-6-
1 Ne cok mo kaa ɓo tǝ ren farel ne dǝɓ mayǝk ah ɓe, ka mo foo zye kaa ɓo ne zu sye mai ne ɗǝ. 2 Koo amo ye pa ren farel lii laŋ, ka mo soɓ zah ah kanne. 3 Mo yea ne 'yah farel masãh ah mo kan ɓo pel ɓo gǝrgǝr ka, mor a ga zyak mo.
-7-
4 Mo gaɓ suu ɓo ne ɓǝ foo kyeɓ joŋ ka. 5 Ne cok mo kan nahnǝn ɓo tǝ lak sǝ ɓe, a ga zol kalle, mor a ne yee a ga zoo kal ne tǝgbana dǝɗuŋ.
-8-
6 Mo ge re farel ne dǝɓ ma ɓǝr ɓe' ka, mo cwaa farel ma'nyah ah ra mo zyeɓko rǝk ɓo ka. 7 Mor a ga faa nyi mo: Mo gyo, mo ge re farelle, mo zwǝ fanne, amma ka ɓǝ ma zahzyil ah mo ne ka ɓo a cam. 8 Mo ga zwǝǝ fan mai mo re ɓo ga lalle, ɓǝ faa 'nyah ɓo mo faa ɓo ne ki daŋ a ga ciŋ fan kolle.
-9-
9 Mo faa ɓǝ matǝ goŋga ah kah tǝgwĩi ka, mor ka ga laa pǝ'nyah ne ya.
-10-
10 Mo tǝɓ zahsyee matãa mo kan ɓo ka, wala mo bǝǝ 'wah jol wee syel ka. 11 Mor Dǝɓ ma faa ɓǝ tǝ ɓǝǝ a pǝswahe, a ga cam tǝ ɓǝǝra.
-11-
12 Mo syii sok mor fan mai pa cuu fan ɓo mo tǝ cuu nyi mo, mo fee fan mai moo gak fee daŋ.
-12-
13 Mo ɓaŋ jol ka loɓ we ɓo ɓe, mo pii soo ne ka, mor mo loɓ ko ɓe laŋ, ka wǝ ya. 14 Mo loɓ ko ne bǝrǝǝ ɓe, ka mo ǝ̃ǝ ko ɓo gin zah wulli.
-13-
15 We ɓe, mo lwaa fatan kaa ne ɓe, me ga laa pǝ'nyahre. 16 Ne cok me laa mo tǝ faa ɓǝ ma ne fahlii ah ɓe, zahzyil ɓe ga laa pǝ'nyahre.
-14-
17 Mo cwaa kal za faɓe' ka, amma zah'nan Masǝŋ daŋ, mo kyeɓ ka yea ne ɗul Dǝɓlii. 18 Mo tǝ joŋ nai ɓe, ka mo tǝ ɓǝ fan byak ma pel mo tǝ byak ɓe.
-15-
19 Mo syii sok laa we ɓe, mo yea ne fatanne, mo foo ɓǝ fahlii kal ɓo mo kaa ɓo. 20 Mo tai ki ne za ma zwan yim lii wala za ren farel lii ka. 21 Mor zwan yim lii ne farel lii a joŋ dǝɓ yea pǝsyakke. Fan daŋ moo joŋ mor ren ga ɓǝr sǝǝsǝǝ moo so nanǝm pǝlli ɓe, mo ga ɓoo tãa fanne.
-16-
22 Mo laa zah pa byaŋ ɓo, mo mor ah ye ka ɓe mo ka yea ya. Ne cok ma ɓo mo tam ɓe, mo syẽa ko ka. 23 Fan ma nen lee ahe, ako ye goŋga, fatanne, lai, tǝkine yella, mo ne fan marai ɓe, a pǝyǝkki, mo woo lea fan ne ka. 24 Pah dǝɓ matǝ njaŋ a ga laa pǝ'nyahre, we mai mo ne tǝtǝlli, suu gak 'nyah dǝɓ tǝ ɓǝ ahe. 25 Mo soɓ pa ɓo ne ma ɓo yiira suu ne ɓǝ ɓo, mo joŋ fan joŋ mai moo 'nyah suu ma ɓo.
-17-
26 We ɓe mo ẽe kal ɓe, ka mo joŋ fan tǝgbana me. 27 Mor ŋwǝǝ matǝkoi ne ŋwǝǝ ma joŋ ɓǝǝ ara tǝgbana mǝmmǝǝ, 28 a kaara byak dǝɓ tǝgbana nyinni, a kǝǝra za pǝlli lea pǝ faɓe'.
-18-
29 Za kẽe yee yea ma ne bone tǝkine ɓǝ swaa sye ne? Za kẽe yee yea ma ne bal tǝkine tǝnyee ne? Nahnǝn za kẽe yee syiŋ makeekee tǝkine nwãh wo suu ne? 30 Ara ye za mai moo zokra ma ne zwah yim tǝkine kyeɓ ka laa yim mafuu ahe. 31 Koo yim moo kwan pǝsãh pǝsyẽ ɗemɗem moo ɗuu kiŋ kah ŋhǝǝ taŋtaŋ moo zwǝǝ mbyõmbyõ ko laŋ, mo soɓ kǝǝ mo ka. 32 Mo joŋ nai ya ɓe, tǝ'nan ah a ga yea ɓǝr ɓo tǝgbana nãaguu soo. 33 Nahnǝn ɓo ga kwo cok mgbǝ̃ǝrĩi, mo ka gak foo ɓǝ wala faa ɓǝ pǝsãh ya. 34 Mo ga laa tǝgbana mo swǝ ɓo mor paŋ mabii, tǝgbana dǝɓ mai mo nǝnǝm ɓo pǝ cok ǝǝ dahe. 35 Mo ga faa: Loɓra me, me laa syen ah ya, ira me ne kǝndaŋne, me laa laŋ ya, me ga kpiŋ nekẽne? Me ga kyeɓ yim ka zwan cee suu ne faɗa.
1 Kan gaʼadt taakul maʼa l-haakim,
fakkir tamaam fi l-giddaamak.
2 Kan batnak wasiiʼe
akheer tamnaʼ nafsak.
3 Ma tagram le aklah al-halu,
taʼamah yukhuchchak.
4 Ma tiʼayyi nafsak fi chaan al-maal.
Aʼarif mata tinjamm.
5 Ma tukhutt aglak fi l-maal,
hu ma daayim.
Hu yisawwi janaahe misil al-sagur,
yitiir wa yamchi yikhalliik.
6 Ma taakul eech al-rakhbaan
wa ma tagram le aklah al-halu.
7 Achaan hu indah fikir aakhar fi galbah.
Hu yuguul leek : «Aakul wa achrab !»
Wa laakin ma min galbah.
8 Wa khalaas, inta tigaddif al-lugma al-akaltaha
wa l-chukur al-chakartah leyah kula yufuut fi l-riih.
9 Ma tiwassi al-matmuus
achaan hu ma yichiif faaydit kalaamak.
10 Ma tihawwil alaamaat al-huduud al-zamaan
achaan tichiil min zereʼ al-ataama.
11 Al-yahmiihum gaadir
wa hu yidaafiʼ leehum diddak.
12 Wajjih nafsak le taʼliim al-adab
wa khutt adaanak le kalaam al-maʼrafa.
13 Ma tikhalli addibiin al-wileed.
Kan tafurchah be l-soot, ma yumuut.
14 Kan farachtah be l-soot,
najjeetah min al-moot.
15 Ya wileedi, kan galbak anmala be l-hikma
galbi ana kula yinmali be l-farah.
16 Ana ninbasit ziyaada
kan lisaanak yuguul al-hagg.
17 Ma tahsid al-muznibiin
wa laakin akhaaf min Allah kulla yoom.
18 Wa be da, talga mustakhbal sameh
wa achamak abadan ma yingatiʼ.
19 Asmaʼ, ya wileedi, abga hakiim
wa khutt fikrak fi l-derib al-adiil.
20 Ma tagood maʼa charraabiin al-mariise
wa la tamchi maʼa akkaaliin al-laham
21 achaan al-sakkaara wa l-akkaaliin
yawrusu al-taʼab
wa min chiddit al-ajaz
yalbaso illa l-janaago.
22 Asmaʼ kalaam abuuk al-wildaak
wa ma takrah ammak kan bigat ajuuz kula.
23 Fattich al-sahiih wa l-hikma wa l-adab wa l-fihim.
Wakit talgaahum, akrubhum gawi.
24 Al-indah wileed saalih yafrah ziyaada
wa l-yalda wileed hakiim yinbasit minnah.
25 Khalli abuuk wa ammak yafraho beek
wa ammak al-wildatak tinattit min al-farah.
26 Ya wileedi, antiini galbak
wa khutt uyuunak fi derbi.
27 Mart al-raajil misil biir dayge
al-marigiin minha saʼab.
Aywa, al-zaaniye misil hawiire
al-ma indaha hadd.
28 Achaan hi misil rabbaat al-duruub al-kaaris,
tiziid adad al-rujaal al-bukhuunu awiinhum.
Al-mariise ma indaha riise
29 Le yaatu al-taʼab wa l-fagur ?
Wa le yaatu al-huraaj wa l-chakwa ?
Wa le yaatu al-juruuh bala sabab ?
Wa le yaatu hamaar al-uyuun ?
30 Wa da kulla ke le l-yitawwil fi l-sakar
wa le l-yijarrib ayyi mariise.
31 Khalli hamaar al-mariise ma yaʼajibak
wa la tichiilha wakit tiraari fi l-kaas.
Tuʼmitha haluuwe fi lisaanak
32 laakin fi l-akhiir,
hi misil addiin al-daabi
wa misil samm amchideegaat.
33 Uyuunak yichiifu itneen itneen
wa lisaanak yuguul kalaam ma indah maʼana.
34 Tabga misil naadum raagid
fi safiina al-tinhazza
aw misil naadum raakib fi markaba
al-chaayilha al-challaal.
35 Wa tuguul : «Farachooni
wa l-farich ma wajaʼaani
wa daggooni
wa ana ma hasseetah.»
Wa tuguul battaan : «Mata nugumm
wa nifattich nachrab ?»
