David mi kus yam azigarâ hi Apsalom-ma
1 David mi ndum suma a nga ki sed’ema, mi tin suma nglona yam suma dudubuna, yam suma kikisâ mi. 2 David mi wal suma dur ayîna adesâ hindi, mi tin Jowap yam ma hina, mi tin Abisai Seruya gorot ma Jowap wiyemina yam ma hina, mi tin Itai ma Gat-na yam ma hina mi. Mi dazi ala: An tan ni i dur ayîna ki sed’egi mi.
3 Ablaud’a ti dala: Hawa yak! Ang nga i d’i, kayam le ami ringîmiya ni, sa mba mi djib’er kami d’i. Le a tchi suma hiuna adigami pî, sa mba mi djib’er kami d’i. Wani ki tchetchemba, ang adigami ni d’igi suma 10.000 na; djivid’a ang kak avo, ang mba ndjunumiya.
4 Amulâ David mi hulong dazi ala: An mba ni le vama agi minima. Ata yima suma nga buzuk kades ma kikisâ ki ma dudubunina, amulâ David mi ar tchola avun azina.
5 Amulâ mi he vuna mi Jowap, mi Abisai, mi Itai mi ala: Le agi hurugi vanu ni, agi tinigi abogi yam Apsalom tata. Ablau suma pet a hum ala amulâ mi he vuna mi suma nglo suma avok azigarîna yam Apsalom ala a tin abozi kam tata.
6 Suma hi David-na a buzuk kei abagei á ngaf suma hi Apsalom-ma. Ayîna mi vaduk agu d’a Efraim-mba. 7 Ata yi máma suma hi David-na a tchi suma hi Apsalom-ma ablaud’a kur bur máma, suma 20.000. 8 Ayîna mi wet tei kur ambasa pet. Kur bur máma suma a ba woi abagei aduk agud’ina a kal suma a tchazi avun ayînina.
Jowap mi tchi Apsalom
9 Ata yi máma Apsalom mi ndabo suma hi David-na. Mi nga yam koro ma akulum ma akuluma. Koro mama mi kal ad’u abo agu ma ngolâ. Apsalom tumus sa kamba ti vakulo ata abo agu máma, mi ar sä gapa akulo, koro mama mi ngabom djangâ.
10 Sana hi David-na mi wumu, mba mi de mi Jowap ala: Gola! An we Apsalom! Mi nga gapa akulo ata aguna.
11 Jowap mi de mi sa máma ala: Ata yima ang wuma, ni kayam me ba, ang tchum wat tuo ge? An mba ni hang bege d’a hapa dogo, ki d’i’â tu mi.
12 Wani sa máma mi de mi Jowap ala: Le an nga ki bege d’a hapa abon dubu pî, an ndak á tin abon ata amulâ goroma d’i. Kayam ami humumi ki humami ata yima amulâ hang vuna ki Abisai azi ki Itai ala: Agi tinigi abogi yam Apsalom tata na d’uo zu? 13 Ladjï an tchum ir vita ni, a mba ar bei damulâ d’i. Ang tang mba tchol lei hina tchet, ang mba aran avun zlad’a.
14 Jowap mi dum ala: An min ve yan ki sed’eng ngi! Mi yo djamba abom hindi, mi zirigit kur Apsalom kid’a mi nga akulo ata aguna bei matna tua d’a. 15 Azigar suma a zi ahle suma sïna hi Jowap-ma dogo a ngui Apsalom kä, a dogom a tchumu.
16 Jowap mi bu adifa. Suma hi David-na a ar bei dik suma hi Apsalom-ma, kayam Jowap mi d’eleziya. 17 A hle Apsalom, a gum kur zul la ngol la aduk agud’id’a, a togom ahinad’a kam gindiu. Suma hi Apsalom suma a arâ a ringâ, nge nge pî mi i avo hatamu.
18 Kid’a Apsalom mi nga ki iram tua d’a, mi min asu d’a ge humba kur hora hamulîd’a, kayam mi dala: An goron nga d’ala sa mba mi yan ki simiyên avin ndi. Mi yasu d’a ge hum ndata ki simiyêm mam tamba, a nga yat gak ini ala Asu d’a ge humba hi Apsalom-mba.
David mi hum zla matna hi Apsalom-ma
19 Ahimas Sadok goroma mi de mi Jowap ala: Aran an ring gen amulâ, ni dum zla d’a djivid’a ala Ma didina mi kam ini sariya mamba, mi prud’um mbei abo mam suma djangûna da’.
20 Jowap mi dum ala: Ni ang ba, i ki zla d’a djivi ndata ini d’i. Ang mba i ki zlad’a mamulâ kur bur ma dingâ tua. Nga ni ini ba, ang i ki sed’et ti, kayam me amulâ goroma mi mid’a.
21 Jowap mi de mi magom mam ma Etiyopi-na ala: Ang i ki zla d’a ang wat ki irang wanda mamulâ. Ma Etiyopi-na mi grif kä avok Jowap, bugola mi ge tam ringâ.
22 Ata yi máma Ahimas Sadok goroma mi de mi Jowap kua ala: Le mba ni zla me pî, an ring bugol ma Etiyopi máma.
Jowap mi dum ala: Gorona, ni kayam me ba, ang ring i mbeî ge? Ni zla d’a djivi d’a ang mba fe va kuad’a d’i!
23 Ahimas mi hulong de mi Jowap ala: Le mba ni zla me ko, an ring ni iya.
Jowap mi dum ala: Ang ringâ! Ahimas mi tchol ringâ, mi hle lovot ta hur ful ma d’ad’aunid’a, mi kal avok ma Etiyopi-na.
24 David mi nga kaka kä avun agre’â kur djola avun azina. Sama ndjola mi djak akulo yam gong nga a minit akulo yam gulumuna avun agre’â á ndjolid’a, mi bong iram mi gol yina. Gol wani, sana nga mi djï ringâ vam tu. 25 Ma ndjola mi de zlad’a mamulâ ki delem akulo.
Amulâ mi dum ala: Le mi ni vam tu ni, mi djï ni ki zla d’a djivid’a. Sa máma mi mba gogo.
26 Ma ndjola mi we sama dingâ nga mi djï ringâ, mi de ki delem akulo mi sama avun azinina ala: Gola! Sana nga mi djï ringâ vam tu.
Amulâ mi dum ala: Mi djï ni ki zla d’a djivid’a tu d’ei.
27 Ma ndjola mi dala: Ringâ hi sama avo’îna, an wumî d’igi ringâ hi Ahimas Sadok goromina na.
Amulâ mi dum ala: Ni sama djivina; mi mba kä ni ki zla d’a djivid’a.
28 Ahimas mi de mamulâ ki delem akulo ala: Zla nga d’i! Mi grif kä andaga avoromu, mi dum ala: Mersi mi Ma didina Alo mangâ, kayam mi hang ini suma a tchol djangûna ki sed’eng ang amul manina abongû.
29 Amulâ mi djobom ala: Azongâ Apsalom mi nga hawa ko zu?
Ahimas mi hulong dum ala: Ata yima Jowap nga mi sun azong mangâ ki an azong mangâ mi na, an hum siwela ngola, wani an we nga vama mi le ata yi mámina d’i.
30 Amulâ mi dum ala: Ang huttcha woyo, tchol sä woi na. Ahimas mi hut teyo, mi ar tchola.
31 Gol wani, ma Etiyopi-na mi mba, mi de mamulâ ala: Salana, amul mana, ar ang hum zla d’a djivid’a! Ini Ma didina mi kang wa sariya manga, mi hang wa suma a kak djangûna ki sed’engâ pet abongû.
32 Amulâ mi de mi ma Etiyopi-na ala: Azongâ Apsalom mi nga hawa ko zu?
Ma Etiyopi-na mi hulong dum ala: Zla d’a mba yam azong mámid’a, ar ti mba yam suma a kak djangûna ki sed’eng ang salana amul manina, yam suma pet suma a hal zlad’a ki sed’engâ mi.
David mi hat hurum yam Apsalom
33 Ata yi máma amulâ mi hat hurum ngola, mi djak akulo kur gong nga yam ndrat ta akulo d’a avun agre’îd’a, nga mi tchiya. Kur tita nga mi dala: Gorona Apsalom! Gorona Apsalom! An mit adjï ni an ni d’ö ge! Apsalom gorona, gorona!
Dabid dum dɔ njérɔje lə Absalɔm
1 Dabid tən njérɔje gə́ d’aw səa na̰’d lé ndá yeḛ unda njékaa dɔ mar deeje gə́ tɔl-dɔg-dɔg (1.000) ləm, gə njékaa dɔ njé gə́ tɔl-tɔl (100) ləm tɔ. 2 Yeḛ kai njérɔje lé loo munda ndá Joab ɓa to dəw dɔ dee-deḛ gə́ kudu kára ləm, kudu deḛ gə́ njekɔm’g joo lé Abisai, ŋgolə Seruja, ŋgoko̰ Joab ɓa gə́ dəw dɔ dee ləma, kudu deḛ gə́ njekɔm’g munda lé Itai, dəw gə́ Gat ɓa gə́ dəw dɔ dee ləm tɔ. Tɔɓəi mbai ula njérɔje lé pana: Ma nja kara m’ndigi kaw sə sí na̰’d ya tɔ. 3 Nɛ njérɔje lé d’ulá pana: I a kaw el! Mbata ɓó lé jeḛ j’aḭ ndá d’a korè kəm dee siḭ goo sí’g el, lé dəb sí gə́ kára wəi kara d’a koo gə́ né el tɔ, nɛ i lé to as dəwje lə sí gə́ tɔl-dɔg-loo-dɔg (10.000) ndá ɓasinè lé né gə́ maji kəm ra lé ndá, to mba kari si pèrèrè mee ɓee-boo’g gə mba ree la sə sí gogo ɓa. 4 Mbai lé ila dee keneŋ pana: M’a ra né gə́ seḭ ooje gə́ né gə́ maji lé ya.
Bèe ɓa mbai lé rəm aar ne tarəwkɔg’d loo gə́ njérɔje lai teḛ ne gə kudu deḛ gə́ tɔl-tɔl (100) ləm, gə tɔl-dɔg-dɔg (1.000) ləm tɔ. 5 Mbai un ndia ar Joab, gə Abisai, gə Itai pana: Gə goo ndigi gə́ seḭ ndigimje lé ndá raje gə goo rəbee mbata lə ŋgon gə́ basa gə́ Absalɔm lé.
Ndá njérɔje lai d’oo ndukun lə mbai gə́ yeḛ un ar ŋgan-mbaije ləa lai gə́ wɔji dɔ Absalɔm lé tɔ.
6 Njérɔje lé d’unda loo teḛ d’aw d’iŋga Israɛlje ndá deḛ rɔ sə dee mee kag-kɔr’d gə́ Eprayim. 7 Lée neelé kuraje lə Dabid dum dɔ Israɛlje ndá mee ndəa gə́ neelé deḛ tɔl dəwje tɔl-dɔg-loo-rɔ-joo (20.000). 8 Rɔ lé taa loo mee ɓee’g neelé lai ar dəwje gə́ d’wəi mee kag-kɔr’g mee ndəa gən lé bula yaa̰ d’unda deḛ gə́ tɔl dee gə kiambas tɔ.
Kwəi lə Absalɔm
9 Absalɔm teḛ mbuna njé’g lə Dabid. Yeḛ uba kunda-mulayḛ̀je ləa. Kunda-mulayḛ̀je ləa aw andə səa mbuna kag’d gə́ boi gə́ ria lə térébḭtə ndá yiŋga dɔ Absalɔm kə́ barkəm kag’d lé aree na ne tar rḭdoŋ ndá kunda-mulayḛ̀je ləa lé teḛ gelee’g njal aw yá̰. 10 Njerɔ kára oo né neelé ndá yeḛ aw ula Joab pana: Aa oo, ma m’oo Absalɔm gə́ na barkəm kag-terebḭtə’g tar.
11 Joab ula dəw gə́ njekulá ta neelé pana: See i ée ya wa! Ŋga see ban ɓa i tɔlee gə́ lé gən el wa. Ɓó lé bèe ndá m’a gə kari larnda as dɔg ləm, gə ndar kwa məəi ləm tɔ.
12 Nɛ dəw lé ula Joab pana: Ɓó lé d’a kɔm larnda as tɔl-dɔg (1.000) jim’g ya kara m’a kun jim kɔrɔ ne rɔ ŋgolə mbai lé el ya saar, mbata jeḛ j’oo ndukun gə́ mbai un ari-i gə Abisai gə Itai pana: Undaje kəmkàr dɔ rɔ sí’g mbata ŋgon basa gə́ Absalɔm lé. 13 Ɓó lé ma m’ra səa meeyèr m’tɔlee kara né kára kara gə́ a kiya rəa kəm mbai’g lé godo tɔɓəi i ya kara a ndigi səm el ləm tɔ.
14 Joab pana: M’a kaar naŋg tai’g nee saar-saar el!
Ndá yeḛ taa niŋga-ndəije munda jia’g aw tɔs ne ɓəŋgərə Absalɔm loo gə́ yeḛ to kəmba ɓəi mbuna barkəm kag-terebḭtə’g lé. 15 Basaje dɔg gə́ d’odo nérɔje lə Joab lé gugu dɔ Absalɔm sub ndá kundá d’aree wəi.
16 Joab im to̰to̰ ndá njérɔje tel ree d’əw rɔ dee tuba goo Israɛlje mbata Joab ɔg dee dɔ’g. 17 Deḛ d’un nin Absalɔm d’ilá mee bwa gə́ boi gə́ to dan mee kag-kɔr’g ndá deḛ daa kɔri-ərje dɔ na̰’d dəa’g ndiil. Israɛlje d’aḭ d’ar nana kara aw mee kəi-kubu’g ləa-ləa.
18 Loo gə́ Absalɔm si ne kəmba ɓəi lé yeḛ ar dee d’un mbal d’unda gə́ nékolé-mee kəm wəl-loo gə́ ka̰ mbai’g lé, mbata yeḛ pana: Ma lé ŋgonəm gə́ diŋgam gə́ a kar meḛ dee olé ne dɔ rim’g lé godo. Ndá yeḛ unda ria-yeḛ ya dɔ nékolé-mee’g neelé ar dee ɓaree ne nékolé-mee lə Absalɔm saar teḛ ne ndəa gən.
Dabid oo ta kwəi lə Absalɔm lé
19 Ahimaas, ŋgolə Sadɔk dəji Joab pana: Ya̰’m am m’aḭ m’aw m’ɔr sor né gə́ maji gə́ Njesigənea̰ ra ɔr ne kəm ta lə mbai gə goo rəbee ləm, ɔree ne ji njéba̰je’g ləa ləm tɔ. 20 Joab ulá pana: To i ɓa a kɔr sor né neelé ɓogənè el, ndɔ gə́ raŋg ɓa i a kɔr sorta karee ɓəi nɛ ɓogənè el mbata ŋgolə mbai ɓa wəi.
21 Yen ŋga Joab ula dəw gə́ Etiopi kára pana: Aw ndá ula mbai né gə́ i oo lé.
Dəw gə́ Etiopi neelé unda barmba no̰ Joab’g ɓa ḭ aḭ aw ɓəi. 22 Ahimaas, ŋgolə Sadɔk dəji Joab tɔɓəi pana: Lé riri kara ya̰’m am m’aḭ m’aw goo dəw gə́ Etiopi’g lé.
Joab tel dəjee pana: Ŋgonəm, see gelee ban ɓa i ndigi kaiŋgwɔd kaw ne wa. To ta gə́ i a kiŋga né gə́ maji keneŋ el.
23 Ahimaas pana: Lé riri kara ma m’ndigi kaiŋgwɔd kaw ya.
Togə́bè Joab pana: Aḭ aw ya!
Ahimaas aḭ gə rəw gə́ ndag-loo’g ndá yeḛ teḛ kédé no̰ dəw gə́ Etiopi’g lé.
24 Dabid si mbuna tarəwkɔgje gə́ joo’g. Njeŋgəmloo uba dɔ kag-tarəwkɔg par gə́ ndògo-bɔrɔ’g. Yeḛ un kəmee gə́ tar aa loo oo ndá aa oo, dəw kára aw aiŋgwɔd gə karee ba. 25 Njeŋgəmloo lé ra né wəl ar mbai lé oo. Ndá Mbai lé pana: Ɓó lé yeḛ gə karee ba ndá yeḛ ree gə sor néje ɓa gə mba kula sí.
Ndá dəw neelé ree pər gə́ kédé-kédé. 26 Njeŋgəmloo lé oo dəw gə́ raŋg gə́ aw aiŋgwɔd ya tɔɓəi, ndá yeḛ ra né wəl ar njeŋgəm tarəwkɔg pana: Aa oo, dəw gə́ raŋg kára gə́ aw aiŋgwɔd gə karee ba ya ɓəi.
Mbai lé pana: Yeḛ kara ree gə sor néje ɓa gə mba kula sí tɔ.
27 Njeŋgəmloo lé pana: Ŋgwɔd kaḭ lə yeḛ gə́ doŋgɔr lé ma m’oo to asəna gə ŋgwɔd kaḭ lə Ahimaas, ŋgolə Sadɔk bèe.
Ndá mbai pana: Yeḛ lé to dəw gə́ maji ndá sortaje gə́ maji ɓa yeḛ ree ne gə mba kula sí.
28 Ahimaas ra né wəl ndá ula mbai pana: Loo to maji ɓəi!
Yeḛ rəm unda barmba dəb kəmee naŋg no̰ mbai’g ndá yeḛ pana: Maji kar dɔ ri Ala ləi gə́ Njesigənea̰ ai səgərə, yeḛ gə́ ar dəwje gə́ d’un ji dee rɔ ne gə mbai ləm d’udu guduru lé.
29 Mbai lé dəjee pana: See ŋgon basa gə́ Absalɔm lé si gə́ majee ya wa.
Ahimaas tel ilá keneŋ pana: Ma m’oo ndu njérɔje gə́ ra né u-u-u loo gə́ Joab ula kura lə mbai ləm, gə ma, kura ləi ləm tɔ nɛ ma m’gər né gə́ teḛ el.
30 Mbai ulá pana: Ɔd aar dəb loo gə́ nee’g bèe.
Ndá yeḛ ɔd aar dəb kára ya tɔ. 31 Léegəneeya dəw gə́ Etiopi lé teḛ keneŋ tɔ. Ndá yeḛ pana: Maji kar mbai ləm oo sorta gə́ maji gə́ nee! Njesigənea̰ ɔr kəm ta ləi gə goo rəbee ɔri ne ji deḛ lai gə́ d’ḭ mba rɔ səi’g lé.
32 Mbai dəji dəw gə́ Etiopi lé pana: See ŋgon gə́ basa gə́ Absalɔm lé si gə́ majee ya wa.
Dəw neelé tel ilá keneŋ pana: Maji kar dee-deḛ lai gə́ to njéba̰je lə mbai ləm, gə deḛ lai gə́ d’ḭ gə mba rɔ səi gə mba ra ne səi némajel ləm tɔ lé to to gə́ basa neelé ya.
