Ɓǝ byaŋ Isak
Abraham et Sarah
1 Dǝɓlii foo ɓǝ mai mo faako nyi Sara, so joŋ ɓǝ ah wo Sara tǝgbana mo faako. 2 Sara gbǝ ɓilli, byaŋ we wor nyi Abraham ne syii tam ah ne cok mai Masǝŋ mo cuu nyi ko. 3 Abraham ɗii wel ah mai Sara mo byaŋ nyi ko ne Isak. 4 Abraham daakan nyi wel ah Isak ne zah'nan nama ah tǝgbana Masǝŋ mo faa nyi ko. 5 Ne cok Abraham mo byaŋ wel ah Isak, ka joŋ syii ɓo temere. 6 So Sara faa: Masǝŋ joŋ ɓǝ 'nyah wo ɓe ɓe, za mai mo ga laara daŋ a ga syera syak ne me. 7 So faa faɗa: Azu ye faa nyi Abraham ŋ Sara ga nyi won nyi wee ne? So me byaŋ we nyi ko ne syii tam ahe.
8 Wel ah joŋ dǝɓlii, soɓ wonni. Ne cok mai Isak mo soɓ wonni, Abraham joŋ fĩi malii.
Abraham nĩi Hagar ne Ismael myahe
9 Comki Ismael we Hagar mǝlaŋ sǝr Egiɓ mai Abraham mo byaŋ ne ki tǝ joŋ kyẽm ne Isak we Sara. 10 So Sara mo kwo tǝ joŋra kyẽm naiko, so faa nyi Abraham: Mo nĩi mabyak mai ne wel ah daŋ kalle, mor ka mo reko yaŋ tǝkine we ɓe Isak ka. 11 Ɓǝ ah nǝǝ zahzyil Abraham pǝlli mor Ismael wel ah ye ta. 12 Amma Masǝŋ faa nyi Abraham: Mo soɓ ɓǝ we ɓo ne mabyak ɓo nǝǝ zahzyil ɓo ka. Ɓǝ mai Sara mo faa nyi mo daŋ mo laa zah ahe, mor morsǝ̃ǝ ɓo matǝ goŋga a ga tǝŋ ne Isak. 13 Amma mǝ na mabyak ɓo laŋ, me ga joŋ zan ah pǝ'manne, mor ako ye we ɓo ta.
14 Abraham ur ne zah'nan pim, ɓaŋ farel tǝkine dah bii nyi nyi Hagar rao ge tǝbǝǝsahe, nyi we nyi ko ta, soɓ fahlii nyi kalle, ge zyak kǝsyicok Beerseba haihai. 15 Ne cok bii pǝ dah ah mo vǝrri, soɓ wel ah ɓoo ge mor goo. 16 So kal ge kaa pel ah jaŋjaŋ pǝɗǝk nje tǝgbana dǝɓ mo 'nǝǝ guu, mor faako: Me 'yah kwan wul we ɓe ya. Kaa pel ah jaŋjaŋ, so ɓyaŋ ɓǝ kal tǝ yee. 17 Masǝŋ laa kyaŋ wel ahe. So pa pee ma coksǝŋ ɗii Hagar daga coksǝŋ, fii ko: A fẽe joŋ mo ne Hagar? Mo ɗuu gal ka, mor Masǝŋ laa kyaŋ we pǝ cok ah mo gŋ ɓe. 18 Mo ur o, mo ɓaŋ welle, mo gbǝ jol ahe, mor me ga joŋ za mor ah pǝ'manne. 19 Masǝŋ so gbǝr nahnǝn Hagar, kwo lak bii, ge bee baa dah bii, so nyi wel ah zwǝ. 20 Masǝŋ no ne wel ahe, joŋ dǝɓlii kaa kǝsyicokki, ciŋ gao. 21 Kaa kǝsyicok ma ɗii ne Paran, mah ah ɓaŋ mawin gin sǝr Egiɓ nyi ko kanne.
22 Ne cok moo Abimelek ge ne Pikol dǝɓlii za sal ah faa nyi Abraham: Masǝŋ no ne mo pǝ fan daŋ moo joŋni. 23 Zǝzǝ̃ǝko mo haa zah nyi me pǝ tǝɗii Masǝŋ mo ka kǝǝ me tǝkine wee ɓe ne morsǝ̃ǝ ɓe ra ya. Tǝgbana me joŋ gboŋgboŋ wo ɓo, mo laŋ mo joŋ wo ɓe nai tǝkine sǝr mai mo ge kaa ɓo gŋ daŋ ta. 24 Abraham zyii faa: Me ga haa.
25 Amma Abraham lai Abimelek mor ɓǝ lak bii mai za yeɓ Abimelek mo nyiŋ ne swahe. 26 Abimelek faa nyi ko: Me tǝ dǝɓ ma joŋ fan mai ya, mo faa nyi me ya, ame laŋ me laa taa ya, sai tǝ'nahko. 27 So Abraham woo gwii tǝkine dǝǝ nyi Abimelek. Ara gwa daŋ gbǝra zahe. 28 Abraham woo wee pǝsǝ̃ǝ rǝŋ rǝk nǝkahe. 29 So Abimelek fii Abraham: Mo ga joŋ fẽe ne wee pǝsǝ̃ǝ matǝ rǝŋ mo rǝk ɓo nǝkah ne? 30 Zyii faa: Wee pǝsǝ̃ǝ matǝ rǝŋ mo ga nyiŋ jol ɓe, a ga yea na syedowal ɓe ma cuu: me ye cii lak bii ko. 31 Mor mai ɗiira cok ah ne Beerseba mor gbǝra zah kǝsyil ki gŋ.
32 Fahfal mo gbǝra zah kǝsyil ki Beerseba, Abimelek ur ne Pikol dǝɓlii za sal ahe, pii soora ge sǝr Filistien. 33 Abraham pee kpuu baa Beerseba, juupel wo Dǝɓlii Masǝŋ ma ga lii gŋ. 34 So kaa sǝr Filistien na mowoo syii pǝpãare.
Waaluudit Ishaakh
1 Wa Allah fakkar le Saara be kalaam al-gaalah leeha wa antaaha al-cheyy al-hu gaalah. 2 Wa l-wakit al-haddadah leeha al-Rabb ja. Wa Saara bigat khalbaane wa wildat wileed le Ibraahiim wakit hu chayyab khalaas. 3 Wa samma al-wileed al-Saara wildatah leyah da, Ishaakh (maʼanaatah dihik). 4 Wa tahharah wakit hu indah tamaane yoom misil al-Rabb amarah beyah.
5 Wa Ibraahiim indah 100 sana wakit Saara wildat leyah Ishaakh. 6 Wa hi gaalat : «Al-Rabb dahhakaani wa ayyi naadum al-simiʼ al-khabar da yadhak maʼaayi.» 7 Wa gaalat battaan : «Awwal, naadum ma gidir yuguul le Ibraahiim kadar ana Saara niraddiʼ iyaal ! Wa laakin daahuuni ana wilidt leyah wileed baʼad hu chayyab khalaas !»
Ibraahiim tarad Haajar wa Ismaaʼiil
8 Wa wakit Ishaakh kibir, Ibraahiim sawwa aazuuma kabiire fi l-yoom al-faradooh foogah. 9 Wa fi nafs al-yoom da, Saara chaafat al-wileed al-Haajar al-Masriiye wildatah le Ibraahiim wa hu gaaʼid yistahbal wileedha Ishaakh. 10 Wa gaalat le Ibraahiim : «Atrud al-khaadim maʼa wileedha ! Achaan wileed al-khaadim di ma yawris maʼa wileedi Ishaakh.»
11 Wa l-kalaam da bigi gaasi bilheen le Ibraahiim achaan Ismaaʼiil kula wileedah. 12 Wa laakin al-Rabb gaal le Ibraahiim : «Khalli al-kalaam da ma yabga leek gaasi fi chaan al-wileed wa khaadmak. Khassid be kulla l-kalaam al-Saara tuguulah leek achaan min Ishaakh bas talga zurriiye al-binaaduuha be usmak. 13 Wa kan le wileed hana khaadmak, nisawwi zurriiytah tabga umma achaan hu kula wileedak.»
14 Wa be fajur badri, Ibraahiim chaal khubza wa girbe hana almi wa khattaahum le Haajar fi kitifha wa antaaha al-wileed wa taradaaha. Wa khalaas, hi machat wa waddarat fi sahara hana Biir Sabʼa. 15 Wa baʼad al-almi hana l-girbe kammal, Haajar khattat al-wileed fi gaʼar chideere waahide. 16 Wa machat chiyya baʼiid minnah, gaʼadat wa gaabalatah wa gaalat : «Ma nagdar nichiif al-wileed yumuut giddaami.» Wa gammat tabki.
17 Wa laakin al-Rabb simiʼ baki hana l-wileed. Wa min al-sama, malak Allah naadaaha le Haajar wa gaal leeha : «Maalki, ya Haajar ? Ma takhaafe. Al-Rabb simiʼ baki hana l-wileed fi l-bakaan al-gaaʼid foogah. 18 Gummi chiili al-wileed wa akurbiih adiil. Achaan ana nisawwiih yabga abu hana umma kabiire.» 19 Wa fi l-bakaan da, al-Rabb wassaf le Haajar biir indaha almi. Wa machat malat al-girbe almi wa antat wileedha chirib.
20 Wa l-Rabb kaan maʼa l-wileed. Wa l-wileed kibir wa sakan fi l-sahara wa bigi siid al-nubbaal. 21 Wa sakan fi sahara hana Faaraan wa ammah jawwazatah mara Masriiye.
Al-muʼaahada hana Biir Sabʼa
22 Wa fi l-wakit da, Abiimalik wa masʼuul askarah Fikuul macho le Ibraahiim. Wa Abiimalik gaal leyah : «Al-Rabb gaaʼid maʼaak fi kulla cheyy al-inta gaaʼid tisawwiih. 23 Fi chaan da, ahlif leyi be usum al-Rabb ma tukhuchchini ana wa iyaali wa zurriiyti. Achaan ana sawweet leek al-kheer wa inta kula sawwi al-kheer leyi ana wa le baladi al-inta gaaʼid foogha.» 24 Wa Ibraahiim radda leyah wa gaal : «Aywa ! Ana nahlif.»
25 Wa laakin Ibraahiim chaka le Abiimalik fi chaan al-biir al-naas Abiimalik galaʼooha minnah. 26 Wa Abiimalik gaal : «Ana ma naʼarif yaatu al-sawwa al-cheyy da. Wa inta zaatak ma hajjeetni beyah wa dahaabah ana simiʼtah.»
27 Wa khalaas, Ibraahiim chaal bagar wa khanam wa antaahum le Abiimalik wa sawwo al-muʼaahada. 28 Wa Ibraahiim azzal sabʼa humlaan wa khattaahum taraf. 29 Wa Abiimalik gaal : «Maala khatteet al-sabʼa humlaan dool taraf ?» 30 Wa Ibraahiim gaal leyah : «Chiil al-sabʼa humlaan al-nantiihum leek wa kan khibiltuhum minni, da yachhad kadar al-biir di, ana bas nakattaha.»
31 Fi chaan da bas, al-bakaan da sammooh Biir Sabʼa (maʼanaatah biir al-haliife) achaan Ibraahiim wa Abiimalik kulluhum halafo fi l-bakaan da. 32 Khalaas, sawwo muʼaahada fi Biir Sabʼa. Wa baʼad da, Abiimalik wa Fikuul masʼuul askarah gabbalo fi balad al-Filistiyiin. 33 Wa Ibraahiim maggan ardeebaay fi Biir Sabʼa wa saʼal be usum Allah al-Rabb al-Daayim. 34 Wa Ibraahiim sakan mudda tawiile fi balad al-Filistiyiin.