2 Samuel 3 - MPG & SBA2015

1 Ayîna nga mi i avogovok aduk suma hi Saul-lâ ki suma hi David-na. David nga mi i avogovok kur ayî ma durâ, wani suma hi Saul-lâ a nga ngar kazigaziya.

David grom suma mi vud’uzi avo Hebron-na

(Gol 1 Sun hAm 3.1-4)

2 David grom suma a vud’uzi avo Hebron-na ba wana: Gorom ma ngolâ a yum ala Amnon, ni Ahinowam mba Jisreyel-la gorotna; 3 ma mbàna a yum ala Kilap, ni Abigayel atchad’a hi Nabal ma Karmel-lîd’a gorotna; ma hindina a yum ala Apsalom, ni Mäka Talmai amul ma Gesur-râ gorom mba gorotna; 4 ma fid’ina a yum ala Adoniya, ni Hagit gorotna; ma vahlâ a yum ala Sefatiya, ni Abital gorotna; 5 ma karagayana a yum ala Jitram, ni Egla atchad’a hi David-ta gorotna. Wana ni David grom suma mi vud’uzi avo Hebron-na.

Apner azi ki Isebäl a nga ki zlad’a adigaziya

6 Ata yima durâ nga aduk suma hi Saul-lâ ki suma hi David-nina, Apner mi ve tam ad’enga ni ki suma hi Saul-lâ. 7 Wani Saul amamba gora nga, a yat ala Rispa, ni Aya goromba. Isebäl mi de mi Apner ala: Ni kayam me ba, ang kal ad’u atcha d’a gora habunda ge?

8 Apner hurum zal ngola yam zlad’a hi Isebäl-la, mi hulong dum ala: An nadina ba, ni mbud’ung irang ki suma Juda-na zu? An nga ni le sunda gak ini ni yam leud’a habung Saul-la, yam b’oziyoma ki buniyôma, an hang nga abo David ti. Ni nana ba, ang tinin zlad’a kan ini yam tcho d’a an lat katcha ndatid’a ge? 9 Le an le nga ki David d’igi Alona mi gunum tam na d’uo ni, ar Alona mi mban ndak ka ngol la kala kan an Apner. 10 Ma didina mi dala mba mi pat leud’a abo Saul, mba mi hat mi David á tamula yam Israel ki Juda, tinï ad’ud’a Dan dei gak mba Berseba d’uo zu?

11 Isebäl mi de nga zla balum mi Apner ri, kayam mi lum mandaram heî.

Apner mi djin ad’um ki David

12 Apner mi sun suma gen David á dum zla mamba, mi dum ala: Ambasa ni hi nge d’ö ge? Ang djin vunang ki sed’enu; an mba ni hulongôngî Israel-lâ pet ad’ungû.

13 David mi hulong dum ala: Djiviya! An mba ni djin vunan ki sed’engû. Wani an nga ni djobong yam va tu: Le ang mba ni nga ki Mikal Saul goromba d’uo ni, ang mba wan iran ndi.

14 David mi tchuk sunda gen Isebäl Saul goroma ala mi humï amamba Mikal la mi vat ki babak diu Filistê-na kisa. 15 Isebäl mi vad’ï avo hi ndjuvut Paltiyel Layis goroma. 16 Ndjuvut nga mi tit ad’ut ki tchina gak mi mbaza avo Bahurim. Ata yi máma Apner mi dum ala: Ang hulong avo! Mam hulong mi.

17 Apner mi yo siretna ki suma nglo suma Israel-lâ, mi dazi ala: Avok dei pî agi min ala David mi kak amula kagiya. 18 Ki tchetchemba, agi lagi vama agi hurugi minima, kayam Ma didina mi de zlad’a kam ala: Nata azong mana David ba, an mba ni sut man suma Israel-lâ woi abo suma Filistê-na, abo mazi suma djangûna pet mi.

19 Apner mi de mi suma Benjamin-na, mi i ki zla d’a Israel-lâ ki suma Benjamin-na pet a ndjak vunazi kata mi David avo Hebron. 20 Apner mi mba ki suma ad’um dok mbà avo Hebron gen David. David mi le te ma ngolâ mi Apner ki suma a mba ki sed’ema.

21 Apner mi de mi David ala: An tchol ni iya, an ni tok Israel-lâ pet ad’u ang salana amul mana. A mba ndjak vunazi ki sed’engû; ang mba te kazi ki sum mangâ d’igi ang min na. David mi ar Apner mi i hawa.

Jowap mi tchi Apner

22 Gola! Jowap azi ki azigarâ hi David-na a tcholï ata yima ayîna, a hurumï ahlena ngola. Wani Apner mi nga gen David avo Hebron nduo, kayam David mi aram mi i wa hawa. 23 Kid’a Jowap azi ki azigarâ pet a mbad’a, a de mi Jowap zla ndata ala: Apner Ner goroma mi mba gen amulâ; amulâ mi aram mi i wa hawa mi.

24 Jowap mi i gen amulâ, mi dum ala: Ang le ni me hina ge? Gola! Apner mi mba gevengû. Ni kayam me ba, ang aram mi i hawa ge? 25 Ang we Apner Ner goroma. Mi mba ka hî ná mbud’ung irangû, á wang fed’eng nga dur ayîna, á wahle suma ang nga lazina pet mi d’uo zu?

26 Jowap mi ar David, mi sun suma ad’u Apner. A i a vumï avun golong nga Sira-d’a, wani David mi we nga d’i. 27 Kid’a a hulongî Apner avo Hebron-nda, Jowap mi vumï woi avun azina d’igi mi min dum zla d’a gumunda na. Ata yi máma mi tchogom hurum tup. Apner mi mid’a; Jowap mi tchumî yam wiyema Asayel.

28 David mi hum zla ndata bugolo, mi dala: An ki sum mana, zla nga kami avok Ma didina yam buzuna hi Apner Ner goromina d’i. 29 Ar buzuwam mi hulong yam Jowap azi ki sum mama pet, ar suma avo hi Jowap-ma tugud’ei d’a djang buzuna laziya, d’oze libina kaziya, suma dingâ a djin aguna, suma dingâ a tchazi ki mbigeu d’a fiyaka, suma dingâ a fe tena d’uo mi.

30 Ni hina ba, Jowap azi ki wiyema Abisai a tchi Apner, kayam mi tchazi wiyezina Asayel avo Gabawon ata yima ayîna.

31 David mi de mi Jowap azi ki suma ad’uma ala: Agi hawâgi baru ma atagina woyo, agi djinigi talagad’a furugiya, agi tchigi Apner.

Amulâ David nga mi tit bugol mad’a Apner. 32 A tos Apner avo Hebron; amulâ David nga mi tchiya, suma pet a tchi mi. 33 Amulâ nga mi ge horâ yam Apner, mi dala:

Apner mi ndak á mit

d’igi sama lilid’a na zu?

34 Abong nga djinda d’i,

aseng nga djinda ki kidjingâ d’uo mi.

Ni nana ba, ang puk kä

d’igi sana mi puk kä avok suma bei d’ingêrâ na ge?

35 Ablaud’a pet a tchi horâ yam Apner tua. Kid’a afata nga bei nika tua d’a, ablaud’a pet a mba á he David tena. Wani David mi gun tam ala: Le an djuk tena d’oze vama lara bei afata niga ni, ar Alona mi mban ndak ka ngol la kala kanu!

36 Suma pet a we a dala: Gagazi, zla d’a amulâ mi lata nata yad’u, kayam suma pet a we teteu ala zla d’a amulâ mi lata pet nata yad’u. 37 Suma Juda-na ki Israel-lâ pet a we kur bur máma ala nga namulâ ba, mi he vuna á tchi Apner Ner goroma d’i. 38 Amulâ mi de mazungeî mama ala: Agi wagi nga d’ala amulâ d’oze sama ngolâ mi mit ini aduk Israel-lâ d’a d’uo zu? 39 An namulâ pî ni, namangeîd’a tua. Sum ndazina Seruya grotna, azi ad’enga kalanu. Ar Ma didina mi wurak sama tcho máma ndak yam tcho mam mba mi lata.

1 Rɔ aw gə́ kédé-kédé mbuna njé’g lə Sawul gə njé’g lə Dabid. Siŋga Dabid ḭ dɔ maree’d gə́ kédé-kédé nɛ ka̰ njé’g lə Sawul ɓa rəm gə́ gogo-gogo tɔ.

Ŋgalə Dabid gə́ diŋgam gə́ yeḛ oji dee Ebro̰ lé

2 Ŋganje gə́ diŋgam gə́ Dabid oji dee Ebro̰ lé ɓa nee: Amno̰ to ŋgondəree gə́ yeḛ ojee gə Ahinoam, dəw gə́ Jisreel, 3 njekɔm’g joo to Kiləab gə́ yeḛ ojee gə Abigayil, dəw gə́ Karmel gə́ kédé to dené lə Nabal lé, njekɔm’g munda lə dee to Absalɔm gə́ yeḛ ojee gə́ Maaka gə́ to ŋgolə Talmai, mbai gə́ Gesur, 4 yeḛ gə́ njekɔm’g sɔ to Adonija, ŋgolə Agit, yeḛ gə́ njekɔm’g mi to Sepatia, ŋgolə Abital, 5 yeḛ gə́ njekɔm’g misa̰ to Jitream gə́ yeḛ ojee gə Egla. Egla lé kara to dené lə Dabid ya tɔ. Deḛje neelé ɓa Dabid oji dee Ebro̰ ya.

Abner ra ta gə Is-Boset

6 Mee ndəa gə́ rɔ to mbuna njé’g lə Sawul gə njé’g lə Dabid lé Abner wa rəa kɔgərɔ mbata njé’g lə Sawul. 7 Nɛ gamla-dené lə Sawul kára ria lə Rispa gə́ to ŋgolə Aja si keneŋ. Tɔɓəi Is-Boset dəji Abner pana: See gelee ban ɓa i aw rɔ gamla-dené’g lə bɔm lé wa.

8 Mee Abner ḭ səa jugugu dɔ ta gə́ Is-Boset pa’g lé aree ilá keneŋ pana: See ma m’to gə́ bisi gə́ m’ɔm na̰’d gə Judaje gə goo ŋgəḭ wa. Ɓogənè lé m’ra meemaji gə njé’g lə bɔbije Sawul ləm, gə ŋgakea̰je ləma, gə baokuraje ləa ləm tɔ ɓó ma m’ilai ji Dabid’g el tɔ. Ŋga see gelee ban ɓa ɓogənè i ila ta gə́ wɔji dɔ dené neelé dɔm’g wa. 9 Ɓó lé m’ra gə Dabid né gə goo ta gə́ Njesigənea̰ man ne rəa aree lé el ndá maji kar Ala ra səm-ma Abner nédɔkudu ya . 10 Mbata yeḛ pa njaŋg mba kɔr ɓeeko̰ lé ji njé’g lə Sawul kila ji njé’g lə Dabid’g ləm, mba kunda kalimbai lə Dabid dɔ Israɛlje’g gə dɔ Judaje’g un kudee Dan saar teḛ ne Beer-Seba ləm tɔ.

11 Is-Boset oo ta kára mba tel kila Abner’g el mbata yeḛ ɓəlee ya.

Abner tel ɔm na̰’d gə Dabid

12 Abner ula njékaḭkulaje rɔ Dabid’g mba kar dee d’ulá ta gə́ wɔji dəa pana: See ɓee lé to ka̰ nawa. Ar sí j’un ndu sí j’ar na̰ ndá aa oo, ma la səi mba kari tel gə Israɛlje lai gə́ rɔi’g.

13 Dabid ilá keneŋ pana: Maji ya! M’a kun ndum kari ya nɛ ma m’dəjii né kára: I a koo kəm el nɛ ɓó lé i a ree gə Mikal, ŋgolə Sawul gə́ dené kam ndá yee ɓa i a koo ne kəm ɓəi. 14 Tɔɓəi Dabid ula njékaḭkulaje rɔ Is-Boset, ŋgolə Sawul’g mba kar dee d’ulá pana: Maji kari tel gə dené ləm Mikal gə́ m’wa səa mɔr gə ndar tamɔd Pilistije gə́ tɔl (100) lé am . 15 Is-Boset ar dee d’aw d’ɔr Mikal lé kəi lə ŋgabeeje, Paltiel gə́ to ŋgolə Layis lé. 16 Ŋgabeeje lé ndolè gée gə mán-no̰ kəmee’g saar teḛ Bahurim. Ndá Abner ulá pana: Tel aw loo ləi! Ndá yeḛ tel aw ya tɔ.

17 Abner wɔji ta gə ŋgatɔgje gə́ Israɛl ndá ula dee pana: Kédé lé seḭ ndigije mba kar Dabid ɓa to mbai lə sí. 18 Maji kar sí ṵdáje gə́ mbai ɓasinè ŋga mbata Njesigənea̰ pata wɔji ne dɔ Dabid pana: To Dabid, kura lə neḛ lé ɓa n’a kɔr ne koso-dəwje lə neḛ gə́ Israɛl ji Pilistije’g ləm, gə ji njéba̰je’g lə deḛ lai ləm tɔ kɔm dee tar ya.

19 Abner pa taree ar Bḛjamije kara ləm, tel aw Ebro̰ ndaji taree ila mbi Dabid’g aree oo néje lai gə́ Israɛlje gə Bḛjamije d’wɔji-kwɔji ra lé ləm tɔ. 20 Yeḛ aw gə dəwje rɔ-joo rɔ Dabid’g mee ɓee’d gə́ Ebro̰ ndá Dabid ar dee koro muru-gad mbata Abner gə dəwje gə́ d’aw səa lé. 21 Abner ula Dabid pana: M’a kḭ kaw mbo̰ Israɛlje lai rɔ mbai’g ləm gə́ to mbai lé. D’a manrɔ dee kari ndá i a ko̰ɓee dɔ Israɛlje’g lai to gə́ məəi wɔji lé ya.

Dabid ya̰ Abner aree aw gə meekulɔm.

Joab tɔl Abner

22 Aa ooje, Joab gə njé’g lə Dabid d’ḭ loo-wai’g ree gə boo-nébanrɔje. Abner nai rɔ Dabid’g ɓee gə́ Ebro̰ el ŋga mbata Dabid yá̰ aree aw gə meekulɔm. 23 Loo gə Joab gə kudu-njérɔje ləa lai ree ndá d’ula Joab pana: Abner, ŋgolə Ner ree rɔ mbai’g nee ya ndá yeḛ yá̰ aree aw gə meekulɔm. 24 Joab aw rɔ mbai’g lé dəjee pana: See ɗi ɓa i ra bèe wa. Aa oo, Abner ree rɔi’g ndá see gelee ban ɓa i yá̰ aree aw wa. 25 I gər Abner, ŋgolə Ner gao! Yeḛ ree gə mba su kəmi ləm, gə mba gər rəw-kabije ləma, gə mba gər néje lai gə́ i ra ləm tɔ.

26 Loo gə́ Joab ḭ rɔ Dabid’g teḛ ndá yeḛ ula njékaḭkulaje ar dee d’un dɔ gɔl Abner d’ḭ səa godə-ma̰ gə́ Sira tel ree səa. Nɛ Dabid oo taree el. 27 Loo gə́ Abner tel ree Ebro̰ mba̰ ndá Joab ɔree aw səa dan tarəwkəi’g to gə́ lə né gə́ a gə kwɔji səa ta gə́ to loo-kiya’g bèe ndá yeḛ ɔsee mée’g tɔlee mba dal ne ba̰ lə ŋgokea̰ Ajael.

28 Gée gə́ gogo Dabid oo taree ndá yeḛ pana: Ta kára kara wa dɔ neḛ no̰ Njesigənea̰’g mbata məs Abner, ŋgolə Ner lé el ləm, wa dɔ ɓeeko̰ lə neḛ kara el ləm tɔ. 29 Maji kar məs neelé tel oso dɔ Joab’g ləm, gə dɔ gel-bɔje’g lə bɔbeeje lai ləm tɔ! Maji kar ŋgaka Joabje lé lal dəw gə́ iŋga rɔko̰ bajal, əsé lal rɔko̰ ba̰ji el ləm, əsé lal njetɔs kag el ləma, əsé lal njekoso ta kiambas’g el ləma, əsé lal njekwəi-yoo-ɓoo nda̰ el ləm tɔ.

30 Togə́bè ɓa Joab gə ŋgokea̰ Abisai tɔl ne Abner mbata yeḛ tɔl ŋgoko̰ dee gə́ Ajael loo-rɔ gə́ Gabao̰.

31 Dabid ula Joab gə deḛ lai gə́ d’aw səa lé pana: Tilje kubuje lə sí hao̰-hao̰ ndá ulaje ŋgisi kubu-kwa-ndòo rɔ sí’g no̰je ne dɔ yoo Abner’g.

Tɔɓəi mbai Dabid njaa goo yée’g tɔ. 32 Deḛ dubu Abner mee ɓee gə́ Ebro̰. Mbai lé ɔr ndia gə́ tar wəl no̰ ne ta dɔɓar Abner’g ar koso-dəwje lai kara no̰ səa tɔ. 33 Mbai lé un pa no̰ yoo Abner pana:

See Abner ya kəm karee wəi

To gə́ dəw gə́ ta wa dəa bèe wa.

34 I lé deḛ tɔ jii gə gɔli gə kúla larje el.

I oso to gə́ dəw oso ne no̰ njémeeyèrje’g bèe.

35 Koso-dəwje tel no̰ yoo Abner unda nje gə́ kédé ya ɓəi. Koso-dəwje lai d’aw rɔ Dabid’g mba karee o̰ muru loo gə́ kàr aar tar ya ɓəi. Nɛ Dabid man rəa pana: Ɓó lé nésɔ əsé né gə́ rara kara ɓa ɔd tam kédé ɓa kar kàr andə ɓəi ndá maji kar Ala ra səm nédɔkudu ya.

36 Né neelé koso-dəwje lai gər ləm, taa kəm dee ləm tɔ ar dee d’oo néje lai gə́ mbai ra lé gə́ né gə́ maji ya. 37 Mee ndəa’g neelé koso-dəwje lai gə Israɛlje lai gər to gə́ to gə goo torndu mbai ɓa dəw tɔl ne Abner, ŋgolə Ner lé el. 38 Mbai ula kuraje ləa pana: See seḭ gərje to gə́ mbai gə́ to dəw gə́ boo wəi ɓogənè mee ɓee gə́ Israɛl el wa. 39 Ma lé d’wa dɔm gə ubu d’undam ne gə́ mbai nɛ siŋgam godo ya ɓəi. Dəwje nee gə́ to ŋgalə Seruja lé siŋga dee ur dɔm’g. Maji kar Njesigənea̰ uga dɔ njemeeyèr gə goo némeeyèr ləa ya.