Ɓǝ kikiŋ ɓaŋ win fuu
(Lu 14:15-24)
1 Yesu faa ɓǝ nyi za ne ɓǝ kikiŋ faɗa, faa: 2 Goŋ Masǝŋ a tǝgbana goŋ mai mo tǝ zyeɓ farel mor ɓaŋ win fuu wel ahe. 3 Goŋ pee za yeɓ ah ra ka mo ɗiira za mai mo ɗiira ra ɓo ka ren farel ah ge o, amma zyii ginra ya. 4 So pee za yeɓ ah maki ah ra faɗa, faa: We ge faa nyi za mai me ɗii ra ɓo sye: Me zyeɓ farel ɓe, me ŋgom wǝǝ dǝǝ ne faɓal maŋwoo ah ra ɓe, fan daŋ zyeɓ vǝr ɓe, we ge cok ɓaŋ win fuu ka ren farel ah o. 5 Amma za mai mo ɗiira ra ɓo ɓaŋra syiŋ ɓǝ ah ya, zolra kal ge zah yeɓ ɓǝǝra. Dǝɓ ki kal ge 'wah ahe, dǝɓ ki kal ge kanti ahe. 6 Tǝcoŋ za ki gbahra za yeɓɓe, cuura bone nyi ra, so ikra ra pǝ wulli. 7 Ne cok goŋ mo laa ɓǝ ahe, ɓaŋ kpãh pǝlli, pee sooje ah ge ikra za ma ik wul ge lalle, so ɓaara wii nyi yaŋ ɓǝǝra. 8 So faa nyi za yeɓ ahe: Farel ɓaŋ win fuu zyeɓ ɓe, amma za mai me ɗii ra ɓo mor ah kiira nǝn ah yao. 9 Zǝzǝ̃ǝko we ge tǝ fahlii daŋ, ka we ɗii za mai we lwaa ra gŋ laŋ tǝ farel ɓaŋ win fuu. 10 Za yeɓ kalra ge tǝ fahlii daŋ taira za mai mo ge lwaa ra gŋ daŋ, maɓe' ne masãh ah ra, ɓǝr yaŋ mai mo tǝ ɓaŋra win fuu gŋ dǝfuu baa kǝrkǝr.
11 So goŋ dan ge ɓǝr yaŋ ka ẽe za mai mo ɗiira ge ɓo, ge kwo dǝɓ ki gŋ, ka ne mbǝro ɓaŋ win fuu ya. 12 Faa nyi ko: Bai ɓe, joŋ ɗii mo dan ge nyee bai mbǝro ɓaŋ win fuu ne? Amma dǝɓ ah gak ka zyii ɓǝ ki ya. 13 So goŋ faa nyi za yeɓɓe: We baŋ ɓal ah tǝkine jol ahe, ka we ɓaŋ ko ɓoo ge pǝ cokfuu lalle, pǝ cok mai dǝɓ moo ga yeyee gŋ tǝkine soŋ syelle. 14 Yesu so faa: Za ma ɗii ah a pǝlli, amma ma syen ah ka pǝlli ya.
Gǝraama Kaiser
(Mk 12:13-17Lu 20:20-26)15 Farisien kal ge taira ki faa ɓǝ ka kyeɓ yella mor ka gban Yesu ne ɓǝ faa zah ahe. 16 So peera za ki kǝsyil za syee mor ɓǝǝ ne za ki kǝsyil za Herodes ge wo Yesu, faara: Pa cuu fanne, ru tǝ ɓe, mo faa goŋga, amo cuu fahlii Masǝŋ njaŋ, mo ka ɗuu gal zan a, mor mo ka joŋ za camcam ya ta. 17 Mo faa ɓǝ mai mo foo tǝ ɓǝ mai nyi ru sa: Ɓǝ lai man nyi fahlii ka dǝɓ mo sǝǝ gǝraama nyi Kaiser Romanen ɓe ne? Wala nyi ya ne? 18 Amma Yesu tǝ ɓǝɓe' ɓǝǝ ɓe, faa nyi ra: Awe za tǝ vǝrvǝrri, we kǝǝ me mor fẽene? 19 We gee me ne solai ah we tǝ sǝǝ gǝraama ne me ẽe ɗǝ. So ɓaŋra ge nyi ne vaŋno. 20 Yesu so fii ra: Foto zu ye gŋ ne tǝɗii mai mo ŋwǝǝ ɓo gŋ ne? 21 Zyiira faa nyi ko: Mǝ Kaiser yo. So Yesu faa nyi ra: We nyi zah fan Kaiser nyi ko, we so nyi zah mǝ Masǝŋ nyi ta. 22 Ne cok mo laara ɓǝ zyii ah naiko, so kaara tǝl ah gǝriŋ, soɓra ko zolra kalle.
Fii tǝ ɓǝ ur pǝ wulli
(Mk 12:18-27Lu 20:27-40)23 Com moo ta, Sadusien mai moo faara za ka ur gin pǝ wul a, za ki kǝsyil ɓǝǝ gera wo Yesu, fiira ko: 24 Pa cuu fanne, Mosus faa: Dǝɓ mo wuu mo soɓ wel a ɓe, ka naa mah ah mo ɓaŋko mawin ah kan ka mo kanko nah naa mam ne ko. 25 Kǝsyil ɓuu wee mawin tǝ vaŋno no rǝŋ. Dǝɓ malii kan winni, wuu, soɓ wel a, soɓ mawin ah nyi naa mah ahe. 26 Patǝtǝl ah so ɓaŋ mawin ah kanne, wǝ soɓ wel a ta. Patǝ sai ah laŋ joŋ nai ta. Ara rǝŋ daŋ joŋra nai soɓra wel a. 27 Fahfal ɓǝǝ lii mawin ah laŋ ge wǝ ta. 28 Amma ne cok za mo ga urra pǝ wul ɓe, mawin ah ga ciŋ mǝ zu kǝsyil ɓǝǝ ne? Mor ara rǝŋ daŋ kanra ko tǝɗe'.
29 Yesu zyii faa nyi ra: Awe, we zyak ɓe, mor we tǝ Ɗerewol Masǝŋ ya, we tǝ swah Masǝŋ ya ta. 30 Ne cok za moo ga ur gin pǝ wul za wǝǝ ne ŋwǝǝ ka ga kanra ki ya, amma a ga yeara tǝgbana angeloi mo coksǝŋ. 31 Amma ɓǝ ur pǝ wul sye, we kee ɓǝ ah Masǝŋ mo faa ɓo nyi we pǝ Ɗerewol a ne? Masǝŋ faa: 32 Ame Masǝŋ Abraham, Masǝŋ Isak, ne Masǝŋ Yakuɓ. Masǝŋ, Masǝŋ za ma wul ye ka, amma Masǝŋ za ma ne cee yo. 33 Ne cok za mo laara naiko, kaara tǝ ɓǝ cuu ah gǝriŋ.
Ɓǝ lai malii ahe
(Mk 12:28-34Lu 10:25-28)34 Ne cok Farisien mo laara Yesu ɓoo bii zah Sadusien ɓe, so taira ki. 35 Dǝɓ vaŋno kǝsyil ɓǝǝ pa cuu ɓǝ lai yo, a kyeɓ ka gban Yesu ne ɓǝ faani, ge wol ah fii ko faa: 36 Pa cuu fanne, ɓǝ lai malii ma kal manyeeki ah pǝ ɓǝ lai daŋ ko makẽne? 37 Yesu zyii faa nyi ko: Mo 'yah Masǝŋ Dǝɓlii ɓo ne zahzyil ɓo daŋ, ne mazwãhsuu ɓo daŋ, ne ɓǝ foo ɓo daŋ. 38 Ako ye ɓǝ lai malii ma kal manyeeki ah daŋ. 39 Ɓǝ lai malii patǝ gwa ah laŋ a naiko: Mo 'yah jǝk ɓo tǝgbana moo 'yah suu ɓo ta. 40 Ɓǝ lai Mosus tǝkine ɓǝ cuu profetoen daŋ uu ɓo tǝ ɓǝ lai matǝ gwa raiko.
Kristu sye we zu ye ne?
(Mk 12:35-37Lu 20:41-44)41 Ne cok Farisien mo taira ɓo, Yesu so fii ra faa: 42 We foo ɓǝ Kristu sye ɗǝne? We zu ye ko ne? Zyiira zah ah faa: We David yo. 43 Yesu faa nyi ra: Joŋ ɗii Tǝ'yak Matǝdaŋdaŋ cuu nyi David ka mo ɗii ko ne Dǝɓlii ne? Mor David faa:
44 Dǝɓlii faa nyi Dǝɓlii ɓe:
Mo kaa jokǝsãh ɓe,
Ŋhaa ka me joŋ za ma syiŋ ɓo daŋ swahra ge sǝŋ mor ɓal ɓo.
45 David ne suu ah ɗii ko ne Dǝɓlii ahe, a joŋ ɗii ka Kristu mo so ciŋ We David ne? 46 Koo dǝɓ vaŋno kǝsyil ɓǝǝ gak zyii ɓǝ ki zah ah ya. Daga com ahe, koo dǝɓ vaŋno so fǝ̃ǝ fifii zah ah yao.
Masal al-aazuuma wa l-diifaan
1 Wa battaan Isa hajja leehum be amsaal wa gaal : 2 «Mamlakat Allah hi misil malik waahid al-sawwa aazuuma fi iris wileedah. 3 Wa rassal abiidah achaan yinaadu al-naas al-maʼzuumiin fi l-aazuuma wa laakin al-maʼzuumiin abo ma yaju. 4 Wa l-malik rassal abiid aakhariin wa gaal leehum : ‹Guulu le l-naas al-azamtuhum : “Daahu, ana jahhazt al-akil khalaas. Tiiraani wa ajjaali al-adiiliin dabahtuhum wa kulla cheyy jaahiz. Taʼaalu le l-aazuuma.”›
5 «Wa laakin al-naas al-azamaahum abo ma yaju. Al-waahid macha fi l-zereʼ wa l-aakhar macha yisaawig. 6 Wa l-aakhariin karabo abiid al-malik wa ayyaroohum wa kataloohum. 7 Wa l-malik ziʼil marra waahid wa rassal askarah wa katalo al-kattaaliin dool wa tachcho hillithum.
8 «Wa gaal le abiidah : ‹Akil al-aazuuma haasil wa laakin al-naas al-azamtuhum ma waajib leehum. 9 Khalaas, amchu fi kulli mawgaf wa ayyi naadum al-ligiituuh naaduuh fi l-aazuuma !› 10 Wa l-abiid marago wa macho fi l-chawaariʼ wa lammo kulla l-naas al-ligoohum. Wa lammo al-fasliin maʼa l-adiiliin sawa wa beet al-iris anmala diifaan.
11 «Wa l-malik andassa fi lubb al-beet achaan yisallim al-diifaan wa chaaf naadum waahid ma laabis khalag hana l-iris. 12 Wa l-malik gaal : ‹Akhuuyi, kikkeef dakhalt wa ma libist al-khalag al-anteetah le l-diifaan ?› Wa l-naadum da ma radda leyah kalaam. 13 Wa l-malik amar abiidah wa gaal : ‹Arbutu rijileenah wa iideenah wa azguluuh fi l-dalaam al-barraani. Hinaak naas yabku wa yiʼaddu sunuunhum min al-azaab.›
14 «Achaan Allah yinaadi naas katiiriin wa laakin yaʼazil naas chiyya.»
Al-suʼaal fi chaan al-miiri
15 Wa l-Fariiziyiin macho achchaawaro achaan yukhuchchu Isa wa yarmuuh be kalaamah. 16 Wa rassalo le Isa waahidiin min talaamiizhum maʼa naas min hizib Hiruudus. Wa gaalo leyah : «Ya muʼallim, naʼarfu kadar kalaamak hagg wa tiʼallim al-naas fi derib Allah be kalaam sahiih wa inta ma khaayif min ayyi naadum wa ma takhaaf min wijih al-naas. 17 Khalaas, guul leena fikrak. Hasab al-Tawraat, waajib leena nikaffu al-miiri le sultaan al-Roomaaniyiin walla ma waajib ?»
18 Wa Isa irif niiyithum cheene wa gaal leehum : «Ya munaafikhiin. Maala tidooru tijarrubuuni ? 19 Wassufuuni al-sile al-tikaffu beyah al-miiri.» Wa antooh diinaar waahid. 20 Wa saʼalaahum wa gaal : «Al-suura wa l-usum al-gaaʼidiin foogah dool, hana yaatu ?» 21 Wa raddo leyah wa gaalo : «Hana sultaan al-Roomaaniyiin.» Wa gaal leehum : «Khalaas. Hana l-sultaan, antuuh le l-sultaan wa hana Allah, antuuh le Allah.» 22 Wa alʼajjabo marra waahid fi kalaamah wa faato khallooh.
Al-suʼaal al-bukhuss al-buʼaas
23 Wa fi l-yoom da, Sadduukhiyiin waahidiin jo le Isa. Wa l-Sadduukhiyiin, humman ma muʼminiin be l-buʼaas. Wa saʼalooh 24 wa gaalo : «Ya l-sayyid, fi l-Tawraat, Muusa gaal kan raajil maat wa ma indah iyaal, akhu al-raajil da waajib yaakhud al-mara wa yalda minha zurriiye le akhuuh al-marhuum. 25 Zeen. Awwal sabʼa akhwaan gaaʼidiin ambeenaatna. Wa l-kabiir minhum akhad mara wa baʼad wakit, maat wa ma indah minha zurriiye. Wa achaan da, waajib le akhuuh yaakhudha. 26 Wa l-akhu al-taani kula akhad al-mara wa maat. Wa baʼad da, al-akhu al-taalit wa kulluhum lahaddi l-saabiʼ akhadooha wa maato. 27 Wa baʼad kulla l-akhwaan maato, al-mara kula maatat. 28 Wa khalaas wakit al-maytiin yabʼaso, hi tabga marit yaatu min al-akhwaan al-sabʼa ? Achaan kulluhum akhadooha.»
29 Wa Isa radda leehum wa gaal : «Intu muwaddiriin achaan ma taʼarfu wa la Kitaab Allah wa la gudrat Allah. 30 Achaan wakit al-naas yabʼaso, al-rujaal ma yaakhudu awiin wa l-awiin ma yaakhudan rujaal wa yabgo misil malaaʼikat Allah fi l-samaawaat al-ambeenaathum akhiide ma fi. 31 Wa fi l-cheyy al-bukhuss al-buʼaas, hal nisiitu al-kalaam al-gareetuuh al-gaalah leeku Allah walla ? 32 Hu gaal : <Ana Allah Rabb juduudku Ibraahiim wa Ishaakh wa Yaakhuub.> Wa be da, hu Rabb al-hayyiin wa ma Rabb al-maytiin.»
33 Wa l-naas simʼo taʼliimah wa alʼajjabo bilheen.
Al-wasiiye al-akbar
34 Wa wakit al-Fariiziyiin simʼo kadar Isa sakkat al-Sadduukhiyiin, khalaas humman lammo achaan yasʼalooh. 35 Wa naadum waahid minhum aalim fi l-Tawraat wa dawwar yasʼalah achaan yijarribah. 36 Wa saʼalah wa gaal : «Ya l-sayyid, min kulla l-wasaaya al-fi l-Tawraat, weeni al-wasiiye al-akbar ?» 37 Wa Isa radda leyah wa gaal : «<Hibb Rabbak Allah be kulla galbak wa be kulla nafsak wa be kulla fikrak.> 38 Di hi al-wasiiye al-akbar wa ma fi wasiiye akbar minha. 39 Wa l-wasiiye al-taaniye tichaabihha wa di hi : <Hibb akhuuk misil tihibb nafsak.> 40 Wa l-wasaaya al-itneen dool, humman amm al-Tawraat wa kutub al-anbiya kulluhum.»
Al-Masiih Ibn Dawuud walla ?
41 Wa wakit al-Fariiziyiin gaaʼidiin maʼa Isa, hu saʼalaahum wa gaal : 42 «Chunu fikirku fi l-Masiih ? Al-Masiih yabga ibn yaatu ?» Wa raddo leyah wa gaalo : «Al-Masiih Ibn Dawuud.» 43 Wa saʼalaahum wa gaal : «Kan kalaamku sahiih, kikkeef Dawuud gaal al-Masiih hu siidah wakit gaaʼid yikallim be gudrat al-Ruuh al-Khudduus wa gaal : 44 ‹Allah hajja le siidi al-malik wa gaal : <Agood be nussi al-zeenaay lahaddi nukhutt udwaanak tihit rijileenak.>› 45 Kan Dawuud gaal al-Masiih siidah, kikkeef al-Masiih yabga wileedah ?»
46 Wa ma gidro yuruddu leyah kalaam. Wa min al-yoom da, naadum waahid ma saʼalah ayyi suʼaal.
