Goŋ Ezekias fii Esaia
(2 ZaG 19:1-7)1 Ne cok goŋ Ezekias mo laa ɓǝ ah naiko, ŋgǝ̃ǝ mbǝro wo suu ahe, so ɓoo mbǝro dahsuu, dan kal ge ɓǝr yaŋ Dǝɓlii. 2 Pee dǝɓlii piicel goŋ Eliakim ne Sebna pa ŋwǝǝ fanne, tǝkine zaluu za joŋzahsyiŋ ge wo profeto Esaia we Amoz, ara daŋ ɓaara mbǝro dahsuu ɓo. 3 Faara nyi ko: Ezekias faa sye: Tǝ'nah mai zah'nan bone yo, zah'nan lai ye ne zah'nan kwan swãare, mor ana tǝgbana mawin mai mo kaa byaŋ ɓo, amma so swah byaŋ ah kǝka. 4 Goŋ Asirien pee swah sooje ah ge ɓo mor ka tǝǝ Masǝŋ ma ne cee. Ko ɗah maki Dǝɓlii Masǝŋ ɓo a laa tǝǝ ah ra so a ŋgoŋ kiita tǝ za ma tǝtǝǝ ah nǝ ne? So mo juupel wo Masǝŋ mor tǝcoŋ, za mai mo coŋra ɓo sǝŋ ne cee. 5 Ne cok Esaia mo nyiŋ zapee goŋ Ezekias, 6 so jin zah pee ah ge nyi faa: Dǝɓlii faa mo foo ɓǝ tǝǝ mai Asirien mo tǝ tǝǝra ko ka. 7 Dǝɓlii ga joŋ goŋ Asiria a laa ɓǝ, ɓǝ ah ga joŋ ko jin kal ga sǝr ahe, so Dǝɓlii ga joŋ ka mo ira ko pǝ wulli.
Asirien peera pee magaɓ ah ge faɗa
(2 ZaG 19:8-19)8 Swah za yeɓ goŋ pii soo, ge lwaa goŋ Asiria tǝ ruu sal ne yaŋ Libna mor ako laa goŋ Asiria ur gin yaŋ Lakis ɓe. 9 So goŋ Asiria laa ɓǝ Tiraka goŋ sǝr Etiopia ge. Ge faara nyi ko: Pǝ̃ǝ ge ɓo ka ruu sal ne mo. So goŋ Asiria pee za kal ge nyi Ezekias, faa nyi ra: 10 We ge faa nyi Ezekias goŋ Yuda sye: Mo soɓ Masǝŋ ɓo mai mo soɓ suu ɓo ɓo wol ah moo faako Jerusalem ka ga mor jol goŋ Asiria ya mo kiŋko tǝtǝl nyi mo ka. 11 Amo laa ɓǝ fan mai za goŋ Asiria mo joŋra wo sǝr camcam daŋ ɓe, ɓeɓra sǝr ah ra daŋ, ko ma ɓo mo ga ǝ̃ǝ ɓoo ne? 12 Pa ɓe lii ra ɓeɓra za sǝr camcam, masǝŋ ɓǝǝ ǝ̃ǝ sǝr ɓǝǝ jol ɓǝǝ ɓe ne? Pa ɓe lii ra ɓeɓ sǝr Gozan, Karan, Reseɓ, tǝkine mǝ wee Eden mai ara mo Telassar daŋ. 13 Goŋ sǝr Hamat ne goŋ sǝr Arfat ne goŋ yaŋ Sefarvaim ne Hena tǝkine Iva ara kẽne?
14 Ezekias nyiŋ leetǝr jol za mai mo peera ra ge ne ko, kee. So ur kal ge yaŋ Dǝɓlii, ge cuu leetǝr ah nyi Dǝɓlii. 15 Ezekias pǝǝ Dǝɓlii faa: 16 Dǝɓlii ma ne swah daŋ, Masǝŋ Israel, mai mo kaa ɓo tǝ fakal goŋ ah tǝ cerubim sǝŋ, amo syak ɓo mo ye Masǝŋ tǝ goŋ sǝr ra daŋ, amo ye joŋ sǝŋ ne sǝrri. 17 Dǝɓlii, mo syii sok mo laa ɗao. Dǝɓlii, mo gbǝr nahnǝn ɓo mo ẽe ɗao. Oho, mo laa ɓǝ mai Saŋkeriɓ mo pee ge ɓo ka tǝǝ mo Masǝŋ ma ne cee ɗao. 18 Goŋga yo Dǝɓlii, za goŋ Asiria ɓeɓra za camcam ɓo ne sǝr ɓǝǝ daŋ. 19 A woora masǝŋ ɓǝǝ ɓaa ga tǝ wii, mor masǝŋ matǝ goŋga ah ye ka ra ya. Gak ɓeɓra ra mor ara ye tǝsalle ne kpuu, yeɓ jol dǝfuu yo. 20 Amma zǝzǝ̃ǝko Dǝɓlii Masǝŋ ɓuuru, mo ǝ̃ǝ ru gin jol ahe, mor ka goŋ wo sǝr daŋ mo tǝra, amo ye Dǝɓlii Masǝŋ syak ɓo.
Esaia pepee wo goŋe
(2 ZaG 19:20-37)21 So Esaia we Amoz pepee wo Ezekias faa: Dǝɓlii Masǝŋ Israel faa sye: Me laa pǝǝ ɓo mo pǝǝ me tǝ ɓǝ Saŋkeriɓ goŋ Asiria ɓe. 22 So ɓǝ mai Dǝɓlii mo faa ɓo tǝl ah a naiko: Yaŋ Jerusalem tǝ syak mo, tǝ tǝǝ mo. 23 Amo tǝǝ zu sye ne? Mo ge faa ɓǝɓe' tǝ zu sye ne? Mo syẽa Masǝŋ Matǝdaŋdaŋ mǝ za Israel ɓo. 24 Amo pee za yeɓ ɓo ge tǝǝ me, mo faa: Ame yee ge dai tǝlǝǝ waa Liban sǝŋ ne muŋta sal pãa ɓe ra, ame ge cee kpuu bah ah mawah tǝkine kpuu masãh manyeeki ah ra, ame syen kpuu masãh ah ra gin kǝsyil kpuu ahe, ŋhaa me ge dai kǝsyil gǝ̃ǝ ah masãh mai kpuu ah mo dǝ ki ɓo mbaŋmbaŋ. 25 Ame ge cii lak bii pǝ sǝr gwǝǝ pǝɗǝkki, me zwǝ bii pǝ lak ah ra. Ne cok sooje ɓe mo yeera bii el Nil ne ɓalle, ɓal ɓǝǝ vǝr bii ah tǝɗe'.
26 Masǝŋ so faa: Amo laa sõone me zyeɓ ɓǝ ah kan ɓo daga ɓaaɓe ya ne? Ame foo ɓǝ joŋ ah ɓo daga ɓaaɓe. Me so soɓ fahlii ɓǝ ah joŋni, mo ɓeɓ yaŋ maluu maswah ah ra daŋ ciŋ gboŋ ɓe. 27 Mor za ma kaara gŋ daŋ swah pee gin wo ɓǝǝra, coora coo tǝtǝl so jin ra. Ge joŋra tǝgbana fãa pǝ̃ǝ ma zahdǝǝ sǝŋ wala pǝ 'wah ne cok zyak sǝŋ mo nǝǝ ɓe mo rẽeni.
28 Ame tǝ kal ɓo mo kaa ɓo ɓe, me tǝ ɓǝ pǝ̃ǝ ga lal ɓo ne ɓǝ pii soo ɓo tǝkine kpãh ɓo mo tǝ joŋ tǝtǝl ɓe daŋ. 29 Amo ɓaŋ kpãh ne me, yii suu ɓo mo tǝ yii ɓǝ ah ge dai sok ɓe ɓe. Mor ahe, me ga dǝ kǝṽǝl ɓe gai mo fahvõo, me ga maa sǝgǝǝ ɓe gai mo zahe. Me ga joŋ mo pii soo ɓaŋ fahlii mai mo gee gŋ ge.
30 So Esaia faa nyi goŋ Ezekias: Fan mai a ga yea wo ɓo tǝgbana fan ma cuu fanne: Syiiɗah we ga re fan mai moo ciŋ suu ahe. Tǝ'nanki laŋ we ga re waa fan ahe. Amma ne syii patǝ sai ah we ga ruu fanne, we ga joŋ fagwahlle, we ga pea kpuu vin ka we re lee ahe. 31 Tǝcoŋ za morsǝ̃ǝ Yuda mai tǝtǝl ɓǝǝ mo ga yea sǝŋ, a ga yeara tǝgbana kpuu mai moo jwǝǝra sǝ̃ǝ ga sǝŋ pǝfuu, tǝtǝl ah sǝŋ ga lee syẽmme. 32 Za ki ga coŋ yaŋ Jerusalem tǝkine tǝ waa Sion, mor Dǝɓlii ma ne swah daŋ zyeɓ ɓǝ ah kan ɓo naiko.
33 Mor ahe, Dǝɓlii faa ɓǝ ɓo tǝ goŋ Asiria sye: Ka ga dan yaŋ mai ya, ka ga 'nǝǝ guu tǝ yaŋ ah ya, sooje ma ne bal ka ga gera gwari ne yaŋ ah ka ren yaŋ ah ya ta. 34 So Dǝɓlii Masǝŋ faa: Goŋ Asiria ga pii soo ɓaŋ fahlii mai mo gee gŋ ge kalle, ka gin dan yaŋ nyẽe ya. 35 So faa faɗa: Zye ga byak yaŋ maiko, zye ga ǝ̃ǝ yaŋ ahe, mor tǝɗii suu 'minni, tǝkine mor ɓǝ mai zye faa ɓo nyi dǝɓ yeɓ 'min David.
36 Ne suŋ ah angelos mai Dǝɓlii mo pee ge ik za zahjul sal Sirien 185.000. Ne cok za sǝr Yuda mo pǝ̃ǝra ne zah'nan pim, kwora ra daŋ wukra ɓo tǝ sǝr fiŋ. 37 Saŋkeriɓ goŋ Asiria ur gin zahjul sal pii soo kal, ge yaŋ Niniwe. 38 Comki ge tǝ juupel yaŋ masǝŋ ah Nisarok, wee ah Adrammelek ne Saresar ceera ko ne kafahe pǝ wulli. So ɗuura kal ge sǝr Ararat. Wel ah ma ɗii ne Esar-Haddon kaa goŋ pǝ cok ahe.
Ezekiyas kan naa mbo ɓol anabi Isaya
(2Gan 19:1-7)1 Swaga ge gan Ezekiyas ne za̰ fare mbe, taabe na ba̰r ma, kan kasigir na ta, ɗage mbo zok ge Bage ɗiŋnedin ne zi ya. 2 Teme Eliyakim bage ne gan yàl pal, poseya ne Chebna bage njaŋgeya, ne ga̰l ge naa ge ke tuwaleya ma ne ma mbo ɓol Isaya ge Amoz vya ne kasigir bama ta kanna, 3 ne ka̰l ge Ezekiyas janna go: «Dam ge ma̰ mbe no, a dam laar pisil, ne mḛreya, ne saaso ne. Vya swaga tolla mbya ne, amma na ná pool ge ḛ́ na tolla ya se to. 4 Tamekyala, Bage ɗiŋnedin, Dok ge mo ne za̰ fare ge gan ge Asiriya ne ne teme na garlaŋ pore ya sal Dok ge ndwara. Tamekyala Bage ɗiŋnedin Dok ge mo ne ma̰ mḛre na ne fare ge na ne za̰ pe. Kaɗe ne naa ge ne gá mbe ma no ma pe nde.»
5 Gan Ezekiyas dore ma mbo ɓol Isaya. 6 Isaya jan nama go: «Aŋ mbo jan aŋ bageyal go, Bage ɗiŋnedin jan go: Mo za̰ fare asar ge Asiriya ma gan ne teme na dore ma ya jan mbi, sya nama fare janna mbe ma vo to. 7 Mbi mbo kan o̰yom a̰me na zi, swaga ge ne mbo za̰ fare a̰me ya, mbo gwan mbo na suwal ya, mbi mbo e ndu a̰me hun na na suwal diŋ.»
Fare ɓyareya ge ndwara azi ge gan Senakerib ne
(2Gan 19:8-13, 2Maa 32:16-19)8 Garlaŋ pore ge Asiriya ma ne zá̰ go, na gan ɗage ya ne suwal Lakis go mbo det suwal Libna pore mballa. Na sḛ gwan mbo ɓol na. 9 Gan ge Asiriya ma ne za̰ go Tiraka gan ge Kuch ma ne ɗage ja det na pore mballa. Swaga ge ne zá̰ fare mbe no, teme naa mbo ɓol Ezekiyas ne ka̰l janna go: 10 «Aŋ mbo jan Ezekiyas, gan ge suwal Yuda ne go: Ya̰ Dok ge mo ne, na ge mo ne é mo jobreya ne na pal, na vyale mo ne fare janna go: ‹gan ge Asiriya ne mbo ame suwal Ursalima dḛ to to.› 11 Mo ɗe, mo za̰ kaŋ ma ge gan ma ge suwal Asiriya ne a ne ke ne suwal ma, a burmi nama uzi kakaɗak. Mo dwat go, mo dḛ mbo ɓur uzi’a? 12 Mbi bá ma burmi suwal Gozan ma ne suwal Haran, ma ne suwal Resef, ne Eden vya ma, nama ge a ne suwal Telasar go ma, nama dok ma day zur nama ɗaa? 13 Gan ge suwal Hamat ne, ne ge suwal Arpad ne, ne ge suwal Hamat ne, ne ge suwal Sefarvayim ne, ne ge suwal Hena ne, ne ge suwal Ivva ne ma ya da ɗaa?»
Kaɗeya ge gan Ezekiyas ne
(2Gan 19:14-19)14 Ezekiyas ame maktub ne naa ge temeya ge gan Asiriya ne ma tok go, isi na, mbo zok ge Bage ɗiŋnedin ne zi ya, hare na se Bage ɗiŋnedin ndwara se. 15 Kaɗe Bage ɗiŋnedin go: 16 «O Bage ɗiŋnedin, Bage naa ge mbal pore ma ne, Dok ge Israyela ne, mo ge ne ka ne kavaar ge digi zi ya ma pal, mo Dok ne ɗu kikit ge muluk ge ne suwar se ma pal pet. A mo dó digi ma ne suwar ne. 17 O! Bage ɗiŋnedin, so mo togor, zá̰. O! Bage ɗiŋnedin dó mo ndwara ndilla, zá̰ saaso ge Senakerib ne teme mo ya, mo Dok ge ndwara. 18 O! Bage ɗiŋnedin, a fareba, gan ge Asiriya ne ma burmi pehir ma uzi pet ne bama suwal ma. 19 A ka̰ nama dok ma ol zi, ago kaŋ mbe ma a be dok ma ne to, a kaŋ ge naa dasana ma ne ke nama ne bama tok zi ma ne baŋ, ndwara go, uwara ma ne njal ma. A burmi nama. 20 Se no, Bage ɗiŋnedin, Dok ge i ne, má i ne na tok go, go no, muluk ge ne suwar pal ma pet a mbo kwa go, na mo Bage ɗiŋnedin ne ɗu kikit.»
Anabi Isaya jan Ezekiyas ka̰l ge Dok ne
(2Gan 19:20-28)21 Isaya ge Amoz vya dol temel jan Ezekiyas go, Bage ɗiŋnedin, Dok ge Israyela, na ge mo ne kaɗe na ne Senakerib gan ge Asiriya ne pe, jan go: 22 «Za̰ fare ge Bage ɗiŋnedin ne jan na pal no:
Siyona, vya kale,
ndil mo kaŋ senna,
cot tene da ne mo,
Ursalima, vya kale,
syal na pala mo pe go.
23 Mo te sá wuɗi ɗaa?
Mo te sḛ wuɗi ɗaa?
Mo ndogle fare janna wuɗi pal ɗaa?
Mo ndi Bage mbegeya ge Israyela ne kaŋ senna ɗer ɓaa?
24 Ne mo dore ma wak zi, mo sá Bageyal.
Mo jya̰ go:
‹Ne ɓase ge mbi pus pore ma ne ta,
mbi say mbo njal pala digi ya,
mbi wá ɗiŋ mbo murum ge Liban ne pul zi ya,
ndwara syal uwara Sedre ge ne waɗe ne kwaɗa ma,
ne syal uwara Sipres ge ne waɗe ne haal ma,
mbi say ɗiŋ na njal pala njeel digi ya,
mbi dé ɗiŋ na murum pul kuɗi zi ya.
25 Mbi á tub ma, mbi njó nama mam,
mbi fyá̰ maŋgaɗam ma ge suwal Masar ne,
ma mwaɗak ge mbi koo zi.›
26 Mo Senakerib, mo be kwa go
mbi é kaŋ mbe da ne zaŋgal ya day to’a?
Mbi nṵsi nama nṵsi ne zḛ ya day to’a?
Se no, mbi wi kaŋ ma ge mbi ne vḭ tene ke nama wak.
A mbi sḛ é mo burmi suwal ge ne vé ne gulum ga̰l ma se ne.
27 Nama naa ge suwal ma tok sú ya se lelet,
nama sḛ wanna vo, saaso wan nama ya go.
A gá ya dimma ne sugur ne ful zi go,
ko dimma ne sugur twagal go,
ko dimma ne sugur ge ne don ne zok pala digi,
ge ne fya̰ uzi be ge det ya zonna go go.
28 Swaga ge mo ne kat se,
ge mo ne wat zum,
ge mo ne gwan’a diŋ,
ko ge mo ne julili pore mbi pal,
mbi kwa nama kwa.
29 Ne jo̰, mo ɗage ya juliliya mbi pal,
fare janna ne jegreya ge mo ne det ja mbi togor zi.
Ne no pe, mbi mbo tyal mo vo̰r zi,
mbi mbo kan mbi arjam mo wak zi,
mbi mbo e mo gwanna ne viya̰ ge mo ne he na ya.
30 Mo Ezekiyas, no mbo kat kaŋ ŋgayya ne mo pe: Madel aŋ mbo zam swara bagar, demle puy aŋ mbo zam swara bagar. Amma del ge ataa go, aŋ ba ɗage zare aŋ kaŋ ma, ne syat nama, ne ɗḭ aŋ oyo̰r ma, ne zam nama gale. 31 Naa ge ne gá ne ndwara ne pehir ge Yuda ne zi ma mbo kat dimma ne uwara ge ne kan na too ma suwar zi, gwan tol vya ma na pala digi go. 32 Ge Ursalima diŋ, naa a̰me ma mbut mbo gá ne ndwara, ge njal ge Siyona ne pal, naa a̰me ma a mbo ɓurra.»
No a kaŋ ge Bage ɗiŋnedin Bage naa ge mbal pore ma ne mbo kerra yil ge na ne ge zi ne. 33 Ne pe no, Bage ɗiŋnedin jan ne gan ge Asiriya ne pe go:
«Na sḛ mbo wat suwal mbe diŋ to,
mbo mbal kajamle suwal mbe go to,
mbo mbo ya na ndwara zi ne na ɓiyaar ma to,
a mbo tor swaga digi ndwara mbo det suwal mbe to bat.
34 Mbo gwan ne viya̰ ge na ne he na mborra ya,
mbo wat suwal mbe diŋ to bat.
Ka̰l ge Bage ɗiŋnedin ne.
35 Mbi mbo koy suwal mbe, mbi mbo má na,
ne mbi dḭl pe, ne mbi dore Dawda pe me.»
Gwanna ge asiriya ma ne, ne sya ge Senakerib
(2Gan 19:35-37, 2Maa 32:21-22)36 Maleka ge Bage ɗiŋnedin ne mbo ya hun naa dudubu kis para wara tiimal para anuwa̰y ge Asiriya ma swaga katɗa go. Swaga ge a ne kore digi cya̰wak, a tan ta ne siya ma tabeya se njinjik. 37 Senakerib, gan ge Asiriya ma ne ɗage ne swaga mbe go, gwan mbo kat suwal Ninive ya. 38 Dam a̰me ɗu, ne na dok Nisrok zok zi, swaga ke kaɗeya go, na vya Adrammelek ma ne Saretser a hun na ne kasagar. A syat bama pe so mbo suwal Ararat. Na vya Esar-Haddon ame gan na byalam go.