1 Ɓǝ ma zyii zah dǝɓ pǝ'nyah a wuu kpãh ma zahzyilli. Amma ɓǝ ma zyii zah dǝɓ ne kyaŋ sǝŋ a kǝǝ zahzyil dǝɓ ɓaŋ kpãhe. 2 Ne cok dǝɓ ma ne tǝtǝl mo tǝ faa ɓǝ ɓe, fatan pǝ̃ǝ gŋ gin lalle, amma za ma tǝgwĩi ah a faara zah tǝgwĩi. 3 Nahnǝn Dǝɓlii a kwan fan mai za mo tǝ joŋ kẽne kẽne daŋ, koo na tǝ joŋ fan masãhe, wala maɓe' ahe, a kwanne.
4 Ɓǝ ma faa ne kyaŋ 'nyahre, a joŋ dǝɓ laa pǝ'nyahre, amma ɓǝ ma faa ne kyaŋ korre, a ɓeɓ tǝ'yak dǝɓɓi. 5 Tǝgwĩi a syẽa ɓǝ faa pamme, amma dǝɓ ma ne tǝtǝl a laa lai ahe. 6 Lak a yea jol za matǝ njaŋ, amma gaɓ mo ge dai za maɓea ah ɓe, lak ka yea jol ɓǝǝr a. 7 Ɓǝ faa zah za ma ne fatanne, fatan ɓǝǝ pǝ̃ǝ gŋ gin lalle, amma mǝ za ma tǝgwĩi ka nai ya.
8 Ne cok za matǝ njaŋ ah mo tǝ juura pel ɓe, Dǝɓlii laa pǝ'nyahre, amma a syiŋ joŋ syiŋ mai za faɓe' moo joŋra wol ah syiŋ. 9 Dǝɓlii syiŋ ɓǝ fan joŋ za faɓe' ɓo syiŋ, amma a 'yah ɓǝ pa ma joŋ fan tǝ goŋga. 10 Mo joŋ faɓe' ɓe, mo ga lwaa kiita magaɓɓe. Mo zyii 'yah lai ya ɓe, mo ga wuu. 11 Koo cok mai za wul mo gŋ laŋ, fan ki ka gak cak Dǝɓlii ne kwan cok ga gŋ ya. Ɓǝ ah mo nai ɓe, dǝfuu gak muŋ ɓǝ foo ah pel Masǝŋ suu ɗǝne?
12 Dǝɓ ma yii suu ah ka 'yah lai ya, ka zyii fii za ma ne fatan ka mo gbahra jol ah ya ta. 13 Ne cok dǝɓ mo tǝ laa pǝ'nyah ɓe, a syesyakke, amma ne cok mo tǝ swaa ɓǝ ɓe, mo kwan zahpel ah a woo ma ne. 14 Dǝɓ ma ne tǝtǝl a 'yah fee fanne, amma za ma tǝgwĩi ah a laara ɓǝ bai fatan ɓǝǝ pǝ'nyahre.
15 Zah'nan daŋ moo cee tǝ dǝɓ ma ne ɓǝ gaɓɓe, ɓǝ gaɓ ah a gaɓ ko, amma zahzyil ma laa pǝ'nyah ah a laa pǝ'nyah gŋ kpǝkpǝ. 16 Pǝram yea pa syak ne ɗuu Dǝɓlii kal ma yea pa joŋ ne yea pǝ bone ɓe. 17 Pǝram ren nãa goo ne za 'yah ɓo, kal ma ren nãa nǝǝ ne za syiŋ ɓo ɓe.
18 Dǝɓ ma ne kpak ma ɓaŋ kpãh a kǝǝ bal ur kǝsyil zana, amma dǝɓ mai moo rõm ɓǝ a joŋ za kaa jam. 19 Mo pǝ vǝǝkoi ɓe, mo ga zyaŋ ne gaɓ cok daŋ, amma amo ye mo dǝɓ tǝ goŋga ɓe, mo ka ga lwaa gaɓ ya.
20 We ma ne tǝtǝl a joŋ pam laa pǝ'nyahre, amma we ma tǝgwĩi ah a syẽa mamme. 21 Za ma tǝgwĩi ah a laara ɓǝ fan joŋ ɓǝǝ pǝ'nyahre, amma dǝɓ ma ne tǝtǝl a joŋ fan matǝ goŋga ahe. 22 Mo fee yella camcam tǝgbana moo gakke, mo ga yea ne pejii, mo bai ah ɓe, mo ga leere. 23 Dǝɓ mo lwaa faa ɓǝ masãh ne cok ah sǝ ɓe, a pǝ'nyah no cam. 24 Dǝɓ ma ne tǝtǝl a syee fahlii cee, ka syee tǝ fahlii wul a. 25 Dǝɓlii ga ɓeɓ yaŋ za ma yiira suu ɓǝǝra, amma a ga byak fan yaŋ mawin wulli. 26 Dǝɓlii syiŋ ɓǝ foo za faɓe' ɓo syiŋ, amma a laa pǝ'nyah ne ɓǝ faa za masãhe.
27 Dǝɓ ma cwaa fan ɗǝǝ maɓe' ah a kyeɓ bone lwaa yaŋ ah ne ko, amma dǝɓ ma bai 'yah fan ɗǝǝ maɓe' ah a ga nǝn wo sǝrri. 28 Za matǝ goŋga ah a foora ɓǝ ɗǝ ko a zyiira faa ba, amma za faɓe' a zyiira ɓǝ gwari, so ɓǝ ah a gin ne ɓǝ gaɓɓe.
29 Ne cok za matǝ njaŋ ah mo tǝ juura pel ɓe, Dǝɓlii a laani, amma ka laa mǝ za faɓe' ya. 30 Ne cok dǝɓ mo kwo dǝɓ ki tǝ syesyak ɓe, a joŋ dǝɓ laa pǝ'nyahre. Dǝɓ mo laa ɓǝ ma'nyah zah dǝɓ ki ɓe, a joŋ dǝɓ laa pǝ'nyah ta. 31 Dǝɓ moo ɓaŋ syiŋ lai mai mo tǝ laira ko ne ɓe, ka ako ye dǝɓ ma ne fatanne. 32 Mo zyii ka fee fan a ɓe, ka mo tǝ joŋ suu ɓo, amma moo laa lai no ɓe, mo ga ciŋ pa fatan malii. 33 Ɗul Dǝɓlii a cuu fan nyi dǝɓɓi. Dǝɓ wonsuu ah kǝpel ɗǝ ko fahfal ah a lwaa yǝk ba.
1 Al-kalaam al-baarid yihaddi al-zaʼal
wa laakin al-kalaam al-haarr yigawwimah.
2 Lisaan al-hakiim yijammil al-ilim
wa min khachum al-matmuus yisiil al-nifaakh.
3 Ayyi bakaan, een Allah tiraakhibah
wa l-zeen wa l-fasil kula tichiifah.
4 Al-kalaam al-tayyib misil chadarat al-haya
wa l-kalaam al-murr yajrah al-galib.
5 Al-munaafikh ma yasmaʼ wasiiyat abuuh
laakin al-aagil yakhbal wakit yuluumuuh.
6 Beet al-saalih indah aktar khuna
wa ribih al-aasi yijiib muchkila.
7 Khachum al-hakiim yazraʼ al-maʼrafa
wa galib al-matmuus ma yisawwi misil da.
8 Dahiiyat al-aasiyiin,
Allah yiharrimha
wa salaat al-adiiliin,
Allah yakhbalha.
9 Derib al-aasiyiin,
Allah harramah
wa l-yiriid al-adaala,
Allah yihibbah.
10 Al-ikhaab al-chadiid le l-yatlig al-derib
wa l-yakrah al-luwaama yumuut.
11 Al-moot wa l-halaak
kula makchuufiin le Allah.
Allah ma yakchif galib Bani Adam
be ziyaada walla ?
12 Al-mustakbir ma yakhbal al-luwaama
wa la yuzuur al-induhum hikma.
13 Farhit al-galib tinawwir al-wijih
wa taʼab al-galib yitaʼʼib al-nafis.
14 Al-galib al-faahim yifattich al-ilim
wa l-matmuus yidiss fi khachmah illa l-nifaakh.
15 Kulla yoom al-naadum al-haznaan taʼbaan
wa laakin al-galib al-farhaan yiʼayyid daayman.
16 Akheer fagraan khaayif min Allah
min khani aayich be l-machaakil.
17 Akheer taakulu fagguus be mahabba
min taakulu laham samiin be karaahiiye.
18 Al-zaʼʼaal yigawwim al-huraaj
wa laakin al-sabuur yihaddi al-muchkila.
19 Derib al-kaslaan muhawwag be chook
wa laakin tariig al-adiiliin daayman maftuuh.
20 Al-wileed al-hakiim yifarrih abuuh
wa laakin al-matmuus yahgir ammah.
21 Galiil al-fihim yafrah be tamaastah
wa laakin al-faahim yiʼaddil derbah.
22 Gillit al-muchaawara tifachchil al-hadaf
wa laakin be katarat al-wasaaya, yanjah.
23 Al-radd al-halu yifarrih al-insaan
wa l-kalaam al-yaji fi waktah kula halu.
24 Tariig al-haya le l-aagil yiwaddiih foog
wa be misil da, yanja ma yanzil fi l-haawiye.
25 Allah yakhrib beet al-mustakbir
wa yahmi ard al-armala ma tiwaddir.
26 Al-afkaar al-fasliin, Allah harramaahum
wa laakin al-kalaam al-baarid halaal.
27 Al-yajri wara l-maal al-haraam
yibarjil beetah
laakin al-yakrah al-rachwa
yutuul umrah.
28 Al-saalih yifakkir adiil hatta yikallim
wa laakin al-fasaala tisiil min khachum al-aasi.
29 Allah le l-aasi yibaʼʼidah
wa le l-saalih yasmaʼ duʼaayah.
30 Al-wijih al-daawi yifarrih al-galib
wa l-khabar al-halu yinachchit al-jisim.
31 Al-yasmaʼ duruus al-haya
yiʼiich maʼa l-hakiimiin.
32 Al-aba al-wasiiye,
aba nafsah.
Wa laakin al-simiʼ al-luwaama,
yalga agul.
33 Al-khoof min Allah yiziid hikmatak.
Kan tidoor al-charaf, maskin nafsak.