ko, ɓoora wii tǝl ahe, 27 so dahra yaŋ Ba'al ge sǝŋ. Joŋra cok ah ɓo tǝgbana lak mǝr ŋhaa tǝ'nahko.
28 Jehu vǝr ɓǝ Ba'al kǝsyil za Israel naiko. 29 Amma soɓ faɓe' Jeroboam we Nebat mo kǝǝ za Israel joŋ ɓaa kŋ ya, woo wee dǝǝ ma vãm kaŋnyeeri mai mo Betel ne Dan myah ge lal a. 30 Dǝɓlii faa nyi Jehu: Amo joŋ fan mai me tǝ 'yahe, amo joŋ za yaŋ Akaɓ tǝgbana zahzyil ɓe mo 'yahni, mor ahe, wee ɓo ga kaa tǝ fakal goŋ Israel ŋhaa a dai zahŋhǝǝtǝ̃ǝ patǝ nai ahe. 31 Amma Jehu ɓaŋ syiŋ ka syee mor ɓǝ lai Dǝɓlii Masǝŋ Israel ne zahzyil ah daŋ pǝsãh ya, soɓ faɓe' mai Jeroboam mo kǝǝ za Israel joŋ ɓaa kŋ ya.
32 Ne zah'nan ah Dǝɓlii tǝŋ tǝr sǝr za Israel ga falle. Hazayel ɗaŋ yaŋ za Israel pǝ sǝr ɓǝǝ cok camcam daŋ, 33 tǝŋ daga Yordan nǝfah kǝmorcomzah'nanne, ne sǝr Giliat ne lii ah daŋ, Gadien ne Rubenien tǝkine za Manasse, so daga Aroyer mai mo tǝkee el Arnon, ne Giliat ne Basan gwa daŋ.
34 Tǝcoŋ ɓǝ Jehu, tǝkine yeɓ swah ah mo joŋ daŋ ŋwǝǝ ɓo pǝ ɗerewol Ɓǝ Za Goŋ Israel. 35 Jehu wuu, ciira ko yaŋ Samaria, wel ah Joakas kaa goŋ pǝ cok ahe. 36 Jehu kaa goŋ tǝ za Israel yaŋ Samaria syii jemma gwa tǝtǝl nama.
Yaahu dammar aayilat Akhaab
1 Wa l-malik Akhaab indah 70 naas min aayiltah al-saakniin fi madiinat al-Saamira. Wa Yaahu rassal jawaabaat fi l-Saamira le chuyuukh hillit Yazraʼiil wa le kubaaraat al-chaʼab wa le l-naas al-mukallafiin be tarbiyat iyaal Akhaab. Wa gaal leehum : 2 «Intu mukallafiin be iyaal siidku wa arabaat al-harib wa l-kheel wa l-mudun al-gawiyiin wa l-silaah. Wa min talgo al-jawaab da, 3 fattuchu naadum zeen wa adiil min iyaal siidku wa khuttuuh fi kursi al-muluk fi gadd abuuh. Wa baʼad da, agoodu jaahiziin le tihaarubu le tahfado aayilat siidku.»
4 Wa wakit al-naas dool ligo al-jawaabaat, khaafo khoof chadiid wa gaalo : «Muluuk itneen kula ma gidro foog Yaahu wa aniina kamaan nagdaro nisawwu chunu diddah ?» 5 Wa khalaas, al-masʼuul fi gasir al-malik wa cheekh al-hille wa kubaaraat al-chaʼab wa l-naas al-mukallafiin be tarbiyat iyaal al-malik, kulluhum rassalo le Yaahu wa gaalo leyah : «Aniina abiidak wa nisawwu kulla cheyy al-taamurna beyah. Wa naadum waahid kula, aniina ma nidarrujuuh malik. Inta sawwi kulla cheyy al-tidoorah.»
6 Wa Yaahu katab jawaab taani wa gaal : «Kan intu maʼaayi wa tasmaʼo kalaami, agtaʼo ruuse awlaad siidku wa jiibuuhum leyi ambaakir fajur fi nafs al-saaʼa fi Yazraʼiil.»
Wa awlaad al-malik al-sabʼiin saakniin bakaan kubaaraat al-hillaal al-mukallafiin be tarbiyithum. 7 Wa min al-kubaaraat dool ligo al-jawaab, khalaas gammo karaboohum le iyaal al-malik al-sabʼiin wa dabahoohum wa gataʼo ruuseehum. Wa baʼad da, sabbo al-ruuse dool fi gufaf wa rassaloohum le Yaahu fi Yazraʼiil. 8 Wa tawwaali, naadum waahid ja khabbarah le Yaahu wa gaal : «Daahu jaabo ruuse awlaad al-malik.» Wa Yaahu gaal leyah : «Khutt al-ruuse dool fi koom itneen fi khachum baab al-hille wa khalliihum yagoodu fi bakaanhum da lahaddi fajur.»
9 Wa be fajur, Yaahu marag wa wagaf giddaam al-chaʼab wa gaal : «Intu bariyiin ! Ana bas atmarradt didd siidi al-malik wa kataltah. Wa laakin kulla l-naas dool, yaatu katalaahum ? 10 Hassaʼ da, aʼarfu tamaam kadar ma fi kilme waahide kula min kalaam Allah al-ma tilhaggag. Allah haggag kulla kalaamah al-gaalah didd aayilat Akhaab be waasitat abdah al-nabi Iliyaas.»
11 Wa Yaahu katal kulla l-naas al-faddalo min aayilat Akhaab al-gaaʼidiin fi Yazraʼiil. Wa katal kulla kubaaraatah wa rufgaanah wa rujaal al-diin al-yakhdumu leyah. Wa naadum waahid kula minhum ma faddal.
Yaahu dammar aayilat Akhazya
12 Wa baʼad da, Yaahu macha madiinat al-Saamira. Wa fi derib hana hillit Beet Ikheed hana l-Ruʼyaan, 13 hu lamma maʼa akhwaan Akhazya malik mamlakat Yahuuza. Wa hu gaal leehum : «Intu dool yaatumman ?» Wa humman raddo leyah wa gaalo : «Aniina akhwaan Akhazya maachiin nisallumu awlaad al-malik wa awlaad al-meeram.»
14 Wa tawwaali, Yaahu amar wa gaal : «Yalla ! Karrubuuhum hayyiin.» Khalaas, karaboohum wa baʼad da, dabahoohum wa daffagoohum fi biir hana Beet Ikheed. Wa l-naas dool adadhum 42 raajil wa Yaahu ma khalla waahid minhum kula hayy.
15 Wa Yaahu gamma min al-bakaan da wa macha laagaah le Yunadaab wileed Rikaab al-hu kula jaayi leyah. Yaahu sallamah wa gaal : «Hal niiytak mukhlisa misil niiyti ana ?» Wa Yunadaab gaal : «Aywa !» Wa Yaahu gaal leyah : «Antiini iidak.» Wa Yunadaab madda iidah wa Yaahu karabah wa rakkabah maʼaayah fi arabatah. 16 Wa gaal leyah : «Taʼaal maʼaayi wa tichiif zaʼali al-chadiid didd udwaan Allah.» Wa Yaahu waddaah maʼaayah fi arabatah.
17 Wa wakit wassal fi l-Saamira, Yaahu katal kulla l-naas al-faddalo min aayilat Akhaab al-saakniin fi l-hille. Hu dammaraahum kulluhum hasab kalaam Allah al-gaalah le l-nabi Iliyaas.
Yaahu dammar al-yaʼabudu ilaah Baʼal
18 Wa Yaahu lamma kulla l-chaʼab wa gaal leehum : «Akhaab abad ilaah Baʼal chiyya bas wa ana naʼabudah ziyaada minnah. 19 Wa hassaʼ da, limmu kulla anbiya Baʼal wa kulla l-naas al-gaaʼidiin yaʼabuduuh wa kulla rujaal al-diin hana Baʼal. Khalli naadum waahid kula ma yifaddil laakin kulluhum yaju leyi achaan nidoor nigaddim dahaaya le ilaah Baʼal. Wa ayyi naadum al-ma ja da, ma yiʼiich.» Wa laakin Yaahu hajja al-kalaam da be najaada achaan hu yidoor yidammir al-naas al-gaaʼidiin yaʼabudu Baʼal.
20 Wa Yaahu amar yikhassusu iid le Baʼal. Wa sawwo misil ke. 21 Wa Yaahu rassal naas fi kulla balad Israaʼiil. Wa kulla l-naas al-gaaʼidiin yaʼabudu Baʼal jo wa naadum aba ma yaji da, ma fiih. Wa humman dakhalo fi beet al-ibaada hana Baʼal wa l-beet da anmala tak. 22 Wa Yaahu amar masʼuul khulgaan al-ibaada hana Baʼal wa gaal leyah : «Anti khulgaan le kulla l-naas al-yaʼabudu Baʼal.» Wa l-masʼuul antaahum al-khulgaan.
23 Wa khalaas, Yaahu wa Yunadaab wileed Rikaab macho fi beet al-ibaada hana Baʼal. Wa Yaahu gaal le l-naas al-gaaʼidiin yaʼabudu Baʼal : «Akkudu wa chiifu kadar fi lubbuku ma fi naadum waahid al-yaʼabud Allah laakin illa l-naas al-yaʼabudu ilaah Baʼal bas.» 24 Wa Yaahu khatta 80 askar be barra wa gaal leehum : «Kan naadum anbalas min al-naas al-ana sallamtuhum leeku dool, al-naadum al-khallaah anbalas da yumuut.» Wa baʼad da, Yaahu wa Yunadaab dakhalo fi beet al-ibaada le yigaddumu dahaaya muharragiin wa dahaaya aakhariin.
25 Wa wakit gaddamo dahaayaahum khalaas, Yaahu gaal le l-askar wa khuyyaadhum : «Adkhulu wa aktuluuhum ! Khalli naadum waahid kula ma yiʼarrid.» Wa l-askar dakhalo wa kataloohum be l-seef wa khammo al-janaazaat wa daffagoohum barra min al-hille. Wa baʼad da, al-askar macho daakhal lahaddi l-bakaan al-khaass al-gaaʼid fi lubb beet al-ibaada hana Baʼal. 26 Wa l-hajar al-khazzooh le l-ibaada, humman ramooh wa waddooh barra wa tachchooh fi l-naar. 27 Wa baʼad marago al-hajar da min beet al-ibaada, haddamo al-beet zaatah wa l-bakaan da, sawwooh wara beet aamm al-gaaʼid lahaddi l-yoom. 28 Wa be misil da bas, Yaahu gachcha ilaah Baʼal min balad Israaʼiil.
Hukum Yaahu fi Israaʼiil
29 Wa laakin Yaahu anrabat fi zanib Yarubaʼaam wileed Nabaat al-lazza naas mamlakat Israaʼiil fi l-zunuub wa da ibaadat al-ajjaal hana l-dahab al-fi Beet Iil wa hillit Daan. 30 Wa yoom waahid, Allah gaal le Yaahu : «Achaan inta sawweet al-adiil giddaami wa dammart aayilat Akhaab sawa sawa misil ana dawwartah, awlaadak yagoodu fi kursi al-muluk fi mamlakat Israaʼiil lahaddi l-zurriiye al-raabʼe.» 31 Wa laakin Yaahu ma tabbag wasaaya Allah Ilaah Bani Israaʼiil be kulla galbah. Wa ma khalla minnah nafs al-zunuub al-sawwaahum Yarubaʼaam al-lazza naas mamlakat Israaʼiil fi l-zunuub.
32 Wa fi nafs al-wakit da bas, Allah bada yangus min turaab mamlakat Israaʼiil. Hazayiil malik balad Araam haarabaahum le naas mamlakat Israaʼiil fi kulla huduud baladhum. 33 Wa hu chaal minhum al-manaatig al-sabaah le bahar al-Urdun wa da turaab Gilʼaad wa ard gabaayil Gaad wa Raʼuubiin wa Manassa. Wa da min hillit Aruuʼir al-gaaʼide fi waadi Arnuun fi l-wati lahaddi turaab Gilʼaad wa Baachaan fi l-munchaakh.
34 Wa l-baagi min amal Yaahu wa kulla cheyy al-sawwaah wa faraasiiytah maktuubiin fi kitaab taariikh muluuk Bani Israaʼiil. 35 Wa Yaahu maat wa lihig abbahaatah wa dafanooh fi madiinat al-Saamira. Wa wileedah Yahuuhaaz hakam fi badalah. 36 Wa Yaahu hakam 28 sana fi mamlakat Israaʼiil fi madiinat al-Saamira.
