Jeremias lee 'wahe
1 Dǝɓlii faa ɓǝ nyi Jeremias, ka Sedekias kaa goŋ sǝr Yuda ɓo syii jemma, Nebukanezar kaa goŋ sǝr Babilon ɓo syii jemma tǝtǝl nama. 2 Ne cok ah za sal goŋ sǝr Babilon ge ryaŋ yaŋ Jerusalem ɓo ne salle. So ka gbǝra profeto Jeremias gaa ɓo yaŋ za ma byak yaŋ goŋe. 3 Goŋ Sedekias gbǝ ko, ɓoo ge daŋgai, mor ka fẽe Jeremias faa: Dǝɓlii faa: Me ga soɓ yaŋ mai ga mor jol goŋ Babilon a ga re yaŋ ahe ne. 4 So goŋ Sedekias ka ga ǝ̃ǝ jol za Babilon ya, a ga lee ga mor jol goŋ Babilon, a ga uu pel ah a so faa ɓǝ ne ki ne suu ahe. 5 A ga ɓaŋ Sedekias kal ga sǝr Babilon ne ko, a ga kaa gŋ ŋhaa sai ka me so foo ɓǝ tǝl ah ɓe. Koo mo ruuko sal ne za Babilon laŋ, ɓǝ ah ka ga yea ne yeɓ ya. Ame Dǝɓlii me faa naiko.
6 Jeremias faa: Dǝɓlii faa nyi me, 7 Hanamiel we pa ɓe laŋ Sallum a ga ge wo ɓe, ka fii me ka me lee 'wah ah ma Anatot, mor ame ye zum ah matǝ gwari, me no ne fahlii ka lee 'wah ahe. 8 So ɓǝ ah joŋ tǝgbana mai Dǝɓlii mo faa. Hanamiel we pa ɓe laŋ kŋ ge wo ɓe pǝ daŋgai yaŋ za ma byak cokki, fii me faa: Mo lee 'wah ɓe ma Anatot pǝ sǝr Benyaamin o, mor amo ye zum ɓe matǝ gwari, mo no ne fahlii ka lee 'wah ah ka kaa ne ko, mo lee 'wah ah ka syak ɓo. So me tǝ o, Dǝɓlii ye faa ɓǝ ah ɓo ka me joŋ naiko. 9 So me lee 'wah ah jol Hanamiel, me lii vãm solai nyi ko jemma tǝtǝl rǝŋ. 10 Me ŋwǝǝ ɗerewol lee ah me kan lamba gŋ, me so wom nyi za syedowal, me so lii vãm solai tǝ fan lii fanne. 11 So me ɓaŋ ɗerewol mai lamba mo kan ɓo gŋ, tǝkine mai me ŋwǝǝ ɓǝ ma pǝ ɗerewol ma kan lamba ge ɓo gŋ. 12 Me woo gwa daŋ me nyi nyi Baruk we Neriija we Maaseja, me nyi ɗerewol ah ra nyi ko ne nahnǝn Hanamiel we pa ɓe laŋ kŋ, tǝkine za syedowal mai mo kanra jol ɓo pǝ ɗerewol lee ahe, ne Yahuduen mai mo kaara ɓo gŋ daŋ. 13 Me so faa nyi Baruk pel ɓǝǝ daŋ me faa: 14 Dǝɓlii ma ne swah daŋ Masǝŋ Israel faa, mo woo ɗerewol lee 'wah nyẽeko, mai lamba mo kan ɓo gŋ tǝkine mai ɓǝ ma pǝ ɗerewol ma kan lamba mo ŋwǝǝ ge ɓo gŋ daŋ, ka mo maa ge pǝ daŋne, mor ka mo nǝn syii pǝpãare. 15 Mor Dǝɓlii ma ne swah daŋ Masǝŋ Israel faa, za ga leera yaŋ, 'wahe, tǝkine 'wah kpuu vin pǝ sǝr mai faɗa.
Juupel Jeremias
16 Fahfal me nyi ɗerewol lee 'wah nyi Baruk we Neriija, me so juupel wo Dǝɓlii faa: 17 Masǝŋ Dǝɓlii, amo ye joŋ sǝŋ ne sǝr ne swah ɓo tǝkine yǝk ɓo, fan ma gaɓ mo kǝka. 18 Amo cuu 'yah lii ɓo mo ne wo za ujenere ujenere. So mo ŋgoŋ kiita tǝ za mor faɓe' pa ɓǝǝ ta. Amo ye Masǝŋ maswah ne mayǝkki. Tǝɗii ɓo ye Dǝɓlii ma ne swah daŋ. 19 Amo zyeɓ ɓǝ matǝ gǝriŋ ahe, mo so joŋ fan maswah ahe, amo kwan fan mai daŋ za moo joŋra, amo joŋ wo ɓǝǝ tǝgbana fahlii kal ɓǝǝ ne fan joŋ ɓǝǝra. 20 Amo joŋ dǝǝbǝǝri ne yeɓ matǝ gǝriŋ ah pǝ sǝr Egiɓ. So pǝ zah'nan ma tǝ'nah laŋ mo tǝ joŋ wo za Israel ne kǝsyil zahban maki ah ra daŋ. Zǝzǝ̃ǝko za tǝra mo ɓo cok daŋ. 21 Dǝǝbǝǝri ne yeɓ matǝ gǝriŋ ah mo joŋni, mo joŋ za syiŋ ɓuu ɗuura gal pǝlli. Amo cuu swah ɓo tǝkine yǝk ɓo, mo zaŋ za ɓo Israel pǝ̃ǝra gin sǝr Egiɓ. 22 Mo nyi sǝr masãh ah ma joŋ fan lii nyi ra tǝgbana mai mo faa ɓǝ ah nyi pa ɓǝǝ lii ra. 23 Amma ne cok mo gera pǝ sǝr mai mo ɓaŋra sǝr ahe, so zyii syeera mor ɓǝ faa ɓo, wala tǝgbana ɓǝ cuu ɓo ya. Amma joŋra fan mai mo faa ɓo nyi ra ka mo joŋra ya, mor ah mo pee ɓeɓ mai daŋ ge tǝ ɓǝǝ ne ɓǝ ahe.
24 Za sǝr Babilon ge ryaŋra yaŋ Jerusalem ne sal mor ka ren yaŋ ahe. Sal ne koŋ ne syem maɓe' ah a ga joŋ ka yaŋ ah mo lee ge mor jol ɓǝǝra. Dǝɓlii, mo ẽe, fan mai mo faa ɓǝ ah daŋ joŋ ge cok ah ɓe. 25 Amma ne daŋ laŋ Masǝŋ Dǝɓlii, amo ye faa me lee 'wah pel za syedowal ra, koo za sǝr Babilon mo tǝ ga rera yaŋ nyẽe laŋ ko.
26 So Dǝɓlii faa nyi Jeremias: 27 Ame ye Dǝɓlii Masǝŋ za daŋ, fan mai me ka gak joŋ ya kǝka. 28 Me ga nyi yaŋ nyẽe nyi Nebukanezar goŋ sǝr Babilon ne za sal ah ra ka mo rera. 29 Babilonien mai mo gera ɓo tǝ ruu sal ne yaŋ nyẽe a ga danra yaŋ ah a ɓoora wii nyi, wii ga sye tǝkine yaŋ swul mai za moo tǝǝra ɓǝrdi wo Ba'al tǝtǝl ah sǝŋ tǝkine sǝǝ syiŋ fazwan wo masǝŋ ki ra. 30 Tǝŋ daga tǝtǝŋ ɓǝǝ sǝ, za Israel ne za Yuda a joŋra fan mai mo ka 'nyah suu ɓe ya. Za Israel a joŋra me ɓaŋ kpãh tǝ ɓǝ masǝŋ ki mai moo zyeɓra. 31 Yaŋ mai a kǝǝ me ɓaŋ kpãh tǝkine ɓeɓ zahzyil nyi me daga tǝtǝŋ ah mo tǝŋ sǝ, ŋhaa tǝ'nahko. Me ga ɓeɓ yaŋ ahe, 32 mor faɓe' mai za Israel ne za Yuda mo joŋra, ne za goŋ ɓǝǝ ne zaluu ɓǝǝ ne za joŋzahsyiŋ ne profetoen ɓǝǝra, tǝkine za sǝr Yuda ne za yaŋ Jerusalem daŋ mo joŋra. 33 Jiŋra fahfal ɓoo nyi me, me cuu fan nyi ra, so ka zyii laara ɓǝ ah ka mo ferra ya. 34 Woora masǝŋ ki ra mai me syiŋ ɓǝ ah ɓo, rǝk ra ɓǝr yaŋ Masǝŋ mai mo vuu ɓo ne tǝɗii ɓe, ɓeɓra ne 'nahmme. 35 Vuura cok joŋ syiŋ wo Ba'al pǝ cok tǝforoŋ Hinnom, mor ka joŋ syiŋ ne wee ɓǝǝ mawǝǝ ne maŋwǝǝ daŋ wo masǝŋ Molok, ame ye ka faa nyi ra mo joŋra fan ah ya, me foo ɓǝ ah laŋ ya ta. Amma joŋra fan ma ren swãa ah kǝǝra za Yuda dan pǝ faɓe'.
Byak fan mai mo tǝ ginni
36 Dǝɓlii Masǝŋ Israel faa: Jeremias, amo faa nyi za, sal ne koŋ tǝkine syem maɓe' ah a ga joŋ yaŋ nyẽe lee ga mor jol goŋ Babilon. So me no ne ɓǝ maki ah ka faa faɗa. 37 Me ga tai za daga pǝ sǝr camcam mai me ɓaŋ kpãh ne zahzyil syen me myah ra ge gŋ pii soo ge pǝ cok mai ne a kaara gŋ jam. 38 So a ga yeara za ɓe, ame ye ga yea Masǝŋ ɓǝǝra. 39 Me ga nyi ɓǝ foo tǝ vaŋno nyi ra, ne fahlii kal matǝ vaŋno ta, mor ka mo ɗuura me ga lii, ka mo yeara jam ne morsǝ̃ǝ ɓǝǝ daŋ. 40 Me ga gbǝ zah ma ga lii ah ne ra, me ka ga i zah joŋ ɓǝ sãh wo ɓǝǝr a. Me ga joŋ ra ka mo ɗuura me ne zahzyil ɓǝǝ daŋ, ka ga soɓra me yao. 41 Me ga laa pǝ'nyah ne joŋ ɓǝ sãh wo ɓǝǝra, so ne zahzyil ɓe ne mazwãhsuu ɓe daŋ me ga kan ra pǝ sǝr mai ga lii ga lii.
42 Tǝgbana me pee ɓeɓ ge tǝ zai ko, nai ta, me ga joŋ fan sãh mai me faa ɓǝ ah ɓo daŋ nyi ra. 43 Jeremias, amo faa, sǝr mai a ga ciŋ cok kol mai dǝfuu ne faɓal daŋ mo ka yea gŋ ya, mor me ga nyi sǝr ah nyi Babilonien. Amma a ga leera 'wah pǝ sǝr mai lee faɗa. 44 Za ga leera 'wah ne lakre, a ga kanra lamba tǝ ɗerewol ma lee ah pel za syedowal. Fan mai a ga joŋ pǝ sǝr Benyaamin, pǝ yaŋ manyee ah mai mo ryaŋ yaŋ Jerusalem ɓo, ne pǝ yaŋ maluu ah pǝ sǝr Yuda, ne yaŋ ma tǝgǝǝ waare, ne sǝr ma tǝgee sǝŋ ah tǝkine ma fah morkǝsǝŋ ah daŋ. Me ga kan zai pǝ sǝr ɓǝǝra. Ame Dǝɓlii me faa naiko.
Allah amar Irmiya yachri ard
1 Wa Allah hajja le Irmiya fi l-sana al-aachir hana hukum Sidkhiiya malik Yahuuza wa di sanit 18 hana hukum Nabuukhadnasar. 2 Wa fi l-wakit da, askar malik Baabil haasaro Madiinat al-Khudus wa l-nabi Irmiya gaaʼid makruub fi fadaayit al-hurraas fi gasir malik Yahuuza. 3 Wa Sidkhiiya malik Yahuuza al-karab Irmiya gaal leyah : «Maala titnabbaʼ wa tuguul misil ke : ‹Daahu Allah gaal : “Ana nisallim al-madiina di le malik Baabil wa hu yichiilha. 4 Wa Sidkhiiya malik Yahuuza kula ma yanja min deech al-Baabiliyiin wa hu zaatah akiid nisallimah le malik Baabil. Wa yigaabilah wijih be wijih wa yihajji maʼaayah khachum be khachum. 5 Wa malik Baabil yiwaddiih le Sidkhiiya fi Baabil wa hu yagood hinaak lahaddi ana nifakkir foogah. Wa da kalaam Allah. Wa kan tugummu tihaarubu malik Baabil kula, abadan ma tagdaro tinnasru.”›»
6 Wa Irmiya gaal : «Allah hajja leyi wa gaal : 7 ‹Hanamiil wileed immak Challuum yaji wa yuguul leek ke : “Achri ardi al-gaaʼide fi Anatuut achaan inta indak hagg al-warasa.”›»
8 Wa misil Allah gaalah leyi, Hanamiil wileed immi ja leyi fi fadaayit al-hurraas wa gaal : «Min fadlak, achri ardi al-gaaʼide fi Anatuut fi ard gabiilat Banyaamiin achaan inta bas wariis wa indak hagg al-milkiiye fi l-ard di. Achriiha le nafsak.» Wa khalaas fi bakaan da, ana fihimt kadar da l-kalaam al-Allah hajjaah leyi min awwal. 9 Wa khalaas, ana chareet al-ard min Hanamiil wileed immi wa di l-ard al-gaaʼide fi Anatuut. Wa ana wazant leyah fudda al-tisaawi 7 hajar fudda. 10 Wa katabt maktuub al-mubaayaʼa wa khatteet foogah khitmi wa da giddaam al-chuhuud al-ana naadeethum. Wa wazant al-fudda fi l-miizaan. 11 Wa ana chilt nuskha waahide makhtuuma hana maktuub al-mubaayaʼa wa nuskha aakhara ma makhtuuma. Wa tineenithum kula maktuub fooghum al-taman wa l-churuut. 12 Wa anteet al-nusakh dool le Baruuk wileed Nariiya wileed Mahsiiya wa da giddaam Hanamiil wileed immi wa giddaam al-chuhuud al-mado fi maktuub al-mubaayaʼa wa giddaam kulla naas Yahuuza al-gaaʼidiin fi fadaayit al-hurraas.
13 Wa giddaamhum, ana amart Baruuk wa gult : 14 «Daahu Allah al-Gaadir Ilaah Bani Israaʼiil gaal : ‹Chiil al-nusakh al-tineen dool al-humman makaatiib al-mubaayaʼa al-makhtuum wa l-ma makhtuum. Wa khuttuhum fi jarr achaan yagoodu le wakit tawiil.› 15 Achaan Allah al-Gaadir Ilaah Bani Israaʼiil gaal battaan : ‹Fi l-balad di battaan yachru buyuut wa ard wa jineenaat inab.›»
Salaat Irmiya
16 Wa baʼad ammant makaatiib al-mubaayaʼa le Baruuk wileed Nariiya, ana Irmiya salleet le Allah wa gult : 17 «Ya Allah Rabbi ! Inta bas al-khalagt al-samaawaat wa l-ard be gudurtak al-kabiire wa be duraaʼak al-gawi. Cheyy gaasi leek inta ke ma fiih. 18 Wa inta bas al-tiwassif kheerak le aalaaf al-zurriiyaat. Wa laakin tagdar tiʼaakhib al-iyaal be zunuub abbahaathum, inta al-Ilaah al-Kabiir wa l-Chadiid wa usmak Allah al-Gaadir. 19 Inta al-mustachaar al-aziim wa gaadir fi l-amal. Wa inta tiraakhib ayyi insaan wa tikaafi ayyi waahid hasab derbah wa hasab natiijat amalah. 20 Wa fi balad Masir, inta sawweet alaamaat wa ajaayib. Wa be da lahaddi l-yoom, usmak bigi aziim fi Israaʼiil wa fi kulla l-aalam misil gaaʼidiin nichiifu al-yoom. 21 Wa inta maragt chaʼabak Bani Israaʼiil min balad Masir be alaamaat wa ajaayib wa be iidak al-chadiide wa be duraaʼak al-gawi wa be ruʼub chadiid. 22 Wa anteethum al-balad al-inta halaft le juduudhum wa gult tantiiha wa hi al-balad al-malaane be l-laban wa l-asal. 23 Wa humman dakhalo foogha wa chaalooha wa laakin ma simʼo kalaamak wa la taabaʼo churuutak al-fi l-Tawraat. Wa humman abo kulla l-wasaaya al-inta amart beehum. Wa fi chaan da, inta jibt leehum al-fasaala di. 24 Wa hassaʼ, askar Baabil sawwo radmiiye al-yihaasuru beeha al-madiina wa yichiiluuha. Humman yihaarubuuha achaan al-harib wa l-juuʼ wa l-waba al-inta kharrartuhum jo foogha khalaas. Wa inta gaaʼid tichiif al-cheyy da. 25 Ya Allah Rabbi, inta bas al-gult leyi : ‹Achri al-ard wa awzin al-fudda wa naadi al-chuhuud.› Wa hassaʼ, chiif ! Al-madiina di, askar al-Baabil gaaʼidiin yichiiluuha !»
Allah radda be l-khadab wa l-kheer
26 Wa khalaas, Allah hajja le Irmiya wa gaal : 27 «Ana Allah Ilaah kulla makhluug hayy ! Hal fi cheyy gaasi leyi walla ?» 28 Wa fi chaan da, daahu Allah gaal : «Akiid nisallim al-madiina di le l-Baabiliyiin wa le Nabuukhadnasar malik Baabil wa hu yichiilha. 29 Wa l-Baabiliyiin al-yihaasuru al-madiina di yadkhulu foogha wa yutuchchuuha. Wa yutuchchu al-buyuut al-fi raashum harrago bakhuur le ilaah Baʼal wa gaddamo hadaaya charaab le ilaahaat aakhariin wa da khaddabooni ana. 30 Aywa ! Min zamaan, Bani Israaʼiil wa Bani Yahuuza yisawwu illa l-fasaala giddaami. Wa Bani Israaʼiil illa yikhaddubuuni be amalhum. Wa da kalaam Allah. 31 Wa l-madiina di gaaʼide tikhaddibni wa tizaʼʼilni min assasooha lahaddi l-yoom. Wa be da, nuguchchaha min giddaami. 32 Wa Bani Israaʼiil wa Bani Yahuuza khaddabooni be sabab al-amal al-fasil al-gaaʼidiin yisawwuuh, humman wa muluukhum wa kubaaraathum wa rujaal diinhum wa anbiyaahum wa kulla naas balad Yahuuza wa sukkaan Madiinat al-Khudus. 33 Humman daayman yajuuni be duhuurhum ma be wujuuhhum. Hatta kan ana gaaʼid niʼallimhum daayman kula, humman ma yasmaʼooni wa la yakhbalo al-adab. 34 Humman jaabo asnaamhum al-muharramiin fi beeti al-foogah usmi achaan yinajjusuuh. 35 Wa fi waadi Bani Hinnuum bano madbah le Baʼal le yiharrugu foogah awlaadhum wa banaathum le ilaahhum Muulak. Wa da ana ma amartuhum beyah wa la fakkart foogah yoom waahid. Wa be l-muharramaat dool, lazzo Bani Yahuuza fi l-zanib.»
36 «Wa intu gultu al-madiina di tagaʼ fi iid malik Baabil be sabab al-harib wa l-juuʼ wa l-waba. Wa laakin daahu ana Allah Ilaah Bani Israaʼiil gult : 37 ‹Akiid ana nilimmuhum min kulla l-buldaan al-ana chattattuhum fooghum fi wakit zaʼali wa khadabi al-chadiid. Wa nigabbilhum fi arduhum wa nisabbithum foogha wa yagoodu be amaan. 38 Wa humman yabgo chaʼabi wa ana nabga Ilaahhum. 39 Wa ana niwahhid galibhum wa deribhum achaan yakhaafo minni daayman. Wa be da, yagoodu fi raaha, humman wa iyaalhum min baʼadhum. 40 Wa ana nisawwi maʼaahum muʼaahada daayme. Ma nikhalliihum wa nisawwi leehum al-kheer. Wa namla guluubhum be khoof minni achaan ma yikhallu derbi. 41 Wa ana nafrah wakit nisawwi leehum al-kheer. Wa akiid ana zaati nisabbithum fi l-balad di be kulla galbi wa be kulla fikri.›»
42 Wa daahu Allah gaal : «Ana jibt fi l-chaʼab da al-fasaala al-kabiire di wa misil da, akiid ana nijiib kulla l-kheer al-gult nisawwiih leehum. 43 Intu gultu al-balad di takhrab min al-naas wa l-bahaayim achaan ana nisallimha le l-Baabiliyiin. Wa laakin be da kula, yachru foogha ard battaan. 44 Aywa, yachru ard wa yawzunu fudda wa yaktubu maktuub hana mubaayaʼa wa yukhuttu foogah khitim wa yinaadu al-chuhuud. Wa da yabga fi ard gabiilat Banyaamiin wa hawaale Madiinat al-Khudus wa fi hillaal balad Yahuuza wa fi l-jibaal wa fi sahalat Chafiila wa fi saharat Nagab, achaan ana nigabbil sukkaanhum min al-khurba.» Wa da kalaam Allah.
