Joswa faa ɓǝ nyi za Israel daŋ
1 Joswa tai ban Israel daŋ yaŋ Sikem. Ɗii zaluu Israel ne za goŋ ɓǝǝ ne za lakaali ɓǝǝ tǝkine zaluu ma pel za daŋ ge uura pel Masǝŋ. 2 So Joswa faa nyi ra: Dǝɓlii Masǝŋ Israel faa sye: Ɓaaɓe pa ɓii lii yea kaara ɓo kah el Efrat nǝzakǝŋhaa, a syeera mor masǝŋ ki cam ra. Tarak pah Abraham ne Nakor no kǝsyil ɓǝǝra. 3 Me ɓaŋ pa ɓii Abraham gin nǝzakǝŋhaa, me kyãh tǝ sǝr Kannan ne ki daŋ, me joŋ morsǝ̃ǝ ah pǝpãare, me nyi Isak nyi ko. 4 Isak laŋ me nyi Yakuɓ ne Esau nyi ko, me nyi waa Edom nyi Esau ka mo kaako gŋ, mǝ ah yo. Amma Yakuɓ ne wee ah kalra ge sǝr Egiɓ. 5 Me pee Mosus ne Aron ge gŋ, me so cuu bone nyi za sǝr Egiɓ pǝlli, so me pǝ̃ǝ ne we gin gŋ. 6 Me zaŋ pa ɓii lii gin sǝr Egiɓ pǝ̃ǝra ge lalle, so ge daira zah mabii, Egiɓien foora mor ɓǝǝ ne muŋta sal tǝkine za pǝr ŋhaa ge daira zah mabii Syẽ. 7 Pa ɓii yera yee wo ɓe, so me woŋ kǝsyil ɓǝǝ ne Egiɓien ne cok fuu, so me jǝŋ bii ge tǝ ɓǝǝ muŋ ra tǝɗe'. Awe tǝ fan mai me joŋ wo Egiɓien ɓe.
Fahfal ah we ge kaa kǝsyicok zah'nan pǝpãare. 8 Me ge sǝr Amorien mai mo kaara ɓo Yordan nǝzakǝŋhaa ne we, amma me soɓ ra ge mor jol ɓiiri. We re sǝr ɓǝǝra, me ik ra pel ɓiiri. 9 So Balak we Sippor goŋ Moab ur ruu sal ne za Israel, so pepee ɗii Bileam we Beor ka mo tǝǝko we. 10 Amma me zyii laa zah Bileam ya, so jin faa ɓǝ sãh tǝ ɓiiri, me ǝ̃ǝ we jol ahe. 11 So we yee el Yordan we ge Jeriko. Za ma kaara Jeriko ruura sal ne we: Amorien, Perisien, Kanaanien, Hetien, Girgasien, Hevien, tǝkine Jebusien, me soɓ ra laŋ ge mor jol ɓiiri. 12 Me joŋ za goŋ Amorien gwa ɗuura gal pel ɓiiri, kafahe ɓii ye ka nĩi ra ne saŋ ɓii ya. 13 Me nyi sǝr ah nyi we, we laa bone ne ɓǝ ah ɗǝ ya, me nyi yaŋ ah nyi we, we ye ka vuu ya, amma we kaa gŋ ne suu tǝsyẽe. We tǝ ren lee syẽm kpuu vin ma pǝ 'wah tǝkine mǝ tǝbaakãmme, amma we ye ka pea ya.
14 Zǝzǝ̃ǝko we ɗuu Dǝɓlii, we joŋ mor ah ne goŋga tǝkine ɓǝ sãhe, we myah masǝŋ ki cam mai pa ɓii lii mo syeera mor ɓǝǝ sǝr Mesopotamia tǝkine sǝr Egiɓ daŋ ge lalle. Amma we joŋ mor Dǝɓlii. 15 Amma joŋ mor Dǝɓlii mo pǝɓe' wo ɓii ɓe, ka we nǝǝ dǝɓ mai we ga joŋ mor ah tǝ'nahko, ɗah we nǝǝ masǝŋ pa ɓii lii ra mai mo syeera mor ɓǝǝ zakǝŋhaa ne? Wala we nǝǝ masǝŋ Amorien ne? Mor we kaa ɓo pǝ sǝr ɓǝǝra. Amma ame, ne yaŋ ɓe, ru ga syee mor Dǝɓlii.
16 Za zyiira faa: Masǝŋ mo cak ru ne soɓ syee mor Dǝɓlii ka ru so joŋ mor masǝŋ ki cam. 17 Mor Dǝɓlii Masǝŋ ɓuu ako ye pǝ̃ǝ ne ru tǝkine pa ɓuu daga sǝr Egiɓ pǝ cok joŋ byak ɓuuru. So joŋ yeɓ maswah maluu ne nahnǝn ɓuuru, so byak ru tǝ fahlii mai ru syee gŋ kǝsyil zahban mai daŋ ru pǝ̃ǝ kǝsyil ɓǝǝra. 18 Dǝɓlii nĩi zahban daŋ pel ɓuuru, ŋhaa tǝkine Amorien mai mo kaara ɓo pǝ sǝr ahe. Aru laŋ ru ga joŋ mor Dǝɓlii, mor ako ye Masǝŋ ɓuuru.
19 So Joswa faa nyi zana: We ka gak syee mor Dǝɓlii ya, mor ako ye Masǝŋ matǝdaŋdaŋ ne Masǝŋ ma tǝwonni, ka ga rõm ɓǝɓe' ɓii ne yeɓ ɓe' ɓii ya. 20 Ne cok we soɓ syee mor Dǝɓlii we so tǝ syee mor masǝŋ ki cam ɓe, a ga jin soo joŋ ɓǝɓe' wo ɓiiri, a ga muŋ we fahfal mo joŋko ɓǝ sãh wo ɓiiri. 21 Za zyiira zah Joswa faa: Ka nai ya, amma ru ga joŋ mor Dǝɓlii. 22 Joswa faa nyi zana: Awe ye za syedowal ne suu ɓiiri, mor awe ye nǝǝ Dǝɓlii ne suu ɓii ka joŋ mor ahe. Zyiira ne pãa ɓǝǝ daŋ faara: Aru ye za syedowal ahe. 23 So faa nyi ra: Mo nai ɓe, we nǝǝ masǝŋ za gwǝǝ kǝsyil ɓii ge lalle. We nyi zahzyil ɓii nyi Dǝɓlii Masǝŋ Israel. 24 Za faara nyi Joswa: Ru ga joŋ mor Dǝɓlii Masǝŋ ɓuuru, ru ga laa ɓǝ faa ahe.
25 Com ah Joswa gbǝ zah ne zana, cuu ɓǝ lai tǝkine kiita nyi ra Sikem. 26 Joswa ŋwǝǝ ɓǝ ah ra daŋ ge pǝ ɗerewol Ɓǝ Lai Masǝŋ. So ɓaŋ tǝsal ma'man ah pee ge sǝŋ mor kpuu malii kah yaŋ mai mo nǝǝ ɓo mor Dǝɓlii. 27 Joswa faa nyi za daŋ: We ẽe ɗǝ, tǝsal mai ye ga yea syedowal tǝ mana, mor tǝsal ah laa ɓǝ mai daŋ Dǝɓlii mo faa nyi na ɓe. A ga joŋ syedowal tǝ ɓiiri, mor ka we soɓ Masǝŋ ɓii ka. 28 Fahfal ah Joswa soɓ fahlii nyi za o, zune daŋ kal ge fah yaŋ ahe.
Wul Joswa ne Eleasar
29 Fahfal ɓǝ marai mo joŋ, Joswa we Nun dǝɓ yeɓ Dǝɓlii wuu, joŋ syii temere ne jemma vaŋno. 30 Ciira ko pǝ sǝr mǝ ah Timnat-Serak tǝ waa Efraim nǝfah kah waa Gaas nǝfahsǝŋ.
31 Ne zah'nan Joswa daŋ, za Israel joŋra mor Dǝɓlii tǝkine zah'nan zaluu ma fahfal Joswa daŋ, mor tǝra ɓǝ yeɓ mai daŋ Dǝɓlii mo joŋ wo za Israel ɓe.
32 Za Israel ɓaŋra woiŋ Yuseɓ gin sǝr Egiɓ ge ne ko, ge ciira Sikem pǝ 'wah mai Yakuɓ mo lee jol wee Hamor pah Sikem ne solai vãm temere. Sǝr ah ciŋ mǝ wee Yuseɓ.
33 Eleasar we Aron laŋ wǝ ta, ciira ko Gibea yaŋ nan ah Fineas, nyira yaŋ ah nyi ko tǝwaa Efraim.
Al-chaʼab chaalo niiye yaʼabudu Allah
1 Wa Yachuuʼ lamma kulla gabaayil Bani Israaʼiil fi Chakiim wa naada chuyuukhhum wa kubaaraathum wa gudiyaahum wa masaaʼiilhum wa humman jo giddaam al-Rabb. 2 Wa Yachuuʼ gaal le kulla l-chaʼab : «Daahu Allah Ilaah Bani Israaʼiil gaal : ‹Zamaan, juduudku sakano khaadi le bahar al-Furaat wa abado ilaahaat aakhariin. Wa Taarah abu Ibraahiim wa Naahuur kula ambeenaathum. 3 Wa fi l-wakit daak, ana chilt abuuku Ibraahiim min khaadi le bahar al-Furaat wa jibtah fi balad Kanʼaan. Wa ana kattart zurriiytah wa anteetah wileedah Ishaakh. 4 Wa le Ishaakh, ana anteetah awlaadah Yaakhuub wa Isuu. Wa anteetah le Isuu balad jibaal Saʼiir le yichiilha wa Yaakhuub wa iyaalah kamaan macho ale balad Masir.
5 «‹Wa baʼad da, ana rassalt Muusa wa Haaruun wa darabt balad Masir be l-waba al-nazzaltah foogha wa khalaas, maragtuku minha. 6 Wa ana maragt juduudku min Masir wa jo lahaddi l-bahar al-Ahmar. Wa laakin al-Masriyiin tarado juduudku be arabaat harib wa siyaad kheel lahaddi l-bahar da. 7 Wa wakit juduudku sarakho leyi, ana Allah khatteet dalaam beenhum wa been al-Masriyiin. Wa baʼad da, chilt al-bahar wa khatteet beyah al-Masriyiin. Wa intu chiftuuh be uyuunku al-cheyy al-ana sawweetah le l-Masriyiin.
«‹Wa baʼad da, intu gaʼadtu fi l-sahara le mudda tawiile. 8 Wa ana waddeetku le balad al-Amuuriyiin al-saakniin sabaah le bahar al-Urdun. Wa humman haarabooku wa laakin ana hazamtuhum wa dammartuhum giddaamku wa intu chiltu baladhum. 9 Wa Balaakh wileed Siffuur malik Muwaab gamma le yihaarib Bani Israaʼiil wa rassal le Balʼaam wileed Baʼuur achaan yaji yalʼanku. 10 Wa laakin ana ma simiʼt kalaam Balʼaam wa fi l-akhiir, hu baarakaaku be baraka kabiire. Wa ana najjeetku min iid Balaakh malik Muwaab.
11 «‹Wa gataʼtu bahar al-Urdun wa wassaltu Ariiha. Wa sukkaanha gammo haarabooku wa maʼaahum al-Amuuriyiin wa l-Firizziyiin wa l-Kanʼaaniyiin wa l-Hittiyiin wa l-Girgaachiyiin wa l-Hiwwiyiin wa l-Yabuusiyiin. Wa laakin ana sallamtuhum leeku fi iideeku. 12 Wa rassalt ruʼub chadiid le natrud min giddaamku al-muluuk al-itneen hana l-Amuuriyiin wa da ma be suyuufku wa la be nachaachiibku ! 13 Wa ana anteetku balad al-ma tiʼibtu foogha wa anteetku mudun al-intu ma baneetuuhum wa hassaʼ gaaʼidiin taskunu fooghum. Wa anteetku ziraaʼa hana inab wa zaytuun al-ma teerabtuuh wa hassaʼ gaaʼidiin taakulu minnah.›»
14 Wa Yachuuʼ gaal battaan : «Hassaʼ, akhaafo Allah wa aʼabuduuh be sahiih wa amaan. Wa baʼʼudu minku kulla l-asnaam al-juduudku abadoohum khaadi le bahar al-Furaat wa fi Masir wa aʼabudu Allah. 15 Wa laakin kan ma tidooru taʼabudu Allah, aʼazulu al-yoom al-ilaah al-tidooru taʼabuduuh. Mumkin tichiilu ilaahaat al-abadoohum juduudku khaadi le bahar al-Furaat, walla tichiilu ilaahaat al-Amuuriyiin min al-balad al-intu saakniin foogha. Wa laakin ana wa aayilti kamaan, aniina naʼabudu Allah !»
16 Wa l-chaʼab raddo leyah wa gaalo : «La, abadan ! Ma naabo Allah le naʼabudu ilaahaat aakhariin ! 17 Achaan Allah Ilaahna, hu bas al-maragaana aniina wa abbahaatna min Masir balad al-ubuudiiye wa sawwa al-ajaayib al-kubaar dool giddaamna. Wa hafadaana fi tuul al-derib al-macheena foogah wa fi ust kulla l-chuʼuub al-chaggeenaahum. 18 Wa Allah tarad giddaamna al-Amuuriyiin wa kulla l-chuʼuub al-aakhariin al-sakano fi l-balad di. Wa fi chaan da, aniina kula naʼabudu Allah achaan hu bas Ilaahna.»
19 Wa Yachuuʼ gaal le l-chaʼab : «Intu ma tagdaro taʼabudu Allah achaan hu al-Ilaah al-Khudduus wa hu al-Ilaah al-Khayyuur, ma yahmal isyaanku wa zunuubku. 20 Wa wakit taabo Allah wa taʼabudu ilaahaat aakhariin, hu yugumm didduku wa yiʼaakhibku wa yikammilku baʼad hu sawwa leeku kulla l-kheer da.» 21 Wa l-chaʼab gaalo le Yachuuʼ : «La, naʼabudu Allah bas.»
22 Wa Yachuuʼ gaal le l-chaʼab : «Intu zaatku chuhuud fi nufuusku kadar azaltu Allah wa taʼabuduuh.» Wa humman gaalo : «Aywa, aniina chuhuud.» 23 Wa Yachuuʼ gaal : «Kan ke da khalaas, baʼʼudu al-ilaahaat al-ajnabiyiin min usutku wa khuttu guluubku fi Allah Ilaah Bani Israaʼiil.» 24 Wa l-chaʼab gaalo le Yachuuʼ : «Aniina naʼabudu Allah Ilaahna bas wa nasmaʼo kalaamah.»
25 Wa khalaas fi l-yoom da fi Chakiim, Yachuuʼ sawwa muʼaahada been al-chaʼab wa Allah wa sawwa leehum gawaaniin wa churuut. 26 Wa Yachuuʼ katab al-kalaam da fi kitaab Tawraat Allah. Wa chaal hajar kabiir wa khazzaah fi l-bakaan da, tihit al-chadara al-kabiire al-gaaʼide jamb al-bakaan al-mukhaddas hana Allah. 27 Wa gaal le kulla l-chaʼab : «Daahu al-hajar yukuun chaahid foogna achaan hu simiʼ kulla kalaam Allah wakit kallam maʼaana. Wa l-hajar da yachhad foogku achaan ma tankuru Ilaahku.» 28 Wa khalaas, Yachuuʼ gaal le l-chaʼab khalli ayyi waahid yamchi le ard warasatah.
Yachuuʼ wileed Nuun maat
29 Wa baʼad da, Yachuuʼ wileed Nuun abd Allah maat fi umur hana 110 sana. 30 Wa dafanooh fi ard warasatah fi Timna Saarah fi jibaal Afraayim munchaakh le jabal Gaʼach. 31 Wa Bani Israaʼiil abado Allah fi kulla muddit ayyaam Yachuuʼ. Wa baʼad mootah, abado Allah fi kulla muddit ayyaam al-chuyuukh al-chaafo kulla l-aʼmaal al-sawwaahum Allah fi chaan Bani Israaʼiil.
32 Wa kan le udaam Yuusuf al-chaaloohum Bani Israaʼiil min balad Masir, humman dafanoohum fi Chakiim fi l-zereʼ al-charaah Yaakhuub be 100 hajar fudda min awlaad Hamuur abu Chakiim. Wa da kula bigi warasa le zurriiyit Yuusuf.
33 Wa Aliʼaazar wileed Haaruun kula maat wa dafanooh fi l-jabal al-anto le wileedah Fiinhaas fi jibaal Afraayim.
