1 Wul kŋ a joŋ gbel ɓǝrdi fuŋ pǝsõo. Nai ta, ɓǝ ma tǝgwĩi ah biŋ a ɓeɓ fatanne.
2 Tǝtǝl pa fatan a joŋ yeɓ pǝsãhe, amma tǝtǝl tǝgwĩi a joŋ fan kal ne hai. 3 Tǝgwĩi mo pǝ̃ǝ tǝ kyãh tǝ fahlii ɓe, mor tǝtǝl ah kŋ kǝka, za daŋ a kwan sǝ, mai tǝgwĩi yo. 4 Goŋ ɓo mo ɓaŋ kpãh ne mo ɓe, ka mo pǝ̃ǝ gin tǝ yeɓ ɓo ka, mor kal tǝ ɓoɓo sye a cak ɓǝɓe'.
5 Me kwo ɓǝɓe' maki ah ɓo wo sǝrri, ɓǝɓe' mai zaluu moo joŋra: 6 a ɓaŋra dǝɓ ma tǝgwĩi ah kan dǝɓlii ne ko, a soɓra za mabǝ̃ǝ ah nǝkahe. 7 Me kwo byak yeera ɓo tǝ pǝrri, so za mayǝk ah a syeera ne ɓal na byakke.
8 Dǝɓ ma cii lak a zyak lee ga gŋ, dǝɓ ma mgbai vuu yaŋ laŋ soo gak loŋ ko. 9 Dǝɓ ma nǝǝ tǝsal a gak lwaa nwãhe, so dǝɓ ma sǝǝ kpuu laŋ ka mo tǝ kyeɓ ɓǝ. 10 Dǝɓ mo syiŋ syel kǝlaɓ kpii ya ɓe, mo pee suu mbaŋ ɗǝ ko mo ce fan ne ba. Dǝɓ mo tǝ ga joŋ fan ɓe, pǝram mo kaa foo ɓǝ kǝpel ɗǝ. 11 Pa tan lim soo mo soɓ soo ah loŋ ko ɓe, ka tan lim ah ka ne yeɓ ya.
Mo faa ɓǝ pǝlli ka
12 Ne cok dǝɓ ma ne tǝtǝl mo tǝ faa ɓǝ ɓe, ɓǝ ah a 'nyah suu zana, amma mǝ tǝgwĩi ɓǝ faa zah ah a jin lee ko soosǝŋ. 13 A tǝŋ mor ɓǝ faa ah ne zah tǝgwĩi so a in zah ah ne ɓǝ ma syen suu dǝɓɓi. 14 Tǝgwĩi mo lwaa ɓǝ ɓe, a faa ga lii o. Dǝfuu tǝ ɓǝ ma ga joŋ pel a, so dǝɓ ma gak cuu ɓǝ fan mai moo ga joŋ fahfal wul ah nyi ko kǝka ta.
15 Tǝgwĩi a vǝr swah suu ah tǝ ɓǝ matǝ biŋ, amma fahlii mai ka zye ɓaŋ ge yaŋ ne to laŋ ka lwaa ya.
16 Kai, ɓǝɓe' lwaa sǝr mai goŋ ah mo welaŋ ye ba, so zaluu ma ne ki moo yeara ma cok ren fan sǝǝ ɓe. 17 Jam tǝ sǝr mai goŋ ah mo dǝɓ yo, so zaluu ma ne ki moo renra fan nǝn in zah koŋ to mo ka tǝǝra ne tǝǝ ya.
18 Tǝtǝl yaŋ a lee ga tǝ vǝǝkoi mai mo ka gak zyeɓ yaŋ ah ya, so bam tan ga nyi yaŋ.
19 Zaluu a joŋra fĩi mor ka laa pǝ'nyahre, yim a cee suu nyi ra, so lak no jol ɓǝǝ ka lwaa fan ne daŋ.
20 Mo faa ɓǝɓe' tǝ goŋ ka, koo pǝ zahzyil ɓo syeɓ laŋ mo faa ka. So mo faa ɓǝɓe' tǝ pa joŋ ka, koo pǝ cok swul ɓo laŋ, mo faa ka. Juu gak ɓaŋ ɓǝ ah zah ɓo ga kee nyi ko.
Al-hikma wa l-tamaasa
1 Al-dubbaan al-mayyit
yihammid wa yiʼaffin
al-dihin hana siid al-itir.
Wa misil da, chiyya min al-tamaasa
titallif al-hikma wa l-charaf.
2 Galb al-hakiim
yimayyil ale l-tariig al-adiil
wa galb al-matmuus
yimayyil ale l-tariig al-aʼwaj.
3 Wa wakit al-matmuus yamchi fi l-derib,
yinʼarif kadar hu ma indah fihim
wa yiwassif le l-naas
kadar fikrah mahduud.
4 Wakit al-malik yazʼal diddak,
angariʼ, ma tikhalli bakaanak.
Agood haadi
wa da yinajjiik min zunuub katiir.
5 Fiyah fasaala ana chiftaha fi l-ard
wa l-fasaala di, hi khata jaayi min al-malik.
6 Al-mataamiis yukhuttuuhum
fi bakaan aali ziyaada
wa l-khaniyiin yukhuttuuhum
fi bakaan tihit.
7 Ana chift battaan abiid raakbiin fi kheel
wa masaaʼiil maachiin be rijleehum misil abiid.
Ayyi amal indah khutuura
8 Al-yankut nugra,
akuun yagaʼ foogha
wa l-yisawwi khurma,
akuun daabi yiʼaddiih.
9 Al-yagtaʼ al-hajar,
akuun yinjarih
wa l-yichaggig al-hatab,
yadkhul fi l-khatar.
10 Al-faas kan kaalle wa ma tarragooha,
waajib gudra ziyaada fi istiʼmaalha.
Khalaas, faaydit al-hikma
hi al-najaah.
11 Kan naadum yaʼarif yihaddi al-daabi
wa l-daabi yiʼaddiih,
chunu al-faayde al-yalgaaha ?
Ma tikallim katiir
12 Wakit al-hakiim yihajji,
kalaamah yaʼajib al-naas
wa laakin lisaan al-matmuus
yiwaddirah.
13 Kalaamah fi l-bidaaya hu tamaasa
wa fi l-nihaaya hu jahaala wa charr.
14 Al-naadum al-fikrah mahduud,
yikattir kalaamah.
Wa l-insaan ma yaʼarif al-yukuun
wa yaatu al-yikhabbirah
be l-yukuun baʼad mootah ?
15 Khidmit al-matmuus tiʼayyiih
lahaddi ma yaʼarif derib
al-yiwaddiih le l-madiina !
16 Al-azaab le l-balad al-malikha sabi
wa kubaaraatha yaakulu tuul al-yoom !
17 Mabruuk le l-balad al-malikha min iyaal al-chuyuukh
wa kubaaraatha yaakulu fi wakit munaasib
le yalgo gudra bala sakar !
18 Fi wakt al-kasal,
raas al-beet yagaʼ
wa wakt al-iide yinrakhu,
al-beet yinaggit.
19 Al-naas yisawwu akil le yadhako
wa l-khamar le yifarruhu hayaathum.
Wa laakin be l-gurus,
yalgo kulla cheyy.
20 Ma talʼan al-malik
hatta fi daakhal galbak kula
wa fi beetak wiheedak,
ma talʼan al-khani.
Achaan al-teeraay tiwaddi al-khabar
wa tihajji be l-cheyy al-inta gultah.