Yuseɓ ne wee pamme
1 Yakuɓ kaa sǝr Kanaan mai pah ah mo yea kaa mowoo ɓo gŋ. 2 Ɓǝ morsǝ̃ǝ Yakuɓ a naiko:
Ne cok Yuseɓ mo joŋ syii jemma tǝtǝl rǝŋ, a pii gwii ne wee pamme, ka we tǝbanna yo, a kyãh ne wee Bila ne wee Zilpa ŋwǝǝ pah ahe. Yuseɓ kee ɓǝɓea ɓǝǝ nyi pamme.
3 Yakuɓ a 'yah Yuseɓ kal wee ah daŋ, mor byaŋ ko tǝ tamme, cuŋ mbǝro masãh nyi ko, a pǝwahe. 4 Wee pah ah kwora ɓe, pa ɓǝǝ a 'yah ko kal ra daŋ, so syiŋra ko, ka faara ɓǝ 'nyah ne ki ya.
5 Comki Yuseɓ lolomme, kee zah lom ah nyi wee pamme. 6 Faa nyi ra: We laa ɓǝ lom mai me loo ɓo ɗao. 7 Na bam sor pǝ 'wahe, sor ma ɓe ur uu sǝŋ, bam sor ɓii ryaŋra ko ɓoo kǝsyilli, so keara ge sǝŋ pel ahe. 8 Wee pah ah faara nyi ko: Mo ga kaa goŋ tǝ ɓuu ne? Wala mo 'yah ciŋ dǝɓlii ɓuu ne? So syiŋra ko tǝ ɓǝ lom ah tǝkine ɓǝ faa ah ge pel kal matãa.
9 So lolom maki ah kpǝ, kee zah lom ah nyi wee pam faa: Me lolom maki ah ɓe kpǝ. Me kwo com ne fĩi ne ŋwǝǝmǝŋgai jemma tǝtǝl vaŋno keara ge sǝŋ pel ɓe. 10 Kee ɓǝ ah nyi pam tǝkine wee pah ahe. Amma pah ah lai ko faa: Lom fẽe mo loo mai ne? Mo 'yah me ne ma ɓo tǝkine wee pa ɓo daŋ ru kea ge sǝŋ pel ɓo ne? 11 Wee pah ah joŋra tǝwon ne ki, amma pah ah yaŋ ɓǝ ah ya.
Wee pah Yuseɓ leera fan ne ki ge sǝr Egiɓ
12 Comki wee pah ah kalra ge cok pii gwii pa ɓǝǝ fah Sikem. 13 Ne cok ah Yakuɓ faa nyi Yuseɓ: Mo ge ka me pee mo ge Sikem wo wee pa ɓo cok pii gwii. Yuseɓ zyii faa: Pǝsãhe, me ganne. 14 Pah ah faa nyi ko: Mo ge ẽe wee pa ɓo, ɗah ara jam ne ŋgaɓ fan daŋ ne? Ka mo pii soo ge kee ɓǝ ah nyi me. Ne cok mo pee ko ka ara pǝ cok tǝforoŋ Hebron. Yuseɓ kal ge Sikem.
15 Dǝɓ ki zyaŋ ne ki tǝ zyak kǝsyicokki. Dǝɓ ah fii ko: Mo kyeɓ fẽene? 16 Zyii faa: Me tǝ kyeɓ wee pa ɓe. Oseni mo cuu cok ɓǝǝ nyi me sa, tǝ piira fan sye kẽne? 17 Dǝɓ ah faa: Zolra gin nyee ɓe, me laa tǝ faara nyi ki na ge Dotan. Yuseɓ foo mor wee pah ah kalle, ge lwaa ra Dotan.
18 Kwora ko tǝ gin pǝɗǝk ka ɓah dai wo ɓǝǝr a ba, baŋra zah wo ki ka in ko pǝ wulli. 19 Faara tǝgǝǝ ki: We ẽe pa lolom kŋ no tǝ ginni. 20 Ka na i ko, na ɓoo ge pǝ lak bii maki ah vaŋno, ka na faa fafyãh cok ye gbǝ ko. Ka na ẽe ɗah lom ah ra ga joŋ fẽene?
21 Ruben laa ɓǝ ahe, so ǝ̃ǝ ko jol ɓǝǝ faa: Na i ko pǝ wul ka. 22 Na ɓoo ko ge pǝ lak bii mai mo kǝsyicok nyeeko, na ɗuu syim ka. A joŋ yella ka ǝ̃ǝ ko jol ɓǝǝ ka pii soo ga wo pa ɓǝǝ ne ki. 23 Ne cok Yuseɓ mo ge dai wo wee pah ahe, wǝǝra mbǝro wah ah mai mo ɓooko ɓo. 24 Baŋra ko ɓoo ge pǝ lak bii, amma lak ah tǝkolle, bii ka gŋ yao.
25 Fahfal ah so haira ge sǝŋ ka ren farelle. Woora nahnǝn kwo kul Ismaelien tǝ ginra Giliat ginni. Njoŋnjoŋ ɓǝǝ ɓaŋ fan ma fuŋ 'nyah ɓo ne fan gbãh tǝkine tǝzyee kpuu ma fuŋ 'nyah tǝ gara sǝr Egiɓ ne ko. 26 Yuda faa nyi wee pah ahe: Na ga lwaa fẽe ne in naa pa man pǝ wul ne muŋ ɓǝ wul ah ne? 27 Na ge lee fan jol Ismaelien ne ko, amma na kan jol man wol ah ka. Mor naa pa man o, ako ye suu mana. So wee pah ah laara zah ahe. 28 Ne cok za Midian ma kyãhra ne lee mo tǝ pǝ̃ǝra, ɓaŋra Yuseɓ gin pǝ lak bii ge lalle, leera vãm solai jol Ismaelien ne Yuseɓ jemma gwa. So kalra ge sǝr Egiɓ ne Yuseɓ. Za fillu ma kyãhra ne lee ge pǝ̃ǝ
29 Amma Ruben so kal ge zah lak bii ge lwaa Yuseɓ gŋ yao, ŋgǝ̃ǝ mbǝro ahe, 30 pii soo ge wo wee pah ah faa: We nyee kǝkao, ame sye, me joŋ ɗǝne?
31 Ɓaŋra mbǝro Yuseɓ, gbǝra we tǝparswak ŋgoŋ, maara mbǝro nyee ge pǝ syimmi. 32 So peera mbǝro mawah nyee ge wo pa ɓǝǝ faara: Ru lwaa fan ɓo nyẽeno. Mo ẽe ɗao, ɗah mbǝro we ɓo ye ne? Wala ko ka ne? 33 Yakuɓ tǝ mbǝro ah faa: Mbǝro na ɓe ko yo, fafyãh cok gbǝ we nyee ɓe, 'manna fafyãh re Yuseɓ ɓe. 34 Yakuɓ ŋgǝ̃ǝ mbǝro ahe, saa dahsuu ge zahmǝrrĩ, yeyee wul wel ah zah'nan pǝpãare. 35 Wee ah mawǝǝ tǝkine maŋwǝǝ daŋ ge kǝǝra ko ka mo yeako yee, amma zyii laa kǝǝ ɓǝǝr a, faa: Me ga pǝ pal kah we ɓe ka me tǝ yeyee ba. So pam kal ne yeyee wul wel ahe. 36 Ne cok ah za Midian leera fan ne Yuseɓ ge sǝr Egiɓ jol Potifar. Ako ye dǝɓlii yaŋ Farao, ako ye dǝɓlii za byak cok ta.
Yuusuf wileed Yaakhuub
1 Yaakhuub gaaʼid fi balad Kanʼaan, al-abuuh Ishaakh ja sakan foogha.
2 Wa daahu taariikh Yaakhuub. Wa wileedah Yuusuf sabi wa umrah sabaʼtaachar sana wa gaaʼid yasrah be l-khanam maʼa akhwaanah iyaal abuuh. Humman iyaal Bilha wa Zilfa awiin Yaakhuub. Wa Yuusuf gaaʼid yikhabbir abuuhum be amalhum al-cheen.
3 Wa Yaakhuub al-sammooh Israaʼiil habba Yuusuf ziyaada min kulla akhwaanah achaan hu wildaah wakit hu chaayib. Wa antaah khalag khaali. 4 Wa wakit akhwaanah chaafo kadar abuuhum yiriid Yuusuf ziyaada minhum, humman kirhooh wa ma dawwaro kalaamah.
5 Wa yoom waahid, Yuusuf riʼi wa khabbar akhwaanah be l-ruʼya wa gaal leehum : 6 «Asmaʼo ya akhwaani, ana hilimt. 7 Aniina gaaʼidiin fi l-zereʼ wa nagtaʼo gameh. Wa ayyi waahid minnina rabat rubta waahide hana gameh. Wa baʼadeen, rubtiti gammat wagafat be tuulha wa rubatku jo hawwagooha wa sajado leeha.»
8 Wa min simʼo kalaamah da, humman gaalo leyah : «Inta tidoor tabga foogna sultaan wa tahkimna walla ?» Wa humman kirhooh be ziyaada achaan ruʼyitah di wa achaan kalaamah da.
9 Wa Yuusuf riʼi battaan wa kallam le akhwaanah wa gaal leehum : «Ana battaan hilimt. Al-harraay wa l-gamar wa ihdaachar nujuum sajado leyi.» 10 Wa hajja beyah le abuuh kula. Wa abuuh kachchar leyah wa gaal : «Da kalaam chunu ? Hu da hilim hana chunu ? Tahsib ana wa ammak wa akhwaanak kullina nasjudu leek walla ?»
11 Wa akhwaanah anhasado wa laakin abuuhum kamaan karab al-kalaam da fi galbah.
Akhwaan Yuusuf baaʼooh
12 Yoom waahid, akhwaan Yuusuf macho fi l-kadaade yasraho be khanam abuuhum, gariib le hillit Chakiim. 13 Wa Yaakhuub al-sammooh Israaʼiil gaal le Yuusuf : «Asmaʼ, akhwaanak gaaʼidiin yasraho be l-khanam gariib le Chakiim. Amchi alhaghum.» Wa Yuusuf gaal : «Tamaam, namchi.» 14 Wa Israaʼiil gaal leyah : «Amchi algaahum wa chiif kikkeef mugʼadhum maʼa l-khanam. Wa jiib leyi khabar aafiyithum.»
Wa khalaas, Israaʼiil rassal Yuusuf min waadi Hibruun wa Yuusuf macha ale hillit Chakiim. 15 Wakit raayikh fi l-kadaade, lamma maʼa raajil waahid. Wa l-raajil da saʼalah wa gaal leyah : «Inta gaaʼid tifattich chunu ?» 16 Wa Yuusuf radda leyah wa gaal : «Ana gaaʼid nifattich akhwaani. Wassifni al-bakaan al-macho yasraho foogah.» 17 Wa l-raajil gaal : «Humman faato minni hini wa ana simiʼtuhum gaaʼidiin yihajju wa fi l-akhiir, gaalo : ‹Namchu Dutaan.›»
Wa khalaas, Yuusuf chaal derib hana akhwaanah wa macha ligaahum fi Dutaan. 18 Wa wakit humman chaafooh jaayi min baʼiid gubbaal ma yalhaghum ke bas, humman gammo achchaawaro foogah le yaktuluuh 19 wa gaalo ambeenaathum : «Daahu siid al-hilim jaayi ! 20 Taʼaalu naktuluuh wa nazguluuh fi biir. Wa nuguulu haywaan fasil bas akalah. Wa baʼadeen, nichiifu hilmah da, yisawwi leyah chunu ?»
21 Wa laakin wakit Raʼuubiin simiʼ kalaamhum da, dawwar yinajjiih minhum wa gaal : «Ma naktuluuh ! 22 Azguluuh fi l-biir al-fi l-khala di achaan ma tichiilu leeku dimme. Wa iideeku kula ma tukhuttuuhum foogah.» Wa hu kallam leehum misil da achaan dawwar yinajjiih wa yiwaddiih le abuuh.
23 Wa khalaas min Yuusuf wassal bakaan akhwaanah, humman gammo karabooh wa sallo minnah khalagah al-khaali 24 wa zagalooh fi l-biir. Wa l-biir di yaabse, ma indaha almi.
25 Wa khalaas, macho gaʼado tihit le yaakulu. Wakit gaaʼidiin yaakulu, rafaʼo ruuseehum wa chaafo tujjaar Ismaaʼiiliyiin jaayiin be jumaalhum min turaab Gilʼaad maachiin ale Masir. Wa jumaalhum chaayliin samukh hana kitir wa talha wa dukhkhaan.
26 Wa fi l-bakaan da, khalaas Yahuuza gaal le akhwaanah : «Chunu al-faayde al-nalgooha kan katalna akhuuna wa labbadnaah ? 27 Khalli ma naktuluuh wa laakin nibiiʼuuh le l-tujjaar dool achaan hu akhuuna min dammina wa lahamna.» Wa khalaas khassado.
28 Wa baʼad chiyya ke, tujjaar Midyaaniyiin jaayiin faaytiin. Wa akhwaanah le Yuusuf gammo sallooh min al-biir wa baaʼooh le l-Ismaaʼiiliyiin be taman al-yibiiʼu beyah al-abiid. Wa waddooh Masir.
29 Wa baʼadeen, Raʼuubiin ja taawag Yuusuf fi l-biir wa ma ligaah. Wa min al-hizin gamma charrat khalagah. 30 Wa gabbal le akhwaanah wa gaal leehum : «Al-wileed ma fiih ! Hassaʼ da, nisawwi chunu ?»
31 Wa khalaas, humman dabaho tees wa chaalo al-khalag al-khaali hana Yuusuf wa dassooh fi l-damm. 32 Wa rassalo al-khalag al-khaali da le abuuhum wa wassooh le l-mursaal yuguul le abuuhum : «Chiifah ! Aniina ligiina al-khalag da. Ma hana wileedak walla ?»
33 Wa Yaakhuub, min chaaf al-khalag da, hu irif kadar da hana wileedah. Wa gamma sarakh wa gaal : «Sahiih al-khalag da hana wileedi ! Haywaan waahid katalah wa gattaʼah wa akalah !» 34 Wa Yaakhuub charrat khalagah wa libis khalag hana hizin. Wa mudda tawiile hu gaaʼid yabki le wileedah. 35 Awlaadah wa banaatah kulluhum yaju yihannusuuh laakin hu aba ma yilhannas leehum wa gaal : «Ana nagood haznaan lahaddi namchi nilimmu maʼaayah fi l-khabur.» Wa gaaʼid yabki le wileedah bas.
36 Wa l-tujjaar waddo Yuusuf fi Masir wa baaʼooh le Fuutifaar. Wa Fuutifaar da, hu kabiir hurraas al-malik.
