Salomo faa ɓǝ nyi zana
(1 ZaG 8:12-21)1 Salomo juupel faa:
Dǝɓlii, amo 'yah ka kaa pǝzyil swãh bam ne pǝ cok mafuu ahe. 2 Zǝzǝ̃ǝko me vuu yaŋ mayǝk ah ɓo nyi mo, ka mo kaa gŋ ga lii ga lii.
3 Ka za Israel daŋ uura ɓo gŋ. Goŋ so jin nahnǝn ge wo ɓǝǝra, so fii Masǝŋ ka mo ẽe ra, 4 faa: Osoko, Dǝɓlii Masǝŋ Israel, mor joŋ ɓǝ mai mo faako nyi pa ɓe David baa ge cok ahe. 5 Faa nyi ko: Daga ne cok mai me pǝ̃ǝ ne za ɓe daga sǝr Egiɓ ŋhaa ge dai tǝ'nahko, me nǝǝ yaŋ ki pǝ sǝr Israel koo vaŋno ka mo vuura yaŋ ɓe gŋ ka juupel wo ɓe ɓǝr ah ya, me nǝǝ koo dǝɓ ki vaŋno laŋ ka mo kalko pel za ɓe Israel ya ta. 6 Amma zǝzǝ̃ǝko, me nǝǝ yaŋ Jerusalem ɓo na cok mai ka za mo juura pel wo ɓe gŋ, so ame nǝǝ mo David laŋ ka mo kaa goŋ tǝ za ɓe.
7 Salomo so syee ge pel ne ɓǝ faa: Pa ɓe David foo kǝnah ka vuu yaŋ ka juupel wo Dǝɓlii Masǝŋ Israel gŋ. 8 Amma Dǝɓlii faa nyi ko: Amo 'yah ka vuu yaŋ mor ɓe, mo joŋ ɓo pǝsãhe, 9 amma mo ka vuu yaŋ mor ɓe ya, sai we ka syak ɓo mai moo ga byaŋ ye ga vuu yaŋ ɓe.
10 Zǝzǝ̃ǝko, Dǝɓlii joŋ ɓǝ faa ah mo faa ɓo baa ge cok ah ɓe. Ame kaa goŋ ɓo pǝ cok pa ɓe tǝtǝl za Israel, so ame vuu yaŋ ɓo mor ka juupel wo Dǝɓlii Masǝŋ Israel gŋ. 11 Ame kan sunduku gbanzah mai tǝsal ma'ah mai Dǝɓlii mo gbǝ zah ɓo ne za Israel mo ɓǝr ah daŋ ɓo pǝ yaŋ Masǝŋ.
Juupel Salomo
(1 ZaG 8:22-53)12 So Salomo ur ge uu pel cok joŋ syiŋ Dǝɓlii pel za pãa daŋ, wai jol ah ge sǝŋ gwa daŋ ne juupelle. 13 (Mor Salomo zyeɓ cok ul ɓo no ne vãm syẽ, ɓaŋ ge kan kǝsyil pedǝǝre, wah ah meetǝr gwa ne raita, 'ah ah meetǝr gwa ne raita ta, giŋ ah ma ga sǝŋ a meetǝr vaŋno ne raita.) Salomo yee ge tǝ cok ul mai mo zyeɓ ɓo, kea ge sǝŋ tǝl ah ne zahciŋɓal ne nahnǝn za Israel daŋ, so wai jol ge sǝŋ. 14 Juupel faa: Dǝɓlii Masǝŋ Israel, pǝ coksǝŋ tǝkine wo sǝr daŋ masǝŋ ma na mo kǝka. Ne cok za ɓo mo tǝ syeera mor ɓo ne zahzyil vaŋno ɓe, amo gban zah ne ra, mo cuu 'yah ɓo nyi ra. 15 Amo gbǝ ɓǝ faa ɓo mai mo faa nyi pa ɓe David, tǝ'nah ɓǝ ah daŋ joŋ baa ge cok ah ɓe. 16 Zǝzǝ̃ǝko Dǝɓlii Masǝŋ Israel, mo so joŋ ɓǝ mai mo faa ɓǝ ah ɓo nyi pa ɓe David baa ge cok ah faɗa, mor mo faa nyi ko: Morsǝ̃ǝ ɓo mo syeera mor ɓǝ lai ɓe ne goŋga tǝgbana mo syee ɓe, cẽecẽe dǝɓ vaŋno kǝsyil ɓǝǝ a ga kaa goŋ Israel. 17 Mor ahe, Dǝɓlii Masǝŋ Israel, mo soɓ ɓǝ faa ɓo mai mo faa ɓo nyi dǝɓ yeɓ ɓo David joŋ ge cok ah na mo faa.
18 Amma Masǝŋ ga kaa kǝsyil dǝfuu wo sǝr nyee 'manna ne? Koo coksǝŋ ne lii ah daŋ laŋ kii mo ya, soko ne yaŋ Masǝŋ mai me vuu ɓo ne? 19 Dǝɓlii Masǝŋ ɓe, ame ye dǝɓ yeɓ ɓo. Oseni, mo laa juupel ɓe, mo joŋ fan mai me tǝ fii mo mor ahe. 20 Mo gbǝr nahnǝn ẽe yaŋ mai com ne suŋ daŋ. Mor mo faa a ga juura pel wo ɓo gŋ, mo laa juupel ɓe me tǝ juu wo ɓo pǝ cok maiko. 21 Ne cok ame ne za ɓo Israel daŋ, ru ge tǝ juupel wo ɓo pǝ cok mai ɓe, mo laa juupel ɓuuru. Mo laa juupel ɓuu ge pǝ cok kal ɓo sǝŋ, ka mo rwah faɓe' ɓuu ge lalle.
22 Ne cok dǝɓ ki mo joŋ faɓe' wo dǝɓ ki ɓe, mo so faara nyi ko mo haako zahe, so mo ge tǝ haa zah pel cok joŋ syiŋ pǝ yaŋ mai ka cuu zye bai faɓe' ɓe, 23 oseni Dǝɓlii mo laa ge coksǝŋ, mo ŋgoŋ kiita tǝ za yeɓ ɓo, mo soo pa ma joŋ ɓǝɓe' tǝgbana yeɓ ah mo joŋko ɓo, mo wǝǝ dǝɓ ma bai faɓe'.
24 Ne cok za ɓo Israel mo ɗuura pel za syiŋ ɓǝǝ mor joŋra faɓe' ɓo wo ɓo ɓe, mo so jinra ge wo ɓo pǝ yaŋ mai mo juura pel wo ɓo gŋ fii rõm ɓe, 25 mo laa ge coksǝŋ. Mo rwah faɓe' za ɓo ge lalle, mo so zaŋ ra jin ge pǝ sǝr mai mo nyi ɓo nyi ra ne pa ɓǝǝ lii ra.
26 Ne cok mo cak bam mo tǝ ge sǝŋ ya mor joŋra faɓe' ɓo wo ɓo ɓe, mo so ge toora bii pǝ yaŋ mai mo juura pel wo ɓo ɓe, 27 oseni Dǝɓlii, mo laa juupel ɓǝǝ ge coksǝŋ, mo rwah faɓe' za yeɓ ɓo za Israel ge lalle, ka mo so cuu fahlii masãh ah mai ka mo syeera gŋ nyi ra. Mo so soɓ bam tǝ ge tǝ sǝr mai mo nyi ɓo nyi za ɓo ka mo rera. 28 So koo koŋ ye mo ge wǝ wo sǝrri, wala mo syem maɓe' ah ye mo ge ɓo, koo fakpãhpǝǝ mo yakke, wala tǝcwãa ne tǝzyee ye mo ge, koo za syiŋ ɓǝǝ ye mo ge ryaŋ zah ɓǝǝra, wala mo bone yo, koo syem ye mo ge ɓo kǝsyil ɓǝǝra, 29 ka mo laa juupel ɓǝǝra. Koo mo zu ye ne kǝsyil za ɓo Israel, zahzyil mo nǝǝ ko, mo ɓaŋ jol cuu ge wo yaŋ mai ne juupel ɓe, 30 mo laa juupel ahe, mo laa ge pǝ cok kal ɓo coksǝŋ, mo rõm ko. Mor amo syak ɓo mo ye tǝ ɓǝ foo zahzyil dǝfuu ɓo. Mo joŋ wo dǝɓ daŋ tǝgbana fan joŋ ahe, 31 mor ka za ɓo mo ɗuura gal ɓo, mo laara zah ɓo pǝ zah'nan cee ɓǝǝ daŋ mo kaara ɓo pǝ sǝr mai mo nyi ɓo nyi pa ɓuu lii ra.
32 Ne cok dǝɓ gwǝǝ mai mo kaa ɓo pǝ sǝr maɗǝk ah mo laa ɓǝ yǝk ɓo ne swah ɓo, tǝkine ɓǝ yeɓ ɓo moo joŋ ɓe, so mo ur ge ka juupel wo ɓo pǝ yaŋ mai ɓe, 33 mo laa juupel ahe. Mo laa ge coksǝŋ pǝ cok kal ɓo mo kaa ɓo, mo joŋ fan mai daŋ mo fiiko mo ɓo mor ahe, mor ka za sǝr daŋ mo tǝra mo, ka mo ɗuura mo tǝgbana za ɓo Israel ta. Ka mo tǝra yaŋ mai me vuu ɓo, cok juupel wo ɓo yo.
34 So ne cok mo faa nyi za ɓo mo pǝ̃ǝra ka ga ruu sal ne za syiŋ ɓǝǝ ɓe, mo so juura pel pǝ cok mai ara mo gŋ, mo rǝkra nahnǝn ge wo yaŋ mai mo nǝǝ ɓo, tǝkine yaŋ mai me vuu ɓo mor tǝɗii ɓo ɓe, 35 mo laa juupel ɓǝǝra. Mo laa ge coksǝŋ, mo soɓ ra kaa kacella.
36 Ne cok za ɓo mo joŋra faɓe' wo ɓo ɓe - mor dǝfuu ma bai joŋ faɓe' kǝka - mo so ɓaŋ kpãh tǝ ɓǝǝ mo soɓ ra ge mor jol za syiŋ ɓǝǝ mo gbahra ra kal ge pǝ sǝr ki ne ɓe, koo sǝr ah mo pǝɗǝkki wala mo gwari, 37 mo toora bii pǝ sǝr mai ara mo gŋ, mo juura pel wo ɓo mo keera faɓe' ɓǝǝ ne ɓǝɓe' ɓǝǝ mo joŋra nyi mo ɓe, mo laa juupel ɓǝǝra Dǝɓlii. 38 Mo foora ɓǝ pǝ zahzyil ɓǝǝ pǝ sǝr mai mo gera ɓo gŋ, mo toora bii ne goŋga, mo juura pel wo ɓo mo jinra nahnǝn rǝk ge pǝ sǝr mai mo nyi ɓo nyi pa ɓuu lii ra, ne yaŋ mai mo nǝǝ ɓo tǝkine yaŋ mai me vuu ɓo mor tǝɗii ɓo ɓe, 39 ka mo laa juupel ɓǝǝra. Mo laa ge pǝ cok kal ɓo coksǝŋ, mo kwo syak tǝ ɓǝǝra, mo rwah faɓe' za ɓo daŋ ge lalle.
40 Zǝzǝ̃ǝko Masǝŋ ɓe, mo gbǝr nahnǝn ɓo ne sok ɓo daŋ ka mo laa juupel mai za moo juura wo ɓo pǝ cok maino. 41 Dǝɓlii Masǝŋ, zǝzǝ̃ǝko mo ur ne sunduku gbanzah ɓo ma cuu swah ɓo, mo ge dan pǝ yaŋ ɓo mo kaa gŋ lii. Mo ẽe za joŋzahsyiŋ ɓo ra pǝ yeɓ mai daŋ moo joŋra, mor ka za ɓo daŋ mo laara pǝ'nyah mor ɓǝ sãh mai moo joŋ wo ɓǝǝra. 42 Dǝɓlii Masǝŋ, mo ɓoo goŋ mai mo ye mo nǝǝ ɓo pel ɓo ge lal ka. Mo foo ɓǝ 'yah mai mo 'yah dǝɓ yeɓ ɓo David kŋ.
Suleymaan chakar Allah
1 Wa khalaas Suleymaan gaal : «Ya Allah ! Inta gult taskun fi l-dalaam. 2 Wa daahu ana baneet leek beet aziim al-taskun foogah. Wa da l-bakaan al-inta taskun foogah ila l-abad.»
3 Wa l-malik wajjah le kulla jamaaʼat Bani Israaʼiil al-waagfiin foog wa baarakaahum. 4 Wa battaan gaal : «Baarak Allah Ilaah Bani Israaʼiil al-hajja le abuuyi Dawuud. Aywa, be iidah hu haggag kulla l-kalaam al-gaalah leyah. Hu gaal : 5 ‹Min yoom al-ana maragt chaʼabi Bani Israaʼiil min balad Masir, ana ma azalt hille waahide min kulla hillaal gabaayil Bani Israaʼiil le yabnu leyi beet al-nukhutt foogah usmi. Wa ma azalt raajil waahid le yahkim fi chaʼabi Bani Israaʼiil. 6 Wa laakin hassaʼ ana azalt Madiinat al-Khudus le yagood foogha usmi wa azalt Dawuud le yahkim fi chaʼabi Bani Israaʼiil.›»
7 Wa Suleymaan gaal battaan : «Dawuud abuuyi indah niiye le yabni beet le Allah Ilaah Bani Israaʼiil. 8 Wa laakin Allah gaal le abuuyi Dawuud : ‹Inta chilt niiye le tabni beet le usmi. Wa niiytak di adiile. 9 Wa da ma inta al-tabni leyi al-beet da laakin wileedak al-marag min sulbak, hu bas yabni al-beet da le usmi.›
10 «Wa hassaʼ, Allah haggag kalaamah al-gaalah. Ana baddalt abuuyi Dawuud wa gaʼadt fi kursi al-muluk fi Bani Israaʼiil misil Allah gaalah. Wa daahu ana baneet beet le Allah Ilaah Bani Israaʼiil. 11 Wa ana khatteet fi lubb al-beet da al-sanduug al-indah al-liihaan al-fooghum al-muʼaahada al-sawwaaha Allah maʼa Bani Israaʼiil.»
Suleymaan gaaʼid yasʼal Allah
12 Wa Suleymaan wagaf giddaam madbah Allah wa gaabal kulla jamaaʼat Bani Israaʼiil. Wa rafaʼ iideenah le yasʼal Allah. 13 Achaan awwal, al-malik Suleymaan sawwa bakaan aali hana nahaas fi ust al-fadaay, tuulah 5 duraaʼ wa urdah 5 duraaʼ wa tuulah al-foog kula 3 duraaʼ. Wa rikib foog fi l-bakaan da wa barak giddaam kulla jamaaʼat Bani Israaʼiil wa rafaʼ iideenah ale l-sama. 14 Wa gaal : «Ya Allah Ilaah Bani Israaʼiil, ma fi ilaah mislak inta wa la foog fi l-sama wa la tihit fi l-ard. Inta tahfad muʼaahadatak wa kheerak le khaddaamiinak al-yitaabuʼuuk be kulla guluubhum. 15 Wa l-yoom, inta hafadt le abdak Dawuud abuuyi muʼaahadatak wa be iidak, inta haggagt kulla kalaamak al-gultah leyah. 16 Wa hassaʼ, ya Allah Ilaah Bani Israaʼiil, ahfad muʼaahadatak al-sawweetha maʼa abdak Dawuud abuuyi wakit gult leyah : ‹Daayman yukuun naadum min zurriiytak giddaami fi kursi al-muluk hana Bani Israaʼiil. Wa da illa kan zurriiytak titabbig wasiiyaati wa titaabiʼ derbi misil inta zaatak taabaʼtah.› 17 Wa hassaʼ, ya Allah Ilaah Bani Israaʼiil, khalli kalaamak da yilhaggag misil inta gultah le abdak Dawuud.
18 «Wa hal sahiih ke al-Rabb yaskun maʼa l-insaan fi l-ard walla ? Al-sama wa kulla l-samaawaat al-wasiiʼiin dool ma yagdaro yichiiluuk, ya Allah. Wa kikkeef al-beet al-sakhayyar al-ana baneetah yichiiluuk ? 19 Ya Allah Ilaahi, akhbal salaati wa duʼaayi ana abdak. Asmaʼ al-munaada wa l-sala al-niwajjihhum leek ana abdak. 20 Wa fakkir fi l-beet da leel wa nahaar achaan da l-bakaan al-inta gult : ‹Da bas al-bakaan al-nukhutt foogah usmi.› Asmaʼ salaati ana abdak al-niwajjihha ale l-bakaan da. 21 Ya Allah ! Asmaʼ duʼaayi ana abdak wa duʼa chaʼabak Bani Israaʼiil wakit yisallu ale l-bakaan da. Wa min al-sama, al-bakaan al-inta saakin foogah, asmaʼna wa akhfir leena zunuubna.
22 «Wa kan yuluumu naadum wa yuguulu hu sawwa khata didd naadum aakhar wa yajburuuh le yahlif be haliife al-tijiib foogah al-laʼana, khalli al-naadum da yaji yahlif giddaam madbahak al-gaaʼid fi lubb al-beet da. 23 Wa inta kamaan min al-sama, asmaʼ wa ahkim ambeen abiidak. Aakhib al-fasil wa gabbil leyah fasaaltah fi raasah. Wa barri al-saalih wa ahkim leyah hasab adaaltah.
24 «Wa akuun al-adu yinnasir fi chaʼabak Bani Israaʼiil be sabab humman aznabo diddak. Wa kan humman yiʼtarufu be zunuubhum wa yimajjudu usmak wa yiwajjuhu leek salaawaathum wa yachhadook fi lubb al-beet da, 25 khalaas min al-sama asmaʼ wa akhfir le chaʼabak Bani Israaʼiil zunuubhum wa gabbilhum fi l-ard al-inta anteetha le juduudhum.
26 «Wa akuun al-sama yinsadda wa l-matar yabga ma fi achaan chaʼabak aznabo diddak. Wa kan humman yiwajjuhu leek ale l-bakaan da le yisallu wa yimajjudu usmak wa yiʼtarufu be zunuubhum achaan inta taʼʼabtuhum, 27 khalaas min al-sama asmaʼhum wa akhfir le abiidak wa le chaʼabak Bani Israaʼiil zunuubhum. Wa wassif leehum al-derib al-adiil al-waajib yichiiluuh. Wa nazzil leehum matar fi l-ard al-inta anteetha warasa le chaʼabak.
28 «Wa akuun juuʼ walla waba yaji fi l-balad di wa l-ziraaʼa yaybaso wa l-teeraab yiʼaffin wa l-saar al-leel wa l-jaraad yaju be katara. Wa l-adu yaji yihaasir al-mudun al-gawiyiin hana chaʼabak hatta kan fooghum waba aw amraad kula. 29 Wa kan kulla chaʼabak Bani Israaʼiil irfo kadar al-waba wa l-taʼab da jaayiin minhum humman zaathum, wa kan humman yachhadook wa yiwajjuhu ale beetak wa yarfaʼo iideehum aleek le yasʼalook, 30 khalaas min al-sama, al-bakaan al-inta saakin foogah, asmaʼ wa akhfir leehum zunuubhum wa ahkim le ayyi waahid hasab amalah achaan inta taʼarif galbah. Wa inta bas al-taʼarif galib hana ayyi naadum. 31 Wa be misil da, Bani Israaʼiil yakhaafo minnak wa yitaabuʼu derbak fi kulla muddit hayaathum al-yiʼiichuuha fi l-ard al-inta anteetha le juduudna.
32 «Wa akuun ajnabi al-ma min chaʼabak Bani Israaʼiil yaji min balad baʼiide fi chaan usmak al-majiid wa gudurtak al-aziime wa iidak al-mamduuda. Wa kan al-ajnabi da yaji yigaddim salaawaatah ale l-beet da, 33 khalaas min al-sama, al-bakaan al-inta saakin foogah, asmaʼ wa akhbal kulla cheyy al-yatulbah minnak al-ajnabi. Wa be da, kulla chuʼuub al-ard yiʼtarufu be usmak wa yakhaafo minnak misil chaʼabak Bani Israaʼiil. Wa yaʼarfu kadar usmak yinaaduuh fi l-beet al-ana baneetah leek da.
34 «Wa akuun chaʼabak yamurgu yamchu yihaarubu udwaanhum be l-derib al-inta tirassilhum foogah. Wa kan humman yisallu leek wa yiwajjuhu ale l-madiina al-inta azaltaha wa ale l-beet al-ana baneetah le usmak, 35 khalaas min al-sama asmaʼ salaawaathum wa duʼaahum al-yiwajjuhuuhum leek wa daafiʼ le huguughum.
36 «Wa akuun Bani Israaʼiil yaznubu diddak, achaan ma fi naadum al-ma yisawwi zanib, wa inta takhdab leehum wa tisallimhum le udwaanhum wa humman yakurbuuhum masaajiin harib wa yiwadduuhum fi balad baʼiide aw gariibe. 37 Wa akuun min balad al-adu, al-bakaan al-humman gaaʼidiin foogah masaajiin, yutuubu min zunuubhum wa yachhadook wa yuguulu : ‹Aniina aznabna wa sawweena khata wa fasaala.› 38 Wa kan yiʼtarufu be zunuubhum be kulla guluubhum wa be kulla fikirhum, min balad al-ubuudiiye al-balad al-waddoohum foogha masaajiin, wa kan humman yisallu leek wa yiwajjuhu ale baladhum al-inta anteetha le juduudhum wa ale l-madiina al-inta azaltaha wa ale l-beet al-ana baneetah le usmak, 39 khalaas min al-sama, al-bakaan al-inta saakin foogah, asmaʼ salaawaathum wa duʼaahum wa daafiʼ le huguughum wa akhfir le chaʼabak al-aznabo diddak.
40 «Wa hassaʼ, ya Rabbi, fakkir foogi wa asmaʼ salaati al-gaaʼid niwajjihha leek min al-bakaan da. 41 Wa hassaʼ da, ya Allah al-Rabb, gumm wa taʼaal le maskanak, inta wa sanduug al-muʼaahada al-hu alaamat gudurtak. Khalli naasak rujaal al-diin yalbaso al-naja misil yalbaso khulgaanhum. Wa khalli naasak al-saalihiin yafraho be kheerhum. 42 Ya Allah al-Rabb, ma tikhalli al-malik al-inta masahtah wa darrajtah. Fakkir fi kulla rahmatak le abdak Dawuud.»
