Ɓǝ Daniel ne palyaŋ ah ra
(1:1–6:28)Syenra wee tǝbanna ge yaŋ goŋ Nebukanezar ne ko
1 Ne syii patǝ sai Jojakim mo kaa goŋ sǝr Yuda ɓo, Nebukanezar goŋ sǝr Babilon ge ruu sal ne yaŋ Jerusalem, re yaŋ ahe. 2 Dǝɓlii soɓ ko gbǝ goŋ Jojakim, woo fan yeɓ yaŋ Masǝŋ manyeeki ah ra, so gbah za ki na byak kal ne ta. Ge rǝk fan yeɓ ah ra ɓǝr yaŋ rǝk fan sãh masǝŋ ah sǝr Babilon.
3 Goŋ faa nyi Aspenaz dǝɓlii ma lwaa ɓǝ yeɓ yaŋ goŋe, mo syenko wee tǝbanna kǝsyil Yahuduen mai mo gera ɓo pǝ byakke, ne kǝsyil wee goŋe, tǝkine wee zaluuri. 4 Suu ɓǝǝ mo yea pǝɓe' ka, mo yeara ne cok nǝn pǝsãhe, mo yeara ne fatanne, mo yeara ne yella, ne tǝtǝl ma gak fee ɗerewol, ka mo gak joŋra yeɓ yaŋ goŋe. Ka Aspenaz mo cuu kee ɗerewol zah sǝr Babilon ne ŋwǝǝ ah daŋ nyi ra. 5 Goŋ so faa, zah'nan Masǝŋ daŋ mo nyira farel ne fazwan ma zah goŋ nyi ra. Mo cuura fan nyi ra syii sai, ka fahfal ah mo zaŋra ra ge pel goŋ ne ko. 6 Kǝsyil ɓǝǝ morsǝ̃ǝ ban Yuda no gŋ: Daniel, Hanania, Miskal, ne Azaria. 7 Dǝɓlii ma lwaa ɓǝ yeɓ yaŋ goŋ so gea ɗii ɓǝǝ naiko: ɗii Daniel ne Beltesazar, ɗii Hanania ne Sadrak, ɗii Miskal ne Mesek, ɗii Azaria ne Abednego.
8 Daniel faa pǝ zahzyil ahe, zye ka ɓeɓ suu 'min ne ren farel tǝkine zwan bii lee kpuu vin ma zah goŋ mai Masǝŋ moo kwan na a ne 'nahm ya. Mor ah so ge fii Aspenaz ka mo gbahko jol ah pǝzyil ɓǝ ahe. 9 So Masǝŋ zyeɓ ɓǝ ah pǝ zahzyil Aspenaz ka mo kwoko syak tǝ Daniel ne ɓǝ ahe. 10 Amma Aspenaz faa nyi Daniel: Me ɗuu gal dǝɓlii ɓe goŋe, mor ako ye cuu farel ɓii ne fazwan ɓii ɓo ne suu ahe. So mo kwo we ŋwaa ɓo ka tǝgbana tǝbanna manyeeki ah ra ya ɓe, maki a ga i me pǝ wulli.
11 So Daniel kal ge wo dǝɓ mai Aspenaz mo ɓaŋ ko kan ɓo ka byak Daniel ne palyaŋ ah ra matǝ sai kŋ. 12 Faa nyi ko: Oseni mo lii ru zah'nan jemma vaŋno, ka mo ẽe ɗao. Mo nyi nãa goo nyi ru re, tǝkine bii zwan makolle, 13 ka mo so ẽe cok nahnǝn ɓuu ne mǝ wee tǝbanna mai moo renra farel ma zah goŋe. Fahfal ah ka mo joŋ wo ɓuu tǝgbana fan mai mo kwo ɓo.
14 So zyii ɓǝ ahe, faa, zye ga lii ra zah'nan jemma vaŋno ka ẽe ɗao. 15 Ne cok zah'nan ah mo vǝr o, suu ɓǝǝ a kwan pǝsãh ne pǝswah daŋ, kal wee tǝbanna mai moo renra farel ma zah goŋe. 16 So daga cok ahe, dǝɓ mai moo byak ra, a soɓ ra ren nãa goo to, ka nyi farel zah goŋ nyi ra yao.
17 Wee tǝbanna matǝ nai, Masǝŋ nyi fatan nyi ra, ne tǝtǝl ka ŋwǝǝ ɗerewol tǝkine fee ah daŋ. So nyi fatan ge nyi Daniel gŋ, ka mo gak cuuko mor ɓǝ fakwanne, tǝkine kee zah lom daŋ.
18 Syii sai mai goŋ mo cuu kŋ mo vǝr o, Aspenaz woo wee tǝbanna daŋ ge pel Nebukanezar ne ko. 19 Goŋ faa ɓǝ ne ra daŋ, amma lwaa za ma na Daniel, Hanania, Miskal, ne Azaria kǝsyil ɓǝǝ ya. Mor ah so woo ra rǝk tǝ yeɓ goŋe. 20 Fii mai goŋ mo fii ra ne ko, wala ne ɓǝ magaɓ ah camcam, lwaa za matǝ nai kalra za syiŋ ne za fatan ma pǝ sǝr goŋ ah daŋ ɓo zahlǝŋ jemma. 21 Daniel no gŋ ŋhaa Kirus goŋ sǝr Persia ge nyiŋ sǝr Babilon.
Danyaal wa rufgaanah fi beet al-malik
1 Wa fi l-sana al-taalta hana hukum Yahuuyakhim malik mamlakat Yahuuza, khalaas ja Nabuukhadnasar malik Baabil wa haasar Madiinat al-Khudus. 2 Wa l-Rabb sallam Yahuuyakhim malik Yahuuza fi iideen Nabuukhadnasar. Wa Nabuukhadnasar karab al-malik wa chaal min al-mawaaʼiin al-gaaʼidiin fi beet Allah wa waddaahum fi Baabil fi beet ilaahaatah. Wa khatta al-mawaaʼiin dool fi l-makhazan hana beet ilaahaatah.
3 Wa baʼad da, al-malik Nabuukhadnasar amar kabiir khaddaamiinah al-usmah Achfinaaz achaan yijiib leyah subyaan min Bani Israaʼiil min zurriiyit al-malik aw min iyaal al-naas al-muhimmiin fi l-balad. 4 Wa l-subyaan dool yukuunu ma induhum ayyi eeb wa yaʼajubu al-een wa induhum hikma wa maʼrafa katiire. Wa yagdaro yafhamo wa yilʼallamo wa muwaafgiin le l-khidme fi gasir al-malik. Wa yiʼallumuuhum lukhkhat al-Baabiliyiin wa kutubhum. 5 Wa l-malik gataʼ leehum akil yoomi wa kulla yoom, yantuuhum akil wa khamar min tarabeezit al-malik. Wa yiʼallumuuhum talaata sana wa baʼad da, yukuunu fi khidimtah. 6 Wa min been al-subyaan dool, fiyah subyaan min gabiilat Yahuuza wa humman Danyaal wa Hananya wa Michayiil wa Azarya. 7 Wa kabiir al-khaddaamiin khatta leehum asaame aakhariin. Le Danyaal sammaah Beltachaasar wa le Hananya sammaah Chadraak wa le Michayiil sammaah Michaak wa le Azarya sammaah Abdalnagu.
8 Wa Danyaal chaal niiye ma yinajjis nafsah be l-akil wa l-khamar al-yantuuh leehum min tarabeezit al-malik. Wa talab min kabiir al-khaddaamiin achaan ma yajburah fi l-cheyy al-yinajjisah. 9 Wa l-Rabb antaah le Danyaal al-rida wa l-rahma hana kabiir al-khaddaamiin. 10 Wa be da kula, al-kabiir da gaal le Danyaal : «Ana khaayif min siidi al-malik achaan hu bas al-gataʼ leeku al-akil wa l-charaab. Wa kan yichiifku intu baatliin ziyaada min al-subyaan al-aakhariin al-gadurku, hu yagtaʼ raasi be sababku intu.»
11 Wa kabiir al-khaddaamiin khatta muraakhib foog Danyaal wa Hananya wa Michayiil wa Azarya. Wa Danyaal hajja leyah wa gaal : 12 «Ya sayyidi, min fadlak jarrib abiidak le muddit achara yoom. Antiina naakulu min al-khudrawaat bas wa almi nacharbo. 13 Wa baʼad da, chiif al-faraga ambeenna aniina wa l-subyaan al-aakhariin al-gaaʼidiin yaakulu akil al-malik. Wa khalaas, sawwi maʼa abiidak misil inta chiftah.» 14 Wa l-muraakhib khassad be l-kalaam da wa jarrabaahum le muddit achara yoom.
15 Wa baʼad achara yoom, Danyaal wa rufgaanah sihhithum anchaafat samha wa bigo sumaan min kulla l-subyaan al-aakhariin al-gaaʼidiin yaakulu akil al-malik. 16 Wa khalaas, al-muraakhib baddal al-akil wa l-khamar al-magtuuʼ leehum be khudrawaat bas. 17 Wa l-Rabb antaahum le l-subyaan al-arbaʼa dool maʼrafa wa agul fi kulla l-kutub wa l-hikma. Wa Danyaal yaʼarif yifassir al-ruʼya wa l-hilim kula.
18 Wa wakit al-waʼad al-yigaabulu foogah al-malik tamma khalaas, kabiir al-khaddaamiin waddaahum wa gaddamaahum le l-malik Nabuukhadnasar. 19 Wa l-malik kallam maʼaahum wa fi kulla l-subyaan, ma ligi naas induhum maʼrafa misil Danyaal wa Hananya wa Michayiil wa Azarya. Wa hu chaalaahum maʼaayah wa antaahum masʼuuliiye. 20 Wa wakit al-malik saʼalaahum min ayyi cheyy, ligaahum induhum fihim wa hikma achara marraat ziyaada min kulla l-sahhaariin wa l-chawwaafiin al-gaaʼidiin fi mamlakatah. 21 Wa Danyaal gaʼad lahaddi l-sana al-ja foogha al-malik Kuurach wa chaal al-muluk.
