Goŋ madǝwin sǝr Seba ge ẽe Salomo
(1 ZaG 10:1-13)1 Goŋ madǝwin sǝr Seba laa ɓǝ fatan Salomo, ur gwǝǝ ge yaŋ Jerusalem ka lii ko ne fii magaɓ camcam. Ge ne za yeɓ pel ah ra pǝpãare, woo ɓǝrdi ne tǝsal masãh ah tǝkine vãm kaŋnyeeri tǝ njoŋnjoŋ ge ne pǝlli. Ne cok mo ge dai wo Salomo, fii ko ne fii mai mo zyeɓko ɓo pǝ zahzyil ah daŋ. 2 So Salomo zyii fii ah ra zah ah daŋ ta, ɓǝ ma gaɓ ko ka gŋ vaŋno ya. 3 Goŋ madǝwin sǝr Seba syii sok laa fatan Salomo, so kwo yaŋ goŋ ah mo vuu ɓo, 4 ne farel ah moo renne, ne kal zaluu pel ah ra ne yeɓ mai za yeɓ ah ra moo joŋra yaŋ ahe, ne mbǝro ɓaa ɓǝǝra, ne mbǝro ɓaa za mai moo nyira farel nyi, tǝkine syiŋ mai moo joŋko ɓǝr yaŋ Masǝŋ, so ɓǝ foo ah zyak tǝtǝl nyi pǝryak.
5 So faa nyi goŋe: Ɓǝ mai me laa tǝ ɓo ne ɓǝ fatan ɓo daŋ daga sǝr ɓe, goŋga yo. 6 Amma me zyii ka nyiŋ kǝnah ɓǝ ah ya, ŋhaa me ur ge ne suu ɓe, nahnǝn ɓe ge kwo gur ɓe. Koo ɓǝ raita fatan ɓo laŋ faara nyi me ya. Fatan ɓo kal tǝ mai za mo tǝ faara ɓǝ ah ɓe. 7 A pǝ'nyah wo za mai moo joŋra yeɓ ɓo, moo yeara ma wo ɓo cẽecẽe, moo laara fatan ɓo. 8 Osoko wo Dǝɓlii Masǝŋ ɓo mai mo laa ɓo pǝ'nyah ne mo, mo so ɓaŋ mo kan goŋ ɓo ne ka mo kaa goŋ pǝ tǝɗii ahe. Mor tǝ 'yah zan ah Israel pǝlli, a 'yah ka mo yeara ga lii ga lii, mor ah laŋ kan goŋ ɓǝǝ ɓo ne mo ka mo joŋ ɓǝ matǝ njaŋ ah ne matǝ goŋga.
9 So goŋ madǝwin nyi fan nyi goŋ Salomo: vãm kaŋnyeeri nǝn ton sai ne raita ne ɓǝrdi ma'nyah ah tǝkine tǝsal masãh ah daŋ pǝlli, za kwora ɓǝrdi ma'nyah ah na mai goŋ madǝwin sǝr Seba mo nyi nyi goŋ Salomo taa ya.
10 Za goŋ Hiram ne za goŋ Salomo woora vãm kaŋnyeeri daga Ofir ge ne ko, woora kpuu ma ɗii ne sandal tǝkine tǝsal masãh ah ge ne pǝlli ta. 11 Salomo zyeɓ cok kan ɓal ma yee ga yaŋ Masǝŋ ne kpuu ma ɗii ne sandal, ne ma yaŋ goŋ ah daŋ, so zyeɓ tǝnjuŋ zahrãa ne tǝnjuŋ mor za ma ɗǝǝ lǝŋ ta. Za kwora kpuu ma na moo pǝ sǝr Yuda taa ya. 12 Goŋ Salomo nyi fan mai goŋ madǝwin sǝr Seba mo ne 'yah ah daŋ nyi ko, fan nyi ah so kal mai goŋ madǝwin sǝr Seba mo ge nyi ko ne ɓe. So ur ne zan ah daŋ kal ge fah sǝr ahe.
Kǝ̃ǝ goŋ Salomo
(1 ZaG 10:14-29)13 Vãm kaŋnyeeri mai moo ginra nyi goŋ Salomo ne pǝzyil syii daŋ, a joŋ ton jemma gwa. 14 Kee fan mai za ma joŋ fillu, ne za ma lea fan moo soora, ne mai za goŋ sǝr Arabia tǝkine govener ma sǝr Israel moo ginra nyi ne vãm solai ne vãm kaŋnyeeri ge gŋ ya. 15 Salomo zyeɓ bal maluu ma ruu sal temere gwa ne vãm kaŋnyeeri, vaŋno ah daŋ syee vãm kaŋnyeeri ge ɓo wol ah nǝn kilo yea yea. 16 So zyeɓ bal manyee ah ma vãm kaŋnyeeri temere sai, vaŋno ah daŋ syee vãm kaŋnyeeri ge ɓo wol ah nǝn kilo vaŋno ne raita. So goŋ woo ge rǝk pǝ yaŋ ma ɗii ne Gǝ̃ǝ Liban.
17 Goŋ so zyeɓ fakal goŋ ma'man ah ne loŋ balle, so syee vãm kaŋnyeeri masãh ah ge wol ahe. 18 Fakal goŋ ah a ne cok yee ga tǝl ah yea, cok rǝk ɓal no nǝfah kǝpel ahe, syee vãm kaŋnyeeri ge ɓo wol ahe. Cok rǝk jol ah kah cok kal ah gwa daŋ, foto ɓol uu ɓo ne ɓal kah ah gwa daŋ ta. 19 Foto ɓol jemma tǝtǝl gwa no pǝ cok yee ga tǝtǝl ah sǝŋ, a kah ah gwa daŋ. Fakal goŋ ma morãi goŋ maki ah joŋ taa ya.
20 Tahsah zwan fan goŋ Salomo daŋ a ne vãm kaŋnyeeri, tahsah mai mo ɓǝr yaŋ ma ɗii ne Gǝ̃ǝ Liban daŋ a ne vãm kaŋnyeeri masãhe. Ne zah'nan goŋ Salomo a kwanra vãm solai na fan kolle. 21 Goŋ no ne dah maluu mai moo pee ga pǝ sǝr maɗǝk ne mǝ goŋ Hiram daŋ, tǝgǝǝ syii sai a syee tǝ mabii, a woo vãm kaŋnyeeri ne vãm solai ne loŋ balle, ne kpiŋni, tǝkine zahban juu masãh ah camcam gin ne ko.
22 Goŋ Salomo kal za goŋ wo sǝr daŋ ne kǝ̃ǝ tǝkine fatanne. 23 Za goŋ daŋ a gin fiira ko ka laa fatan mai Masǝŋ mo nyi ɓo nyi ko. 24 Koo zune mo tǝ gin ɓe daŋ, a gin ne fan mor jol ka nyi nyi ko: fan ma ne vãm solai, ma ne vãm kaŋnyeeri, mbǝro, fan salle, ɓǝrdi, pǝrri, tǝkine pǝr ma ɗii ne facwǝ̃ǝre. Syii daŋ a joŋra naiko.
25 Goŋ Salomo zyeɓ cok mai fan ki mo ka gak ɓeɓ ya 4.000 mor muŋta sal ah ra ne pǝr ah ra daŋ. A ne pǝr 12.000 ge rǝk ra pǝ yaŋ mai mo zyeɓra ɓo mor rǝk pǝrri, so soɓ manyeeki ah ge rǝk kah ah Jerusalem. 26 So ako ye lwaa za goŋ mai mo kaara ɓo pǝ sǝr ma kah el Efrat ne ma sǝr Filistien ŋhaa ge kan zahsyee sǝr Egiɓ taa. 27 Ne zah'nan goŋ ah mo kaani, vãm solai a yaŋ Jerusalem tǝgbana tǝsal kolle, kpuu bah a gŋ tǝgbana kpuu makolle. 28 Salomo a lea pǝr gin sǝr Egiɓ ne sǝr manyeeki ah ra.
Ɓoo fal ɓǝ kaa goŋ Salomo
(1 ZaG 11:41-43)29 Tǝcoŋ ɓǝ Salomo daga tǝtǝŋ ah ne in zah ah daŋ ɓǝ ah ŋwǝǝ ɓo pǝ ɗerewol profeto Natan ne pǝ ɗerewol profeto Ahija ma Silo, ne pǝ ɗerewol ɓǝ fakwan Iddo pa ẽe cokki, mai mo faa ɓǝ ɓo tǝ ɓǝ kaa goŋ Jeroboam we Nebat mo kaani. 30 Salomo kaa goŋ yaŋ Jerusalem tǝ za Israel daŋ syii jemma nai. 31 So wuu, ciira ko pǝ yaŋ David, wel ah Rehoboam kaa goŋ pǝ cok ahe.
Gan ge gwale ge suwal Saba ne mbo ya ndil Salomon
(1Gan 10:1-13)1 Gan ge gwale ge suwal Saba ne za̰ fare ge Salomon ne ma, na sḛ mbo ya Ursalima diŋ ndwara her Salomon pe ne fare eleya ge mbidgil ma. Mbo ya poseya ne naa gḛ na pe go, ne jambal ge in idir ge hur tuli ma, ne dinar ma, ne njal sergeleŋ ma me. Mbo ya Salomon ta, ele na fare ge na ne é na dulwak zi ma mwaɗak. 2 Salomon wan fare ma pe mwaɗak hon na, fare a̰me ge mbidgil ge Salomon ne day wan na pe to, be kat to bat. 3 Gan ge gwale ge suwal Saba ne kwar zwama ge Salomon ne, kwar na zok ge ne sḭ, 4 kaŋzam ge ne é na tabul pal zamma ma, ne swaga katɗa ge na dore ma ne ma, ne nama temel kerra ma, ne ba̰r ge naa ge ne hon kaŋzam ma ne kan, ne swaga e koo ge mbo wat zok ge Bage ɗiŋnedin ne zi ya ma, kaŋ mbe ma ke na ajab, jan gan Salomon go: 5 «Fare ge mbi ne za̰ nama janna ge mbi suwal ya, mo pal ma, ne mo zwama ma, a fare ge fareba ma ne. 6 Swaga ge mbi ne mbo ya kwar kaŋ mbe ma ne mbi ndwara to, mbi be hon fareba to. Se no, mbi kwar ya go, a be waage mbi mo zwama le ɗu go dig to pet. Mo kwarra ma ne mo zwama waɗe fare ge mbi ne za̰ na waɗe. 7 Mo naa da ne laar saal! Mo dore ma da ne laar saal, ne da pe, dam ne dam, a ya go katɗa mo ndwara se ame mo zwama ma. 8 Uwareya ya Bage ɗiŋnedin, Dok ge mo ne pal, na ge ne ɓyare go mo ka gan na hool gan pal ne na sḛ pe. Ago Dok ge mo ne laar wa̰ Israyela vya ma wan, ɓyare no go nama dḭl ka tolla ɗiŋnedin, é mo gan da ne pe go, mo ka ndu ge ke kaŋ ge dosol ne kaŋ ge jwap.»
9 Uwale, gan ge gwal ge suwal Saba ne hon gan Salomon dinar mbo kaŋ ge kilo dudubu ataa ne nus go, ne idir ge hur tuli ma gḛ ge be to, ne njal sergeleŋ ge siŋli ma me. A be kwar idir ge siŋli dimma ne na idir mbe ma go to.
10 Gan Huram dore ma poseya ne gan Salomon dore ma ge a ne mbo suwal Ofir ma, a gwan gene na dinar ma ya, ne uwara santal ma, ne njal sergeleŋ ge siŋli ma.
11 Gan Salomon nṵsi zok ge Bage ɗiŋnedin ne wak ma, ne na zok gan wak ge ndeya ma da ne uwara santal, cé biliŋ ma uwara da ne uwara mbe me. Kaŋ ma ge gan Salomon ne ke ma, ndu a̰me be ke na pe suwal Yuda go ɗu to. 12 Gan Salomon hon gan ge gwale ge suwal Saba ne kaŋ ge na laar ne ɓyare ma pet, ne kaŋ ge ne ele ma pet. Ho̰ na kaŋ waɗe kaŋ ge na sḛ ne gene na ya̰ na tok go.
Go̰r go, gwan na suwal ya poseya ne na dore ma.
Kaŋ ɓolla ge Salomon ne ma
(1Gan 10:14-24)13 Ge del ɗu pul zi, Salomon ka ɓol dinar kilo dudubu wara azi, 14 be ge isi dinar ma ne fool kaal ma ge a ne syal ne naa ge ne mbo gwasal ma tok go, ne naa ge ke suk ma, ne kaŋ ma ge gan ma ge Arab ma ne ma, ne ga̰l ge ndil suwal ma ne gene nama ya̰ hon Salomon to. 15 Gan Salomon sol ɓiyaar ge ga̰l ma kikis azi ne dinar, ɓiyaar ge daage ame dinar kilo myanaŋgal, 16 gwan sol ge zaaso ma kikis ataa, ɓiyaar ge daage ame dinar kilo ataa kikis ataa. Abe nama, é nama ge zok ge a ne tol na «Murum ge Liban ne» zi.
17 Gan Salomon gwan cer hool gan ɓaŋlaŋ ne andalam kiya̰r, so̰me na se ne dinar ge siŋli. 18 Hool gan mbe ka haal, ne se mbo na ta digi ya, koo ge eya ma myanaŋgal, swaga ge na koo ne e ne go ka so̰meya ne dinar. A ɗeere sonne ma azi na tok ma pal jwak. 19 A cer sonne ma mḛya ge swaga e koo mborra mbe ma go wol para azi, ndwara go, myanaŋgal le magul pal, myanaŋgal le matoson pal me. Amma, gan a̰me be ke kaŋ ge go mbe no hir na suwal go to.
20 Seɗe njot kaŋ ge gan Salomon ne ma pet a só nama da ne dinar, kaŋ zam kaŋzam ma ge ne zok ge a ne tol na «Murum ge Liban ne» zi ma mwaɗak a só nama da ne dinar ge siŋli. kaŋ a̰me ɗu ge ne só na ne fool kaal be kat to. Ago zaman ge gan Salomon ne zi, fool kaal be kat a̰me pe to. 21 Gan ka da ne fak ga̰l ge mbo ɗiŋ suwal Tarsisa ya ma, a gan Huram dore ma ka mbo ne fak ga̰l mbe ma ne. Del ataa pul zi, a ka gwan’a ndwara ɗu ne suwal Tarsisa ya ne dinar ma, ne fool kaal ma, ne andalam kiya̰r ma, ne bakḭ ma, ne njoole ge siŋli ma mbo ya hon Salomon.
22 Gan Salomon waɗe gan ge ne suwar pal ma pet ne kaŋ ɓolla, ne zwama me. 23 Gan ge ne suwar pal ma pet a ka ɓyare go bama kwa Salomon ndwara, ne za̰ na fare janna ge zwama ma ge Dok ne ho̰ na ne na zi ma. 24 Del ne del, ndu ge daage ka gene bobo ma ya hon na: Kaŋ ge ne fool kaal ma, ne dinar ma, ne ba̰r ma, ne kaŋ pore ma, ne idir ge hur tuli ma, ne tisi ma, ne kwara ma.
25 Salomon ka da ne swaga koy tisi ma ne pus pore ma dudubu anda, na tisi ma ka dudubu wol para azi, kan a̰me ma mbut koyya suwal ge ful zi ma go, a̰me ma mbut ya̰ nama na ta suwal diŋ Ursalima go me. 26 Suwal ma pet a ka Salomon pe se, ne maŋgaɗam ga̰l Efrat wak ya ɗiŋ mbo suwal ge Filistiya ma ne ya, ɗiŋ mbo suwal Masar warbe ya. 27 Gan Salomon saŋge fool kaal baŋneya bindik dimma ne njal ne zuli ne Ursalima diŋ go, saŋge uwara sedre baŋneya bindik ne uwara sikomor ne don ne babur pul go go. 28 A ka gene tisi ge Salomon ne ma da ne suwal Masar ma ne suwal ge ɗogle ma ya pet.
Siya ge Salomon ne
(1Gan 11:41-43)29 Kaŋ ge Salomon ne ke ge may ma, ne pe eya go diŋ mbo wak aya, a njaŋge nama ya maktub «Kaŋ kerra ge Anabi Natan» ne zi, ne maktub «Anabi Ahiya» ndu ge suwal Silo ne zi, ne maktub ge bage kwa ɗimil Yedo ne zi. Maktub ge Yedo ne wan maana ge Yerobowam ge Nabat vya, gan ge Israyela ne fare ma pe. 30 Salomon ke del wara anda na gan zi, Ursalima diŋ, ge Israyela vya ma pal pet. 31 Salomon sú na bá ma pe ya, a mbul na ge suwal ge Dawda ne go. Na vya Robowam zam gan na byalam go.
