1 Mo tǝ 'yah ka nǝǝ fan kǝsyil tǝɗii masãh ah ne joŋ ɓe, mo nǝǝ tǝɗii sãhe. 2 Pa joŋ ne pa syak ara zahki, mor Dǝɓlii ye joŋ ra gwa daŋ. 3 Dǝɓ ma ne tǝtǝl mo kwo gaɓ mo tǝ gin pel ah ɓe, a ɗuu muŋni, amma dǝɓ ma bai tǝtǝl a syee ga haihai, ŋhaa a ga dan gaɓ ahe.

4 Mo ɗuu Dǝɓlii, mo wonsuu ɓo, mo ga lwaa fanne, yǝkki, mo ga nǝn wo sǝrri. 5 Mo tǝ 'yah cee suu ɓo ɓe, mo byak suu ɓo kah mǝmmǝǝ mai moo gbah za faɓe' tǝ fahlii. 6 Mo cuu fahlii mai we moo ga ɓaŋ nyi ko, koo mo ge tamko ɓe laŋ, ka ga soɓ ɓoo ya. 7 Za syak ara ye byak za joŋne, mo ɓaŋ val jol dǝɓ ɓe, ka mo ye byak dǝɓ ahe. 8 Dǝɓ mo ruu nah ɓǝɓe' ɓe, tǝbyaŋ ah ye ɓǝ gaɓɓe, a ga lwaa kiita pǝ'man tǝ ɓǝ ah a muŋ.
9 Mo nyi fanne, mo woŋ farel ɓo ne pa syakke, Masǝŋ ga ẽe mo mor ahe. 10 Mo nĩi pa lah suu yaŋ ɓo ge lalle. Mo joŋ nai ɓe, bal ka ga yea ya, tǝnyee ne ɓǝ ren swãa laŋ ka ga yea ya ta.
11 Mo gak gbǝ bai ne goŋ mor mo tǝ ɓǝ faa zah 'nyah ɓo, amma Dǝɓlii a 'yah dǝɓ tǝ goŋga. 12 Nahnǝn Dǝɓlii a byak fatan dǝɓ matǝ goŋga, amma a ga ɓeɓ ɓǝ faa dǝɓ matǝ vǝrvǝrri. 13 Vǝǝkoi a dan kaa yaŋ, a faa zye pǝ̃ǝ ge lal ɓe, ɓol ga gbǝ zye tǝ fahlii tǝgǝǝ yaŋ. 14 Ɓǝ faa zah ma tǝkoi a tǝgbana lak maɗǝk ahe, za mai Dǝɓlii mo ɓoo zahyee ɓo nyi ra daŋ a leara ga gŋ. 15 Tǝgwĩi tǝkine ɓǝ maɓe' ah a pǝ zahzyil wee nyee daŋ, amma mo loɓ ko pǝsãh ɓe, a ga pǝ̃ǝ wol ah ga lalle. 16 Mo kal nyi fan nyi pa joŋne, wala pa ma cuu bone nyi pa syakke, ka amo ne suu ɓo sǝ mo ga yea pǝsyakke.
Ɓǝ matǝ jemma sai mai za fatan mo faa ɓo
17 Mo syii sokki, me ga cuu fan mai za fatan mo faara ɓǝ ah ɓo nyi mo, ka mo fee ɓǝ faa ɓǝǝra. 18 Mo tǝ foo ɓǝ ah mo so tǝ jin kee ɓe, mo ga laa pǝ'nyahre. 19 Me 'yah mo soɓ suu ɓo wo Dǝɓlii, mor ah me tǝ ga faa ɓǝ ah nyi mo zǝzǝ̃ǝko. 20 Ame ŋwǝǝ ɓǝ ɓo mor ɓo camcam jemma sai, fatan tǝkine yella masãh ah ra daŋ a gŋ. 21 Me ga cuu fan masãh ah ra ne matǝ goŋga ah nyi mo, ka mo so ɓaŋ ɓǝ ah ge kee ɓǝ ah nyi dǝɓ mai mo pee mo ge.
-1-
22 Mo nyiŋ fan jol pa syak ne swah mor pa syak yo ka, mo ɓeɓ ɓǝ kiita dǝɓ matǝtǝ̃ǝ ah pǝ cok kiita ka. 23 Mor Dǝɓlii ga zyii ɓǝ ga mor ɓǝǝra. A ga joŋ ɓe' wo za mai mo joŋ ra pǝɓe' ta.
-2-
24 Mo joŋ bai ne dǝɓ ma ɓaŋ kpãh lii ka, 25 mor ka mo cii ne fan joŋ ah ka mo so jin joŋ fan na ko ka.
-3-
26 Mo nyiŋ ɓǝ val dǝɓ ki kan ge tǝtǝl ɓo ka. 27 Mor mo ka ne fan ka soo ɓǝ ah ne ya ɓe, a ga woora faswul ɓo kal ne ko.
-4-
28 Mo tǝɓ zahsyee mai pa ɓo lii ra mo kan ka.
-5-
29 Mo kwo dǝɓ mai mo tǝ yeɓ ɓo pǝsãh mo pǝ yeɓ ah ɓe, ka mo tǝ, a ga lwaa cok pel za goŋe, ka ga yea kǝsyil za makol ah ya.
1 Al-usum al-taaliʼ akheer min al-khuna al-katiir
wa ihtiraam al-aakhariin akheer min al-fudda wa l-dahab.
2 Al-khani wa l-fagri, humman sawa sawa
achaan Allah bas khalagaahum.
3 Al-aagil yichiif al-charr wa yibaariih
wa laakin al-jaahil yagaʼ foogah wa yiʼaaziih.
4 Al-yimaskin nafsah
wa yakhaaf min Allah
yalga al-khuna wa l-charaf
wa yiziid umrah.
5 Fi derib al-galbah azrag,
fiyah chook wa charak
wa laakin al-yahfad nafsah
yibaʼʼid minhum.
6 Addib al-sakhiir wakit hu sakhayyar
wa kan bigi chaayib kula, ma yikhalli adabah.
7 Al-khani yahkim fi l-masaakiin
wa l-yichiil al-deen yabga abid le l-yidayyinah.
8 Al-yazraʼ al-zulum yantij al-fasaala
wa asaat mulkah al-yiʼazzib beeha tiddammar.
9 Al-ijwaadi yalga baraka
achaan yiʼakkil al-miskiin.
10 Atrud al-chammaati wa l-huraaj yagiif
wa l-khilaaf wa l-muʼyaar kula yikammulu.
11 Al-galbah taahir
wa yihajji be l-kheer,
al-malik yabga rafiigah.
12 Allah yahfad al-maʼrafa
laakin yibarjil kalaam al-khaddaariin.
13 Al-kaslaan buguul ke :
«Fiyah duud barra.
Kan maragt fi l-chaariʼ,
yicharrit batni !»
14 Lisaan al-zaaniye,
hawiire masduuda be gechch.
Al-Allah khidib aleyah
yagaʼ foogha kuchch.
15 Gillit al-fihim marbuuta be galb al-iyaal
laakin soot al-adab yibaʼʼidha minhum.
16 Al-yazlum al-fagraan le yakhna
aw yanti hadaaya le l-khani,
al-naadum da yifaggir nafsah.
Amsaal talaatiin hana l-hikma
17 Fukk adaanak
wa asmaʼ kalaam al-hakiimiin
wa khutt galbak le l-maʼrafa al-indi.
18 Akheer kan tahfadhum fi galbak
wa khachmak daayman jaahiz yikallim beehum.
19 Wa l-yoom, niʼallimhum leek inta kula
achaan titwakkal ale Allah.
20 Daahu ana katabt leek
talaatiin masal hana wasaaya wa maʼrafa
21 achaan niʼarrifak al-sahiih hana l-kalaam al-hagg
wa tigabbil le l-rassalak be l-kalaam al-hagg.
22 Ma tazlum al-miskiin achaan hu daʼiif
wa ma tisidd leyah baab al-chariiʼa
23 achaan Allah zaatah
yabga leyah muhaami
wa yiʼaakhib al-zaalim
lahaddi yichiil ruuhah.
24 Ma tiraafig al-daayman zaʼlaan
wa ma tamchi maʼa l-khadbaan
25 achaan ma tisawwi haalak misil haalah
wa tarmi nafsak fi charak misil charakah.
26 Ma tabga min al-naas al-yuduggu suduurhum
wa yadmano al-madyuun.
27 Achaan kan ma indak al-tikaffi beyah,
yichiilu hatta sariirak al-tunuum foogah.
28 Ma tihawwil alaamaat al-huduud
al-zamaan abbahaatak khattoohum.
29 Chiif al-naadum
al-yaʼarif khidimtah marra waahid.
Hu yakhdim le l-muluuk
wa ma le l-naas al-aadiyiin.