Yesu ne com 'yakke
(Mk 2:23-28Lu 6:1-5)
1 Comki Yesu ne za syee mor ah tǝ pǝ̃ǝra kǝsyil 'wah ne com 'yakke, ka koŋ i za syee mor ah ɓo, so tǝŋ hahra sor ka soŋni. 2 Ne cok Farisien mo kwora naiko, faara nyi Yesu: Mo ẽe ɗǝ, za syee mor ɓo a joŋra fan mai ɓǝ lai man mo nyi fahlii joŋ ah ne com 'yak ya. 3 Yesu zyii faa nyi ra: We kee ɓǝ fan mai David ne suu ah ne zan ah mo joŋra ne cok koŋ mo i ra ya ne? 4 Dan ge pǝ yaŋ Masǝŋ, ge rera farel ma nyi mor Masǝŋ, mai ako ne zan ah daŋ ara mo ka ne fahlii ren ah ya. Mor ɓǝ lai man nyi fahlii ren ah ɓo za joŋzahsyiŋ to. 5 Wala we kee pǝ ɗerewol ɓǝ lai Mosus tǝ ɓǝ com 'yak za joŋzahsyiŋ moo joŋra yeɓ ne ko pǝ yaŋ Masǝŋ so moo yeara bai ɓǝɓe' kpǝ ya ne? 6 Amma me tǝ faa nyi we, fan ma kal yaŋ Masǝŋ ne yǝk no nyeeno. 7 So we tǝ kǝnah mor ɓǝ Ɗerewol mai mo faa: Me 'yah kwan syakke, me ka tǝ 'yah joŋ syiŋ ya ɓe, we ka ŋgoŋ kiita tǝ za ma bai ɓǝɓe' ya. 8 Mor We Dǝfuu ye Dǝɓlii com 'yakke.
Dǝɓ jol wulli
(Mk 3:1-6Lu 6:6-11)
9 Yesu ur gin cok ah kal ge yaŋ kee ɓǝ Masǝŋ ɓǝǝ maki ahe, 10 ge lwaa dǝɓ ki gŋ, jol ah wǝwǝ ɓo. Za mai mo no cok ah a 'yahra ka cen Yesu tǝ ɓǝ fan joŋ ahe. Mor ah fiira ko faa: Ɓǝ lai man nyi fahlii ka laɓ dǝɓ ne com 'yak ɓe ne? 11 Yesu zyii faa nyi ra: Azu ye kǝsyil ɓii nyee mo ne pǝsãhmme, mo so lee jol ah ge pǝ lak ne com 'yak ɓe, mo ka ɓaŋ gin lal a, a no ne? 12 Dǝfuu ka pǝyǝk kal pǝsãhm ya ne? Mor ahe, ɓǝ lai man nyi fahlii ɓo ka joŋ fan sãh wo dǝɓ ne com 'yakke. 13 So Yesu faa nyi dǝɓ ahe: Mo ɓaŋ jol ɓo ge sǝŋ. Dǝɓ ah ɓaŋ jol ahe, so ge pǝswah tǝgbana maki ahe. 14 So Farisien pǝ̃ǝra kalle, ge taira faa ɓǝ tǝl ah ka in ko pǝ wulli.
Dǝɓ yeɓ mai Masǝŋ mo nǝǝ ɓo
15 Ne cok Yesu mo laa ɓǝ ahe, ur gin cok ah kalle, za pǝlli syeera mor ahe. Laɓ za ma ne syem daŋ. 16 Amma lai ra ne swahe, ka mo myahra ɓǝ 'min ka. 17 Fan ah joŋ nai mor ka goŋga ɓǝ mai mo faa ne zah profeto Esaia mo joŋ ge cok ahe:
18 Masǝŋ faa: We ẽe Dǝɓ yeɓ ɓe mai me nǝǝ ɓo,
Ako ye Dǝɓ mai me 'yah ko ɓo pǝlli,
Me laa pǝ'nyah ne ki,
Me ga kan Tǝ'yak ɓe tǝl ahe,
A ga cuu goŋga ɓe nyi za daŋ.
19 Ka ga bǝǝ bal ne dǝɓ ya,
Ka ga ɓyaŋ ɓǝ ya ta,
Ka ga laara ko tǝ faa ɓǝ ne swah tǝgǝǝ yaŋ ya.
20 Ka ga hao var marãa ah ya,
Ka ga rum wii tǝ jok suu ya ta.
A ga joŋ naiko ŋhaa ka goŋga ah mo jee ra daŋ.
21 Za sǝr daŋ ga yeara ne fan byak pǝ tǝɗii ahe.
Yesu ne Beelzebul
(Mk 3:20-30Lu 11:14-23)
22 Gera wo Yesu ne tǝcemme, rǝ̃ǝ yo, ka gak faa ɓǝ ya ta. So Yesu laɓ dǝɓ ahe, kal ne faa ɓǝ tǝkine kwan cokki. 23 Za daŋ kaara tǝ ɓǝ ah gǝriŋ fiira fii faara: We David yee yea ne? 24 Amma ne cok Farisien mo laara naiko, faara: Dǝɓ mai a nĩi coksyiŋ mor Beelzebul goŋ coksyiŋ yee nyi swah ah nyi ko. 25 Amma Yesu tǝ ɓǝ foo ɓǝǝ ɓe, so faa nyi ra: Goŋ makẽne daŋ zan ah mo ur ɓǝ kǝsyil ki ɓe, ka goŋ ah ɓeɓ ɓe. Yaŋ daŋ zan ah mo kal ɓǝl zah gwa ɓe, koo mo za piicel tǝ vaŋno yo daŋ ɓǝ ah ka gak uu yao. 26 So Satan mo ur sal tǝ suu ah ɓe, goŋ ah gak kaa ga pel ɗǝne? 27 We lǝŋ me tǝ nĩi coksyiŋ mor Beelzebul yee nyi swah ah nyi me ɓe, ko mǝ za ki kǝsyil ɓii azu ye tǝ nyi swah nĩi ah nyi ra ne? Za ɓii nyẽe ne suu ɓǝǝ laŋ a cuura we zyak fahlii ɓo. 28 Amma me tǝ nĩi coksyiŋ ne Tǝ'yak Masǝŋ ɓe, mai cuu ɓo Goŋ Masǝŋ ge wo ɓii be.
29 Dǝɓ ka gak dan yaŋ dǝɓ gorom ka woo fan ah ya, sai ka baŋ ko kǝpel ɓe ko so woo fan yaŋ ah ba.
30 Dǝɓ mo ka ne me ya ɓe, ka syiŋ me ɓo, dǝɓ mo gbah jol ɓe ka tai tǝkǝ̃ǝ ɓe ya ɓe, ka tǝ 'yah myah ahe. 31 Mor ah me tǝ faa nyi we, faɓe' mai daŋ dǝfuu moo joŋra tǝkine ɓǝ faa ɓe' ɓǝǝ daŋ a ga rwah ga lalle, amma dǝɓ mo faa ɓǝɓe' tǝ Tǝ'yak Matǝdaŋdaŋ ɓe, faɓe' ah ka rwah ya. 32 Dǝɓ mo faa ɓǝɓe' tǝ We Dǝfuu ɓe, ɓǝɓe' dǝɓ ah ga rwahe, amma dǝɓ mo faa ɓǝɓe' tǝ Tǝ'yak Matǝdaŋdaŋ ɓe, ɓǝɓe' dǝɓ ah ka rwah ga lal wo sǝr mai ya, wala wo sǝr mai mo tǝ gin laŋ ya ta.
Kpuu ne lee syẽm ahe
(Lu 6:43-45)
33 Kpuu mo kpuu sãh ye ɓe, lee syẽm ah laŋ a yea pǝsãhe. Kpuu mo kpuu sãh ye ka ɓe, lee syẽm ah laŋ ka yea pǝsãh ya ta. Mor kpuu daŋ dǝɓ tan gin wo lee syẽm ah moo leeni. 34 Awe wee soo, we pǝɓe' we so gak faa ɓǝ masãh ah sye ɗǝne? Mor zah a faa ɓǝ mai mo baa ɓo pǝ zahzyil gin lalle. 35 Dǝɓ sãh a nǝǝ fan sãh ah mai mo tai kan ɓo pǝ zahzyil pǝ̃ǝ gin lal ne ko. Dǝɓ ɓe' laŋ a nǝǝ fan maɓe' ah mai mo tai kan ɓo pǝ zahzyil pǝ̃ǝ gin lal ne ta.
36 Amma me faa nyi we, ɓǝ kol mai dǝfuu moo faara daŋ a ga keera ɓǝ ah ne zah'nan kiita ne zah ɓǝǝra. 37 Mor ɓǝ faa zah ɓo ye ga ŋgoŋ kiita tǝ ɓo, mo ga yea bai ɓǝɓe' mor ɓǝ faa ɓo, mo ga lwaa kiita laŋ mor ɓǝ faa ɓo.
Fiira dǝǝbǝǝri
(Mk 8:11-12Lu 11:29-32)
38 So za ki kǝsyil za ma cuu ɓǝ lai ne Farisien manyeeki ah faara nyi Yesu: Pa cuu fanne, ru 'yah mo joŋ dǝǝbǝǝri nyi ru ẽere. 39 Amma Yesu zyii zah ɓǝǝ faa: Za ma zah'nan tǝ'nah maɓe' ma bai ɗuu Masǝŋ fiira dǝǝbǝǝri, amma dǝɓ ka joŋ dǝǝbǝǝri maki nyi ra ya, sai mǝ profeto Yunas to. 40 Mor tǝgbana Yunas mo swǝ ɓǝr syiŋ malii zah'nan sai ne suŋ sai, nai ta, We Dǝfuu ga swǝ mor sǝr zah'nan sai, ne suŋ sai ta. 41 Ne zah'nan kiita ɓe, za yaŋ Niniwe ga urra ne za ma zah'nan tǝ'nah mai a ga ɓoo ra ne kiita, mor ne cok mo laara ɓǝ cuu Yunas, toora bii ne ɓe. So fan ma kal Yunas no nyeeno. 42 Ne zah'nan kiita laŋ, goŋ madǝwin sǝr Seba ga ur ne we a ga ɓoo we ne kiita, mor ur gin sǝr maɗǝk ah ge ka laa ɓǝ fatan lii Salomo. Amma me tǝ faa nyi we, fan ma kal Salomo no nyeeno.
Coksyiŋ pii soo
(Lu 11:24-26)
43 Ne cok coksyiŋ mo pǝ̃ǝ gin zyil dǝɓɓi, a kal ga kyãh pǝ cok mayak ah ka kyeɓ cok 'yakke. Ne cok mo lwaa ya ɓe, 44 a so faa: Me pii soo ga yaŋ ɓe mai me pǝ̃ǝ gin gŋ. Ne cok mo pii soo ge gŋ, ge lwaa yaŋ ah tǝkolle, gbǝǝ ɓo, zyeɓ ɓo pǝsãhe. 45 So a kal ga ɗii coksyiŋ rǝŋ mai mo pǝɓe' kal ko tai suu ah ne a kaara yaŋ ahe. So kal dǝɓ ah ma fahfal pǝɓe' kal ma kǝpel ɓe. A ga joŋ ne za maɓe' ma zah'nan tǝ'nah mai nai ta.
Mah Yesu ne wee mah ahe
(Mk 3:31-35Lu 8:19-21)
46 Ka Yesu tǝ faa ɓǝ nyi za faa ba, mah ah tǝkine wee mah ah ge uura lalle, a 'yahra ka faa ɓǝ ne ki. 47 So dǝɓ ki faa nyi Yesu: Mo ẽe ma ɓo ne wee ma ɓo ge uura ɓo lalle, a 'yahra ka faa ɓǝ ne mo.
48 Yesu zyii zah dǝɓ ah faa: Azu ye ma ɓe ne wee ma ɓe sye ne? 49 So ɓaŋ jol ah cuu ge wo za syee mor ah faa: Ma ɓe ne wee ma ɓe ko rai sye. 50 Mor dǝɓ mai mo tǝ joŋ fan mai Pa ɓe mo no sǝŋ mo tǝ 'yah ɓe, ako ye naa ma ɓe mawor ne naa ma ɓe mawin tǝkine ma ɓe.
Khilaaf fi yoom al-sabt
1 Wa fi l-wakit da, Isa raayikh fi ust al-ziraaʼa fi yoom al-sabt. Wa talaamiizah jiiʼaaniin wa gammo gataʼo ganaadiil al-gameh wa akaloohum. 2 Wa l-Fariiziyiin chaafoohum wa gaalo leyah : «Talaamiizak gaaʼidiin yisawwu al-khidme al-ma halaala fi yoom al-sabt.»
3 Wa Isa saʼalaahum wa gaal : «Ma gareetu al-Kitaab walla ? Nisiitu al-cheyy al-Dawuud wa jamaaʼtah sawwooh wakit al-juuʼ sawwaahum walla ? 4 Hu dakhal fi beet Allah wa akal al-khubza al-gaddamooha al-naas le Allah. Wa da ma halaal le Dawuud wa la le l-naas al-maʼaayah, illa le rujaal al-diin. 5 Walla ma gareetu kalaam al-Tawraat ? Kulli yoom al-sabt rujaal al-diin yikhaalufu wasaaya al-sabt achaan yakhdumu fi beet Allah wa Allah ma yajʼalhum muznibiin. 6 Wa laakin nuguul leeku cheyy akbar min beet Allah gaaʼid hini giddaamku. 7 Wa Allah gaal : <Nidoor al-rahma ziyaada min al-dahaaya.> Wa kan awwal fihimtu maʼana al-kalaam da, ma tuluumu al-naas al-ma muznibiin. 8 Wa khalaas, ana Ibn al-Insaan Rabb yoom al-sabt.»
Al-Masiih chafa naadum fi yoom al-sabt
9 Wa macha giddaam wa dakhal fi beet al-sala hanaahum. 10 Wa naadum waahid iidah mayte gaaʼid daakhal. Wa l-Fariiziyiin dawwaro fursa achaan yathamo Isa. Wa achaan da, saʼalooh wa gaalo : «Kan naadum yachfi al-mardaaniin fi yoom al-sabt da, halaal walla haraam ?» 11 Wa Isa radda leehum wa gaal : «Kan naadum minku indah kabich wagaʼ fi nugra fi yoom al-sabt, hu ma yakurbah ajala wa yisillah walla ? 12 Wa insaani ma muhimm ziyaada min kabich walla ? Khalaas, halaal leena nisawwu al-kheer fi yoom al-sabt.» 13 Wa khalaas Isa gaal le l-raajil : «Midd iidak.» Wa l-raajil maddaaha wa iidah ligat al-aafe wa bigat misil al-aakhara. 14 Wa laakin al-Fariiziyiin marago wa achchaawaro kikkeef yaktulu Isa.
Kalaam al-nabi tamma fi l-Masiih
15 Wa Isa irif fikirhum wa macha min hinaak. Wa naas katiiriin marra waahid taabaʼooh wa daawaahum kulluhum. 16 Wa amaraahum achaan ma yiʼooru al-naas hu yaatu. 17 Wa misil da, al-kalaam al-Allah gaalah be khachum al-nabi Ichaʼya tamma khalaas. 18 Wa Ichaʼya gaal :
<Daahu abdi al-ana azaltah wa l-nihibbah
wa ana firiht beyah.
Ana nukhutt ruuhi foogah
wa hu yiballikh adaalit Allah le kulla l-umam.
19 Wa ma yikhaasim wa ma yasrakh
wa hissah ma yinsamiʼ fi l-chawaariʼ.
20 Hu ma yaksir ageegaay mafjuukha
wa la yaktul deyy al-faanuus al-gariib yumuut.
Wa yuguud adaalit Allah
lahaddi yansurha.
21 Wa kulla l-umam
yukhuttu achamhum fi usmah.>
Gaalo gudrat al-Masiih min Ibliis
22 Wa baʼadeen jaabo raajil amyaan wa abkam achaan indah cheetaan wa Isa chafaah wa l-raajil gamma yichiif wa yihajji. 23 Wa kulla l-naas alʼajjabo bilheen wa gaalo : «Akuun al-naadum da Ibn Dawuud al-narjooh !» 24 Wa laakin al-Fariiziyiin simʼo al-kalaam da wa gaalo : «Al-naadum da ma yatrud al-chawaatiin illa be gudrat Ibliis kabiir al-chawaatiin.»
25 Wa Isa irif fikirhum wa gaal leehum : «Ayyi mamlaka kan naasha yiddaawaso ambeenaathum takhrab. Wa ma fi madiina wa la beet yagood saabit kan naasah yiddaawaso ambeenaathum. 26 Wa be misil da, kan al-Cheetaan yatrud al-chawaatiin, hu yidaawis nafsah wa kikkeef mamlakatah tagood saabte ? 27 Kan ana taradt al-chawaatiin be gudrat Ibliis, naasku yaturduuhum be gudrat yaatu ? Wa misil da, naasku bas al-yisabbutu foogku al-tuhma. 28 Wa kan ana taradt al-chawaatiin be Ruuh Allah kamaan, mamlakat Allah garrabat leeku. 29 Wa laakin naadum ma yadkhul fi beet raajil gawi wa ma yichiil khumaamah illa kan awwal rabat al-raajil al-gawi da. Kan rabatah, yagdar yanhab kulla khumaamah.
Al-ma maʼa l-Masiih aduuh
30 «Ayyi naadum al-ma maʼaayi aduuyi wa ayyi naadum al-ma yilimm al-naas maʼaayi, yichattithum. 31 Wa be misil da, nuguul leeku Allah yakhfir le l-naas kulla zunuubhum wa kulla kalaamhum hana l-kufur. Laakin ma yakhfir leehum kalaam al-kufur fi l-Ruuh al-Khudduus. 32 Wa kan naadum yuguul kilme diddi ana, Ibn al-Insaan, Allah yakhfir leyah. Wa laakin al-naadum al-yuguul kilme didd al-Ruuh al-Khudduus, Allah ma yakhfir leyah wa la fi l-dunya wa la fi l-aakhira.
Allah yihaasib kalaam al-naas
33 «Al-chadara al-adiile talda iyaal adiiliin wa l-chadara al-fasle talda iyaal fasliin. Wa l-naas yaʼarfu al-chadara min iyaalha. 34 Ya iyaal al-dabiib, intu fasliin wa misil da kikkeef tagdaro tuguulu kalaam adiil ? Achaan al-cheyy al-galib al-naadum malaan beyah, da bas al-yamrug min khachmah kan yihajji. 35 Al-galib hu misil makhazan. Wa l-naadum al-adiil yudumm kalaam adiil fi galbah wa l-kalaam al-yamrug minnah kula adiil. Wa l-naadum al-fasil yudumm kalaam fasil fi galbah wa l-kalaam al-yamrug minnah kula fasil. 36 Wa khalaas nuguul leeku, fi yoom al-Hisaab, Allah yihaasib kulla l-kalaam al-ma indah faayde al-gaalooh al-naas. 37 Achaan Allah yibarriik hasab kalaamak wa yihaakimak hasab kalaamak.»
Alaamat al-nabi Yuunus
38 Wa naas waahidiin min al-ulama wa min al-Fariiziyiin hajjo leyah wa gaalo : «Ya sayyidna, nidooru inta tantiina daliil achaan niʼaamunu beek.»
39 Wa Isa radda leehum wa gaal : «Naas al-wakit da fasliin wa khaayniin wa yidooru daliil achaan yiʼaamunu. Wa Allah ma yantiihum daliil illa l-daliil hana l-nabi Yuunus. 40 Wa misil Yuunus gaʼad talaata yoom wa talaata leele fi batun al-huutaay, Ibn al-Insaan kula yagood fi lubb al-ard talaata yoom wa talaata leele. 41 Wa fi yoom al-Hisaab, naas madiinat Niinawa yugummu foog maʼa naas hana wakitna wa yisabbit fooghum al-tuhma achaan naas Niinawa taabo min zunuubhum wakit Yuunus ballakh leehum kalaam Allah. Wa hu al-yikallim leeku hassaʼ akbar min Yuunus wa intu ma tubtu. 42 Wa fi yoom al-Hisaab, malikat al-wati hi tugumm maʼa naas hana wakitna wa tisabbit foogku al-tuhma achaan hi khatarat wa jaat min aakhir al-ard achaan tasmaʼ kalaam Suleymaan al-hakiim wa tichiif ilmah. Wa hu al-yikallim leeku hassaʼ muhimm min Suleymaan wa laakin intu ma tubtu.»
Masal al-cheetaan al-taradooh
43 «Wa wakit al-cheetaan yamrug min naadum muchootin, al-cheetaan yamchi misil naadum muwaddir fi l-sahara wa yifattich bakaan yinjamma foogah wa ma yalgaah. 44 Wa yuguul : ‹Khalaas, nigabbil fi l-beet al-maragt minnah.› Wa wakit yigabbil, yalga al-naadum misil beet yaabis wa nadiif wa mufarrach. 45 Wa yamchi yijiib maʼaayah sabʼa chawaatiin fasliin minnah ziyaada. Wa kulluhum yindasso wa yaskunu fi l-naadum da wa khalaas haalit al-naadum da tabga hawaane min awwal. Wa yabga misil da le l-naas al-fasliin hana wakitna dool.»
Amm al-Masiih wa akhwaanah
46 Wa Isa gaaʼid yihajji le naas katiiriin wa ammah wa akhwaanah jo wa wagafo barra. Wa dawwaro yihajju maʼaayah. 47 Wa naadum waahid ja ooraah wa gaal : «Ammak wa akhwaanak gaaʼidiin barra wa yidooru yihajju maʼaak.»
48 Wa Isa radda le l-naadum al-ooraah wa gaal : «Ammi yaati ? Wa akhwaani yaatu humman ?» 49 Wa madda iidah wa wassaf talaamiizah wa gaal leyah : «Dool bas humman akhwaani wa ammi 50 achaan ayyi naadum al-yisawwi hasab abuuyi fi l-sama yidoorah, hu bas akhuuyi wa akhti wa ammi.»