Jehu kaa goŋ tǝ za Israel
1 Comki profeto Elisa ɗii dǝɓ vaŋno kǝsyil profetoen Masǝŋ faa nyi ko: Mo baŋ sãh ɓo, mo ɓaŋ gbel nǝm mor jolle, mo ge Ramot ma Giliat. 2 Ne cok mo ge dai gŋ ɓe, mo ge kyeɓ Jehu we Yusafat we Nimsi. Mo lwaa ko ɓe, ka mo faa nyi ko kǝsyil wee pam mo urko ge, ka mo ge ɓǝr yaŋ maki ah ne ki. 3 Mo ɓaŋ gbel nǝmmi, ka mo syee nǝm ge tǝl ah mo faa: Dǝɓlii faa: Me syee nǝm ge tǝ ɓo ka mo kaa goŋ tǝ za Israel. So ka mo coo zahfah ge tǝl ah mo hǝǝ kalle, mo gbǝ rol ka.
4 We tǝbanna dǝɓ yeɓ profeto Masǝŋ kal ge Ramot ma Giliat. 5 Ne cok mo ge daini, ge lwaa zaluu sooje haira ɓo wo ki, faa nyi dǝɓlii sooje vaŋno: Me no ne ɓǝ ka faa nyi mo. Jehu fii ko: Mo ne ɓǝ ka faa nyi zu kǝsyil ɓuu ne? Zyii zah ah faa: Me ne ɓǝ ka faa nyi mo dǝɓlii sooje. 6 So Jehu ur kal ge ɓǝr yaŋ ne ki, we tǝbanna syee nǝm ge nyi tǝtǝl faa: Dǝɓlii Masǝŋ Israel faa: Me syee nǝm tǝ ɓo ka mo kaa goŋ tǝ za ɓe Israel. 7 Sai mo ik za yaŋ dǝɓlii ɓo Akaɓ ge lalle. Me ga faŋ val syim za yeɓ ɓe profetoen ne syim za yeɓ ɓe manyeeki ah daŋ tǝ Jesabel. 8 Za yaŋ Akaɓ daŋ a ga vǝr tǝɗe'. Me ga vǝr za yaŋ Akaɓ tǝɗe', koo mo byak ah yo, koo mo dǝɓ ma ne tǝtǝl suu ah yo daŋ, kǝsyil za Israel ga lalle. 9 Me ga joŋ yaŋ Akaɓ tǝgbana yaŋ Jeroboam we Nebat, tǝgbana yaŋ Baasa goŋ Israel. 10 Amma mǝ Jesabel goo ga re wul ah pǝ 'wah Jezereel, dǝɓ ka cii ko ya. So we tǝbanna gbǝr zahfah hǝǝ kalle.
11 Jehu pǝ̃ǝ ge lal kal ge wo za yeɓ dǝɓlii ah Akaɓ. Fiira ko faa: Jam ye ne? Tǝcem mai ge wo ɓo mor fẽene? Zyii zah ɓǝǝ faa: Awe tǝ dǝɓ ŋhaa ne ɓǝ faa ah laŋ ɓe. 12 Faara: Mo laa ɗah ber ɗǝ, mo faa ɓǝ nyi ru o. So faa nyi ra: Faa nyi me nai sye nai sye, faa: Dǝɓlii faa zye syee nǝm ɓo tǝ ɓe kan goŋ Israel ɓo ne ko. 13 Urra ne pel gwari, woora mbǝro ɓǝǝ rǝk ge mor ɓal Jehu, ulra kokõorĩi, ɓyaŋra ɓǝ faa: Jehu kaa goŋ ɓe!
Jehu i Jehoram pǝ wulli
14 Ne cok ah Jehu we Yusafat we Nimsi ur ɓǝ ne Jehoram naiko. Amma ka Jehoram ne za Israel daŋ tǝ byakra Ramot ma Giliat tǝ ɓǝ Hazayel goŋ sǝr Siria. 15 Amma goŋ Jehoram ge ɓo Jezereel mor ka kiŋ nwãh ah mai Sirien mo dǝra ko ne cok mo tǝ ruu sal ne Hazayel goŋ sǝr Siria. Jehu faa nyi za mai mo no ne ki: We 'yah ka me kaa goŋ ɓii ɓe, dǝɓ mo pǝ̃ǝ gin tǝgǝǝ yaŋ nyee ka ga faa ɓǝ ah Jezereel ka.
16 Jehu yee muŋta pǝr ahe, ur kal ne ka ga Jezereel, mor Jehoram swǝ ɓo ne syem gŋ ŋhaako. Amma ka Akazia goŋ Yuda ge ɓo tǝ ẽe Jehoram. 17 Pa byak cok uu tǝ yaŋ mai moo byakra cok gŋ Jezereel, kwo kul sooje Jehu tǝ ginni. So faa: Me kwan kul dǝfuu tǝ ginni. Jehoram faa: Mo pee dǝɓ vaŋno ne pǝr ka mo ge zyaŋko tǝ ɓǝǝ ka mo fii ko: Jam ye ne? 18 Dǝɓ ki yee pǝr kal ge zyaŋ tǝ Jehu ne ko, faa: Goŋ faa me fii mo: Mo ge ɓo jam ye ne? Jehu zyii zah ah faa: Ɓǝ jam saaŋ mo ɗǝne? Mo syee ge fahfal ɓe nyeeno. Pa byak cok kŋ kee ɓǝ ah nyi goŋ faa: Papee dai wo ɓǝǝ ɓe, so pii soo ge yao. 19 So pee dǝɓ patǝ gwa ah kal ne pǝr kpǝ, dǝɓ ah ge dai wo ɓǝǝ faa: Goŋ faa me fii we: Ɗah jam no wo ɓii ne. Jehu zyii zah ah faa: Ɓǝ jam saaŋ mo ɗǝne? Mo pii soo ge fahfal ɓe nyeeno. 20 Pa ma byak cok kee ɓǝ ah nyi goŋ faa: Dǝɓ ah ge dai wo ɓǝǝ ɓe, so pii soo ge yao. Dǝɓ mai mo tǝ gin ne pǝr a ɗaŋ pǝr tǝgbana Jehu we Nimsi, mor a ɗaŋ pǝr tǝgbana tǝgwĩi. 21 So Jehoram faa: We ɓaŋ muŋta sal saa nyi pǝrri. Saara muŋta nyi pǝr ahe. So Jehoram goŋ Israel ne Akazia goŋ Yuda pǝ̃ǝra, zune kǝsyil ɓǝǝ daŋ yee muŋta mǝ ah ɓo. Kalra ne ka ga zyaŋ tǝtǝl Jehu. Ge zyaŋra ne ki pǝ 'wah Nabot Jezereeliyo.
Jehu i Jehoram pǝ wulli
22 Ne cok Jehoram mo kwo Jehu, fii ko faa: Mo ge ɓo jam ko ye ne Jehu? So Jehu zyii zah ah faa: Jam fẽe ye ɗah ma ɓo Jesabel moo joŋ ɓǝǝre, so za ẽe ciŋ ah mo pǝlli ta ne? 23 Jehoram jin kal ne ɗulli, ɓyaŋ ɓǝ faa: Ge ɓo kal mana, Akazia! 24 Amma Jehu woo saŋ ne swah dǝ ko gin falsah ŋhaa guu pǝ̃ǝ ge dai zahgbelsyimmi, so lee ge ɓǝr muŋta ahe. 25 Jehu faa nyi pa ma gbah jol ah Bitkar: Mo ɓaŋ wul ah ɓoo ge pǝ 'wah Nabot Jezereeliyo. Mor comki ne cok na tǝ syee mor pah ah Akaɓ ne pǝrri, Dǝɓlii faa ɓǝ mai tǝtǝl ahe, 26 faa: Me ga faŋ val syim Nabot ne mǝ wee ah tǝ Akaɓ pǝ 'wah maiko. Mo ɓaŋ wul Jehoram mo ɓoo ge pǝ 'wah tǝgbana Dǝɓlii mo faa ɓo.
Jehu i Akazia pǝ wulli
27 Ne cok Akazia goŋ Yuda mo kwo naiko, ɗuu ɓaŋ fahlii ma ga Bet-Hagan. Amma Jehu foo mor ah ge gŋ, faa nyi za mo dǝra ko ge pǝ muŋta ah ne guu. Dǝra ko tǝgee Gur kah Jebleam, ŋhaa ɗuu ge dai Megiddo ge wǝ gŋ. 28 Za yeɓ ah ɓaŋra wul ah ne muŋta kal ge yaŋ Jerusalem ne ko. Ge ciira ko pǝ pal mǝ ah kah pah ah ra pǝ yaŋ David.
29 Ne cok Jehoram we Akaɓ mo kaa goŋ syii jemma tǝtǝl vaŋno, Akazia kaa goŋ Yuda ne ko.
Wul Jesabel
30 Jehu kal ge yaŋ Jezereel. Ne cok Jesabel mo laa ɓǝ ahe, kan sǝŋgin ge mor nǝnni, zyeɓ fagai ah ge wo suu. So maa tǝtǝl zahtǝwoo yaŋ ẽe cok ge lalle. 31 Ne cok Jehu mo ge zahpiicelle, Jesabel faa: Zimri pa in dǝɓlii ɓo, mo no jam ne? 32 Jehu ɓaŋ nahnǝn ẽe cok zahtǝwoo faa: Azu ye nyee ne me ne? Azu ye ne? Syẽe gwa koo sai ẽera cok ge wol ah zahtǝwoo. 33 Jehu faa: We ɓaŋ ko ɓoo ge sǝŋ. Ɓaŋra ko ɓoo ge sǝŋ, syim ah 'men ge wo yaŋ tǝkine pǝr ah ra daŋ. Pǝr so dahra ko ne ɓalle.
34 So Jehu dan kal ge ɓǝr yaŋ, ge re farelle, zwǝ fanne. Fahfal ah so faa: We ge ẽe wul mawin zahyee ko, we cii ko, mor mǝlaŋ goŋ yo. 35 Kalra ge ka ɓaŋ ko ciini. Amma ge lwaara yao, sai gbeltǝtǝl ah ne ɓal ah ra tǝkine jol ye coŋ ɓo to. 36 Pii soora ge kee ɓǝ ah nyi Jehu, so Jehu faa: Ɓǝ mai Dǝɓlii mo faa ne zah dǝɓ yeɓ ah Elias Tisbiyo ye joŋ ɓo, faa: Goo ga re nǝǝ Jesabel pǝ 'wah Jezereel. 37 Wul Jesabel a ga yea pǝ 'wah Jezereel tǝgbana farenjẽa, dǝɓ ka gak faa Jesabel kŋ ko ye nyeeno ya.
Yaahu darrajooh malik fi Israaʼiil
1 Wa l-nabi Alyasaʼ naada sabi waahid min majmuuʼat al-anbiya wa gaal leyah : «Arbut sulbak wa chiil al-gazzaaza hint al-dihin di fi iidak wa amchi hillit Raamuut al-fi Gilʼaad. 2 Wa hinaak, algaah le Yaahu wileed Yahuuchafat wileed Nimchi. Wa gawwimah wa tarrifah min rufgaanah wa waddiih fi khurfa chiyya taraf. 3 Wa chiil al-dihin da wa subbah leyah fi raasah wa guul leyah : ‹Daahu Allah gaal : “Be da, ana darrajtak malik fi mamlakat Israaʼiil !”› Wa baʼad da, khalaas aftah al-baab wa arrid ma tiʼakhkhir.»
4 Wa l-nabi al-sabi gamma wa macha hillit Raamuut al-fi Gilʼaad. 5 Wa wakit al-nabi da wassal, ligi kubaaraat al-askar gaaʼidiin sawa. Wa hu gaal : «Ya kabiir al-askar, indi kalaam nidoor niʼooriik.» Wa Yaahu saʼalah wa gaal leyah : «Le yaatu minnina ?» Wa hu radda wa gaal : «Leek inta, ya kabiir al-askar.»
6 Wa Yaahu gamma wa dakhal fi lubb al-beet. Wa l-nabi al-sabi sabba al-dihin fi raasah wa gaal leyah : «Daahu Allah Ilaah Bani Israaʼiil gaal : ‹Be da, ana darrajtak malik fi chaʼab Allah, fi mamlakat Israaʼiil. 7 Wa tidammir aayilat siidak Akhaab. Wa ana nichiil al-taar hana abiidi al-anbiya wa hana khaddaamiini al-aakhariin al-katalathum Izabiil marit Akhaab. 8 Aywa, kulla aayilat Akhaab yumuutu. Nidammir kulla l-rujaal min aayiltah kan abiid walla hurriin kula fi lubb Bani Israaʼiil. 9 Wa nisawwi aayilat Akhaab tabga misil aayilat Yarubaʼaam wileed Nabaat wa misil aayilat Baʼaacha wileed Akhiiya. 10 Wa kan le Izabiil kamaan, al-kulaab yaakuluuha fi ard Yazraʼiil wa naadum al-yasturha kula ma fiih.›» Wa khalaas, al-nabi fatah al-baab wa arrad.
11 Wa Yaahu marag ja le masaaʼiil siidah al-malik wa humman saʼalooh wa gaalo leyah : «Hal aafe bas ? Maala al-muchootin da ja leek ?» Wa Yaahu radda leehum wa gaal : «Intu taʼarfu al-naas al-misil dool wa kalaamhum al-saakit bas.» 12 Wa laakin humman gaalo leyah : «Kalaamak da ma sahiih ! Ooriina al-kalaam al-hu gaalah leek.» Wa hu gaal leehum : «Daahu al-kalaam al-kallamaani. Hu gaal : ‹Daahu Allah gaal : “Be sabbiin dihin fi raasak da, ana darrajtak malik fi mamlakat Israaʼiil.”›»
13 Wa tawwaali, ayyi waahid chaal khalagah wa khattaah fi l-ataba tihit rijileen Yaahu. Wa darabo al-buug wa gaalo : «Yiʼiich al-malik Yaahu !»
Yaahu atmarrad didd Yuuraam
14 Wa be da, Yaahu wileed Yahuuchafat wileed Nimchi atmarrad didd malikah Yuuraam.
Wa Yuuraam wa kulla mamlakat Israaʼiil gaaʼidiin yahfado hillit Raamuut al-fi Gilʼaad min hujuum Hazayiil malik balad Araam. 15 Wa l-malik Yuuraam ja le yiʼaalij nafsah fi hillit Yazraʼiil min al-jiraah al-jarahooh leyah al-Araamiyiin.
Wa khalaas, Yaahu gaal le kubaaraat al-askar al-maʼaayah : «Kan intu mukhassidiin maʼaayi, khalli naadum ma yamrug min hini le yamchi yiʼooruuhum fi hillit Yazraʼiil kadar masahooni malik.» 16 Wa Yaahu rikib fi arabatah wa macha hillit Yazraʼiil.
Wa hinaak, Yuuraam raagid fi sariirah wa Akhazya malik mamlakat Yahuuza ja le yichiifah. 17 Wa l-haras al-gaaʼid fi beet al-muraakhaba hana hillit Yazraʼiil chaaf Yaahu wa naasah jaayiin wa gamma gaal : «Gaaʼid nichiif naas jaayiin.» Wa Yuuraam gaal leyah : «Rassil siid juwaad wa khalli yilaagiihum wa yasʼalhum kan jayyithum di aafe bas.» 18 Wa siid al-juwaad wassalaahum le Yaahu wa naasah wa gaal leehum : «Daahu siidi al-malik gaal : ‹Jayyitku di aafe bas ?›» Wa Yaahu radda leyah wa gaal : «Lammaak chunu be l-aafe ? Taʼaal gabbil maʼaayi.»
Wa khalaas, al-haras gaal le l-malik Yuuraam : «Gaaʼid nichiif al-mursaal wassalaahum wa laakin ma gabbal hini.» 19 Wa l-malik rassal siid juwaad aakhar. Wa hu wassalaahum wa gaal leehum : «Daahu siidi al-malik gaal : ‹Jayyitku di aafe bas ?›» Wa Yaahu radda leyah wa gaal : «Lammaak chunu be l-aafe ? Taʼaal gabbil maʼaayi.»
20 Wa l-haras gaal : «Gaaʼid nichiif al-mursaal wassalaahum wa laakin ma gabbal hini. Wa ana irift al-suwaage hint al-araba, di suwaage hint Yaahu wileed Nimchi achaan hu yusuug misil majnuun.»
21 Wa khalaas, malik Yuuraam gaal yijahhuzu leyah arabatah. Wa humman jahhazo leyah arabatah wa Yuuraam malik mamlakat Israaʼiil wa Akhazya malik mamlakat Yahuuza ayyi waahid rikib fi arabatah wa macho le yilaagu Yaahu. Wa humman lihgooh fi zereʼ hana Naabuut al-min hillit Yazraʼiil. 22 Wa min Yuuraam chaaf Yaahu, gaal leyah : «Jaytak di aafe bas, ya Yaahu ?» Wa Yaahu radda leyah wa gaal : «Aafe hint chunu ? Achaan ammak Izabiil gaaʼide tichcharmat maʼa l-asnaam wa tisawwi sihir katiir kula.»
23 Wa tawwaali, Yuuraam laffa arabatah wa arrad wa gaal le Akhazya : «Di l-khiyaana, ya Akhazya !» 24 Wa laakin Yaahu chaal nubbaalah wa zarag nuchchaab wa taʼanah le Yuuraam ambeen kataafeeh. Wa l-nuchchaab chagga galbah wa marag. Wa hu maat fi lubb arabatah.
25 Wa Yaahu gaal le Bidkhar khaayid deechah : «Arfaʼ janaaztah wa azgulha fi zereʼ hana Naabuut al-min hillit Yazraʼiil. Wa fakkir fi kalaam Allah al-gaalah didd abuuh al-malik Akhaab wakit ana wa inta maachiin be araba waraayah. 26 Wa daahu kalaam Allah : ‹Amis, ana chift moot Naabuut wa iyaalah. Wa hassaʼ, ana nilkaffa foogak nafs al-cheyy fi l-zereʼ da.›» Wa Yaahu gaal : «Hassaʼ da, chiilha le janaazit Yuuraam wa azgulha fi l-zereʼ da hasab kalaam Allah al-gaalah.»
Yaahu katal Akhazya malik Yahuuza
27 Wa wakit Akhazya malik mamlakat Yahuuza chaaf al-cheyy da, gamma arrad wa chaal derib hana hillit Beet Haggaan. Wa Yaahu taradah wa gaal : «Aktuluuh hu kula !» Wa wakit Akhazya taaliʼ ale giizaan Guur al-gariib le hillit Yiblaʼaam da, darabooh fi lubb arabatah. Wa hu arrad lahaddi wisil madiinat Magiddu wa maat foogha. 28 Wa masaaʼiilah chaalooh fi araba wa waddooh Madiinat al-Khudus wa dafanooh fi khabur juduudah fi madiinat Dawuud.
29 Akhazya bigi malik fi mamlakat Yahuuza fi sanit 11 hana hukum Yuuraam wileed Akhaab malik mamlakat Israaʼiil.
Yaahu katal al-meeram Izabiil
30 Wa wakit Yaahu jaayi daakhil fi hillit Yazraʼiil, Izabiil simʼat beyah. Wa hi kahhalat uyuunha wa jammalat raasha wa gaaʼide tichiif min chubbaak al-gasir. 31 Wa wakit hu wassal baab al-hille, hi gaalat leyah : «Jaytak di aafe bas, ya Zimri kattaal siidak ?» 32 Wa hu rafaʼ uyuunah ale l-chubbaak wa gaal : «Yaatu al-maʼaayi ? Yaatu ?» Wa naaseen aw talaata min khaddaamiin al-meeram dangaro leyah min al-chubbaak. 33 Wa amaraahum wa gaal : «Azguluuha tihit !» Wa khalaas, zagalooha min al-chubbaak wa dammaha rachcha fi l-durdur wa fi l-kheel. Wa Yaahu rikib fi janaazitha be arabatah.
34 Wa Yaahu dakhal fi gasir al-malik akal wa chirib. Wa baʼad da, gaal : «Fakkuru foog al-malʼuuna di wa asturuuha achaan hi bineeyit malik.» 35 Wa wakit al-rujaal macho le yasturuuha, ma ligo illa adum al-raas wa l-iideenha wa l-rijileenha. 36 Wa humman gabbalo wa oorooh le Yaahu. Wa hu gaal : «Da bigi hasab kalaam Allah al-gaalah be waasitat abdah Iliyaas al-min hillit Tichbi. Hu gaal : ‹Al-kulaab yaakulu janaazit Izabiil fi ard Yazraʼiil 37 wa l-fadle hana jisimha kamaan tabga misil al-baʼar al-dayyaro beyah zereʼ fi ard Yazraʼiil. Wa naadum ma yagdar yaʼarifha wa yuguul : “Di Izabiil.”›»
