Nooman laɓ ɓe
1 Nooman dǝɓlii sal goŋ Siria yo, dǝɓ mabǝ̃ǝ ah ye pel dǝɓlii ahe, a pǝyǝk mor Dǝɓlii nyi swah nyi Sirien ne jol ahe. Dǝɓ ruu sal maswah ah ye ko, amma tǝkpiŋr o. 2 Ka comki kul sooje Sirien pǝ̃ǝra salle, gbǝra mǝlaŋ ki pǝ sǝr Israel ge ɓo no ne ko. Mǝlaŋ ah a joŋ yeɓ nyi mawin Nooman. 3 Mǝlaŋ faa nyi mah yaŋ ahe: Kǝnah dǝɓlii ɓe wor ɓo mo no wo profeto Masǝŋ yaŋ Samaria ɓe, profeto ga laɓ syem tǝkpiŋ ahe. 4 Nooman kal ge wo dǝɓlii ah goŋ, kee ɓǝ ah nyi ko: Mǝlaŋ ki daga sǝr Israel faa ɓǝ nai sye nai sye.
5 Goŋ faa nyi ko: Mo ge yaŋ Samaria, me ga pee leetǝr ga nyi goŋ Israel. Nooman urri, ɓaŋ vãm solai nǝn kilo temere sai, ne vãm kaŋnyeeri nǝn kilo jemma yea tǝkine mbǝro sol jemma kal ne ko. 6 Ɓaŋ leetǝr ah mor jol kal ge nyi goŋ Israel ne ko. Ɓǝ ŋwǝǝ ɓo pǝ leetǝr ah faa: Ne cok leetǝr mai mo ge dai mo ɓe, me pee dǝɓ yeɓ ɓe Nooman wo ɓo mor ka mo laɓ syem tǝkpiŋ ah sa. 7 Ne cok goŋ Israel mo kee leetǝr ahe, so ŋgǝ̃ǝ mbǝro wo suu ah faa: Ame Masǝŋ ko me in dǝɓ pǝ wulli, wala soɓ dǝɓ yea ne cee ne? So pepee ge wo ɓe ka me laɓ syem tǝkpiŋ dǝɓɓi! We foo ne suu ɓii ɗao, mai tǝ kyeɓ bal ye gin ne me.
8 Ne cok Elisa mo laa goŋ Israel ŋgǝ̃ǝ mbǝro wo suu ah ɓo, pepee kal ge wol ah faa: Mo ŋgǝ̃ǝ mbǝro ɓo mor fẽene? Mo soɓ ko ge wo ɓe, a ga tǝ, profeto Masǝŋ no kǝsyil za Israel. 9 So Nooman ge ne pǝr ah ne muŋta sal ahe, ge uu zahfah yaŋ Elisa. 10 Elisa pee dǝɓ ge wol ah faa nyi ko: Mo ge er bii pǝ el Yordan zahlǝŋ rǝŋ, suu ɓo ga ge na matãa. 11 Amma Nooman ɓaŋ kpãh ur kal ne faa: Me lǝŋ me ge ɓe, a pǝ̃ǝ ge wo ɓe, a gin uu a ɗii tǝɗii Dǝɓlii Masǝŋ ahe, a so kan jol ah ga pǝ cok mai syem mo gŋ a laɓ syem ah ne. 12 Bii el Abana ne Parpar ma Damaskus kal bii Israel daŋ ne sãh ya ne? Me ka gak er bii gŋ ka me laɓ ya ne? So pii soo kal ne kpãh kpǝ.
13 Za yeɓ ah gera wol ah faara nyi ko: Pa ɓuuru, kǝnah profeto Masǝŋ mo cuu fan magaɓ ɓo nyi mo ka mo joŋ ɓe, mo ka joŋ ya ne? Soko mai mo faa ɓo nyi mo, mo ge er bii mo ga laɓ ne? 14 Nooman ɗǝr kal ge pǝ bii Yordan, rǝŋ bii zahlǝŋ rǝŋ, tǝgbana mai dǝɓ Masǝŋ mo faa. Laɓ ɓe, so suu ah ge tǝgbana welaŋne.
15 So pii soo ge wo dǝɓ Masǝŋ ne za mai mo gera ɓo ne ki daŋ, ge wol ah gwari faa: Zǝzǝ̃ǝko me tǝ ɓe, wo sǝr ne lii ah daŋ Masǝŋ maki ah kǝka, sai kǝsyil za Israel to. Oseni, mo nyiŋ fan jol ɓe nyẽe ɗao. 16 Amma Elisa zyii faa: Me haa zah ne tǝɗii Dǝɓlii mai me tǝ joŋ yeɓ ah me ka nyiŋ ya. Nooman pǝǝ ko pǝlli ka mo nyiŋko, amma zyii ya. 17 So Nooman faa: Ko amo zyii yao, amma oseni mo soɓ me fõo sǝr mai nǝn cel korro gwa ɗao. Mor me ka fǝ̃ǝ joŋ syiŋ suŋwii tǝkine ŋgoŋ fan joŋ syiŋ ne wo masǝŋ ki ra yao, sai wo Dǝɓlii to o. 18 Amma fan mai me tǝ pǝǝ Dǝɓlii ka mo rõmko me tǝ ɓǝ ahe: ne cok goŋ Siria mo ge yaŋ Rimmon masǝŋ sǝr Siria ka juupel gŋ ɓe, a kea ga sǝŋ tǝ jol ɓe, ame laŋ me kea ga sǝŋ juupel gŋ ta. Ne cok me ge kea sǝŋ yaŋ Rimmon ɓe, ka Dǝɓlii Masǝŋ mo rõm me ne ɓǝ ahe. 19 Elisa faa nyi ko: Mo ge jam o.
Gehazi joŋ faɓe'
Ne cok Nooman mo ur gin wo Elisa kalle, ɗǝǝ ne ki pǝɗǝk nje, 20 Gehazi dǝɓ yeɓ Elisa foo pǝ zahzyil ah faa: Mo ẽe dǝɓlii ɓe soɓ Nooman Siriyo kal ɓe, nyiŋ fan mai mo ge ne ko jol ah ya. Pǝram me ga foo mor ah ga zǝzǝ̃ǝko, me ga nyiŋ fan nyẽe jol ahe. 21 Gehazi hǝǝ foo mor Nooman kalle. Ne cok Nooman mo kwo mo tǝ foo mor ah ginni, ɗǝr gin tǝ muŋta sal ah ge sǝŋ, syee ge zyaŋ ne ki, fii ko faa: Jam ye ne? 22 Gehazi zyii zah ah faa: Jam yo. So faa: Dǝɓlii ɓe ye pee me ge, faa: Wee tǝbanna ma kǝsyil profetoen ma tǝ waa Efraim gera ɓo wo ɓe zǝzǝ̃ǝko. Mo nyi vãm solai nǝn kilo jemma sai ne mbǝro sol gwa nyi me, ka me nyi ra sa. 23 Nooman faa: Pǝram mo nyiŋ vãm solai nǝn dah jemma yea. Pǝǝ ko pǝlli, so woo vãm solai ma nen kilo jemma yea pǝ dah camcam gwa, ne mbǝro sol gwa ta, nyi nyi za yeɓ ah gwa, ɓaŋra pel Gehazi kal ne ko. 24 Amma ne cok Gehazi mo ge dai zahgee maki ahe, nyiŋ fan ah jol ɓǝǝra, kal ge kan ɓǝr yaŋ, so nyi fahlii nyi ra kalle.
25 Amma Gehazi so dan kal ge wo dǝɓlii ah Elisa ɓǝr yaŋ. Elisa fii ko: Mo yea kal ge ɓo kẽne Gehazi? Zyii faa: Dǝɓ yeɓ ɓo ge cok ki ɗǝ ya. 26 Amma Elisa faa nyi ko: Ne cok Nooman mo ɗǝr gin tǝ muŋta sal ah ka gin zyaŋ ne mo, me tǝ ɓǝ ah ya ne? Amma cok mai ka dǝɓ mo nyiŋ mbǝro sol ne vãm solai mor ka lee 'wah kpuu tǝbaakãm ne 'wah kpuu vin ne dǝǝ, ne faɓal manyee tǝkine za yeɓ mawǝǝ ne maŋwǝǝ ye ka ba. 27 Tǝkpiŋ Nooman a so jin ga wo ɓo ne morsǝ̃ǝ ɓo ga lii.
Gehazi pǝ̃ǝ gin pel Elisa, tǝkpiŋ fãi suu nyi ko kaŋkaŋ na lok mbǝro.
Naʼamaan macha yidoor al-aafe
1 Wa fiyah khaayid deech hana malik balad Araam al-usmah Naʼamaan. Wa hu naadum muhimm le siidah al-malik wa hu radyaan beyah achaan beyah hu bas Allah anta al-nasur le balad Araam. Wa hu raajil faaris marra waahid wa laakin mujaddim . 2 Wa naas balad Araam macho nahabo mamlakat Israaʼiil wa chaalo kasiibe wa fi l-kasiibe di, karabo leehum bineeye. Wa l-bineeye di jaabooha khaddaama le marit Naʼamaan.
3 Wa yoom waahid, al-bineeye gaalat le sittaha : «Kan siidi yagdar yamchi le l-nabi al-gaaʼid fi madiinat al-Saamira, hu yachfiih min al-jidaam da.» 4 Wa Naʼamaan ja hajja be l-kalaam da le siidah al-malik wa gaal : «Al-bineeye al-min mamlakat Israaʼiil hajjat kalaam misil da misil da.» 5 Wa malik Araam gaal leyah : «Gumm amchi ! Wa ana nirassil maʼaak jawaab le malik mamlakat Israaʼiil.»
Wa Naʼamaan gamma macha wa chaal maʼaayah 340 kiilo hana fudda wa 70 kiilo hana dahab wa 10 khulgaan hana khiyaar. 6 Wa wakit wassal fi madiinat al-Saamira, gaddam al-jawaab da le malik mamlakat Israaʼiil. Wa fi l-jawaab da maktuub : «Hassaʼ nirassil leek al-jawaab da maʼa abdi Naʼamaan achaan tachfiih min al-jidaam da.»
7 Wa baʼad gara al-jawaab da, malik mamlakat Israaʼiil charrat khulgaanah min al-hizin wa gaal : «Ana Allah walla ? Naktul wa nahayi al-naas walla ? Kikkeef malik balad Araam yirassil leyi naadum wa yuguul nachfiih min al-jidaam da ? Be da, chiifu wa aʼarfu kadar hu yidoor yisawwi maʼaayi muchkila bas !»
8 Wa wakit Alyasaʼ nabi Allah simiʼ kadar malik mamlakat Israaʼiil charrat khulgaanah da, rassal leyah wa gaal : «Maala inta charratt khulgaanak ? Khalli al-raajil da yaji leyi wa be da, hu yaʼarif kadar fi nabi fi mamlakat Israaʼiil.»
9 Wa khalaas, Naʼamaan ja be kheelah wa arabatah wa wagaf fi madkhal beet Alyasaʼ. 10 Wa Alyasaʼ rassal khaddaamah achaan yuguul leyah : «Amchi albarrad sabʼa marraat fi bahar al-Urdun. Wa talga al-aafe wa jismak yabga taahir.» 11 Wa Naʼamaan gamma macha zaʼlaan wa gaal : «Fi fikri, nahsib al-nabi zaatah yaji yagiif giddaami wa yasʼal be usum Allah Ilaahah wa yukhutt iidah fi l-bakaan al-mardaan wa yachfiini min al-jidaam. 12 Hal buhuur hana madiinat Dimachkh misil bahar Abaana wa bahar Farfar, humman dool ma akheer min almi hana mamlakat Israaʼiil walla ? Hal ma nilbarrad fi lubbuhum wa nabga taahir walla ?» Wa gamma mugabbil zaʼlaan.
13 Wa laakin khaddaamiinah garrabo wa hajjo leyah wa gaalo : «Ya abuuna ! Kan al-nabi talab minnak cheyy gaasi kula, ma tisawwiih walla ? Wa maala taaba kan hu yuguul leek tamchi tilbarrad wa tabga taahir ?»
14 Wa khalaas, Naʼamaan nazal fi bahar al-Urdun wa albarrad sabʼa marra hasab kalaam nabi Allah. Wa jismah bigi misil jisim al-wileed al-sakhayyar wa hu bigi taahir. 15 Wa tawwaali, hu wa naasah gabbalo bakaan nabi Allah.
Wa wakit wassalo hinaak, Naʼamaan gaal : «Hassaʼ da, ana naʼarif kadar fi kulla l-ard, ma fi Ilaah illa fi balad Israaʼiil. Min fadlak, akhbal minni ana abdak al-hadiiye al-nigaddimha leek.» 16 Wa Alyasaʼ radda leyah wa gaal : «Nahlif be Allah al-Hayy al-ana gaaʼid naʼabudah, ana ma nakhbal al-hadiiye di.» Wa Naʼamaan asarah achaan yichiilha wa laakin hu aba. 17 Wa Naʼamaan gaal leyah : «Kan inta abeet ma tichiil minni al-hadiiye di, hassaʼ da khalliini nichidd bikhaal itneen be turaab hana baladak achaan ana abdak ma nidoor battaan nigaddim wa la dahiiye muharraga wa la dahiiye aakhara le ilaahaat aakhariin bala Allah. 18 Wa laakin ana natlub min Allah yakhfir leyi ana abdak fi cheyy waahid. Wakit siidi al-malik yadkhul fi beet al-ibaada hana ilaahah Rimmuun le yasjud giddaam ilaahah Rimmuun, hu yintaki fi iidi. Wa waajib ana kula nasjud. Wa be da, khalli Allah yakhfir leyi ana abdak fi l-cheyy da.» 19 Wa Alyasaʼ gaal leyah : «Amchi be l-salaama.» Wa hu gamma macha baʼiid minnah.
20 Wa Gihaazi khaddaam Alyasaʼ nabi Allah gaal fi nafsah : «Siidi aba ma yichiil al-hadiiye al-gaddamaaha leyah Naʼamaan al-min balad Araam. Wa laakin nahlif be Allah al-Hayy kadar najri waraayah wa akiid nalga minnah cheyy.»
21 Wa khalaas, Gihaazi jara wara Naʼamaan. Wa wakit Naʼamaan chaafah jaari waraayah, dalla ajala min arabatah wa macha laaga wa saʼalah wa gaal : «Maalak, ma aafe walla ?» 22 Wa hu radda leyah wa gaal : «Aafe ! Siidi bas rassalaani leek wa gaal : ‹Fiyah subyaan tineen min majmuuʼat al-anbiya jo leyi hassaʼ min jibaal Afraayim. Wa hu yatlub minnak tanti leehum 35 kiilo hana fudda wa khulgaan itneen hana khiyaar.›» 23 Wa Naʼamaan gaal leyah : «Min fadlak, chiil 70 kiilo hana fudda !» Wa hu asarah le Gihaazi wa sabba leyah 70 kiilo hana fudda fi itneen makhaali wa l-khulgaan hana l-khiyaar kula. Wa antaahum le itneen min khaddaamiinah wa humman chaaloohum wa macho giddaam Gihaazi.
24 Wa wakit wassalo fi l-jabal jamb madkhal al-hille, Gihaazi chaal al-khumaam min iideehum wa khattaah fi beetah wa gaal le l-khaddaamiin dool khalli yigabbulu. Wa khalaas humman faato. 25 Wa Gihaazi macha bakaan siidah. Wa Alyasaʼ saʼalah wa gaal leyah : «Inta jaayi min ween, Gihaazi ?» Wa hu radda wa gaal : «Abdak ma macha ayyi bakaan.» 26 Wa laakin Alyasaʼ gaal leyah : «Inta ma taʼarif kadar kan ana ma maʼaak kula, galbi yichiifak ? Wakit al-raajil da dalla be ajala min arabatah wa ja laagaak ana chiftak. Hal da l-wakit al-waajib inta tichiil gurus walla khulgaan walla zaytuun walla inab walla bagar walla khanam walla abiid walla khadiim ? 27 Wa be sabab da, jidaam Naʼamaan yakurbak inta wa zurriiytak ila l-abad.»
Wa khalaas, Gihaazi marag min bakaan Alyasaʼ wa jildah abyad karr misil al-gutun min jidaam.
