Lee yaŋ Samaria tǝkine mai mo woora za Israel kal ne ko
1 Ne cok Akas mo kaa goŋ Yuda syii jemma, Hosea we Ela kaa goŋ Israel ne ko. Kaa goŋ yaŋ Samaria syii doraŋ. 2 Joŋ fan maɓe' ah pel Dǝɓlii, amma ne daŋ laŋ ka tǝgbana mǝ za goŋ Israel ma kǝpel ah ra ya. 3 Salmanasar goŋ Asiria pǝ̃ǝ sal ge zah ahe. Hosea ciŋ dǝɓ ma joŋ yeɓ mor ahe, a sǝǝ gǝraama nyi ko. 4 Amma goŋ Asiria laa ɓǝ yella mai Hosea mo tǝ joŋni, mor pee za kal ge wo goŋ sǝr Egiɓ ma ɗii ne So, so zyii sǝǝ gǝraama nyi goŋ Asiria yao. Mor ah goŋ Asiria gbǝ ko ɓoo ge daŋgai. 5 So fahfal ah goŋ Asiria pǝ̃ǝ sal ge tǝ sǝr ah daŋ, ge zah Samaria, ryaŋ yaŋ ah syii sai. 6 Ne cok Hosea mo kaa goŋ syii doraŋ, goŋ Asiria re yaŋ Samaria ne ko, so woo za Israel kal ge sǝr Asiria ne ra. Ge soɓ ra kaa yaŋ Hala kah el Habor pǝ sǝr Gozan tǝkine pǝ yaŋ maluu pǝ sǝr Media.
7 Fan ah joŋ nai mor za Israel joŋra faɓe' wo Dǝɓlii Masǝŋ ɓǝǝ mai mo pǝ̃ǝ ne ra gin sǝr Egiɓ jol goŋ Farao, mor a syeera mor masǝŋ ki ra. 8 A syeera mor zah fan joŋ za mai Dǝɓlii mo nĩi ra pel ɓǝǝ myah ge ɓo lalle, tǝkine syee mor ɓǝ lai mai za goŋ Israel mo kanra ɓo. 9 Za Israel a lal joŋra fan mai mo ka pǝsãh ka joŋ ya wo Dǝɓlii Masǝŋ ɓǝǝra. Vuura cok joŋ syiŋ ma tǝgee sǝŋ ah ra pǝ yaŋ ɓǝǝ maluu mai mo ne ɓaale daŋ ta. 10 Rǝkra foto masǝŋ za ki tǝkine ma ɗii ne Astarte tǝgee mawah ah ra tǝkine mor kpuu maluu ah ra daŋ. 11 A tǝǝra ɓǝrdi pǝ cok joŋ syiŋ ma tǝgee ah ra, tǝgbana za mai Dǝɓlii mo nĩi ra pel ɓǝǝ myah ge lalle. A joŋra yeɓ maɓea ah ra mor ka ɓeɓ zahzyil nyi Dǝɓlii ne ko. 12 A syeera mor masǝŋ ki ra mai Dǝɓlii mo faa nyi ra: We joŋ ka.
13 Amma Dǝɓlii lai za Israel ne za Yuda ne zah profetoen ne zah za ma kwanra ɓǝ ma ga joŋ pel daŋ, faa: We soɓ fahlii ɓe' ɓii we tǝ syee gŋ, we gbǝ ɓǝ faa ɓe ra ne ɓǝ lai ɓe mai daŋ me faa ɓo nyi pa ɓii lii ra mai me pee ge ɓo wo ɓii ne zah za yeɓ ɓe profetoen. 14 Amma za Israel zyii laara ya, yerra zahzyil ɓǝǝ tǝgbana pa ɓǝǝ lii mo yerra, zyii nyiŋra ɓǝ Dǝɓlii Masǝŋ ɓǝǝr a. 15 Syẽara ɓǝ lai ah tǝkine ɓǝ gbanzah ah mai mo gbǝ ne pa ɓǝǝ lii ra tǝkine lai mai mo lai ra. So syeera mor masǝŋ makol ah ra, so ciŋra fan kol ta. A syeera mor za mai mo kaara ɓo kah ɓǝǝra. Dǝɓlii faa nyi ra mo joŋra fan na ra ka. 16 Soɓra ɓǝ faa Dǝɓlii Masǝŋ ɓǝǝra, coora wee dǝǝ gwa ne vãmme, zyeɓra foto Astarte, a syeera mor fan camcam mai mo no coksǝŋ, a juura pel wo Ba'al. 17 A joŋra syiŋ suŋwii nyi masǝŋ ki cam ne wee ɓǝǝ mawǝǝ ne maŋwǝǝre, a ẽera ciŋ tǝkine kyãh ne fasaa, soɓra suu ɓǝǝ ɓo mor ka joŋ fan maɓe' ah wo Dǝɓlii ka ɓeɓ zahzyil nyi ko. 18 Dǝɓlii ɓaŋ kpãh tǝ za Israel pǝlli, woo ra pel ah myah ge lalle, sai soɓ ban Yuda to.
19 Amma za Yuda laŋ gbǝra ɓǝ faa Dǝɓlii Masǝŋ ɓǝǝ mo faa ya, so kal tǝ syeera mor ɓǝ zahsyiŋ Israel. 20 Dǝɓlii myah morsǝ̃ǝ Israel daŋ ge lalle, tǝr ra ge falle, soɓ ra ge mor jol za ma myah zana, woora ra pel ah myah ge lalle.
21 Ne cok mo woŋra ki ne za Israel ma morsǝ̃ǝ David, so za Israel ma ban tǝ jemma ɓaŋra Jeroboam we Nebat kan goŋ ɓǝǝ ne ko. Amma Jeroboam cak gin tǝ fahlii syee mor Dǝɓlii ne za Israel, zaŋ ra dan ge pǝ faɓe' malii ah ne ko. 22 A joŋra faɓe' mai Jeroboam moo joŋ daŋ, soɓra ge lal koo vaŋno ya, 23 ŋhaa Dǝɓlii woo za Israel pel ah myah ge lal tǝgbana mo faako ɓǝ ah nyi za yeɓ ah profetoen. Woo za Israel gin sǝr ɓǝǝ kal ge sǝr Asiria ne pǝɗǝk ŋhaa tǝ'nahko.
Woora za ki ge rǝk Samaria
24 Goŋ Asiria ge ne za ki daga sǝr Babilon, ne sǝr Kut, ne mǝ Ava, ne Hamat tǝkine Sefarvaim, ge rǝk ra yaŋ Samaria maluu camcam pǝ cok za Israel, kaara gŋ. 25 Ne cok mo tǝŋra kaa gŋ, ka ɗuura Dǝɓlii ya, mor ah Dǝɓlii pea ɓol ge kǝsyil ɓǝǝra, ɓol ah ik za ki kǝsyil ɓǝǝra. 26 Faara nyi goŋ Asiria: Za mai mo woo ra ge ɓo ne mo rǝk ra ɓo pǝ yaŋ Samaria maluu camcam, tǝra fahlii syee mor masǝŋ sǝr mai ya, mor ah pea ɓol ge ɓo kǝsyil ɓǝǝra. Mo ẽe ɗǝ, ɓol ah ra tǝ ik za pǝlli, mor zan ah tǝra fahlii syee mor masǝŋ sǝr mai ya. 27 Goŋ Asiria faa: Sai mo ɓaŋra pa joŋzahsyiŋ vaŋno kǝsyil za mai me woo ra gin ŋhaa ge ne ko, ka mo pii sooko ge kaa ŋhaako, ka mo cuuko fahlii syee mor masǝŋ sǝr ah nyi ra. 28 Dǝɓ vaŋno kǝsyil za joŋzahsyiŋ mai mo woora ra gin Samaria, kalle, ge kaa yaŋ Betel. Cuu fahlii ɗul Dǝɓlii nyi ra.
29 Amma za mai mo ge ɓo gŋ zune daŋ a zyeɓ masǝŋ ahe, a ga rǝk ra ɓǝr yaŋ pǝ cok ma tǝgee mai Samarien mo joŋra ɓo. Za camcam daŋ a joŋra pǝ yaŋ ɓǝǝ mai mo ge kaara ɓo gŋ naiko: 30 za Babilon zyeɓra Sukot-Benot, za Kut zyeɓra Nergal, za Hamat zyeɓra Asima, 31 za Ava zyeɓra Niɓkas ne Tartak, mǝ za Sefarvaim a joŋra syiŋ suŋwii ne wee ɓǝǝ mor ka yii masǝŋ ɓǝǝ Adrammelek ne Anammelek ne ko. 32 A ɗuura Dǝɓlii ta, a nǝǝra za ki rǝk kǝsyil ɓǝǝ tǝgbana za joŋzahsyiŋ mor cok ma tǝgeere, za joŋzahsyiŋ ah a joŋra syiŋ mor ɓǝǝ ɓǝr yaŋ pǝ cok joŋ syiŋ ma tǝgeere. 33 A ɗuura Dǝɓlii, amma a syeera mor masǝŋ ɓǝǝ tǝgbana zahsyiŋ ah mai mo yea tǝ joŋra sǝr ɓǝǝra.
34 Wee ɓǝr ɓǝǝ a syeera mor ɓǝ zahsyiŋ matãa camcam ŋhaa tǝ'nahko. Ka ɗuura Dǝɓlii tǝkine joŋ fan tǝgbana ɓǝ lai ah ne fahlii ah ra mo cuu ɓo, koo pǝ ɓǝ lai ah ne ɓǝ faa Dǝɓlii mo faa ɓo nyi wee Yakuɓ mai moo ɗii ne Israel ya. 35 Dǝɓlii gbǝ zah ne ra faa nyi ra: We ɗuu gal masǝŋ ki ra ka, we kea ge sǝŋ pel ɓǝǝ ka, we ŋgom fan joŋ syiŋ pel ɓǝǝ ka. 36 Amma we ɗuu Dǝɓlii mai mo pǝ̃ǝ ne we daga sǝr Egiɓ ne swah ah malii, we juupel wol ahe, we ŋgom fan joŋ syiŋ pel ah to. 37 Sai zah'nan Masǝŋ daŋ we gbǝ ɓǝ lai ah ra, ne fahlii ah ra mo cuu ɓo, ne ɓǝ nyi ah ra tǝkine ɓǝ faa ah mai mo ŋwǝǝ ɓo nyi we. We ɗuu gal masǝŋ ki ra ka. 38 We yaŋ ɓǝ gbanzah mai me gbǝ ɓo ne we ka, we ɗuu gal masǝŋ ki ra ka syaŋsyaŋ. 39 Amma we ɗuu gal Dǝɓlii Masǝŋ ɓiiri. Ako ye ga ǝ̃ǝ we gin mor jol za syiŋ ɓii daŋ.
40 Amma zyii laara ya, so kal tǝ joŋra fan na matãa.
41 Za mai a ɗuura Dǝɓlii, amma a syeera mor masǝŋ ɓǝǝ ra ta. So wee ɓǝǝra, ne wee ɓǝr wee ɓǝǝra, a joŋra fan tǝgbana pa ɓǝǝ ra ŋhaa tǝ'nahko.
Huuchaʼ malik Israaʼiil al-akhiir
1 Wa fi sanit 12 hana hukum Ahaaz malik mamlakat Yahuuza, Huuchaʼ wileed Iila bigi malik fi mamlakat Israaʼiil fi madiinat al-Saamira. Wa hu hakam 9 sana. 2 Wa hu sawwa al-fasaala giddaam Allah wa laakin ma misil al-fasaala hana muluuk mamlakat Israaʼiil al-gablah.
Malik Achuur chaal al-Saamira
3 Wa Chalmanaasar malik balad Achuur ja haarabah le Huuchaʼ malik mamlakat Israaʼiil wa gidir foogah. Wa Huuchaʼ kaffa leyah al-miiri. 4 Wa laakin malik Achuur irif kadar Huuchaʼ atmarrad wa aba ma yikaffi battaan al-miiri al-waajib yikaffiih ayyi sana. Wa battaan kula, Huuchaʼ rassal naas le Suu malik balad Masir. Wa be da khalaas, malik Achuur karab Huuchaʼ wa dassaah fi l-sijin wa janzarah.
5 Wa baʼad da, malik Achuur ja hajam kulla mamlakat Israaʼiil. Wa hu haasar madiinat al-Saamira le muddit talaata sana. 6 Wa fi l-sana al-taasʼe hana hukum Huuchaʼ, malik Achuur chaal madiinat al-Saamira wa wadda naas mamlakat Israaʼiil fi l-khurba fi balad Achuur. Wa hu sakkanaahum fi hillit Halah fi khachum bahar Haabur fi mantagat Guzaan wa fi hillaal al-Maadiyiin.
Sabab nihaayat mamlakat Israaʼiil
7 Wa kulla l-cheyy da kaan achaan naas mamlakat Israaʼiil aznabo didd Allah Ilaahhum, hu al-najjaahum min hukum Firʼoon malik balad Masir wa maragaahum min baladah wa be da kula, humman abado ilaahaat aakhariin. 8 Wa humman taabaʼo aadaat hana l-umam al-Allah galaʼ minhum arduhum wa antaaha le Bani Israaʼiil. Wa humman taabaʼo al-aadaat al-sabbato muluuk mamlakat Israaʼiil. 9 Wa naas mamlakat Israaʼiil sawwo achya waahidiin be sirr didd Allah Ilaahhum al-ma waajib yisawwuuhum. Bano bakaanaat aaliyiin le ibaadat al-asnaam fi kulla hillaalhum kan di hille sakhayre al-ma kabiire min beet tawiil hana muraakhaba walla kan di madiina gawiiye kula. 10 Wa khazzo hujaar wa iidaan le ibaadat Achiira fi raas ayyi jabal aali wa tihit ayyi chadara khadra. 11 Wa fi l-bakaanaat al-aaliyiin dool, harrago al-bakhuur misil al-umam al-aakhariin al-Allah taradaahum giddaamhum le yantiihum al-balad. Wa misil ke, humman sawwo al-fasaala lahaddi Allah khidib leehum. 12 Wa humman abado al-asnaam al-awwal Allah gaal leehum : «Ma taʼabuduuhum.» 13 Wa Allah hazzarhum le naas mamlakat Israaʼiil wa mamlakat Yahuuza be waasitat kulla l-anbiya al-yichiifu ruʼya wa gaal leehum : «Khallu deribku al-fasil wa ahfado wasiiyaati wa tabbugu churuuti hasab Tawraat Muusa al-amart beeha juduudku wa rassaltaha leeku be waasitat abiidi al-anbiya.»
14 Wa laakin humman ma simʼo kalaamah. Gawwo ruuseehum misil juduudhum al-ma aamano be Allah Ilaahhum. 15 Wa Allah antaahum gawaaniin wa sawwa maʼa juduudhum muʼaahada wa antaahum taʼliim. Wa laakin humman rafado kulla l-achya dool wa taabaʼo leehum asnaam ma naafʼiin wa humman zaathum bigo naas ma naafʼiin be cheyy. Wa humman taabaʼo derib al-umam al-mujaawiriinhum al-daharaahum Allah achaan ma yichiilu deribhum.
16 Wa humman khallo minhum wasaaya Allah Ilaahhum wa sanaʼo leehum ajjaal itneen min hadiid wa khazzo iidaan le ibaadat Achiira wa sajado le kulla khuwwaat al-sama wa abado ilaah Baʼal. 17 Wa harrago awlaadhum wa banaathum fi l-naar le l-asnaam wa gammo yisawwu al-sihir wa yichawwufu. Wa chaalo niiye le yisawwu al-fasaala giddaam Allah lahaddi yikhaddubuuh.
18 Wa Allah khidib khadab chadiid didd Bani Israaʼiil wa baʼʼadaahum minnah wa illa gabiilat Yahuuza bas faddalat. 19 Wa laakin gabiilat Yahuuza kula ma hafadat wasaaya Allah Ilaahha wa hi taabaʼat aadaat Bani Israaʼiil. 20 Wa be sabab da, Allah abaahum le kulla zurriiyit Bani Israaʼiil wa ayyabaahum wa sallamaahum fi iid al-nahhaabiin wa fi l-akhiir, baʼʼadaahum minnah.
21 Wa wakit Allah farag mamlakat Israaʼiil min zurriiyit Dawuud, humman darrajo fooghum malik al-hu Yarubaʼaam wileed Nabaat. Wa Yarubaʼaam baʼʼad naas mamlakat Israaʼiil min Allah wa lazzaahum le yisawwu zunuub kubaar. 22 Wa min al-wakit daak, kulla naas mamlakat Israaʼiil gaaʼidiin yisawwu nafs al-zunuub al-sawwaahum Yarubaʼaam wa humman ma khallo minhum 23 lahaddi Allah taradaahum baʼiid minnah hasab al-kalaam al-hu gaalah be waasitat abiidah al-anbiya. Wa be da naas mamlakat Israaʼiil, karaboohum wa waddoohum fi l-khurba fi balad Achuur baʼiid min baladhum wa gaaʼidiin hinaak lahaddi l-yoom.
Al-umam al-jaaboohum fi l-Saamira
24 Wa malik balad Achuur jaab naas min madiinat Baabil wa min hillaal Kuuta wa Awwa wa Hamaat wa Safarwaayim wa sakkanaahum fi l-hillaal hana madiinat al-Saamira fi badal naas mamlakat Israaʼiil. Wa l-naas dool chaalo madiinat al-Saamira wa sakano fi hillaalha. 25 Wa wakit al-naas dool jo sakano fi l-bakaan da, humman ma gaaʼidiin yaʼabudu Allah. Wa Allah rassal leehum diidaan al-katalo katiir minhum.
26 Wa jo khabbaro malik Achuur wa gaalo leyah : «Al-umam al-inta waddeethum fi l-khurba wa sakkantuhum fi hillaal al-Saamira dool ma yaʼarfu kikkeef yaʼabudu al-ilaah hana l-balad di. Wa hassaʼ, al-ilaah da rassal leehum diidaan al-gaaʼidiin yaktuluuhum achaan humman ma yaʼarfu kikkeef yaʼabuduuh, hu al-ilaah hana l-balad di.» 27 Wa khalaas, malik Achuur anta al-amur da wa gaal : «Gabbulu raajil diin waahid min al-naas al-awwal karabnaahum wa maragnaahum min hinaak wa waddeenaahum fi l-khurba. Khalli yigabbil yaskun maʼaahum fi l-Saamira wa yiwassifhum kikkeef yaʼabudu al-ilaah hana l-balad di.»
28 Wa be misil da, waahid min rujaal al-diin al-karaboohum wa maragoohum min al-Saamira wa waddoohum fi l-khurba gabbal ja wa sakan fi Beet Iil wa gaaʼid yiʼallimhum kikkeef yakhaafo min Allah. 29 Wa laakin be da kula, ayyi umma sawwat leeha sanam wa khattatah fi l-bakaanaat al-aaliyiin al-banoohum naas al-Saamira le l-ibaada. Wa ayyi umma sawwat misil da fi l-hillaal al-saakniin fooghum. 30 Wa l-naas al-jo min Baabil sanaʼo sanam Sukkuut Banuut wa l-naas al-jo min Kuuta sanaʼo sanam Nirgal wa l-naas al-jo min Hamaat sanaʼo sanam Achiima 31 wa l-naas al-jo min Awwa sanaʼo asnaam Nibhaz wa Tartaakh wa l-naas al-jo min Safarwaayim kamaan gaaʼidiin yiharrugu iyaalhum fi l-naar le ilaahaathum Adramalik wa Anamalik. 32 Wa be da kula, humman khaayfiin min Allah. Wa azalo leehum naas min usuthum le yabgo rujaal diin wa yakhdumu leehum fi l-bakaanaat al-aaliyiin hana l-ibaada. 33 Wa be khoofhum min Allah da kula, humman gaaʼidiin yaʼabudu ilaahaathum hasab aadaat al-umam al-jo minhum. 34 Wa lahaddi l-yoom kula, humman gaaʼidiin yitaabuʼu al-aadaat al-gadiimiin. Humman ma khaayfiin min Allah wa ma gaaʼidiin yitabbugu al-churuut wa l-gawaaniin wa kitaab al-Tawraat wa l-wasaaya al-antaahum Allah le zurriiyit Yaakhuub. Wa da Yaakhuub al-Allah sammaah Israaʼiil.
35 Wa Allah sawwa muʼaahada maʼa zurriiyit Yaakhuub wa amaraahum wa gaal : «Ma takhaafo min al-ilaahaat al-aakhariin wa ma tasjudu leehum wa la taʼabuduuhum wa la tigaddumu leehum dahaaya. 36 Laakin akhaafo minni ana Allah al-maragtuku min balad Masir be gudra kabiire wa duraaʼ gawi. Wa waajib tasjudu leyi ana bas wa tigaddumu leyi dahaaya. 37 Wa waajib titabbugu al-churuut wa l-gawaaniin wa kitaab al-Tawraat wa l-wasaaya al-katabtuhum leeku wa tahfadoohum daayman. Wa ma takhaafo min al-ilaahaat al-aakhariin. 38 Wa ma tanso al-muʼaahada al-ana sawweetha maʼaaku wa la takhaafo min al-ilaahaat al-aakhariin. 39 Wa laakin waajib takhaafo min Allah Ilaahku bas, hu al-yinajjiiku min iid kulla udwaanku.»
40 Wa laakin al-naas dool abo ma yasmaʼo al-kalaam da wa humman munkaribiin fi aadaathum al-gadiimiin. 41 Wa be misil da, al-umam dool khaayfiin min Allah wa laakin taabaʼo ibaadat al-asnaam kula. Wa lahaddi l-yoom kula, iyaalhum wa iyaal iyaalhum gaaʼidiin yisawwu nafs al-cheyy misil juduudhum.
