Daniel pǝ lak ɓolle
1 Darius kwo a pǝsãh ka rǝk govener temere ne jemma gwa pǝ sǝr goŋ ah daŋ. 2 So nǝǝ Daniel ne za ki gŋ gwa, ka mo ẽera yeɓ govener ra, mor ka fan goŋ mo ɓeɓ ka. 3 Daniel a joŋ yeɓ pǝsãh kal zaluu matǝ gwa mo ne ki, ne govener ra daŋ, mor kal ra ne fatan ɓe. Mor ah laŋ goŋ foo ɓǝ ka soɓ ɓǝ sǝr goŋ ah daŋ ga jol ahe. 4 So zaluu matǝ gwa kŋ, ne govener ra daŋ, kyeɓra ka rǝ lwaa ɓǝɓe' tǝ Daniel tǝ ɓǝ yeɓ ah mo tǝ joŋ pǝ sǝr goŋ daŋ, amma gak lwaara ya, mor Daniel ako ye dǝɓ sãhe, ka joŋ fan maɓe' ah ya. 5 So faara tǝgǝǝ ki: Na ka tǝ ga lwaa ɓǝɓe' ki wo Daniel ka cen ko tǝ ɓǝ ah ya, sai na ga lwaa ɓǝ tǝl ah ne fahlii syee mor ɓǝ iŋ ah to. 6 So zaluu matǝ gwa, ne govener ra, kalra ge wo goŋ Darius faara: Masǝŋ mo soɓ tǝ goŋe! 7 Aru za ma joŋ yeɓ pǝ sǝr goŋ ɓo daŋ - aru zaluu ma ẽe yeɓɓe, govener ra, za wakiili, ne zaluu manyeeki ah daŋ - ru gbǝ zah vaŋno, ka goŋ mo kan ɓǝ lai maswah ahe, ka tǝgǝǝ zah'nan jemma sai, koo zune mo juuko pel wo masǝŋ ki cam, wala dǝfuu mor fan ka, sai mo juu wo ɓo goŋ to. Koo zune mo kal zǝǝ tǝ ɓǝ lai mai ɓe, a ga ɓoora dǝɓ ah ga pǝ lak ɓolle. 8 Goŋ mo ŋwǝǝ ɓǝ lai maiko, mo so kan jol gŋ ta, ka ɓǝ ah mo yea pǝswah tǝgbana ɓǝ lai Medien ne Persien daŋ mo ka gak fer a. 9 So goŋ Darius kan jol pǝ ɗerewol ɓǝ lai ahe. 10 Ne cok Daniel mo laa goŋ kan jol pǝ ɗerewol ah ɓe, ur kal ge ɓǝr yaŋ ah tǝ yaŋ sǝŋ mai zahtǝwoo ah mo kan ge ɓo fah kǝ yaŋ Jerusalem. Tǝgbana moo joŋko cẽecẽe, a juupel com vaŋno, ɓal sai, so kea ge sǝŋ ne zahciŋɓal pǝ cok mai zahtǝwoo ah mo gbǝr ɓo, juupel wo Masǝŋ.
11 Ne cok za syiŋ Daniel mo kwora ko tǝ juupel wo Masǝŋ, 12 ara daŋ kalra ge wo goŋ ka cen Daniel, ge faara: Goŋe, mo ye ka kan jol pǝ ɗerewol ɓǝ lai ŋ tǝgǝǝ zah'nan jemma sai, koo zune mo juupel wo masǝŋ ki cam, koo wo dǝfuu ki soɓ mo goŋ ɓe, a ga ɓoora dǝɓ ah ga pǝ lak ɓolle ya ne? Goŋ zyii zah ɓǝǝ faa: Ɓǝ ah naiko, tǝgba ɓǝ lai Medien ne Persien daŋ mo ka gak fer a. 13 So faara nyi goŋe: Daniel mai mo kǝsyil za mai mo woora ra gin sǝr Yuda ge ɓo ne ko, ka yii mo ya goŋe, ka zyii syee mor ɓǝ lai ɓo mo kan ɓo ya. Zah'nan daŋ a juupel ɓal sai.
14 Ne cok goŋ mo laa ɓǝ ah naiko, ɓǝ ah 'nyah suu ah ya, foo ɓǝ, kyeɓ fahlii ka ǝ̃ǝ Daniel. Gaɓ ne foo yella ah ŋhaa com dan ne kpǝrim. 15 Za rai so gera wo goŋ faara nyi ko: Goŋe, mo tǝ ɓe, ɓǝ lai Medien ne Persien daŋ mo kan ɓe, goŋ mo kan jol gŋ ta ɓe, ka fer yao syaŋsyaŋ.
16 Goŋ faa, mo ɓaŋra Daniel mo ɓoora ko ge pǝ lak ɓolle. So faa nyi Daniel: Masǝŋ ɓo mai moo yii ko cẽecẽe mo ǝ̃ǝko mo. 17 Ɓaŋra tǝsal malii ah coora zah lak ah ne ko, so goŋ kan lamba ah tǝtǝl ah tǝkine lamba mǝ zaluu pel ahe, mor ka koo dǝɓ vaŋno mo ǝ̃ǝko Daniel ka. 18 Goŋ pii soo ge yaŋ ahe, nǝn suŋ moo cii, re fan ki ge zah ya, madǝwin laŋ ge wol ah ya ta.
19 Zah'nan mo cee o, goŋ ur sǝŋ, hǝǝ gwari kal ge zah lak ahe. 20 Ne cok mo ge dai gŋ, ɓyaŋ ɓǝ ne yee daŋ ɗii Daniel faa: Daniel, dǝɓ yeɓ Masǝŋ ma ne cee, Masǝŋ ɓo mai moo syee mor ah ne goŋga, gak byak mo zah ɓol ɓe ne? 21 Daniel zyii zah goŋ faa: Masǝŋ mo soɓ tǝ goŋe! 22 Masǝŋ pee angelos ah ge coo zah ɓolle, ka ɓol mo joŋra fan ki wo ɓe ka. Joŋ nai mor tǝ ɓe, me ka ne ɓǝɓe' pel ah ya, me joŋ ɓǝɓe' wo ɓo goŋ ya ta.
23 Goŋ laa pǝ'nyah pǝlli, so faa ka mo ɓaŋra Daniel pǝ lak ah ge lalle. So ɓaŋra ko ge lalle, fan ki juu ko ya, mor soɓ suu ah ɓo wo Masǝŋ. 24 So goŋ faa, mo gbahra za mai mo cera tǝŋgee Daniel ne ŋwǝǝ ɓǝǝ ne wee ɓǝǝ daŋ, mo rǝkra ra ge pǝ lak ɓol ko. Ka ɓah daira mor lakr a ba, ɓol gbahra ra, pahlra ra belbelle.
25 So goŋ Darius ŋwǝǝ leetǝr wo za daŋ, zahban camcam, za ma faara zah cam mo kaara ɓo wo sǝr daŋ, faa:
Me haozah wo ɓiiri. 26 Ame ye faa ɓo, koo zune mo pǝ sǝr goŋ ɓe daŋ, mo ɗuuko Masǝŋ Daniel, mor ako ye Masǝŋ ma ne cee. A kaa goŋ ga lii ga lii. Goŋ ah ka vǝr a, swah goŋ ah yea ga lii. 27 Ako yee ǝ̃ǝ dǝɓ ne wǝǝ dǝɓɓi. A joŋ fan matǝ gǝriŋ ah tǝkine dǝǝbǝǝri coksǝŋ, ne wo sǝr daŋ. Ako ye ǝ̃ǝ Daniel zah ɓolle.
28 Daniel kaa pǝ'nyah pǝ zah'nan goŋ Darius, ne zah'nan goŋ Kirus dǝɓ sǝr Persia daŋ.
Al-ajaawiid gammo didd Danyaal
1 Wa l-malik chaaf akheer yukhutt 120 wakiil achaan yimassuluuh fi kulla l-mamlaka. 2 Wa fi raas al-muwakkaliin dool, yukhutt talaata waziir achaan al-muwakkaliin yikallumuuhum be kulla cheyy al-haasil. Wa be da, chokhol fasil ke ma yaji le l-malik. Wa l-wuzara dool, Danyaal kula waahid minhum. 3 Wa Danyaal faataahum le l-wuzara wa l-muwakkaliin be l-agul al-kabiir. Wa l-malik fakkar wa yidoor yukhuttah fi raas kulla l-mamlaka. 4 Wa khalaas, al-wuzara wa l-muwakkaliin gammo yifattuchu eeb fi khidimtah hana l-mamlaka le yiʼayyubu beyah Danyaal. Laakin ma ligo foogah ayyi eeb wa la khata achaan hu amiin wa yiraakhib adiil wa khata kula ma sawwaah. 5 Wa l-rujaal dool gaalo : «Danyaal da ma ligiina foogah ayyi eeb illa fi diinah.»
6 Khalaas al-wuzara wa l-muwakkaliin dool macho lammo ajala ke bakaan al-malik wa gaalo : «Ya malik Daariyuus, Allah yansurak. 7 Aniina al-wuzara wa l-muhaafiziin wa l-muwakkaliin wa l-masaaʼiil wa ruʼasa al-wulaayaat astafagna ambeenaatna. Wa hassaʼ, natulbu minnak inta al-malik achaan tamrug marsuum wa tichiil kharaar al-yamnaʼ ayyi insaan le muddit 30 yoom ma yigaddim talab le ilaah aw le insaan illa leek inta al-malik. Wa kan naadum aba ma karram al-kharaar kamaan, yazguluuh fi nugrat al-diidaan. 8 Ya l-malik, hassaʼ da aktib al-kharaar wa amda foogah achaan ma yilkhayyar wa yittabbag hasab al-gaanuun hana l-Maadiyiin wa l-Faarisiyiin.» 9 Wa khalaas, al-malik Daariyuus katab wa mada al-kharaar.
10 Wa wakit Danyaal simiʼ kadar al-malik mada al-kharaar da, hu macha beetah. Wa fi l-khurfa al-taaniye hana l-gasir, fiyah chabaabiik maftuuhiin ale Madiinat al-Khudus wa hinaak Danyaal yarkaʼ talaata marraat fi l-yoom. Wa fi l-yoom da, hu salla le Allah wa hamadah misil hu gaaʼid yisawwiih daayman. 11 Wa be khafla, khusmaan Danyaal lammo wa macho bakaanah wa ligooh gaaʼid yachhad Ilaahah wa yigaddim talabah.
12 Wa baʼad da, tawwaali macho le l-malik fi sabab al-kharaar al-hu maragah wa gaalo : «Ya l-malik, inta ma madeet fi kharaar al-yamnaʼ ayyi insaan le muddit 30 yoom ma yigaddim talab le ilaah aw le insaan illa leek inta al-malik ? Wa kan naadum aba ma yikarrim al-kharaar, ma yazguluuh fi nugrat al-diidaan walla ?» Wa l-malik radda wa gaal : «Al-kalaam da akiid hasab al-gaanuun hana l-Maadiyiin wa l-Faarisiyiin al-abadan ma yilkhayyar.» 13 Wa humman gaalo le l-malik : «Ya l-malik ! Danyaal al-jaabooh min balad Yahuuza ma indah haaje beek inta wa la be kharaarak al-inta madeetah. Hu yigaddim talab le ilaahah talaata marraat fi l-yoom.»
14 Wa wakit al-malik simiʼ al-kalaam da, hu hizin chadiid wa chaal niiye achaan yinajji Danyaal. Wa lahaddi l-makhrib, gaaʼid yihaawil le yinajjiih. 15 Wa laakin battaan al-rujaal dool lammo wa jo le l-malik wa gaalo leyah : «Ya l-malik, aʼarif kadar gaanuun al-Maadiyiin wa l-Faarisiyiin buguul al-kharaar wa l-marsuum al-mada foogah al-malik ma yilkhayyar abadan.»
16 Wa khalaas, al-malik amar wa jaabo Danyaal wa ramooh fi nugrat al-diidaan. Wa l-malik gaal le Danyaal : «Khalli ilaahak al-gaaʼid taʼabudah daayman da, yinajjiik !» 17 Wa jaabo hajar wa saddo beyah khachum al-nugra. Wa l-malik khatta foogah khitmah wa khitim muwazzafiinah achaan ma yikhayyuru fikirhum fi chaan Danyaal. 18 Wa baʼad da, al-malik gabbal fi gasrah wa tuul al-leel hu ma akal cheyy wa ma naada sirriiyaatah wa l-noom kula aba eenah.
Danyaal niji min al-diidaan
19 Wa be fajur badri, al-malik gamma wa macha ajala le nugrat al-diidaan. 20 Wa wakit garrab le l-nugra, hu haznaan bilheen wa naadaah le Danyaal wa gaal : «Ya Danyaal, abd Allah al-Hayy ! Ilaahak al-inta gaaʼid taʼabudah daayman da gidir najjaak min al-diidaan walla ?» 21 Wa tawwaali, Danyaal radda le l-malik wa gaal : «Ya l-malik, Allah yansurak. 22 Aywa, Ilaahi rassal malakah wa sadda khuchuum al-diidaan. Wa humman ma gidro sawwo leyi cheyy achaan hu yaʼarif ana bari. Wa giddaamak inta al-malik kula, ana ma sawweet cheyy fasil.»
23 Wa fi l-bakaan da, al-malik firih farha chadiide wa amar yamurgu Danyaal min al-nugra. Wa wakit marago Danyaal min al-nugra, ma chaafo foogah ayyi jiraah achaan hu aaman be Ilaahah. 24 Wa l-malik amar yijiibu al-rujaal al-chako Danyaal. Wa jaaboohum wa ramoohum fi nugrat al-diidaan, humman wa iyaalhum wa awiinhum. Wa ma lihgo gaʼar al-nugra ke bas, al-diidaan khatafoohum wa kassaro udaamhum.
25 Wa baʼad da, al-malik Daariyuus katab le kulla l-naas min al-chuʼuub wa l-umam wa l-lukhkhaat al-saakniin fi kulla l-ard wa gaal :
Al-salaam aleekum.26 Daahu ana naamur al-naas fi kulla mamlakati. Khalli yakhaafo min Ilaah Danyaal khoof chadiid.Achaan hu bas Allah al-Hayy,
al-Daayim ila l-abad.
Wa mamlakatah abadan ma tiddammar
wa mulkah kula ma yikammil.
27 Wa hu al-yafzaʼ wa yinajji
wa hu al-yisawwi alaamaat wa ajaayib
fi l-sama wa fi l-ard.
Wa hu bas al-najja Danyaal
min daribiin al-diidaan.
28 Wa Danyaal najah fi ayyaam hukum Daariyuus wa hukum Kuurach al-Faarisi.
