Syii 'yakke
(CuuƁ 15:1-11)
1 Dǝɓlii faa ɓǝ nyi Mosus tǝ waa Sinai: 2 Mo faa nyi za Israel sye: Ne cok we ge dan pǝ sǝr mai Dǝɓlii mo tǝ ga nyi nyi we ɓe, we soɓ sǝr ah 'yak ne syii patǝ rǝŋ ahe, mor ka yii Dǝɓlii ne ko. 3 Kǝsyil syii yea we pǝǝ 'wah ɓii ne ko, we zyeɓ jol kpuu vin ɓiiri, tǝkine tai fagwahl ɓii ne daŋ. 4 Amma ne syii patǝ rǝŋ ah we soɓ sǝr 'yak ne ko, syii ah mǝ Dǝɓlii yo, we ruu fan pǝ 'wah ɓii ne syii ah wala zyeɓ kpuu vin 'wah ɓii ne ka. 5 We ce sor mai we ye ka ruu ya mo ciŋ suu ah ɓo ka, wala we ŋhǝǝ lee kpuu vin 'wah ɓii mai we zyeɓ mor ah ɓo ya mo so lee ɓo ka ta, syii ah syii mai ka sǝr mo 'yak ne yo. 6 Fakpãhpǝǝ mai 'wah ɓii mo joŋ ɓo we kǝsyil syii matǝ yea we gak re, ne byak ɓii ra, ne za yeɓ ɓiiri, tǝkine za gwǝǝ mai mo kaara ɓo kǝsyil ɓiiri, 7 ne faɓal ɓii ra, tǝkine nǝǝ cok mai mo pǝ sǝr ɓii daŋ. Fan mai 'wah ɓii mo joŋ ɓo daŋ we gak re.
Syii rõmme
8 We kee syii rǝŋ, zahlǝŋ rǝŋ, syii jemma nai tǝtǝl doraŋ yo. 9 Ne zah'nan jemma, pǝzyil fĩi patǝ rǝŋ ahe, zah'nan ma ɓaŋ faɓe' ga lal o, we pee dǝɓ vaŋno mo kyãhko ul kokõorĩi pǝ sǝr ɓii ne lii ah daŋ. 10 We nǝǝ syii jemma dappe ahe, we lai ɓǝ pǝ sǝr ɓii ne lii ah daŋ, koo zune mo yeako ne tǝtǝl suu ahe. Ne cok syii ah koo zune mo yea tǝ joŋ byakke, mo jinko ge 'wah ahe tǝkine wo zan ahe. 11 Syii jemma dappe ah syii rõm ye wo ɓiiri. We ruu 'wah ɓii ne syii ah ka, we ce sor mai we ye ka ruu ya, mo ciŋ suu ah ɓo ka, we ŋhǝǝ lee kpuu vin 'wah ɓii mai we zyeɓ mor ah ɓo ya mo so lee ɓo ka ta. 12 Syii ah ne lii ah daŋ a pǝsãh wo ɓiiri, we ga re fakpãhpǝǝ mai mo joŋ ɓo nyi we lal hai to.
13 Pǝzyil syii ah koo zune mo jinko 'wah ah nyi zan ahe. 14 Ne cok we lee 'wah kǝsyil ki ɓe, we joŋ vǝrvǝr wo ki ne ɓǝ ah ka. 15 We ŋgoŋ lee ah nǝn pãa syii mai 'wah ah moo gak joŋ fakpãhpǝǝ nyi we, ŋhaa ka dai syii rõm maki ahe. 16 Syii ah mo pǝpãa pǝlli ɓe, ka lak lee 'wah ah laŋ mo yea pǝ'man nje ta, amma syii ah mo ka pǝlli ya ɓe, ka lak lee ah laŋ mo yea pǝlli ka, we nǝǝ ge lal ta, mor we lelee ah ɓo nǝn pãa syii mai 'wah ah mo joŋ fakpãhpǝǝ. 17 We joŋ vǝrvǝr kǝsyil ki ka, amma we ɗuu Dǝɓlii Masǝŋ ɓiiri.
Ɓǝ matǝ ɓǝ syii patǝ rǝŋ ahe
18 We syee mor ɓǝ lai Masǝŋ ne ɓǝ cuu ah ra daŋ, mor ka we kaa pǝ sǝr ah jam. 19 Sǝr ah a ga lee syẽm kpuu nyi we, we ga lwaa fan mai daŋ zahzyil ɓii mo 'yah ka renne, so we ga kaa gŋ jam.
20 Amma maki dǝɓ ki ga fifii faa: Na ga re fẽe pǝzyil syii patǝ rǝŋ ah ne? Mor na ka tǝ ga ruu nah fan ga sǝŋ ya, na ka tǝ ga tai fakpãhpǝǝ laŋ ya ta. 21 Ɓǝ ah ga yea naiko: Pǝzyil syii patǝ yea ah Dǝɓlii ga ẽe sǝr ka mo joŋ fakpãhpǝǝ pǝlli, ŋhaa nǝn wol za dai syii gwa. 22 Koo ne cok wee ga ruu nah fan pǝ 'wah ɓii ne syii patǝ nama laŋ, ka we yea matǝ ren fakpãhpǝǝ mai we lwaa ɓo pǝzyil syii patǝ yea ah ren ba, farel ga kii we, ŋhaa a dai zah gwahl mai we ga tai fakpãhpǝǝ ɓii ne ta.
Lee sǝrri
23 We ka gak ɓaŋ 'wah ɓii lee fan ne ga lii sǝ ya, mor ma ɓii ye ka, mǝ Masǝŋ yo, awe tǝgbana za gwǝǝ mai mo ɓaŋko we ɓo tǝ joŋ yeɓ sǝr mai to.
24 Ne cok dǝɓ mo lee fan ne 'wah ah ɓe, so mo 'yahko ka jin lee comki ɓe, fahlii ah no. 25 Dǝɓ Israel syak mo joŋko lee fan ne 'wah ah ɓe, ka zum ah matǝ gwari mo so jinko lee 'wah ahe. 26 Dǝɓ ah mo ka ne zum ma so jin lee 'wah ah ya ɓe, maki dǝɓ ah ga lwaa fan pelle, ka mo so jin lee 'wah ah ne ko ne suu ahe. 27 Ka mo sooko dǝɓ mai mo yea lee 'wah ah ɓo nǝn tǝcoŋ syii mai mo coŋ ɓo ka ga dai syii rõmme, mor syii rõm mo dai ɓe, 'wah ah tǝ ga jin ga jol pah ahe. 28 Amma mo ka ne lak nǝn jin lee 'wah ah ya ɓe, ka dǝɓ mai mo leeko 'wah ah ɓo mo kaako ne ŋhaa dai syii rõm maki ahe. Ka syii ah mo ge dai ɓe, mo soɓko 'wah ah nyi pah ah matãa tǝkolle.
29 Ne cok dǝɓ mo ɓaŋ yaŋ ah lee fan ne pǝ yaŋ malii ma ne ɓaale ɓe, a no ne fahlii ka so jin lee yaŋ ah pǝzyil syii moo mo ɓaŋko lee fan ne ko. 30 Amma mo gakko ka jin lee pǝzyil syii ah sǝ ya ɓe, ka ka ne fahlii ka so jin lee yao ga lii o. Ka yaŋ ah ciŋ mǝ pa ma lee jol ah ɓo ne morsǝ̃ǝ ah ga lii. Koo syii rõm mo ge dai laŋ, ka jin lee kpee yao. 31 Amma mǝ yaŋ ma lal mai mo ka ne ɓaale ya, we joŋ ɓǝ ah tǝki vaŋno ne ɓǝ 'wahe, pah ah a no ne fahlii ka so jin lee yaŋ ahe. Syii rõm mo ge dai ɓe, ka mo jinra yaŋ ah nyi pah ah tǝkolle. 32 Lewitien laŋ ara no ne fahlii ka jin lee yaŋ ɓǝǝ mai mo leara fan ɓo ne ko pǝ yaŋ maluu mai Lewitien mo kaara ɓo gŋ, koo ne cok fẽene daŋ. 33 Lewitiyo mo ɓaŋ yaŋ ah pǝ yaŋ malii ma ne ɓaale lee fan ne ko, mo gakko ka so jin lee ya ɓe, syii rõm mo ge dai ɓe, ka mo jinra yaŋ ah nyi ko. Mor yaŋ Lewitien mai mo pǝ yaŋ ɓǝǝ maluu ra, zah faren ma ɓǝǝ ye kǝsyil za Israel ga lii ga lii. 34 Amma cok pii fan mai mo kah yaŋ maluu mǝ Lewitien mo ɓaŋra lee fan ne ka syaŋsyaŋ, mor sǝr ma ɓǝǝ ye ga lii ga lii.
Ɓǝ nyi val nyi pa syakke
35 Dǝɓ Israel na mo, mo pǝsyak mo ka gak wol suu ah ya ɓe, sai mo gbah jol ah tǝgbana mai moo gbah jol dǝɓ gwǝǝ ta, a gak kaa kah ɓo. 36 Mo nyi val lak nyi ko ɓe, mo ɓoo reba ge nyi ko gŋ ka. Mo ɗuu Masǝŋ, mo soɓ naa pa ɓo kaa kah ɓo. 37 Mo nyi val lak nyi ko ɓe, mo so ɓoo reba ge nyi ko gŋ ka. Mo nyi farel nyi lee, mo fii reba ge tǝl ah ka. 38 Ɓǝ lai mai ɓǝ lai Dǝɓlii Masǝŋ ɓii mai mo zaŋ we gin sǝr Egiɓ pǝ̃ǝ ne ko mor ka nyi sǝr Kanaan nyi we, ka mo so yeako Masǝŋ ɓii yo.
Wǝǝ byakke
39 Naa pa ɓo masyak mo ɓaŋ suu ah lee ge jol ɓo na byak ɓe, mo soɓ ko joŋ yeɓ byak ka. 40 Mo kaako wo ɓo tǝgbana dǝɓ yeɓɓe, wala dǝɓ gwǝǝre, mo joŋko yeɓ ne mo ŋhaa syii rõm mo ge dai. 41 Ne cok ah sǝ, ako ga soɓ mo ne wee ah daŋ ka ga wo zahzum ahe, pǝ cok mǝ pamlii ra. 42 Za Israel ara ye byak Dǝɓlii, ako ye zaŋ ra gin sǝr Egiɓ pǝ̃ǝ ne ko, mo leera ki na byak ka. 43 We joŋ ra pǝɓe' ka, amma we ɗuu Masǝŋ ɓiiri. 44 We tǝ 'yah ka lee byak ɓe, we ge lea jol za sǝr mai mo kaara ryaŋ we ɓo. 45 So we gak lea wee za gwǝǝ mai mo kaara ɓo kǝsyil ɓiiri, wee ma morãi mo bemra ɓo pǝ sǝr ɓiiri, we gak ciŋ ma ɓii ne ko. 46 We gak soɓ wee ɓii re yaŋ ne ko, ka mo joŋra yeɓ nyi ra ga lii ga lii. Amma we joŋ ki kǝsyil ki pǝɓe' ka.
47 Maki dǝɓ gwǝǝ mai mo kaa ɓo kah ɓo mo ciŋ pa joŋ ɓe, so naa pa ɓo masyak mo kaa ɓo kah ahe, maki a ɓaŋko suu ah lee fan ne ga mor jol ahe, 48 fahlii no ka dǝɓ mai mo kǝsyil zahzum ah mo jin lee dǝɓ ahe, 49 koo mo naa mam wala naa pam yo, wala mo zahzum ah matǝ gwari maki ah yo, mo jin leeko dǝɓ ahe. Koo ako ne suu ah ye moo gak jin wǝǝ suu ahe, ka mo wǝǝko. 50 Mo zyeɓko ɓǝ ah ne dǝɓ mai mo lee ko ɓo. Mo kee syii ah daga ne cok mai mo leeko suu ahe, ŋhaa mo ge dai syii rõmme, ka mo cuura soo ah tǝgbana mai za moo soo dǝɓ ma joŋ yeɓ mor lakre. 51-52 Sai mo sooko lak nǝn pãa syii mai mo coŋ ɓo ka dai syii rõmme, koo syii ah mo coŋ ɓo pǝpãare, wala mo ka pǝpãa ya daŋ, 53 soo ah mo yea tǝgbana soo dǝɓ yeɓ moo lwaa pǝzyil syii daŋ. Amma pah yaŋ ah mo joŋ ko pǝɓe' ka. 54 Mo gakko ka wǝǝ suu ah ne fahlii marai ya ɓe, ako ne wee ah daŋ, syii rõm mo ge dai ɓe, sai mo wǝǝra ra myah kalle. 55 Za Israel mo syeera mor ɓǝ lai maraiko, mor ara ye byak Dǝɓlii, ako ye zaŋ ra gin sǝr Egiɓ pǝ̃ǝ ne ko, ako ye Dǝɓlii Masǝŋ ɓǝǝra.
Al-siniin al-mukhassasiin
1 Wa Allah hajja le Muusa fi jabal Siinaaʼ wa gaal : 2 Hajji le Bani Israaʼiil wa guul leehum : «Wakit tadkhulu fi l-balad al-nantiiha leeku, khallu al-ard tinjamma wa da sabt le Allah. 3 Wa fi muddit sitte sana, teerubu ziraaʼitku wa akhdumu jineenaat inabku wa agtaʼo intaajku. 4 Wa laakin fi l-sana al-saabʼe, khallu al-ard tinjamma wa di sana hint sabt le Allah. Wa fi l-sana di, ma titeerubu ziraaʼitku wa ma takhdumu jineenaat inabku. 5 Wa ma tisawwu nafiir le tagtaʼo intaaj al-bandar wa ma tilaggutu al-inab hana l-jineene al-intu ma addaltuuha. Wa di tukuun sana hana sabt le l-ard. 6 Wa be da kula fi sabt al-ard di, talgo akil, inta wa abdak wa khaadmak wa l-muʼajjar wa l-deef wa kulla l-gaaʼidiin maʼaak. 7 Wa kan le bahaaymak wa haywaanaat al-kadaade hana baladak, humman yiʼiichu be kulla cheyy al-tigawwimah al-ard.
Sanit al-Hurriiye
8 «Wa ahsubu 7 usbuuʼ fi l-siniin wa da 7 siniin 7 marraat wa kulla ke yabga 49 sana. 9 Wa fi l-yoom al-aachir hana l-chahar al-saabiʼ, adurbu al-buug le l-munaada wa fi yoom al-Kaffaara adurbu al-buug fi kulla baladku. 10 Wa khassusu al-sana al-khamsiin wa aalano al-hurriiye fi l-balad le kulla sukkaanha. Wa di tabga leeku sanit al-Hurriiye wa ayyi waahid minku yigabbil le ard warasatah wa ayyi waahid minku yigabbil le ahalah. 11 Wa l-sana al-khamsiin tabga leeku sanit al-Hurriiye. Wa fi l-sana di, ma tisawwu nafiir le titeerubu ziraaʼitku wa la tagtaʼo al-yugumm bandar fi l-ziraaʼa wa la tilaggutu al-inab hana l-jineene al-intu ma addaltuuha. 12 Wa di tabga leeku sanit al-Hurriiye wa l-sana di mukhassasa. Wa taakulu al-yugumm fi l-ziraaʼa. 13 Wa fi sanit al-Hurriiye, ayyi waahid minku yigabbil le ard warasatah.
14 «Wa kan tibiiʼ cheyy le akhuuk aw tachri minnah cheyy, khalli ayyi waahid minku ma yazlum akhuuh. 15 Achri min akhuuk hasab adad al-siniin baʼad sanit al-Hurriiye wa hu yibiiʼ leek hasab adad al-siniin al-yilimmu fooghum al-intaaj. 16 Wa kan al-siniin zaado, al-taman yiziid wa kan al-siniin nagaso, al-taman yangus achaan hu gaaʼid yibiiʼ leek hasab adad al-intaaj. 17 Wa khalli ayyi waahid minku ma yazlum akhuuh. Wa be da, tiwassif khoofak minni ana Ilaahak. Achaan ana bas Allah Ilaahku.
18 «Tabbugu churuuti wa ahfado gawaaniini wa tabbuguuhum le taskunu fi l-balad be amaan. 19 Wa l-balad tanti intaajha wa intu taakulu wa tachbaʼo wa taskunu be amaan, 20 Wa kan gultu : ‹Naakulu chunu fi l-sana al-saabʼe achaan aniina ma gaaʼidiin nazraʼo wa la gaaʼidiin nilimmu intaajna ?› 21 Khalaas ana ninazzil rahmati foogku fi l-sana al-saadse wa hi tantiiku intaaj al-waajib leeku le talaata sana. 22 Wa fi l-sana al-taamne, intu tazraʼo wa laakin taakulu min intaaj al-sana al-faatat lahaddi l-sana al-taasʼe intaajha yitimm wa intu taakulu intaaj hana l-sana al-faatat.
23 «Wa ard al-balad di ma tinbaaʼ marra waahid achaan al-balad hinti ana wa intu gaaʼidiin fi bakaani misil ajaanib wa diifaan. 24 Wa fi kulla l-balad al-tabga ard warasatku, sawwu gawaaniin al-yakhbalo gabbiliin al-ard. 25 Wa kan akhuuk indah deen wa baaʼ ard warasatah, khalli al-gariib al-indah foogah hagg yigabbil al-ard le akhuuh al-baaʼha. 26 Wa kan naadum ma indah gariib al-indah foogah hagg al-yigabbil al-ard di, mumkin hu zaatah yifattich tariiga le yigabbil ardah. 27 Hu yahsib al-siniin al-faato min sanit al-beeʼ wa yigabbil al-faraga le l-muchtari. Wa baʼad da, yigabbil fi ard warasatah. 28 Wa laakin kan hu ma ligi tariiga yigabbil al-maal le l-muchtari, al-ard al-baaʼooha di tagood fi iid al-muchtari lahaddi sanit al-Hurriiye. Wa fi sanit al-Hurriiye, siid al-ard yigabbil fi ard warasatah.
29 «Wa kan naadum baaʼ beet al-gaaʼid fi madiina gawiiye, hagg al-gabbiliin da yagood lahaddi kumaalit sanit al-beeʼ. Wa hagg al-gabbiliin da ma yagood ziyaada min sana. 30 Wa laakin kan al-beet da ma gabbalooh lahaddi mudda hana sana kaamile, al-beet al-gaaʼid fi l-madiina al-gawiiye da yagood le l-muchtari wa le zurriiytah. Wa fi sanit al-Hurriiye kula, ma yamrug min iideenah. 31 Wa l-buyuut al-gaaʼidiin fi l-mudun al-ma gawiyiin, yajʼaloohum misil ziraaʼa hana l-balad wa yagdaro yigabbuluuhum aw yamurgu minhum fi sanit al-Hurriiye.
32 «Wa l-Laawiyiin induhum daayman hagg al-gabbiliin fi mudun al-Laawiyiin wa fi buyuut hana mudun warasathum. 33 Wa kan waahid min al-Laawiyiin baaʼ beetah, fi sanit al-Hurriiye beetah yigabbil leyah achaan al-buyuut dool warasathum fi mudun al-Laawiyiin fi usut Bani Israaʼiil. 34 Wa kan le l-ziraaʼa al-fi hawaale mudunhum, ma mumkin tinbaaʼ achaan di ard warasathum al-daayme leehum.
35 «Wa kan akhuuk fagri wa ma indah cheyy, saaʼidah achaan yagdar yiʼiich jambak hatta kan hu ajnabi aw deef kula. 36 Ma tichiil faayde wa la riba min akhuuk. Wa be da, tiwassif khoofak minni ana Ilaahak wa tikhalli akhuuk yiʼiich jambak. 37 Wa kan dayyant akhuuk gurus, ma tidayyinah be riba. Wa kan anteetah maʼaach, ma tichiilah minnah be faayde. 38 Wa ana Allah Ilaahku bas al-maragtuku min balad Masir le nantuuku balad Kanʼaan achaan nabga Ilaahku.
39 «Wa kan akhuuk indah deen wa baaʼ nafsah leek, ma tikhaddimah misil abid. 40 Wa aamilah misil muʼajjar aw deef wa hu yabga leek khaddaam lahaddi sanit al-Hurriiye. 41 Wa khalaas fi l-sana di, hu yamrug minnak be iyaalah wa yamchi le gabiiltah fi ard warasa hana juduudah. 42 Achaan al-naas al-ana maragtuhum min balad Masir, humman abiidi. Ma waajib yibiiʼuuhum misil abiid. 43 Wa ma waajib tamluk foogah be unuf. Wa be da, tiwassif khoofak minni ana Ilaahak.
44 «Wa kan tidooru abiid wa khadiim al-yakhdumu leeku, intu achruuhum min al-umam al-muhawwigiinku. 45 Wa battaan tagdaro tachru abiid min iyaal al-diifaan al-jo fi baladku aw min iyaal al-ajaanib al-wildoohum fi baladku. Humman dool yabgo abiidku halaalku. 46 Wa tikhalluuhum warasa le zurriiyitku min baʼadku achaan humman yabgo hagguhum halaalhum wa yiʼabbuduuhum ila l-abad. Wa laakin kan le akhwaanku Bani Israaʼiil kamaan, ma fi ayyi waahid minhum yamluk fi l-aakhar be l-unuf.
47 «Akuun ajnabi aw deef gaaʼid maʼaak wa indah gurus. Wa kan waahid min akhwaanak dayyan minnah wa yidoor yibiiʼ nafsah leyah aw le waahid min zurriiyit al-ajnabi da, 48 khalaas akhuuk da indah hagg le yafdooh hatta baʼad al-beeʼ kula. Wa waahid min akhwaanah yagdar yafdaah. 49 Aw immah aw wileed immah aw waahid min gariibiinah min gabiiltah kula yagdar yafdaah. Aw hu zaatah yagdar yifattich tariiga al-beeha yafda nafsah. 50 Wa fi l-haala di, hu yistafig maʼa l-naadum al-charaah wa yahsib adad al-siniin ambeen al-sana al-baaʼ foogah nafsah wa sanit al-Hurriiye. Wa be da, taman al-beeʼ yukuun hasab adad al-siniin wa hasab taman al-ujra al-yoomiiye. 51 Wa kan al-siniin al-faddalo katiiriin, hu yikaffi al-katiir min al-taman al-baaʼ beyah nafsah le yafdaaha wa yabga hurr. 52 Wa kan al-siniin al-faddalo chiyya le yalhago sanit al-Hurriiye, hu yihaasibhum wa yigabbil al-taman hana l-fadayaanah hasab al-siniin. 53 Wa min sana le sana hu yagood misil muʼajjar le siidah al-charaah. Wa laakin al-naadum al-charaah da ma yistaʼmalah be unuf. 54 Wa kan fi kulla l-haalaat dool ma fadooh, hu yagood lahaddi sanit al-Hurriiye. Wa khalaas hu wa iyaalah yalgo al-hurriiye.
55 «Achaan Bani Israaʼiil humman abiidi. Humman abiidi al-ana maragtuhum min balad Masir. Wa ana bas Allah Ilaahku.»