Amulâ mi he vuna ala suma a kud’or filei ma lora
1 Amulâ Nebukanezar mi he vuna ala a yor filei ma lora, fiyagam mba akulod’a metred’a dok hindi, bubuwam metred’a hindi. Mi tinim kä kur yima papana ma Dur-râ kur andaga d’a Babilon-nda. 2 Bugola, mi sun suma sunda a yï suma nglo suma te yam suma kur andaga d’a Babilon-ndina, nala, suma a yazi ala satrap-ma, suma ngom ahlena, suma te yamba, suma ngom beged’a, suma ka sariyad’a suma nglona ki suma a te yam mbas sa woi abu tetengâ mi. A mbeï á lü vun tilâ á tin filei ma yor ma lor ma mam tinim akulona iram vamu. 3 Sum ndazina pet a tok á lü vun til máma avok filei ma yor ma lor ma Nebukanezar mi tinim akulona.
4 Ma tchi wala mi er ad’um akulo mi dala: Agi suma, agi andjaf suma, agi suma ad’u vun ma ded’a tetengâ, wana ni vama an hagi vuna kama: 5 Ata yima agi humugi tchina hadifina, hi taulâd’ina, hadingîna, hi daliyâd’ina, hi gangad’ina ki tchina hahle suma bu suma hle sawala tetengâ, agi grivigi kä andaga á kud’or filei ma yor ma lor ma amulâ Nebukanezar mi tinim akulona. 6 Sama lara ma mi grif nga kä á kud’or filei ma yor ma lor máma d’uo na, a mba gum atogo hina zak aduk für ra aku d’a hîhîka.
7 Kayam ndata, ata yima suma handjaf suma ki suma ad’u vun ma ded’a tetengâ pet a hum tchina hadifina, hi taulâd’ina, hi daliyâd’ina, hi gangad’ina ki tchina hahle suma bu suma hle sawala tetengâ, a grif kä andaga á kud’or filei ma yor ma lor ma amulâ Nebukanezar mi tinim akulona.
Daniel ndroma a kak suma d’engzengâ avok Alona
8 Ata yi máma atogo hina zak suma hiu suma Babilon-na a hut gen amulâ, a tchuk zlad’a yam Juif-fâ. 9 A de mamulâ Nebukanezar ala: Amulâ, ar va mi lang ngi! 10 Amulâ, ang he vuna ala ata yima sama lara mi hum tchina hadifina, hi taulâd’ina, hadingîna, hi daliyâd’ina, hi gangad’ina ki tchina hahle suma bu suma hle sawala tetengâ, mbeî mi grif kä andagad’a á kud’or filei ma yor ma lor ma ang amulâ tinim akulona, 11 wani le sama lara ma mi grif nga kä á kud’urom mbuo na ni, a mba gum atogo hina zak aduk für ra aku d’a hîhîka d’uo zu? 12 Wani amulâ, Juif suma ang hazi sun nda te yamba kur andaga d’a Babilon-nda tetengâ, nala, Sadrak ki Mesak ki Aben-Nego, a ge nga yazi kä ad’u vun mang ma hed’a d’i, a le nga sunda malo mangâ d’i, a kud’or nga filei ma yor ma lor ma ang tinim akulona d’uo mi.
13 Ata yi máma Nebukanezar hurum zala, mi mbut ayîna dadalau, mi he vuna ala a mbamï Sadrak, Mesak ki Aben-Nego. A mbazi avorom mi. 14 Amulâ mi djobozi ala: Sadrak, Mesak, Aben-Nego, agi ngagi hurugi ala agi lagi sunda malo mana d’uo, agi kud’urogi filei ma yor ma lor ma an tinim akulona d’uo mi ni gagazi zu? 15 Ki tchetchemba, agi minigi tagiya. Ata yima agi humugi tchina hadifina, hi taulâd’ina, hadingîna, hi daliyâd’ina, hi gangad’ina ki tchina hahle suma bu suma hle sawala tetengâ, agi grivigi kä andaga, agi kud’urogi filei ma yor ma lor ma an tinim akulona. Le agi kud’urogizi nga d’uo ni, a tchugugi atogo zak aduk für ra aku d’a hîhîka. NAlo ma lara ba, mba mi prud’ugi woi abon nge?
16 Sadrak, Mesak ki Aben-Nego a hulong de mamulâ Nebukanezar ala: Amulâ, ami ndak á hulongông zla d’a de d’a yam zla ndata d’i. 17 Wani ami minimi ala ang wala Alo mami ma ami lum sundina, mi ndak á prud’umi woyo. Mba mi prud’umi woi abong aduk für ra aku d’a hîhîka mi! 18 Amulâ, le Alo mamina mi min á prud’umi woi d’uo pî, ami nga dang ngei mbak, ami ndak á lami sunda malo mangâ d’oze kud’uromi filei ma yor ma lor ma ang tinim akulona d’uo mi!
19 Ata yi máma Nebukanezar hurum zal ngola, iram mbut vama dingâ avok Sadrak ki Mesak ki Aben-Nego. Mi he vuna ala a hîk aku d’a füra akulo hîhîk yazi kid’iziya. 20 Bugola, mi he vuna mi azigar mam suma ad’enga heîna ala a djin Sadrak, Mesak ki Aben-Nego ki ziyona, a tchuguzi kur füra. 21 Atogo hina zak a djin suma hindi ndazina ki baru mazi ma teteng ma atazina pet, a tchuguzi aduk für ra aku d’a hîhîka. 22 Yam vun ma he ma ad’enga hamulîna, a hîk aku d’a füra akulo hîhîk yazi kid’iziya. Kayam ndata, ti ngal azigar suma a tchuk Sadrak, Mesak ki Aben-Nego aduk aku d’a fürina woyo. 23 Wani suma hindi ndazina, nala, Sadrak, Mesak ki Aben-Nego, a tchuk kä aduk für ra aku d’a hîhîka ki djinda.
Sadrak, Mesak ki Aben-Nego, Alona mi prud’uzi woyo
24 Ata yi máma amulâ Nebukanezar mi le mandarâ, mi tchol akulo atogo zak, mi djop mam suma sunda ala: Ei tchugi suma kä aduk akud’a ki djinda ni hindi d’uo zu?
Azi hulong dum ala: Amulâ, ni hina!
25 Amulâ mi hulong dazi kua ala: Ni nana ba, an nga ni we suma fid’i a nga tit aduk akud’a bei djinda, bei vama tcho mi lazi ba ge! An we sama fid’ina iram hle tat d’igi ir gor alona na!
26 Nebukanezar mi hut avun für ra aku d’a hîhîka, mi er ad’um akulo ala: Sadrak, Mesak ki Aben-Nego, azungeî suma sunda hAlo ma kal papanina, agi buzugugï woi aduk akud’a, agi mbeyegïya!
Atogo hina zak, azi ki zla tazi d’a hindid’a a buzugï woi aduk akud’a. 27 Suma a yazi ala Satrap-ma, suma ngom ahlena, suma te yamba ki suma de d’alâ hamulîna a togï geveziya, a we akud’a le nga va ata sum ndazina tu d’i. Tumus sa kazid’a ki baru mazina, akud’a ti ngalazi nga d’i, akud’a nga d’i his atazi d’uo mi.
28 Amulâ mi er ad’um akulo ala: Ar ei gilei Alona hi Sadra’â, Alona hi Mesa’â, Alona hi Aben-Nego-na! Mi sunï malaika mama, mi prut mam suma sun suma a deng tazi atama woyo. Azi tchila yam vun ma he mana, azi he tazi á matna tala azi kud’orî Alo mazina tu kal la azi kud’or alo ma dingâ d’a. 29 Wana ni vun man ma he ma an hum ki tchetchembina: Sama lara ma aduk suma d’oze ma aduk andjaf suma d’oze ma ad’u vun ma ded’a teteng ma mi de zla d’a tchod’a yam Alona hi Sadra’â yam Alona hi Mesa’â yam Alona hi Aben-Nego-nina, ar a kizagam mbeyo, ar aziyam mi mbut djona! Kayam alo ma ding ma ndak á prut sana woi d’igi Alo mazina na na nga d’i.
30 Bugol ahle ndazina, amulâ mi he sun nda te yamba mi Sadrak, Mesak ki Aben-Nego kur andaga d’a Babilon-nda kal la avoka.
D’ɔm kuramar Danielje dan pər’d
1 Mbai Nebukadnesar lé ar dee léḛ larlɔr gə́ néndaji ar ŋgalee as kəmkil dəw rɔ-misa̰ ləm, tadee kara as kəmkil dəw misa̰ ləm tɔ. Yeḛ uree tar wəl-loo gə́ ria lə Dura, dəb ɓeeko̰ gə́ Babilɔn. 2 Mbai Nebukadnesar lé ula kula ɓar njékaa dɔ dəb ɓeeko̰je ləm, gə njékaa dɔ néje ləm, gə njéguburuɓeeje ləm, gə ɓé-njégaŋ-rəwtaje ləm, gə njéŋgəmlarje ləm, gə njékwɔjitakəmkàrje ləm, gə njégaŋ-rəwtaje ləma, gə njékaa dɔ ɓee-booje mee dəb ɓeeko̰je’g lai ləm tɔ gə mba kar dee ree loo kunda néndaji gə́ mbai Nebukadnesar uree tar lé gə kəmee. 3 Togə́bè ɓa njékaa dɔ dəb ɓeeko̰je ləm, gə njékaa dɔ néje ləm, gə njéguburuɓeeje ləm, gə ɓé-njégaŋ-rəwtaje ləm, gə njéŋgəmlarje ləm, gə njékwɔjitakəmkàrje ləm, gə njégaŋ-rəwtaje ləma, gə njékaa dɔ ɓee-booje mee dəb ɓeeko̰je’g lai ləm tɔ lé mbo̰ dɔ na̰ loo kunda néndaji gə́ Nebukadnesar, mbai uree tar lé gə́ kəmee. Deḛ d’aar tar no̰ néndaji gə́ Nebukadnesar uree tar lé.
4 Yen ŋga njekilamber ila boo-ndia naŋg wəl pana: Aa ooje, seḭ koso-dəwje ləm, gə ginkoji dəwje gə raŋg ləma, gə dəwje lai gə́ takɔji sí ɓəd-ɓəd ləm tɔ lé né gə́ d’un ndu dee dɔ’g d’ar sí ɓa nee: 5 Loo gə́ seḭ a kooje ndu to̰to̰ ləm, gə ndu buula ləm, gə kṵdu-ko̰dè ləm, gə kṵdu-ka ləm, gə kṵdu-jaŋ ləm, gə nékɔspa ləma, gə nékimje ɓəd-ɓəd ləm tɔ ndá seḭ a kundaje barmba ləm, a kwaje néndaji gə́ ra gə larlɔr gə́ mbai Nebukadnesar uree tar lé meḛ sí’g ləm tɔ. 6 Nana ɓa gə́ unda barmba mba kwá mée’g el ndá léegəneeya d’a kwá kilá mee bwa pər gə́ o̰ bilim-bilim’g.
7 Togə́bè ɓa loo gə́ dəwje lai d’oo ndu to̰to̰ ləm, gə ndu buula ləm, gə kṵdu-ko̰dè ləm, gə kṵdu-ka ləm, gə kṵdu-jaŋ ləma, gə nékimje ɓəd-ɓəd ləm tɔ ndá koso-dəwje lai ləm, ginkoji dəwje gə raŋg ləma, deḛ gə́ takɔji dee ɓəd-ɓəd ləm tɔ lé d’unda barmba ləm, d’wa néndaji gə́ ra gə larlɔr gə́ mbai Nebukadnesar uree tar lé meḛ dee’g ləm tɔ.
8 Goo néje neelé gə́ teḛ mee ndəaje gən lé Kaldeje gə́ na̰je ree d’un dɔ Judaje. 9 Deḛ d’un ta d’ula mbai Nebukadnesar lé pana: Ǝi mbai, maji kari si gə ləbi-ləbi gə́ nɔḭ ya! 10 Ndukun gə́ i nja un lé wɔji mba kar deḛ lai gə́ d’a koo ndu to̰to̰ ləm, gə ndu buula ləm, gə kṵdu-ko̰dè ləm, gə kṵdu-ka ləm, gə kṵdu-jaŋ ləm, gə nékɔspa ləma, gə nékimje ɓəd-ɓəd tɔ ndá d’a kunda barmba mba kwa néndaji gə́ ra gə larlɔr lé meḛ dee’g. 11 Tɔɓəi i wɔji mba kar nana ɓa gə́ a kunda barmba gə mba kwá mée’g el ndá d’a kilá mee bwa pər gə́ o̰ bilim-bilim’g. 12 Ŋga Judaje gə́ na̰je gə́ i unda dee gə njékaa dɔ néje mee dəb ɓeeko̰ gə́ Babilɔn lé deḛ gə́ ri dee lə Sadrak gə Mesak gə Abed-Nego lé, əi mbai, deḛje neelé d’ooi gə́ né el. Deḛ ra né d’ar magəje ləi el ləm, d’wa néndaji gə́ ra gə larlɔr gə́ i uree tar lé meḛ dee’g el ləm tɔ.
13 Yen ŋga mee Nebukadnesar ea̰ ar oŋg ḭ səa pu ndá yeḛ un ndia mba kar dee ree gə Sadrak gə Mesak gə Abed-Nego rəa’g. Ndá deḛ ree sə dee no̰ mbai’g ya tɔ. 14 Nebukadnesar un ta dəji dee pana: Sadrak gə Mesak gə Abed-Nego, see seḭ mbadje raje né arje magəje ləm ləm, seḭ waje néndaji gə́ ra gə larlɔr gə́ m’uree tar lé meḛ sí’g el ləm tɔ tɔgərɔ ya wa. 15 Ɓasinè lé, meḛ sí dɔ rɔ sí’g ar loo gə́ seḭ a kooje ndu to̰to̰ ləm, gə ndu buula ləm, gə kṵdu-ko̰dè ləm, gə kṵdu-ka ləm, gə kṵdu-jaŋ ləm, gə nékɔspa ləma, gə nékimje ɓəd-ɓəd ləm tɔ ndá seḭ a kundaje barmba ləm, seḭ a kwaje néndaji gə́ m’ra lé meḛ sí’g ləm tɔ. Ɓó lé seḭ a kwáje meḛ sí’g el ndá léegəneeya d’a kwa sí kɔm sí mee bwa pər gə́ o̰ bilim-bilim’g. Ŋga see magə gə́ ra ɓa a kɔr sí jim’g kɔm sí tar wa.
16 Sadrak gə Mesak gə Abed-Nego d’ila mbai Nebukadnesar’g lé pana: Ta né gə́ i wɔji lé dɔ sí to̰ keneŋ kəw el. 17 Aa oo, Ala lə sí gə́ jeḛ n’to kuraje ləa lé askəm kɔr sí mee bwa pər gə́ o̰ bilim-bilim’g lé kɔm sí tar ya, tɔɓəi yeḛ a kɔr sí jii-i mbai’g lé ya tɔ. 18 Nɛ lé bèe el kara, əi mbai, maji kari gər gao, jeḛ lé j’a ra né kar magəje ləi el ləm, j’a kwa néndaji gə́ ra gə larlɔr gə́ i uree tar lé meḛ sí’g el ya ləm tɔ.
19 Yen ŋga boo-oŋg rusu mee Nebukadnesar tub-tub ar kəmee tel mas mbidi-mbidi dɔ Sadrak gə Mesak gə Abed-Nego’g. Yeḛ un ta pa un ne ndia mba kar dee d’ɔm kir bwa pər’g d’aree o̰ bilim-bilim unda nje gə́ kédé as gɔl siri. 20 Tɔɓəi yeḛ un ndia ar njérɔje ləa gə́ na̰je gə́ siŋga dee to kɔgərɔ-kɔgərɔ ur dɔ njérɔ mar deeje’g gə mba kar dee d’wa Sadrak gə Mesak gə Abed-Nego tɔ dee ləm, kar dee d’ɔm dee mee bwa pər gə́ o̰ bilim-bilim’g ləm tɔ. 21 Dəwje neelé d’aar gə kubuje gə́ gwɔji gə́ gel maree’g rɔ dee’g ləm, gə kubuje lə dee gə́ ŋgal yududu ləm, gə kubuje lə deḛ gə́ raŋg ləm tɔ ɓa deḛ tɔ dee d’ɔm dee ne mee bwa pər gə́ o̰ bilim-bilim’g lé. 22 To gə́ ndukun lə mbai kədərə yaa̰ ləm, pər gə́ o̰ mee bwa’g lé kara o̰ al dɔ loo sula ləm tɔ ndá ndo̰ pər teḛ unda dəwje gə́ d’ɔm Sadrak gə Mesak gə Abed-Nego keneŋ lé tɔl dee. 23 Dəwje gə́ munda neelé Sadrak gə Mesak gə Abed-Nego toso gə néje gə́ tɔ dee ne bura mee bwa pər gə́ o̰ bilim-bilim’g lé.
Basaje gə́ munda neelé d’aji kəbərə
24 Yen ŋga, mbai Nebukadnesar lé kaaree wá paḭ aree ḭ rad gə tɔgee. Yeḛ un ta dəji njékwɔjitakəmkàrje ləa pana: See dəwje gə́ jeḛ n’tɔ deeje j’ɔm deeje dan pər’g lé see deḛ munda ba el wa.
Deḛ d’ila mbai’g lé pana: Ǝi mbai, tɔgərɔ, bèe ya!
25 Yeḛ tel pa pana: Ŋga, ma lé m’oo dəwje sɔ gə́ né gə́ tɔ dee ne lé godo rɔ dee’g ləm, deḛ njaa dan pər’g nɛ pər ra sə dee né el ləm tɔ, tɔɓəi njekɔm dee gə́ sɔ lé kəmee to tana gə kəm ŋgolə magəje bèe.
26 Gée gə́ gogo Nebukadnesar rəm pər gə́ ta bwa pər gə́ o̰ bilim-bilim’g ndá yeḛ pata pana: Sadrak, Mesak, gə Abed-Nego, seḭ kuraje lə Ala gə́ Njedumdɔloo lé undaje loo teḛje gə́ raga nee!
Ndá Sadrak gə Mesak gə Abed-Nego d’unda loo dan pər’g lé teḛ raga ya tɔ. 27 Togə́bè ɓa njékaa dɔ dəb ɓeeko̰je ləm, gə njékaa dɔ néje ləm, gə njéguburuɓeeje ləma, gə njékwɔjitakəmkàrje lə mbai ləm tɔ lé mbo̰ dɔ na̰ loo kára. Deḛ d’oo to gə́ pər lé ra né kára kara rɔ dəwje’g neelé el ləm, yiŋga dɔ dee kara pər unda aree go̰dərɔ el ləm, né kára kara ra kubuje lə dee gə́ rɔ dee’g el ləma, baḭ pər ya kara ə̰də rɔ dee’g el ləm tɔ. 28 Nebukadnesar un ta pa pana: Maji kar dɔ ri Ala lə Sadrak gə Mesak gə Abed-Nego ai səgərə. Yeḛ nja ɓa ula kura ləa gə́ dara mbuna dee’g ləm, yeḛ ɔr kuraje ləa neelé ɔm dee tar ləm tɔ. Mbata deḛ neelé d’ɔm meḛ dee dəa’g jəb-jəb ləm, d’ɔs ne ta ləm-ma gə́ m’to mbai lé rəw ləma, d’ya̰ rɔ dee yag ləm tɔ, yee ɓa d’oo gə́ nékəmra gə́ maji unda ra né kar magə gə́ raŋg gə́ rara kara əsé kwa magə gə́ raŋg meḛ dee’g korè ne dɔ Ala lə dee. 29 Aa ooje, ɓasinè ndukun ləm ɓa nee: Nana ɓa mbuna koso-dəwje’g əsé ginkoji dəwje gə raŋg’g əsé deḛ gə́ takɔji dee ɓəd-ɓəd gə́ rara kara ɓa gə́ pata gə́ majel ila dɔ Ala’lə Sadrak gə Mesak gə Abed-Nego ndá debee neelé d’a kwá tiee mbidi-mbidi ləm, kəi ləa kara d’a tɔ pɔs-pɔs karee to ɓiri-ɓisi ləm tɔ mbata magə gə́ rara kara gə́ askəm kɔr dəwje kɔm dee tar to gə́ yeḛ bèe lé godo.
30 Gée gə́ gogo ndá mbai lé ɔm kula gə́ boo dɔ maree’g ar Sadrak gə Mesak gə Abed-Nego mee dəb ɓeeko̰ gə́ Babilɔn tɔ.
Nebukadnesar ni ndá oo kag gə́ ŋgal gə́ boi
31 Ma mbai Nebukadnesar lé m’pata nee m’ar koso-dəwje lai ləm, gə ginkoji dəwje gə raŋg ləma, gə deḛ gə́ takɔji dee ɓəd-ɓəd gə́ d’isi dɔ naŋg nee lai ləm tɔ.
Maji kar sí síje dan meelɔm’g bèdèg!
32 Nétɔjije gə nédumkooje gə́ Ala gə́ Njedumdɔloo ra wɔji ne dɔm lé ma m’oo gə́ né gə́ maji gə́ kəm kar dəwje gər.
33 Nétɔjije ləa lé to néje gə́ boo ya!
Nédumkooje ləa kara to néje gə́ siŋga dee to ya to!
Ko̰ɓee ləa to ko̰ɓee gə́ to gə no̰ ləm,
Dum dɔ loo ləa kara a to saar-saar gə no̰ ləm tɔ.
