Yakuɓ ɗuu soɓ Laban
1 Yakuɓ laa ɓǝ wee Laban mawǝǝ moo faara: Yakuɓ woo fan pa man daŋ ɓe, lwaa kǝ̃ǝ mai daŋ ɓo ne fan ahe. 2 Yakuɓ kwo cok nǝn Laban ka ne ki na matãa ya. 3 Masǝŋ faa nyi Yakuɓ: Mo pii soo ge sǝr pa ɓo wo zum ɓo. Me ga yea ne mo.
4 Yakuɓ pepee ɗii Rakel ne Lea ge wol ah lal wo ŋgaɓ fan ahe, 5 faa nyi ra: Me kwo cok nǝn pa ɓii ka wo ɓe na matãa ya. Amma Masǝŋ pa ɓe no ne me. 6 We laŋ we tǝ ne suu ɓii ɓe, me joŋ yeɓ nyi pa ɓii ne swah suu ɓe daŋ. 7 Amma pa ɓii joŋ vǝrvǝr ne me, fer ɓǝ fan soo ɓe zahlǝŋ jemma. Amma Masǝŋ nyi fahlii nyi ko ka joŋ ɓǝɓe' wo ɓe ya. 8 Ne cok moo faako gwii maŋgahɓ ah daŋ fan soo ɓo yo, gwii daŋ a bem pǝŋgahɓɓe. Ne cok moo faako ma ɗea suu ah daŋ fan soo ɓo ye ɓe, gwii daŋ a bem ɗea suu ɗeare. 9 Masǝŋ so woo faɓal pa ɓii nyi me. 10 Ne cok yee ki gwii me kwo pǝ lomme, tǝparswak ma yee gwii ɗeara suu ɓo ɗeare, maki ah ra pǝŋgahɓɓe, maki ah ra pǝŋwǝǝre. 11 Angelos faa nyi me ne lom ahe: Yakuɓ. Me zyii: Awai. 12 Faa nyi me: Mo ɓaŋ nahnǝn ẽe tǝparswak ma yee gwii daŋ ɗeara suu ɓo ɗea ne ŋgahɓ suu tǝkine ŋwǝǝ suu ŋwǝǝre. Mor me kwo fan mai Laban mo tǝ joŋ wo ɓo daŋ ɓe. 13 Ame Masǝŋ ma Betel pǝ cok mai mo pee tǝsal ma foo ɓǝ ah gŋ mo syee nǝm tǝl ah pǝ cok ah mo haa zah nyi me gŋ. Zǝzǝ̃ǝko mo urri, mo zol gin sǝr maino, mo ge sǝr byaŋ ɓo.
14 Rakel ne Lea zyiira zah ah faa: Ru no ne fan yaŋ pa ɓuu ka ru re faɗa ne? 15 Ka tǝ kwan ru nǝn ah na za gwǝǝ ya ne? Woo ru, lea fan ne ko, so re lak ah daŋ ya ne? 16 Joŋ mai Masǝŋ mo woo gin jol pa ɓuu daŋ ma ɓuu ye ne wee ɓuuru. Fan mai Masǝŋ mo faa nyi mo daŋ mo joŋ o.
17 Yakuɓ urri, woo wee ah ne ŋwǝǝ ah daŋ tǝ njoŋnjoŋ. 18 Woo gwii ah tǝkine fan ah mai mo tai ɓo ne mai mo lwaa Mespotamia daŋ rǝk pel ka ga lwaa pah ah Isak sǝr Kanaan ne ko. 19 Laban kal ge ɓo tǝ saŋ syiŋ pǝsǝ̃ǝ ahe, Rakel kiŋ foto masǝŋ pah ah ra. 20 Yakuɓ joŋ tǝgwĩi ne Laban Arameyo mor faa nyi zye tǝ ga kal o ya. 21 Ɗuu kal ne fan ah daŋ. Ge yee el Efrat, ɓoo tǝtǝl ge fah kah waa Giliat.
Laban foo mor Yakuɓ
22 Zah'nan sai ah ge faara nyi Laban: Yakuɓ ɗuu kal ɓe. 23 So Laban woo wee pah ah foo mor ah ne ko, syeera joŋ zah'nan rǝŋ, ge daira mor ah tǝ waa Giliat. 24 Amma Masǝŋ ge wo Laban ne suŋ ne lom faa nyi ko: Mo joŋ yella ka mo joŋ ɓǝɓe' wo Yakuɓ ka.
25 Laban ge dai Yakuɓ, ge lwaa Yakuɓ pea tal mbǝro ah ɓo tǝ waare. Laban ne wee pam peara ma ɓǝǝ tǝ waa Giliat. 26 So Laban faa nyi Yakuɓ: Mo joŋ fẽe ɓii ne? Mo joŋ tǝgwĩi ne me ŋhaa mo woo wee ɓe maŋwǝǝ kal ge ne tǝgbana dǝɓ moo gbah byak zah salle. 27 Mo ɗuu pǝ muŋ mor fẽene? Mo joŋ tǝgwĩi ne me, mo faa nyi me ka me swǝ fahlii ɓo ne ɓǝ 'nyah ne lǝŋ ne yuŋ tǝkine tǝnjuŋ ya mor fẽene? 28 Mo soɓ me nyi fahlii nyi wee ɓe maŋwǝǝ ne wee ɓǝǝ ya mor fẽene? 'Manna mo joŋ fan joŋ tǝgwĩi ɓo. 29 Jol ɓe pǝswah ka joŋ faɓe' wo ɓo, amma Masǝŋ pa ɓo faa nyi me tǝsoo ne suŋ me joŋ yella ka me joŋ ɓǝɓe' wo ɓo ka. 30 Zǝzǝ̃ǝko mo tǝ ga, mor mo ne 'yah sǝr pa ɓo pǝlli. Amma mor fẽe mo kiŋ foto masǝŋ ɓe ra ne? 31 Yakuɓ zyii zah Laban faa: Me ɗuu galle, mor me lǝŋ mo ga woo wee ɓo jol ɓe. 32 Koo mo lwaa foto masǝŋ ɓo ra jol zune daŋ, mo i ko ge lalle. Mo mgbai fan ɓe nǝn za man daŋ, ka mo lwaa fan ɓo gŋ ɓe, mo ɓaŋ. Amma Yakuɓ tǝ sõone Rakel kiŋ ɓo ya.
33 Laban dan ge pǝ tal mbǝro Yakuɓ ne mǝ Lea tǝkine mǝ mǝǝ byak matǝ gwa daŋ. Amma lwaa fan ki gŋ ya. So dan ge pǝ tal mbǝro Rakel ta. 34 Amma Rakel woo foto masǝŋ mok ge mor tǝgaŋ njoŋnjoŋ, so yee kaa tǝl ahe. Laban mgbai cok pǝ tal mbǝro ah daŋ, lwaa fan ki ya. 35 Rakel faa nyi pah ahe: Dǝɓlii ɓe, mo ɓaŋ kpãh tǝ ɓǝ me ur sǝŋ pel ɓo ya ka, mor me ne zahsyiŋ ŋwǝǝre. Laban kyeɓ kẽne daŋ, amma lwaa foto masǝŋ ah ra ya.
36 Yakuɓ ɓaŋ kpãhe, bǝǝ bal ne Laban. Yakuɓ faa nyi Laban: Ɓǝɓe' ɓe ko makẽne? Faɓe' mai me joŋ ɓo ka mo foo mor ɓe ne swah a kẽne? 37 Mo mgbai faswaa ɓe daŋ, mo lwaa fan yaŋ ɓo pǝzyil faswaa ɓe ɓe ne? Ka mo rǝk fan ah ge pel wee pa ɓe ne wee pa ɓo nyeeno ka mo ŋgoŋra kiita ah kǝsyil mana. 38 Mo ẽe me kaa wo ɓo syii jemma gwa. Pǝsǝ̃ǝ ɓo ne sǝgwii ɓo daŋ sye ɓil a, koo kǝbǝr mai ara mo pǝzyil ŋgaɓ fan ɓo laŋ me re ya. 39 Mai fafyãh cok moo gbahra me ka woo ga mo ne ya me sooni, mo fii mai moo kiŋra ne com ne ma ne suŋ zah ɓe. 40 Mo ẽe ɗǝ, ne com ɓe, com cwah me, ne suŋ, cel wuu me. Nǝm laŋ ka gin tǝ nǝn ɓe ya. 41 Mo ẽe me kaa yaŋ ɓo syii jemma gwa, me joŋ yeɓ nyi mo mor wee ɓo maŋwǝǝ syii jemma tǝtǝl nai, so me pii gwii nyi mo syii yea, mo fer ɓǝ fan soo ɓe zahlǝŋ jemma. 42 Amma kǝnah Masǝŋ pa ɓe ne Masǝŋ Abraham tǝkine Masǝŋ mai Isak moo juupel wol ah mo ka ne me ya ɓe, ka mo nĩi me ɓoo ne jol kol ɓe. Amma Masǝŋ kwo gaɓ ɓe ne bone yeɓ ɓe ko lai mo tǝsoo ne suŋ ko.
Yakuɓ gbǝ zah ne Laban
43 Laban zyii zah Yakuɓ faa: Wee maŋwǝǝ rai wee ɓe yo, gwii marai gwii ɓe ye ta, fan mai mo tǝ kwan daŋ ma ɓe yo. Amma me so joŋ ɗah fẽe wo wee ɓe maŋwǝǝ tǝkine wee ɓǝǝ mo bemra ɓo ne? 44 Mo ge, na gbǝ zah kǝsyil ki, ka gbanzah ah mo yea na syedowal kǝsyil ɓe ne mo.
45 So Yakuɓ ɓaŋ tǝsal pee ge sǝŋ ka foo ɓǝ ahe. 46 Yakuɓ faa nyi wee pamme: We tai tǝsalle. Taira tǝsalle, ɓoora ɓal ah ge sǝŋ 'wõi, so rera farel tǝl ahe. 47 Laban ɗii tǝsal ah ne Jegar-Saduta, amma Yakuɓ ɗii ne Galet. 48 Laban faa: Tǝ'nah tǝsal mai ɓal ah mo ɓoo ɓii mo yea na syedowal kǝsyil ɓe ne mo. Mor ah ɗiira ne Galet. 49 So ɗiira tǝsal ah ne Mispa ta, mor faa: Ne cok na tǝ woŋ ki ɓe, Masǝŋ mo byakko kǝsyil ɓe ne mo. 50 Koo mo tǝ ga cuu syak nyi wee ɓe, wala mo tǝ ga woo ŋwǝǝ ki ka soɓ ra, koo me tǝ ɓǝ ah ya laŋ, Masǝŋ ye pa syedowal kǝsyil ɓe ne mo.
51 Laban faa nyi Yakuɓ: Tǝsal mai ɓal ah mo ɓoo ɓo tǝ ki nyeeno, so mai me pee ge sǝŋ kǝsyil ɓe ne mo ka foo ɓǝ ah nyee ta. 52 Tǝsal mai ɓal ah mo ɓoo ɓo tǝ ki syedowal o, mai ka na foo ɓǝ ah laŋ syedowal ye ta. Me ka zǝǝ tǝ ɓal ah mo ɓoo ɓo ka ga wo ɓo ya. Amo laŋ mo ka zǝǝ tǝl ah tǝkine mai na pee ɓo ka foo ɓǝ ah ka gin wo ɓe ka joŋ ɓǝɓe' ya ta. 53 Masǝŋ Abraham ne Masǝŋ Nakor mo ŋgoŋko kiita ah kǝsyil mana. So Yakuɓ haa zah ne tǝɗii Masǝŋ mai Isak moo juupel wol ahe. 54 Yakuɓ joŋ syiŋ tǝwaare, ɗii wee pah ah ka ren fanne, rera farelle, so swahra gŋ. 55 Laban pǝ̃ǝ ne zah'nan pim, zwǝ wee ah maŋwǝǝ tǝkine wee ɓǝǝ ne zahe, so ẽe ra. Fahfal ah Laban pii soo kal ge fah yaŋ ahe .
Yaakhuub arrad min beet Laabaan
1 Wa baʼad da, Yaakhuub simiʼ kalaam awlaad Laabaan al-buguul : «Yaakhuub chaal kulla maal abuuna wa be maal abuuna bas, hu bigi khani.» 2 Wa Yaakhuub chaaf haal Laabaan alkhayyarat leyah, ma misil awwal. 3 Wa khalaas, Allah gaal le Yaakhuub : «Gabbil balad abbahaatak, bakaan ahalak. Wa ana nukuun daayman maʼaak.»
4 Wa Yaakhuub rassal le awiinah Raahiil wa Leeya yamchan yalgannah fi l-kadaade, bakaan khanamah. 5 Wa gaal leehin : «Ana chift haal abuukan khayyarat leyi, ma misil awwal. Laakin Allah Rabb abuuyi kaan maʼaayi. 6 Wa intan zaatkan taʼarfan kadar ana khadamt le abuukan be niiye waahide. 7 Wa be da kula, abuukan khachchaani wa khayyar maahiiyti achara marraat. Wa laakin al-Rabb daharah ma yisawwi leyi cheyy fasil. 8 Wa kan abuukan gaal : ‹Al-duroʼ yabgo maahiiytak, kulla l-khanam yaldo iyaal duroʼ.› Wa kan gaal : ‹Al-rugut yabgo maahiiytak, kulla l-khanam yaldo iyaal rugut.› 9 Wa be da bas, al-Rabb chaal bahaayim abuukan wa antaahum leyi ana. 10 Wa fi wakit al-khanam gaaʼidiin yiʼachchuru foogah da, ana riʼiit wa fi l-ruʼya di, rafaʼt raasi wa chift tuyuus gaaʼidiin yiʼachchuru al-khanam al-rugut al-induhum daraaʼ wa siihaan.
11 «Wa malak Allah gaal leyi fi l-ruʼya : ‹Yaakhuub !› Wa ana gult : ‹Naʼam !› 12 Wa gaal leyi : ‹Arfaʼ raasak wa chiif adiil, kulla l-tuyuus al-gaaʼidiin yiʼachchuru al-khanam, humman rugut wa induhum daraaʼ wa siihaan. Achaan ana chift kulla l-cheyy al-Laabaan gaaʼid yisawwi leek. 13 Wa ana Ilaah Beet Iil, bakaan al-inta khazzeet leyi foogah hajar wa sabbeet foogah dihin wa sawweet leyi nazir. Hassaʼ da, gumm ! Amrug min al-balad di wa amchi balad abbahaatak.›»
14 Wa Raahiil wa Leeya gaalan leyah : «Hal faddal leena gisim wa warasa min maal abuuna walla ? 15 Aywa, maala hu jaʼalaana misil ajnabiiyaat wa baaʼaana wa akal kulla tamanna ? 16 Wa fi chaan da, kulla l-maal al-chaalah al-Rabb min abuuna da, bigi leena wa le iyaalna. Wa inta, ya Yaakhuub, sawwi kulla cheyy al-Rabb amarak beyah.»
17 Wa khalaas, Yaakhuub gamma chaal iyaalah wa awiinah wa rakkabaahum fi jumaal. 18 Wa chaal kulla l-bahaayim wa kulla l-maal al-ligaah fi Faddaan Araam wa gamma maachi le abuuh Ishaakh fi balad Kanʼaan. 19 Wa fi l-wakit daak, Laabaan ma fiih, macha yagtaʼ suuf khanamah. Wa wakit humman maachiin, Raahiil sirgat asnaam abuuha. 20 Wa Yaakhuub khachchaah le Laabaan al-Araami, jara minnah ma khabbarah. 21 Wa jara be kulla cheyy al-indah wa chagga bahar al-Furaat wa wajjah ale jibaal Gilʼaad.
22 Wa fi l-yoom al-taalit, gaalo le Laabaan : «Yaakhuub arrad !» 23 Wa khalaas, Laabaan chaal akhwaanah wa jara wara Yaakhuub. Wa baʼad sabʼa yoom hana ruwaakha, lihigah fi jibaal Gilʼaad. 24 Laakin be l-leel, al-Rabb baan le Laabaan al-Araami fi ruʼya wa gaal leyah : «Angariʼ ! Ma tikallim le Yaakhuub wa la be kheer wa la be charr !»
25 Wa Laabaan lihig Yaakhuub fi l-bakaan al-bana foogah kheemtah fi raas al-jabal. Wa Laabaan wa akhwaanah kula bano kheemithum fi jibaal Gilʼaad. 26 Wa Laabaan gaal le Yaakhuub : «Da chunu al-sawweetah leyi da ? Maala khachcheetni ? Inta khataft banaati misil masjuunaat al-harib ! 27 Maala arradt minni ? Wa allabbadt minni wa ma ooreetni ? Kan awwal ooreetni, ana niʼaddiik be farha wa be khine wa nagaagiir wa jigindiiye. 28 Wa inta ma khalleetni habbeet iyaal banaati wa ammahaathum. Inta sawweet al-cheyy da bala fikir. 29 Ana nagdar nisawwi leeku cheyy fasil laakin Allah Rabb abuuk gaal leyi fi l-leele al-faatat : ‹Angariʼ ! Ma tikallim le Yaakhuub wa la be kheer wa la be charr.› 30 Wa hassaʼ inta maachi achaan inta girimt le beet abuuk. Wa laakin maala sirigt asnaami ?»
31 Wa Yaakhuub radda le Laabaan wa gaal : «Ana arradt minnak da achaan ana khaayif inta taglaʼ banaatak minni. 32 Wa l-naadum al-inta ligiit fi bakaanah asnaamak, khalli yaktuluuh ! Inta zaatak fattich kulla khumaami giddaam kulla akhwaanna ! Wa kan ligiit cheyy hanaak, chiilah !» Laakin Yaakhuub ma irif kadar Raahiil bas sirgat al-asnaam.
33 Wa khalaas, Laabaan dakhal fi kheemat Yaakhuub wa kheemat Leeya wa kheemat al-khaddaamaat al-itneen wa ma ligi cheyy. Wa baʼadeen, marag min kheemat Leeya wa dakhal fi kheemat Raahiil. 34 Wa gabul da, Raahiil chaalat al-asnaam wa khattathum tihit al-baasuur hana l-jamal wa gaʼadat foogah. Wa Laabaan fattach al-kheema kullaha ke wa ma ligi cheyy. 35 Wa Raahiil gaalat le abuuha : «Khalli siidi ma yazʼal, kan ana ma gidirt gammeet giddaamah achaan indi aade.» Wa hu fattach battaan wa ma ligi al-asnaam.
36 Wa khalaas fi l-bakaan da, Yaakhuub ziʼil wa haraj le Laabaan wa gaal : «Ana ke jariimti chunu ? Wa chunu zanbi, lahaddi tajri waraayi be zaʼal misil da ? 37 Wakit inta fattacht kulla khumaami, ligiit chunu min khumaam beetak ? Hassaʼ da, wassif leyi ayyi cheyy al-inta ligiitah hini giddaam akhwaani wa akhwaanak. Wa khalli humman yahkumu ambeenaatna.
38 «Wa fi l-ichriin sana al-ana ichtuhum maʼaak, dawaaynak wa inzeek abadan ma taraho. Wa ana ma akalt min kubchaanak. 39 Wa kan haywaanaat al-kadaade katalo khanamaay kula, ana ma jibtaha leek. Ana bas chilt masʼuuliiyitha wa kaffeetha leek. Wa kan khanamaay sirgooha be l-leel walla be l-nahaar kula, inta talabt tamanha minni.
40 «Wa be l-nahaar, ana taʼbaan min al-sakhaana wa be l-leel, min al-bardaay. Wa l-noom aba eeni. 41 Wa be da kula, ana gaʼadt maʼaak 20 sana. Wa ana khadamt leek 14 sana achaan banaatak al-itneen. Wa sitte sana battaan achaan nalga minnak bahaayim. Wa be da kula, inta khayyart maahiiyti achara marraat. 42 Wa Allah Rabb abuuyi Ishaakh wa Rabb jiddi Ibraahiim wa hu al-Rabb al-Ishaakh khaayif minnah, kaan maʼaayi. Laakin kan hu ma kaan maʼaayi, inta tikhalliini namchi iideeni yaabsiin. Laakin al-Rabb chaaf taʼabi wa khidmit iideeni wa fi l-leele al-faatat, hu hakam ambeenaatna.»
Muʼaahadat Yaakhuub wa Laabaan
43 Wa tawwaali Laabaan radda le Yaakhuub wa gaal leyah : «Al-banaat banaati, al-awlaad awlaadi, al-khanam khanami wa kulla l-achya al-inta gaaʼid tichiifhum dool hineeyi. Wa laakin ana nagdar nisawwi chunu al-yoom le banaati wa le iyaalhin al-wildanhum ? 44 Hassaʼ da, taʼaal. Ana wa inta nisawwu muʼaahada ambeenaatna. Wa nukhuttu alaama al-tachhad beeni wa beenak.»
45 Wa fi l-bakaan da, Yaakhuub chaal hajar wa khazzaah. 46 Wa gaal le akhwaanah : «Laggutu hujaar wa limmuuhum leena hini.» Wa humman laggato hujaar wa lammoohum koom waahid. Wa akalo jamb al-koom da. 47 Wa Laabaan sammaah al-bakaan da Yagar Sahduusa (maʼanaatah al-koom al-yachhad). Wa Yaakhuub sammaah Galʼiid (wa da kula maʼanaatah al-koom al-yachhad).
48 Wa Laabaan gaal : «Al-koom da yukuun chahaadat al-muʼaahada beeni wa beenak al-yoom.» Achaan da, sammooh al-koom Galʼiid (maʼanaatah al-koom al-yifakkirna fi l-muʼaahada). 49 Wa sammooh battaan Misfa (maʼanaatah yiraakhib) achaan Laabaan gaal : «Allah yiraakhibna wakit nilfaarago. 50 Wa kan inta tiʼazzib banaati walla taakhud awiin aakhariin fooghum wa kan naadum al-yachhad ambeenaatna ma fiih, khalaas al-Rabb bas yachhad beeni wa beenak.»
51 Wa Laabaan gaal battaan le Yaakhuub : «Daahu al-koom wa daahu al-hajar al-ana khazzeetah beeni wa beenak. 52 Al-koom hana l-hajar da chaahid wa l-hajar al-inta khazzeetah da, kula chaahid. Achaan ana ma nazhaf aleek khaadi min al-koom da wa inta kula ma tazhaf aleyi jaayi min al-hajar da, le ma nisawwu ambeenaatna cheyy fasil. 53 Wa Allah Rabb jiddak Ibraahiim wa jiddi Naahuur, hu bas al-yahkim ambeenaatna.»
Wa Yaakhuub halaf be Allah al-Ishaakh khaayif minnah. 54 Wa khalaas, dabah dahiiye le l-Rabb fi raas al-jabal. Wa azam akhwaanah le l-acha wa humman akalo sawa wa naamo fi raas al-jabal. 55 Wa Laabaan gamma be fajur badri ja salaam banaatah wa iyaalhum wa baarakaahum wa gabbal baladah.
