Ose namul ma danana hi Israel-lîna
1 Kur biza d’a dogo yam mbà d’a Ahas amul ma Juda-na nga mi tamulid’a, Ose Ela goroma mi kak amula yam Israel-lâ avo Samari, mi tamula bizad’a zlengâ. 2 Mi le sun nda tchod’a avok Ma didina, wani nga d’igi amulei suma Israel suma a tamula avoroma na d’i. 3 Salmanasar amul ma Asiri-na mi mba mi dur ayîna ki Ose. Ose mi hulong ge yam kä ad’umu, mi hum tara. 4 Wani bugola, Ose mi ndjak vunam ki sum mama á tchol huneîd’a ki sed’emu, mi ge sunda ata So amul ma Ezipte-na, mi noî á he tara mamul ma Asiri-na mi. Ata yima Salmanasar mi hum zla ndatina, mi ve Ose, mi djinim ki kindjingâ, mi gum dangeina.
(c) HLED’A HI SAMARI-D’A
Salmanasar mi hle Samari
5 Bugola, Salmanasar mi tchol durâ kandaga d’a Israel-la pet, gak mi mba Samari. Azigar mama a nguyut kä gak bizad’a hindi. 6 Kur biza d’a zlengâ d’a Ose nga mi tamulid’a, amul ma Asiri-na mi hlazì ma ngol ma Samari-na, mi yo Israel suma kurâ mi izi magomba, mi izi Asiri, mi tchuk suma dingâ kur ambas sa Hala-d’a, mi tchuk suma dingâ kur Gozan avun alum ma Habor-râ, mi tchuk suma dingâ kur azì ma nglo ma Mede-na mi.
Zla d’a mba ki b’laka yam leud’a hi Israel-lid’a
7 Ndak ndata ti mba yam Israel-lâ, kayam azi le tchod’a avok Ma didina Alo mazi ma pad’azï woi yam andaga d’a Ezipte-d’a abo amulâ Faron-na, a kud’or alo ma ding ma tetengâ mi. 8 Azi hle zlad’a handjaf suma Ma didina mi digizi woi avorozi adjeu á arazi yinina, azi hle zla d’a ding nga amulei suma Israel-lâ a hlad’ï a mba hazizid’a mi. 9 Azi lahle suma ding suma tcho suma sana mi ndak á lazi d’uo na gumun avok Ma didina Alo mazina. Azi min yima ndingâ kur azì mazi ma nglo ma lara ge pet, tinï ad’ud’a avun azì ma azigarâ a nga kak ndjola kuana, gak mba avun azì ma nglo ma ad’eng ma ngunguna mi. 10 Azi ndjar ahina d’a tcheta akulo, azi ndjar agu ma murgulina ped’a akulo malo d’a a yat ala Asera-d’a yam yima nding ma lara ge pet ad’u agu ma lara ma angusâ pet mi. 11 Azi ngal dubang ma his djivid’ina yam yima nding máma ata yima lara ge pet, d’igi andjaf suma Ma didina mi digizi woi avorozi á arazi yinina na. Azi le sun nda tcho d’a lara ge pet á zal hur Ma didina. 12 Azi kud’or filei ma teteng ma Ma didina mi dazi kam ala azi kud’urom mbuo na.
13 Wan pî, Ma didina mi sun mam suma djok vuna pet ki suma a nga wahle suma a nga mbana pet á ge hum Israel-lâ ki suma Juda-na kad’enga ala: Agi hulongôgiya, agi aragi sun magi d’a tchod’a woyo, ar agi gagi yagi kä ad’u vun man ma hed’a ki zla manda, ar agi tid’igi yam gat ta an he vuna kat mabuyogi ngolo avun azungeî man suma djok vuna ki hurugi pet mi. 14 Wani sum ndazina a nga hum vun ndi, a le yam mba ad’enga d’igi abuyozi ngolo suma a he nga gagazid’a yam Ma didina Alo mazina d’uo na na. 15 Azi ar gata hAlonid’a ki vun ma djin ma mam djinim kabuyozi ngolona ki ge hum mba mi gazi humazi kad’engid’a woyo. Azi i bugol ahle suma hawa ya’â, azi tazi a mbut tazi vama hawa ya’â mi. Azi tit bugol andjaf suma nguyuzi suma Ma didina mi dazi ala a tit blogozi d’uo na. 16 Azi ar vun ma hed’a hi Ma didina Alo mazinina woi pet, azi yor lora gro amuzleina mbà, azi min agu ma murgulina malo d’a a yat ala Asera-d’a, azi grif kä a kud’or ahle suma akulona pet, azi le sunda malo ma a yum ala Bäl-lâ mi. 17 Azi ngal grozi suma andjofâ ki grozi suma aropma woi kad’ud’a d’igi vama ngat buzu ma ngala na, azi ve kumana, a djop fileina, a he tazi á le sun nda tchod’a avok Ma didina á zalam hurumu. 18 Ata yi máma Ma didina hurum zal ngola yam Israel-lâ, mi digizi woi avoromu. Andjafâ hi Juda-na mi arî mam hol.
19 Wani suma Juda-na tazid’a pî a ge nga yazi kä ad’u vun ma hed’a hi Ma didina Alo mazinina d’i, azi hle ni zla d’a Israel-lâ a lata. 20 Kayam ndata, Ma didina mi noî andjaf Israel-lâ woi ki zla tazi pet, mi mbud’uzi zulona mi hazi abo suma á hurumuzi ahle mazina, gak mi digizi woi dei ki sed’emu.
21 Ata yima Ma didina mi prut leud’a hi Israel-lîd’a abo suma hi David-na woina, Israel-lâ a tin Jerobowam Nebat goroma amula. Mam walazi woi ki Ma didina, mi tinizi á le tcho d’a ngola. 22 Ata yi máma Israel-lâ a he tazi á le tcho d’a lara ge pet ta Jerobowam mi lata, a arat nga woi d’i. 23 Kayam ndata, Ma didina mi digizi woi dei avoromu, mi izi magomba yam andaga d’a Asiri-d’a gak ini d’igi Ma didina mi de woi avun azungeî mam suma djok vuna pet na.
A yoï andjaf suma dingâ, a mbazi Samari
24 Amul ma Asiri-na mi yoï suma Babilon-na, suma Kuta-na, suma Ava-na, suma Hamat-na ki suma Sefarvayim-ma, mi tchuguzi kur ambas sa Samari-d’a balum Israel-lâ. Azi hlazì ma ngol ma Samari-na, a kak kur azì mat ma nglona pet. 25 Wani ad’u tinda hi kak mazid’id’a azi le nga mandara Ma didina d’i. Kayam ndata, Ma didina mi sunï azlona taziya, mi vik suma dingâ ablaud’a adigaziya. 26 Sana mi de mamul ma Asiri-na ala: Suma ang yozi djogozi sä kur azì ma nglo ma Samari-nina a we nga lovota á he ngola malo ma yam andaga ndatina d’i. Kayam ndata, alo máma mi sunï azlona mi tchazi woyo!
27 Kayam ndata, amul ma Asiri-na mi he vuna ala: Agi hlagi ma ngat buzu ma Samari-na tu aduk suma agi yozï magombina. Ar mi i sä hî, mi had’azi lovot ta azi he ngola malo ma kur andaga ndatina. 28 Kayam ndata, ma ngat buzuna tu ma a vumï Samari-na, mi mba mi kak Betel nga mi had’azi nana ba azi le mandara Ma didina ge.
29 Wani andjaf suma lara pî a min alo mazina, a tinim kur gongîyo suma a tinizi irazi vazi suma suma Samari-na a minizi adjeu yam yima ndingîna. Andjaf sum ndazina nge nge pî mi le hina kur azì ma ngol ma mam nga kaka kuana. 30 Suma a yozï Babilon-na a min alo ma a yum ala Sukot-Benot-na, suma Kuta-na a min alo ma a yum ala Nergal-lâ, suma Hamat-na a min alo ma a yum ala Asima-na, 31 suma Ava-na a min alo ma a yum ala Nibas-sâ ki ma a yum ala Tarta’â mi. Suma Sefarvayim-ma tazid’a a ngal grozina woi kakud’a d’igi vama ngat buzu ma ngala na malo mazi ma a yum ala Adramele’â ki ma ding ma a yum ala Anamele’â. 32 Azi tazi a nga le mandara Ma didina, wani a man suma dingâ adigazi á mbut suma ngat buzuna kur gongîyo mazi suma ata yima ndingîna mi. 33 Azi nga le mandara Ma didina gak mi na, a nga le sunda malo mazina d’igi andjaf suma a yozï adigazina a nga le adjeu na mi.
34 Gak ini a nga tit ni yam zla mazi d’a adjeud’a, wani a nga le mandara Ma didina d’i. Azi nga tit yam vun mazi ma hed’a ki gat mazi d’a adjeud’a memet ti, a nga tit yam gata ki vun ma he ma Ma didina mi hum mandjafâ hi Jakob ma mam yum ala Israel-lâ na d’uo mi.
35 Israel ni suma Ma didina mi djin vunam ki sed’ezi mi hazi vuna ala: Ar agi lagi mandara alo ma ding ngi, ar agi grivigi kä avorom mbi, ar agi lum sunda d’i, ar agi hagizi vama ngat buzuna d’uo mi na. 36 Wani ar agi lagi ni mandaran an Ma didin ma ni buzugugï woi kur ambas sa Ezipte-d’a ki sib’ik man nda kal teglesa ki bigan nda zid’a woi akulo kan zid’a, ar agi grivigi ni kä navoron an tu, ar agi han ahle suma ngat buzuna mi. 37 Ar agi gagi yagi kä ad’u gat manda, ad’u vun mam ma he ma an b’irigizi kur mbaktumba tetengâ, ar agi tid’igi kazi tala agi lagi mandara alo ma ding nguo d’a. 38 Ar agi maragi yam vun ma djin ma an djinim ki sed’egina d’i, ar agi le mandara alo ma ding ngi. 39 Ar agi lagi ni mandaran an Ma didina Alo magina. Hina wani, an mba ni sud’ugi woi abo magi suma djangûna pet.
40 Wani andjaf sum ndazina a min hum mbi, a nga le ni sun mazi d’a azi nga lat adjeu d’eid’a. 41 Wani azi nga le mandara Ma didina gak mi na, a nga le sunda mi filei mazi ma tcheta gak mi. Grozina ki grozi ngolona a nga lahle suma abuyozi a lazina gak ini.
Ojee to mbai gə́ Israɛl
1 Mee ləb ko̰ɓee’g lə Akas, mbai gə́ Juda gə́ njekɔm’g dɔg-giree-joo lé ɓa Ojee, ŋgolə Ela si Samari un kudu ko̰ ne ɓee dɔ Israɛlje’g. Yeḛ o̰ ɓee ləbee jinaikara. 2 Yeḛ ra né gə́ majel kəm Njesigənea̰’g nɛ lé togə́bè kara nérea asəna gə ka̰ mbaije gə́ Israɛl gə́ kédé nea̰’g lé el. 3 Salmanasar, mbai gə́ Asiri ḭ aw rɔ səa ndá tədee rɔ, bèe ɓa Ojee ula dəa nea̰’g ləm, uga lar-gədɓee aree ləm tɔ. 4 Nɛ mbai gə́ Asiri oo to gə́ ta kula njuma̰ to mee kəi’g lə Ojee: mbata Ojee lé ula njékaḭkulaje rɔ mbai gə́ Ejiptə gə́ ria lə Sɔ ləm, yeḛ mbad kuga mbai gə́ Asiri lé lar-gədɓee gə́ gə ləb-ləb lé ləm tɔ. Bèe ɓa mbai gə́ Asiri lé wá təa gə kúla lar ilá daŋgai’g. 5 Tɔɓəi mbai gə́ Asiri aw gə mee ɓeeje lai ləm, yeḛ ɔr rɔ aw rɔ ɓee gə́ Samari aḭ dəa kɔr-kɔr as ləb munda. 6 Loo gə́ ləb ko̰ɓee lə Ojee as jinaikara ndá mbai gə́ Asiri taa ɓee gə́ Samari, tɔɓəi yeḛ wa Israɛlje ɓər aw sə dee Asiri. Yeḛ ar dee d’isi Halah ləm, gə mbɔr Habor, baa gə́ Gosan’g ləma, gə mee ɓee-booje’g lə Medəje ləm tɔ.
Néje gə́ ar tuji oso ne dɔ ɓeeko̰’g lə Israɛlje lé
7 Néje neelé teḛ dɔ Israɛlje’g mbata deḛ ra kaiya d’ɔs ne Njesigənea̰, Ala lə dee gə́ ar dee d’unda loo mee ɓee gə́ Ejiptə teḛ lé rəw ləm, gə mbata deḛ pole magəje ləm tɔ. 8 Deḛ ndaji néjiɓeje lə ginkoji dəwje gə raŋg gə́ Njesigənea̰ tuba dee no̰ dee’g kédé ləm, gə néjiɓeje gə́ mbaije gə́ Israɛl ra lé ləm tɔ. 9 Israɛlje ra néje gə́ majel gə goo ŋgəḭ d’ɔs ne Njesigənea̰, Ala lə dee rəw. Deḛ d’unda dɔ looje gə́ ndəw mee ɓee-booje’g lə deḛ lai, un kudee dɔ kəije gə́ ŋgal gə́ duu dɔ loo gə́ to loo-kaar njéŋgəmlooje saar teḛ ne dɔ ɓee-booje gə́ ndògo-bɔrɔ gugu dɔ dee sub. 10 Deḛ d’unda néndajije gə magəje dɔdərlooje’g lai gə́ ndəw ləm, gə gel kagje’g lai gə́ təb ləm tɔ mbata lə dee . 11 Lée neelé ɓa deḛ roo néje gə́ ə̰də sululu keneŋ dɔ looje gə́ ndəw’g lai to gə́ ginkoji dəwje gə raŋg gə́ Njesigənea̰ tuba dee no̰ dee’g kédé ra lé, yee ɓa néra deeje gə́ majel lé ar oŋg lə Njesigənea̰ ḭ ne səa pu dɔ dee’g gə mbəa. 12 Deḛ pole magəje gə́ Njesigənea̰ ula dee taree pana: D’a ra né gə́ togə́bè el lé.
13 Njesigənea̰ ar njéteggintaje ləa gə njékaḭkulaje ləa lai ndəji Israɛlje gə Judaje d’ula dee ne pana: Maji kar dee d’ya̰ goo rəw néraje gə́ majel lə dee ləm, d’aa dɔ ndukunje lə neḛ gə godnduje lə neḛ ləma, d’un ne goo godndu gə́ neḛ n’ar bɔ deeje-je lé lad-lad ləma, gə n’ula ne kuraje lə neḛ gə njéteggintaje lə neḛ rɔ dee’g gə mbəa ləm tɔ.
14 Nɛ deḛ d’oo ta el, deḛ d’uba gwɔb kelkwɔi to gə́ bɔ deeje gə́ d’ɔm meḛ dee dɔ Njesigənea̰, Ala’g lə dee el lé d’uba ne gwɔb kelkwɔi bèe tɔ. 15 Deḛ d’uba godndiaje d’ya̰ ləm, gə ta manrɔ ləa gə́ yeḛ man ne rəa ar bɔ deeje-je ləma, gə ta ndəji kɔrje gə́ yeḛ ndəji dee ləm tɔ lé d’ya̰. Deḛ d’aw goo néje gə́ gə mḭdé ba ar dee nja kara tel to ne néje gə́ gə mḭdé ba ya tɔ, ndolè ne goo ginkoji dəwje gə raŋg gə́ gugu gir dee gə́ Njesigənea̰ ɔg dee dɔ ndaji kəm dee’g lé. 16 Deḛ d’uba ndukunje lə Njesigənea̰, Ala lə deḛ lai d’ya̰ ləm, dee léḛ larndul ndaji ne ŋgan maŋgje joo mbata lə dee ləm, dee ra magəje gə́ ri dee lə Astarte ləm, dee d’unda barmba dəb kəm dee naŋg no̰ boo-néje’g lai gə́ dara ləma, dee ra né d’ar magə-Baal ləm tɔ . 17 Deḛ d’ɔm ŋgan deeje gə́ diŋgam gə njé gə́ dené dan pər’d ləm, dee d’ya̰ rɔ dee yag dan koo ndil néje’g gə nésukəmlooje’g ləm tɔ, tɔɓəi darɔ dee-deḛ ya kara d’ya̰ ra né néraje gə́ majel kəm Njesigənea̰’g mba kar oŋg ḭ ne səa pu . 18 Yen ŋga Njesigənea̰ lé oŋg gə́ boo ḭ səa dɔ Israɛlje’g aree ɔs dee rəa’g rəw ar ginkoji Judaje ya kára ba ɓa nai.
19 Nɛ Judaje ya kara d’aa dɔ ndukunje lə Njesigənea̰, Ala lə dee el ndá dee d’un goo néjiɓeje gə́ Israɛlje ra lé tɔ. 20 Deḛ lai gə́ to ginkoji Israɛlje lé Njesigənea̰ uba dee ya̰ dee, yeḛ ar dee d’ula dɔ dee ləm, yeḛ ya̰ dee ji njébusu deeje’g ləma, né gə́ rudu lé yeḛ tuba dee nea̰’g ɔm dee əw ləm tɔ.
21 Mbata Israɛlje d’ɔr dɔ dee rɔ gel-bɔje’g lə Dabid ɓa d’ɔr Jeroboam, ŋgolə Nebat d’undá gə́ mbai lə dee ndá yeḛ neelé ar Israɛlje d’uba Njesigənea̰ d’yá̰ ləm, yeḛ ɔs Israɛlje ar dee ra ne kaiya gə́ boo ləm tɔ. 22 Israɛlje d’ya̰ rɔ dee yag dan kaiyaje lai gə́ Jeroboam ra, dee d’uba gée d’ya̰ el 23 saar loo gə́ Njesigənea̰ tuba Israɛlje nea̰’g ɔm dee əw, to gə́ yeḛ pa ne gə ndu kuraje ləa lai gə́ to njéteggintaje lé. Gelee gə́ nee ɓa d’wa ne Israɛlje ɓər d’aw ne sə dee əw mee ɓee gə́ Asiri ar dee d’isi lée’g neelé saar teḛ ne mee ndəa gən.
Gin dəwje gə́ ɓar dee Samarije
24 Mbai gə́ Asiri ar dəwje gə́ Babilɔn, gə Kuta, gə Aba, gə Amat, gə Separbayim ree d’isi mee ɓee-booje gə́ Samari tor Israɛlje’g lé. Deḛ taa Samari gə́ ka̰ dee ndá dee d’isi mee ɓee-booje’g ləa. 25 Loo gə́ d’un kudu kisi keneŋ ndá dee ɓəl Njesigənea̰ el, yee ɓa Njesigənea̰ ula toboḭje ar dee to̰ dee tɔl dee bula. 26 Deḛ d’aw d’ula mbai gə́ Asiri pana: Ginkoji dəwje gə́ i ree sə dee unda dee mee ɓee-booje gə́ Samari lé gər loo kwa magə gə́ wɔji dɔ ɓee nee meḛ dee’g el, gelee gə́ nee ɓa magə lé ar toboḭje ree to̰ dee ne tɔl dee bula mbata dee gər loo kwa magə-ɓee lé meḛ dee’g el. 27 Mbai gə́ Asiri lé un ndia ar dee togə́bè pana: Arje njekinjanéməs gə́ keneŋ gə́ seḭ wáje gə́ ɓər lé aw si sə dee mba ndoo dee goso gə́ d’a kwa ne magə-ɓee lé meḛ dee’g. 28 Togə́bè ɓa dəw kára mbuna njékinjanéməsje gə́ d’wa dee gə́ ɓər Samari lé tel aw si ne Betel ndá yeḛ ndoo dee rəw ɓəl Njesigənea̰ tɔ.
29 Nɛ ginkoji dəwje gə raŋg lé ra magəje lə dee lə dee d’unda dee mee ɓee-booje gə́ d’isi keneŋ ndá dee d’unda dee mee kəije gə́ dɔ loo gə́ ndəw gə́ njé gə́ Samari ra kédé lé. 30 Dəwje gə́ Babilɔn ra néndaji magə gə́ ria lə Sukot-Benot ləm, njé gə́ Kut ra néndaji magə gə́ ria lə Nergal ləm, njé gə́ Amat ra néndaji magə gə́ ria lə Asima ləm, 31 dee gə́ Aba ra néndaji magəje gə́ ri dee lə Nibaj gə Tartak ləma, dee gə́ Separbayim roo ŋgan deeje d’ula ne rɔnduba dɔ Adramelek’g gə Anamelek’d gə́ to magəje lə Separbayimje ləm tɔ. 32 Deḛ ɓəl Njesigənea̰ ya tɔ ndá dee d’ɔr njékinjanéməsje gə́ wɔji dɔ looje gə́ ndəw mbuna dəwje’g lai: njékinjanéməsje neelé d’inja nékinjanéməsje mbata lə dee mee kəije’d gə́ dɔ looje gə́ ndəw’g lé. 33 Togə́bè ɓa dee ɓəl ne Njesigənea̰ nɛ dee pole ne magəje lə dee to gə goo néjiɓee lə ginkoji dəwje gə raŋg gə́ d’ḭ sə dee keneŋ ree sə dee lé.
34 Saar mee ndəa gən lé kara dee d’un goo néjiɓeje lə dee gə́ kédé ya ɓəi, dee ɓəl Njesigənea̰ gəd-gəd el ləm, dee d’aa dɔ godnduje lə dee gə ndukunje lə dee-deḛ el ləma, godndu gə ndukunje lə Njesigənea̰ gə́ yeḛ ar ŋgalə Jakob gə́ yeḛ unda ria lə Israɛl lé kara dee d’aa dɔ dee el ləm tɔ . 35 Kédé lé Njesigənea̰ man rəa ar dee ne ndukun neelé pana: D’a ɓəl magəje el ləm, d’a kunda barmba dəb kəm dee naŋg no̰ dee’g el ləm, d’a pole dee el ləma, d’a kinja nékinjanéməsje kar dee el ləm tɔ . 36 Nɛ d’a ɓəl Njesigənea̰ gə́ ar dee d’unda loo mee ɓee gə́ Ejiptə teḛ gə goo siŋgamoŋ gə́ boo gə jia gə́ ula ndiŋ lé, to nea̰-yeḛ nja ɓa d’a kunda barmba dəb kəm dee naŋg keneŋ ləm, d’a kinja nékinjanéməsje karee ləm tɔ . 37 Godnduje, gə ndukunje, gə tornduje gə́ yeḛ nja ndaŋg mbata lə dee lé d’a kaa dɔ dee kər-kər gə mba ra née ɓó d’a ɓəl magəje el ŋga. 38 D’a kar meḛ dee wəi dɔ manrɔ gə́ neḛ man n’ar dee lé el ləm, d’a ɓəl magəje el ləm tɔ. 39 Nɛ d’a ɓəl Njesigənea̰, Ala lə dee, ndá yeḛ a kɔr dee ji njéba̰je’g lə deḛ lai kɔm dee tar.
40 Nɛ deḛ d’ila koji dɔ ta’g ləa el saar ndá deḛ d’un goo néjiɓeje lə dee gə́ kédé ya. 41 Ginkoji dəwje gə raŋg neelé ɓəl Njesigənea̰ ya nɛ deḛ pole néndaji magəje tɔ, bèe ɓa ŋgan deeje gə ŋgan meḛ ŋgan deeje ra to gə́ bɔ deeje-je ra saar teḛ ne mee ndəa gən lé.
