Wee mah Yesu nyiŋra ko ya
1 Fahfal ah Yesu kyãh sǝr Galile to, 'yah kyãh sǝr Yudea ya, mor Yahuduen tǝ kyeɓra ko ka in pǝ wulli. 2 Ne cok ah ka fĩi jul Yahuduen ge ɓo gwari o, 3 so wee mah Yesu faara nyi ko: Mo zol gin nyee mo ge sǝr Yudea, mor ka za syee mor ɓo mo kwora yeɓ ɓo mo tǝ joŋni. 4 Dǝɓ mo 'yah za daŋ mo tǝra ko ɓe, ka joŋ yeɓ pǝ muŋ ya. Mor mo tǝ joŋ yeɓ naiko, mo joŋ ka za sǝr daŋ mo tǝra mo. 5 (Wee mah ah ne suu ɓǝǝ laŋ nyiŋra ko ya.) 6 So Yesu faa nyi ra: Cok ɓe ɓah gin a ba, amma ma ɓii cok ɓii no cẽecẽe. 7 Za sǝr ka gak syiŋra we ya, amma a syiŋra me, mor me tǝ faa nyi ra yeɓ ɓǝǝ mo tǝ joŋra a pǝɓe'. 8 We ge joŋ fĩi ah o, me ka ga pǝ fĩi ah ya, mor cok ɓe ɓah gin a ba. 9 Fahfal mo faa ɓǝ mai vǝrri, so kaa sǝr Galile.
Yesu ge pǝ fĩi julli
10 Amma fahfal wee mah ah mo kalra ge pǝ fĩi, Yesu laŋ ur kal ge gŋ ta, amma ge ne nahnǝn za caŋryaŋ ya, ge pǝ muŋni. 11 Yahuduen kyeɓra ko pǝ fĩi ah faara: A kẽne? 12 Faara ɓǝ tǝl ah ne zah gwǝǝ pǝlli, za ki faara dǝɓ sãh yo, za ki faara dǝɓ sãh ye ka, a zyak zana. 13 Amma pa ma faa ɓǝ ah gin lal caŋryaŋ kǝka, mor a ɗuura gal Yahuduen.
14 Ka zah'nan syee fĩi ah woŋ ɓo zahki o, Yesu dan ge yaŋ Masǝŋ kaa tǝ cuu fan nyi za gŋ. 15 Yahuduen kaara tǝl ah gǝriŋ faara: Dǝɓ mai fee lekol ya ta, joŋ ɗii tǝ fan nai ne? 16 Yesu zyii faa nyi ra: Ɓǝ mai me tǝ cuu ɓǝ ɓe ye ka, amma gee wo Masǝŋ mai mo pee me ge. 17 Dǝɓ mo tǝ 'yah joŋ fan mai Masǝŋ mo 'yah ɓe, a ga tǝ: ɓǝ mai me tǝ cuu gee wo Masǝŋ ge ne? Wala me ye waa tǝ faa ne swah suu ɓe ne? 18 Dǝɓ mo tǝ faa ɓǝ suu ah ɓe, ka tǝ kyeɓ yǝk suu ahe, amma dǝɓ mo tǝ kyeɓ yǝk pa mai mo pee ko ɓe, ka tǝ faa goŋga, ɓǝɓe' ka wol ah ya. 19 Mosus nyi ɓǝ lai nyi we, ka nai ya ne? Amma koo dǝɓ vaŋno kǝsyil ɓii ma syee mor ɓǝ lai ah kǝka. We kyeɓ ka in me pǝ wul mor fẽene? 20 Za zyiira zah ah faa: Fan ye kaa ɓo tǝ ɓo ne? Azu ye tǝ kyeɓ ka in mo pǝ wul sye ne? 21 Yesu zyii faa nyi ra: Me joŋ yeɓ vaŋno to, we daŋ we kaa tǝl ah gǝriŋ. 22 Mor Mosus faa nyi we ka we daakan nyi wee ɓiiri, (amma Mosus ye ka tǝŋ ɓǝ ah ya, ɓǝ ah gee wo pa ɓii lii ma kǝpel ra ge) awe daakan nyi wel ne com 'yakke. 23 Wee daakan nyi wel ne com 'yak we joŋ mor ka we zyak ɓǝ lai Mosus ka, mor fẽe we ɓaŋ kpãh tǝ ɓe mor me laɓ dǝɓ ne com 'yak ne? 24 We tǝ ŋgoŋ kiita ɓe, we ŋgoŋ tǝgbana mai we kwo ne nahnǝn to nai sǝ ka, amma we kyeɓ mor goŋga ah njaŋ ɗǝ.
Kristu ye ko ne?
25 Za ki kǝsyil za ma kaara Jerusalem faara: Dǝɓ mai mo tǝ kyeɓra ko ka in pǝ wul kŋ ye ka ne? 26 We ẽe a faa ɓǝ kǝsyil zana, faara ɓǝ ki nyi ko ya. Wala zaluu man tǝra ɓe, Kristu ye ne? 27 Amma dǝɓ mai na daŋ na tǝ cok ah mo gee gŋ ge ɓe, ne cok Kristu moo ga ge, koo dǝɓ vaŋno ka ga tǝ cok mai mo gee gŋ ge ya.
28 Ne cok Yesu mo tǝ cuu ɓǝ yaŋ Masǝŋ, ɓyaŋ ɓǝ faa: We tǝ me tǝkine cok mai me gee gŋ ɓe sye ka? Amma me ye ka waa ge ne suu ɓe ya, amma Dǝɓ mai mo pee me ge, Dǝɓ tǝ goŋga yo, we tǝ ko ya. 29 Amma me tǝ ko ɓe, me gee wol ah ge, ako ye pee me. 30 So kyeɓra ka gban ko, amma koo dǝɓ vaŋno laŋ nyen jol ge wol ah ya, mor cok ah ɓah gin a ba. 31 Amma za pǝlli kǝsyil za nyiŋra ko, faara: Ne cok Kristu mo ge ɓe, a ga joŋ dǝǝbǝǝri kal mǝ dǝɓ mai mo tǝ joŋ ne?
Peera sooje ka gban Yesu
32 Ne cok Farisien mo laara za tǝ faara ɓǝ tǝ Yesu naiko, zaluu za joŋzahsyiŋ tǝkine Farisien peera sooje ge ka gbanra Yesu. 33 Yesu faa nyi ra: Me ga kaa ne we nje kpǝ faɗa, fahfal ah me pii soo kal ga wo Dǝɓ mai mo pee me ge. 34 We ga kyeɓ me, amma we ka ga lwaa me ya, mor we ka gak ga cok mai me ga yea gŋ ya. 35 Yahuduen fiira ki: Faa na ka lwaa ko ya a 'yah ga kẽne? A 'yah ka ga wo Yahuduen mai mo myahra ɓo kǝsyil za Grek ka cuu ɓǝ nyi za Grek ne? 36 Ɓǝ mai mo faako, we ga kyeɓ me we ka lwaa me ya, pǝ cok mai me gŋ we ka gak gan a, ɓǝ fẽe ye ne?
El bii ma ne cee
37 Com in zah fĩi ah zah'nan malii yo, Yesu uu ɓyaŋ ɓǝ faa: Dǝɓ mo ne koŋ bii ɓe, mo ge wo ɓe ka mo zwǝko. 38 Ɗerewol faa: Dǝɓ mo nyiŋ me ɓe, bii ma ne cee ga ɗuu pǝzyil ah ga lii. 39 Yesu faa ɓǝ mai nai mor ka cuu ɓǝ Tǝ'yak mai za ma nyiŋra ko moo ga lwaara. Mor ne cok ah ka Tǝ'yak ɓah gin a ba, mor ka Yesu ɓah ka lwaa yǝk ah ya ba.
Za woŋra ki tǝ ɓǝ Yesu
40 Za pǝlli kǝsyil za mo laara ɓǝ faa ah naiko faara: 'Manna, dǝɓ mai Profeto Masǝŋ yo. 41 Za ki faara: Kristu yo. Amma za ki faara: Kristu ga gee Galile ge ne? 42 Ɗerewol faa Kristu ga gee morsǝ̃ǝ David ge, a ga byaŋ yaŋ Betlehem pǝ cok mai David mo gŋ. 43 So za woŋra ki tǝ ɓǝ ahe. 44 Za ki kǝsyil ɓǝǝ 'yah ka gbanra ko, amma koo dǝɓ vaŋno nyen jol ge wol ah ya.
Zaluu Yahuduen nyiŋra ya
45 Sooje pii soora ge wo zaluu za joŋzahsyiŋ tǝkine Farisien, zaluu rai fiira sooje: We gbǝ ko ge ne ya mor fẽene? 46 Sooje zyiira faa: Dǝɓ ma faa ɓǝ ne fahlii na dǝɓ mai kǝka syaŋsyaŋ. 47 Farisien so fiira ra: Awe laŋ we ge soɓ ko joŋ tǝgwĩi ne we ta ne? 48 Koo dǝɓ vaŋno kǝsyil zaluu man tǝkine Farisien ma nyiŋ ɓǝ ah no ne? 49 Amma za mai mo tǝra ɓǝ lai Mosus ya, tǝkẽawãk Masǝŋ tǝ ɓǝǝra.
50 Nikodemus a kǝsyil Farisien ta, ako ye dǝɓ mai mo ge wo Yesu ne suŋ kŋ, faa nyi ra: 51 Tǝgbana mo pǝ ɓǝ lai mana, na ka ne fahlii ka ŋgoŋ kiita tǝ dǝɓ kǝpel bai laa ɓǝ faa zah ah tǝkine tan ɓǝ fan mai mo joŋko ya. 52 Zyiira faa nyi ko: Wala amo Galileyo ta ne? Mo kee Ɗerewol mo ẽe gŋ o, koo profeto Masǝŋ ka ga gee Galile ge ya syaŋsyaŋ.
Akhwaan Isa lissaaʼ ma aamano beyah
1 Wa baʼad da, Isa gamma yuruukh fi hillaal hana daar al-Jaliil. Hu ma dawwar yuruukh fi hillaal hana daar al-Yahuudiiya achaan kubaaraat al-Yahuud dawwaro yaktuluuh. 2 Wa iid al-Yahuud al-binaaduuh iid al-Lagaadiib garrab. 3 Wa akhwaan Isa gaalo leyah : «Gumm min hini. Amchi fi daar al-Yahuudiiya wa khalli talaamiizak yichiifu al-amal al-inta tisawwiih. 4 Kan naadum yidoor yabga maʼruuf, hu ma yilabbid amalah le l-naas. Kan tidoor tisawwi achya misil dool, khalaas amchi khalli kulla l-naas yichiifuuk !» 5 Fi l-wakit da, akhwaanah kula lissaaʼ ma aamano beyah.
6 Wa Isa radda leehum wa gaal : «Al-wakit al-Allah gataʼah leyi lissaaʼ ma ja. Laakin intu, tagdaro tamchu fi ayyi wakit. 7 Naas al-dunya ma yakrahooku wa laakin yakrahooni ana achaan ana chaahid fooghum wa nuguul amalhum fasil. 8 Intu gummu amchu wa ayyudu fi Madiinat al-Khudus. Fi l-iid da, ana ma nugumm. Al-wakit al-nugumm foogah lissaaʼ ma ja.» 9 Wa hu gaal al-kalaam da wa gaʼad fi daar al-Jaliil.
10 Wa wakit akhwaanah gammo khalaas wa macho fi l-madiina le yiʼayyudu, Isa kula macha. Wa laakin ma oora naadum wa saafar be achiir.
11 Wa fi Madiinat al-Khudus, kubaaraat al-Yahuud gaaʼidiin yifattuchu Isa fi ust al-naas al-jo le l-iid wa gaaʼidiin yasʼaloohum wa yuguulu : «Hu gaaʼid ween ?» 12 Wa kulla l-naas gaaʼidiin yihajju beyah ambeenaathum tihit tihit. Al-waahidiin gaaʼidiin yuguulu hu naadum adiil wa waahidiin yuguulu hu gaaʼid yukhuchch al-naas. 13 Wa kulla l-naas ma hajjo beyah be hiss aali achaan humman khaayfiin min kubaaraat al-Yahuud.
Al-Masiih hajja le l-Yahuud
14 Wakit nuss ayyaam al-iid faato khalaas, Isa dakhal fi beet Allah wa gamma yiʼallim al-naas. 15 Wa l-Yahuud alʼajjabo bilheen wa gaalo : «Kikkeef al-naadum da bigi aalim wa ma gara ?» 16 Wa Isa radda leehum wa gaal : «Al-kalaam al-niʼallimku beyah ma jaayi minni ana. Hu jaayi min Allah al-rassalaani. 17 Ayyi naadum kan indah niiye yisawwi kulla cheyy al-Allah yidoorah, hu yaʼarif kan kalaami da jaayi min Allah aw jaayi minni ana bas. 18 Ayyi naadum al-gaaʼid yiʼallim al-naas be taʼliim haggah halaalah, hu yidoor chukur min al-naas. Laakin al-naadum al-yidoor al-naas yachkuru Allah al-rassalah, al-naadum da kalaamah sahiih wa hu ma yukhuchch ayyi naadum. 19 Muusa ma antaaku al-Tawraat walla ? Wa laakin ma fi naadum minku yitabbig churuut al-Tawraat. Maala tidooru taktuluuni ?»
20 Wa l-naas raddo leyah wa gaalo : «Ma ke ! Inta muchootin. Yaatu yidoor yaktulak ?» 21 Wa Isa radda leehum wa gaal : «Ana sawweet ajab waahid fi yoom al-sabt wa intu kulluku ajjabtu minnah bilheen. 22 Tuguulu Muusa antaaku wasiiyat al-tahuura. Wa laakin be l-sahiih, juduudna al-awwalaaniyiin kula induhum al-tahuura gubbaal Muusa. Wa be sabab al-wasiiye di, intu titahhuru naadum hatta kan fi yoom al-sabt kula. 23 Wa kan titahhuru naadum fi yoom al-sabt achaan ma tikhaalufu Tawraat Muusa, maalku ziʼiltu minni kan fi yoom al-sabt ana anteet al-chifa le kulla jisim al-naadum ? 24 Ma tahkumu be l-zaahir. Ahkumu be l-adil !»
25 Wa naas waahidiin min sukkaan Madiinat al-Khudus assaaʼalo wa gaalo : «Da ma al-naadum al-yidooru yaktuluuh walla ? 26 Laakin daahu gaaʼid yikallim fi ust al-naas wa l-kubaaraat ma yuguulu cheyy ! Akuun irfo khalaas hu al-Masiih. 27 Laakin al-naadum da, naʼarfu al-bakaan al-jaayi minnah. Wa wakit al-Masiih yibiin, ma fi naadum yaʼarif al-bakaan al-hu ja minnah.»
28 Wa achaan da, wakit Isa gaaʼid yiʼallim al-naas fi fadaayit beet Allah, hu hajja be hiss aali wa gaal : «Sahiih taʼarfuuni walla ? Sahiih taʼarfu al-bakaan al-ana jiit minnah walla ? Ana ma jiit be izni. Al-rassalaani hu bas saadikh wa intu ma taʼarfuuh. 29 Wa laakin ana naʼarfah achaan ana jaayi minnah wa hu rassalaani.»
30 Wa fi chaan da, naas waahidiin dawwaro yakurbuuh wa laakin ma fi naadum sawwa leyah cheyy achaan al-wakit al-Allah gataʼah leyah, lissaaʼ ma ja. 31 Wa fi l-bakaan da, naas katiiriin aamano beyah wa gaalo : «Al-Masiih kan ja, yisawwi ajaayib ziyaada min al-naadum da walla ?»
32 Wa l-naas gaaʼidiin yihajju tihit tihit ambeenaathum be Isa. Wa l-Fariiziyiin simʼoohum wa lammo maʼa kubaaraat rujaal al-diin wa rassalo askarhum achaan yakurbu Isa. 33 Wa Isa gaal : «Ana nagood maʼaaku chiyya bas wa baʼad da, namchi fi bakaanah hu al-rassalaani. 34 Wa intu tifattuchuuni wa ma talgooni wa l-bakaan al-ana nagood foogah ma tagdaro tamchu leyah.»
35 Wa l-Yahuud hajjo ambeenaathum wa gaalo : «Ween al-bakaan al-yidoor yamchi foogah wa aniina ma nagdaro nalgooh ? Hal hu yidoor yisaafir le l-Yahuud al-muchattatiin ajaanib fi buldaan al-Yuunaaniyiin walla ? Hu yidoor yiʼallim al-Yuunaaniyiin walla ? 36 Wa hu gaal : ‹Intu tifattuchuuni wa ma talgooni.› Wa battaan gaal : ‹Al-bakaan al-ana nagood foogah ma tagdaro tamchu leyah.› Chunu maʼana al-kalaam da ?»
Buhuur hana almi al-haya
37 Wa aakhir ayyaam al-iid, hu akbar yoom fi l-iid. Wa fi l-yoom da, Isa gamma foog wa hajja le l-naas be hiss aali wa gaal : «Kan ayyi naadum atchaan, khalli yaji leyi wa yachrab. 38 Wa ayyi naadum al-yiʼaamin beyi, almi al-haya yajri fi galbah misil buhuur wa da misil maktuub fi l-Kitaab.» 39 Wa be l-kalaam da, hu hajja be l-Ruuh al-Khudduus al-baʼadeen yanzil fi l-naas al-muʼminiin beyah. Wa fi l-wakit da, Allah lissaaʼ ma nazzal al-Ruuh achaan Isa lissaaʼ ma talaʼ fi majdah.
Al-naas gammo alkhaalato
40 Wakit al-naas simʼo al-kalaam da, waahidiin minhum gaalo : «Akiid hu bas al-nabi.» 41 Wa naas waahidiin gaalo : «Da bas al-Masiih.» Wa naas waahidiin gaalo : «Haay ! Al-Masiih yaji min daar al-Jaliil walla ? Abadan. 42 Al-Masiih yaji min zurriiyit Sayyidna Dawuud wa min Beet Laham, al-hille al-rabbo foogha Dawuud. Ma maktuub fi l-Kitaab walla ?» 43 Wa be misil da, al-naas ankhalafo ambeenaathum be sabab Isa. 44 Naas waahidiin dawwaro yakurbuuh wa laakin ma fi naadum sawwa leyah cheyy.
45 Wa l-askar gabbalo le kubaaraat rujaal al-diin wa l-Fariiziyiin. Wa l-kubaaraat saʼalo al-askar wa gaalo : «Maala ma jibtuuh leena ?» 46 Wa l-askar raddo leehum wa gaalo : «Abadan ma fi naadum hajja kalaam ajiib misil al-naadum da !» 47 Wa l-Fariiziyiin raddo leehum wa gaalo : «Haay ! Hu khachchaaku intu kula ? 48 Fiyah naadum waahid min al-kubaaraat aw min al-Fariiziyiin al-aaman beyah walla ? 49 Naas al-hille dool ma yaʼarfu al-Tawraat. Humman malʼuuniin !»
50 Wa Nigudiimus maʼaahum wa hu al-naadum al-yoom waahid macha hajja maʼa Isa be l-leel. Wa hu hajja leehum wa gaal : 51 «Chariiʼitna ma tikhalliina nahkumu le naadum gubbaal ma nasmaʼooh wa niʼakkudu min al-cheyy al-hu sawwaah.» 52 Wa l-kubaaraat raddo leyah wa gaalo : «Haay ! Inta kula min daar al-Jaliil walla ? Kan tagri al-Kitaab adiil ke wa tichiif ma fi nabi yaji min daar al-Jaliil.» 53 Wa khalaas, kulluhum chatto wa ayyi waahid macha le beetah.