Paulus ge yaŋ Jerusalem
1 Fahfal ru woŋ ki ne ra, ru yee dah ru zoo kal ge Kos njaŋ sǝ, tǝ'nan ah ru ge dai yaŋ Rodus, ru ur gin gŋ ru kal ge Patara. 2 Ru ge lwaa dah ma ga sǝr Fǝnikia gŋ, ru yee kal ne ko. 3 Ru syee ge kah sǝr Kiprus gwari, ru kan nahnǝn tǝl ah taa, ru pǝ̃ǝ kah kyo ah nǝfah morkǝsǝŋ ah ne dah ka ga sǝr Siria. Ru ge zyii dah yaŋ Tirus, mor dah tǝ ga ɗǝr faswaa gŋ. 4 Ru lwaa za ma iŋ gŋ, ru so kaa ne ra zah'nan rǝŋ. Tǝ'yak Matǝdaŋdaŋ faa ɓǝ nyi ra, so faara nyi Paulus ka mo geko yaŋ Jerusalem ka. 5 Ne cok zah'nan ah mo vǝr o, ru ur ɓaŋ fahlii ka ga o, urra swǝ fahlii ɓuu ne ŋwǝǝ ɓǝǝ ne wee ɓǝǝ daŋ ŋhaa pǝ̃ǝra tǝgǝǝ yaŋ ne ru ge kan lal taa. Ru daŋ ru kea ge sǝŋ zahbii ru juupelle. 6 Fahfal ah ru nyi fahlii nyi ki. Ru ur yee dahe, ara laŋ kalra ge fah yaŋ ɓǝǝra.
7 Fahlii ma syee tǝ bii ne dah vǝr ɓe, ru ur gin Tirus ru kal ge Tolemais, ru haozah wo wee pam gŋ, ru kaa ne ra zah'nan vaŋno. 8 Tǝ'nan ah ru ur kalle, ru ge dai yaŋ Kaiseria. Ru kal ge yaŋ Filip ma cuu Ɓǝ'nyahre, ru ɗǝr gŋ. Ako ye dǝɓ mai mo kǝsyil za matǝ rǝŋ mo syenra ra yaŋ Jerusalem kŋ. 9 A ne wee pǝwoi nai, kanra wǝǝ ya ba, a cuura ɓǝ faa Masǝŋ. 10 Ru nǝn gŋ zah'nan pǝpãare, ne cok ah profeto Masǝŋ maki ah gee sǝr Galile ge, a ɗii ne Agabus. 11 Ge wo ɓuuru, so ɓaŋ ganda baŋ ɓal tǝkine jol suu ah ne ko faa: Tǝ'yak Matǝdaŋdaŋ faa: Pa ganda mai Yahuduen ga baŋra ko yaŋ Jerusalem naiko, so a ga soɓra ko nyi za gwǝǝre. 12 Ne cok ru laa ɓǝ ah naiko, aru ne za ma yaŋ Kaiseria daŋ ru pǝǝ Paulus ka mo geko yaŋ Jerusalem ka. 13 Amma zyii faa: We yeyee ne kyeɓ ka nǝǝ zahzyil nyi me mor fẽene? Me zyeɓ suu ɓe kaa ɓo ne ka mo baŋra me to ya, amma koo ka me wǝ yaŋ Jerusalem mor tǝɗii Dǝɓlii Yesu ta. 14 Ru gak yee zah ah ya, ru so soɓ pǝǝ ko ne ɓǝ ah o, ru faa: Fan ah mo joŋ na Dǝɓlii mo 'yahe.
15 Fahfal zah'nan mai ru kaa gŋ, ru zyeɓ fan ɓuu ru ur ka ga Jerusalem. 16 Za syee mor ah manyeeki yaŋ Kaiseria swǝra fahlii ɓuu ge, zaŋra ru ge yaŋ dǝɓ ki ne ka ru ɗǝr gŋ, a ɗii ne Manason, dǝɓ sǝr Kiprus yo, nyiŋ ɓǝ Masǝŋ ɓo ɓaaɓe.
Paulus ge ẽe Yakuɓ
17 Ne cok ru ge dai yaŋ Jerusalem, wee pam nyiŋra ru ne ɓǝ 'nyahre. 18 Tǝ'nan ah Paulus kal ge wo Yakuɓ ne ru, zaluu eklesia daŋ gŋ. 19 Paulus haozah wo ɓǝǝra, so kee ɓǝ fan mai Masǝŋ mo joŋ kǝsyil za mai mo ye ka Yahuduen a ne yeɓ ah vaŋno vaŋno daŋ nyi ra. 20 Ne cok mo laara ɓǝ ah naiko, yiira Masǝŋ. So faara nyi Paulus: Naa pa ɓuuru, mo tǝ ɓe, Yahuduen ujenere pǝlli nyiŋra ɓǝ Yesu ɓo, so ara daŋ gbǝra ɓǝ lai ɓo ne swahe. 21 Ge faara nyi ra mo tǝ cuu nyi Yahuduen mai mo kaara ɓo kǝsyil za ki daŋ mo soɓra syee mor ɓǝ lai Mosus, mo faa nyi ra mo daara kan nyi wee ɓǝǝ ka, mo syeera mor zah fan joŋ Yahuduen ka ta. 22 A joŋ ɗǝne? Mor a ga laara belbel mo ge ɓo. 23 Mo joŋ tǝgbana mai ru tǝ ga faa nyi mo. Ru no ne za nai haara zah ɓo tǝ fanne. 24 Mo ɗii ra ka mo ge tai ne ra ne cok vãh suu ɓǝǝra, mo soo tǝtǝl ɓǝǝ mor ka mo sõora tǝtǝlli. Nai ɓe za daŋ a ga tǝra, ɓǝ mai mo ge faara tǝtǝl ɓo daŋ goŋga ye ka, amma amo ne suu ɓo mo tǝ syee na ɓǝ lai Mosus. 25 Amma mǝ za mai mo ye ka Yahuduen a mo nyiŋra ɓǝ Masǝŋ ɓo, ru ŋwǝǝ leetǝr wo ɓǝǝ ka faa ɓǝ mai ru zyeɓ ɓo nyi ra: mo rera nǝǝ ma joŋ syiŋ wo masǝŋ ki ra ka, mo rera syim ka, mo rera nǝǝ fan mai fan mo kokõo ɓo ka, mo byakra suu ɓǝǝ wo ɓǝ joŋ ɓǝǝre. 26 Tǝ'nan ah ne zah'nan Paulus ɗii zan ah ge vãh suu ah ne ra. Fahfal ah so kal ge pǝ yaŋ Masǝŋ, cuu zah'nan vãh suu moo ga vǝr ne ko, ŋhaa ka dai cok mai mo ga joŋra syiŋ mor ɓǝǝ vaŋno vaŋno daŋ ne ko.
Gbǝra Paulus pǝ yaŋ Masǝŋ
27 Zah'nan rǝŋ ah tǝ yah ka vǝr o, Yahuduen ma sǝr Asia kwora Paulus pǝ yaŋ Masǝŋ, kǝǝra zahzyil sye za daŋ ge gbǝra ko, 28 ɓyaŋra ɓǝ faara: Za Israel, we ge gbah jol ɓuu sa! We ẽe dǝɓ mai a kyãh cok daŋ a faa ɓǝɓe' tǝ za Israel ne ɓǝ lai Mosus tǝkine yaŋ Masǝŋ mai daŋ. So ɗah zǝzǝ̃ǝ faɗa woo za Grek dan ge pǝ yaŋ Masǝŋ ne ɓeɓ cok matǝdaŋdaŋ mai ne ko. 29 (Faara nai mor kwora Paulus kǝpel tǝgǝǝ yaŋ ne Trofimus ma yaŋ Efesus, lǝŋra Paulus dan ge pǝ yaŋ Masǝŋ ne ki ɓe). 30 Ɓǝ ŋwaa tǝgǝǝ yaŋ ne lii ah daŋ, za ɗuura gin dahgbil daŋ ge. Gbǝra Paulus pǝ yaŋ Masǝŋ, kwakra ko pǝ̃ǝ ge lal ne ko, so coora zahfah ah ge gŋ gwari. 31 So tǝ kyeɓra ka in Paulus pǝ wulli, ɓǝ ah ge dai swah kul sooje Romanen faa: Za ur ɓǝ ɓo yaŋ Jerusalem ne lii ah daŋ. 32 Ne pel gwari sǝ, swah sooje ɗii sooje maluu ne sooje mapãa ah daŋ ɗuu kal ge wo za ne ko. Ne cok za mo kwora swah sooje ne sooje mapãa ahe, soɓra in Paulus. 33 So swah sooje syee ge wo Paulus gbǝ ko, so faa mo ɓaara celeelu nyi gwa. Fahfal ah so fii: Azu ye dǝɓ mai sye ne? Joŋ fẽe ɓo ne? 34 Amma a kǝsyil zana, za ki ɓyaŋ ɓǝ faa naino, za ki laŋ faara ga cam. Swah sooje gak laa goŋga ah kǝsyil ɓǝ gaŋ ah mo gaŋra ɓo ya, so faa mo zaŋra Paulus ge pǝ kaŋ sooje ne ko. 35 Ne cok Paulus mo ge dai zah pah ne ra, sooje so ɓaŋra ko ɓaŋ jol ɓǝɓe' mai za mo tǝ joŋra ko. 36 Mor za daŋ a ɓyaŋra ɓǝ syee mor ah ne ko: I ge lalle.
Paulus faa ɓǝ ka wǝǝ suu ahe
37 Ne cok mo tǝ yah danra ga pǝ kaŋ sooje ne Paulus, so fii swah sooje faa: Mo gak soɓ me faa ɓǝ nyi mo no ne? Swah sooje so fii ko: Mo tǝ zah Grek ɓe ne? 38 Amo ye ka dǝɓ sǝr Egiɓ mai mo ur ɓǝ pǝnaa mo woo za kaafuu ujenere nai kal ge cok ne kŋ ya ne? 39 Paulus zyii faa: Ame ye Yahuduyo, me byaŋ yaŋ Tarsus sǝr Kilikia, ame ye we ma yaŋ malii ahe. Me pǝǝ mo, mo nyi fahlii nyi me ka faa ɓǝ nyi za ɗao. 40 So swah sooje nyi fahlii nyi ko. Paulus uu zahpahe, kǝ̃ǝ jolle. So za daŋ yeara zahe. Paulus so tǝŋ faa ɓǝ nyi ra ne zah Yahuduen .
Min Aasiya le Suuriya
1 Wa anfaragna minhum wa rikibna fi l-safiina. Wa chaggeena al-bahar adiil lahaddi jiina fi jaziirat Kuus. Wa ambaakir jiina fi jaziirat Ruudus wa min Ruudus macheena le hillit Baatara. 2 Wa fi Baatara ligiina safiina waahide tidoor tamchi le balad Lubnaan. Wa rikibna foogha wa macheena. 3 Wa wakit maachiin, chifna jaziirat Khubrus be l-isra wa macheena giddaam. Wa wajjahna ale balad Suuriya wa wisilna fi madiinat Suur. Wa wagafna hinaak achaan da bas al-bakaan al-waajib yidallu foogah chuhnat al-safiina.
4 Wa fattachna talaamiiz al-Masiih al-saakniin fi Suur wa gaʼadna maʼaahum sabʼa yoom. Wa be gudrat al-Ruuh al-Khudduus, humman hazzaro Buulus kadar ma yamchi fi Madiinat al-Khudus. 5 Wa laakin, al-wakit al-waajib nagoodu fi l-bakaan da kammal. Wa maragna achaan nigabbulu fi l-safiina wa nikammulu safarna. Wa kulla l-muʼminiin maʼa awiinhum wa iyaalhum addoona barra min al-hille. Wa kullina barakna fi ramla hana khachum al-bahar wa salleena. 6 Wa khalaas anfaragna. Aniina rikibna fi l-safiina wa humman gabbalo fi buyuuthum.
7 Wa macheena giddaam min Suur le hillit Butulaamaayis. Wa dakhalna fi l-hille wa sallamna al-akhwaan al-gaaʼidiin foogha wa gaʼadna maʼaahum yoom waahid.
Fi beet Filibbus
8 Wa ambaakir, macheena fi hillit Geesariiya wa dalleena fi beet Filibbus al-mubachchir. Hu waahid min al-rujaal al-sabʼa al-aawano al-rusul. 9 Wa hu indah arbaʼa banaat al-ma akhadoohin wa hinna hajjan wa atnabbaʼan. 10 Wa fi wakit al-ayyaam al-aniina gaaʼidiin maʼaahum, nabi waahid ja min daar al-Yahuudiiya, usmah Akhaabuus. 11 Wa hu chaal hizaam hana Buulus wa rabat beyah iideenah wa rijileenah wa gaal : «Al-Ruuh al-Khudduus yuguul : ‹Misil da, al-Yahuud fi Madiinat al-Khudus yarbutu siid al-hizaam da wa yisallumuuh le l-naas al-ma muʼminiin.›»
12 Wa wakit simiʼna al-kalaam da, aniina wa kulla l-naas al-min al-hille al-laammiin maʼaana, gammeena chahadna Buulus achaan ma yamchi le Madiinat al-Khudus. 13 Wa laakin hu radda leena wa gaal : «Maalku tabku misil da ? Tidooru tiwajjuʼu galbi walla ? Ana maachi le Madiinat al-Khudus. Ana ma jaahiz le yarbutuuni bas laakin fi chaan usum Rabbina Isa ana jaahiz le l-moot.» 14 Wa wakit Buulus aba ma dawwar yasmaʼ kalaamna, aniina sakatna khalaas wa gulna : «Khalli yabga misil Rabbina yidoorah.»
15 Wa gaʼadna ayyaam wa baʼad da, rabatna khumaamna achaan nisaafuru. Wa chilna derib Madiinat al-Khudus wa macheena. 16 Wa waahidiin min al-talaamiiz min Geesariiya macho maʼaana wa waddoona lahaddi beet Manaasuun min Khubrus. Hu tilmiiz min zamaan. Wa gaʼadna fi beetah.
Buulus wisil fi Madiinat al-Khudus
17 Wa wakit wisilna fi Madiinat al-Khudus, al-akhwaan farhaaniin be jayyitna. 18 Wa ambaakir, Buulus macha le Yaakhuub fi beetah achaan yisallimah wa aniina macheena maʼaayah. Wa hinaak ligiina kulla l-kubaaraat laammiin. 19 Wa Buulus sallamaahum wa waddah kulla l-cheyy al-Allah sawwaah be waasitat khidimtah fi ust al-naas al-ma Yahuud.
20 Wa wakit simʼo kalaamah, majjado Allah. Wa laakin gaalo leyah : «Chiif, ya akhuuna. Hini aalaaf min al-naas al-aamano be Rabbina Isa humman Yahuud wa kulluhum yitaabuʼu Tawraat Muusa be galib waahid. 21 Wa humman simʼo kalaam min al-naas al-yuguulu inta gaaʼid tiʼallim al-Yahuud al-gaaʼidiin fi buldaan aakhariin wa tuguul leehum waajib yikhallu minhum kalaam Muusa. Wa tuguul leehum ma waajib yitahhuru awlaadhum wa ma waajib yitaabuʼu aadaat juduudhum. 22 Wa akiid yasmaʼo khabar jaytak. Wa be da, aniina nisawwu chunu ?
23 «Hassaʼ da, sawwi al-cheyy al-niwassuuk beyah. Aniina indina maʼaana arbaʼa rujaal al-sawwo nazir le Allah. 24 Waddiihum fi beet Allah wa tahhir jildak maʼaahum wa kaffi leehum gurus hana l-tihaara wa khalaas yizayyunu ruuseehum. Wa be misil da, kulla l-naas yaʼarfu kadar al-kalaam al-gaalooh foogak ma sahiih wa inta kula titaabiʼ churuut al-Tawraat. 25 Wa laakin le l-muʼminiin al-ma Yahuud, katabna leehum jawaab khalaas wa ooreenaahum waajib yikhallu akil al-laham al-gaddamooh dahiiye le l-asnaam wa l-damm wa laham al-fatiis wa l-zina.»
26 Wa ambaakir, Buulus macha maʼa l-rujaal al-arbaʼa wa tahhar nafsah maʼaahum. Wa baʼad da, dakhal fi beet Allah wa haddad al-wakit al-yikammulu foogah usbuuʼ al-tihaara wa l-wakit al-yigaddumu foogah al-dahiiye le Allah, al-waajib ayyi waahid yigaddimha.
Buulus karabooh
27 Wa wakit al-ayyaam al-sabʼa gariib yikammulu, Yahuud waahidiin min balad Aasiya chaafo Buulus fi beet Allah wa harracho foogah kulla l-naas wa karabooh. 28 Wa naado be hiss aali wa gaalo : «Ya Bani Israaʼiil, taʼaalu aawunuuna ! Da bas al-raajil al-gaaʼid yiʼallim al-naas fi kulla bakaan be kalaam didd al-Yahuud wa didd al-Tawraat wa didd al-beet da. Wa hassaʼ, hu dakhal fi beet Allah be naas ma Yahuud ! Wa najjas al-beet al-mukhaddas !»
29 Wa gaalo al-kalaam da achaan awwal chaafo Turuufiimus min Afasus raayikh maʼa Buulus fi l-madiina wa fi fikirhum, Buulus jaabah fi beet Allah daakhal. 30 Wa kulla naas al-madiina barjalo bilheen wa jaro min ayyi jiihe. Wa karabooh le Buulus wa karrooh barra min beet Allah wa tawwaali saddo al-biibaan.
31 Wa wakit gaaʼidiin yudugguuh le yaktuluuh, naadum macha le khaayid al-askar al-Roomaaniyiin wa ooraah bigi barjaal fi kulla l-madiina. 32 Wa tawwaali, al-khaayid naada askar katiiriin maʼa kubaaraathum wa jara le bakaan al-naas. Wakit al-Yahuud chaafo al-khaayid wa l-askar jaayiin, khalaas khallo Buulus wa battaan ma daggooh. 33 Wa l-khaayid garrab le Buulus wa karabah wa amaraahum le l-askar achaan yarbutuuh be janaaziir itneen. Wa bada yasʼal al-naas wa gaal : «Yaatu al-naadum da ? Hu sawwa chunu ?» 34 Wa gammo aato. Naas waahidiin gaalo cheyy waahid wa naas waahidiin gaalo cheyy aakhar.
Wa fi kulla l-haraka di, al-khaayid ma gidir yafham sabab al-kalaam wa khalaas amar askarah achaan yiwaddu Buulus fi bakaan hana l-askar. 35 Wa bakaan al-askar hu gasir wa baabah gaaʼid foog. Wa l-askar waddo Buulus lahaddi l-ataba wa laakin al-naas zaʼlaaniin bilheen wa l-askar ma gidro yatlaʼo beyah fi l-gasir illa rafaʼooh foog min ruuse al-naas, 36 achaan al-naas gaaʼidiin yitaabuʼuuhum wa yiʼiitu wa yuguulu : «Aktuluuh !»
Buulus hajja le naas al-madiina
37 Wa gubbaal al-askar ma yindasso beyah fi l-gasir, Buulus hajja le l-khaayid be kalaam yuunaani wa gaal : «Saamihni, nihajji leek chiyya.» Wa l-khaayid gaal : «Inta taʼarif kalaam yuunaani ? 38 Inta ma al-Masri al-bigi sawri yoom al-faat da wa marag fi l-kadaade maʼa 4 000 mujrimiin walla ?» 39 Wa Buulus gaal leyah : «Ana Yahuudi min Tarsuus fi balad Kilikiiya. Ana muwaatin hana hille maʼruufa wa natlub minnak izin achaan nihajji le l-naas.»
40 Al-khaayid antaah izin. Wa Buulus wagaf fi raas al-ataba wa sawwa leehum ichaara be iidah achaan yaskutu. Wa kulla l-naas sakato. Wa Buulus gamma hajja leehum be kalaam ibraani.
