Jakob mi ring abo Laban
1 Wani Jakob mi hum zlad’a hi Laban groma d’a a nga dala: Jakob mi yo ahlena habuina pet; mi mbut sama ndjondjoîna ni kayam abuya d’a. 2 Jakob mi gol Laban mi nga d’igi azi avok dei ata tazid’a na d’i.
3 Ma didina mi de mi Jakob ala: Ang hulong yam andagad’a habuyonga, aduk simiyêngû; an mba ni kak ki sed’engû.
4 Jakob mi ge sunda, mi yï Rachel azi ki Lea abagei hur asinena, ata yima ahok mama a nga kuana. 5 Mi dazi ala: An wabugi mi nga ki sed’en d’igi avok deid’a na d’i, wani Alona habuna mi nga ki sed’enu. 6 Agi tagid’a wagiya, an le sunda mabugi ni kad’engên pet. 7 Wani abugi mi lan iranu, mi mbud’un wurak manda yam dogo, wani Alona mi aram nga á lan vama tcho d’i. 8 Ata yima mi dala: Ahok suma tazi d’udjod’a ndundub’u’â ni wurak manga na, ata yi máma aho’â pet a vut ni gro suma tazi d’udjod’a ndundub’u’â. Ata yima mi dala: Suma tazi d’udjod’a kikringâ ni wurak manga na, ata yi máma aho’â pet a vut ni suma tazi d’udjod’a kikringâ. 9 Alona mi yo d’uwarâ habugina, mi handjiya.
10 Wani ata yima aho’â a nga ful tazina, an we kur adïd’a mbekmbere ma nga yam aho’îna, tamî d’udjod’a kikring, ma hina tam d’udjod’a ndundub’uk, ma hina tam d’udjod’a tchetchef mi. 11 Malaikana hAlonina mi yan kur adïd’a ala: Jakob! An humum ala: An huma! 12 Mi dan ala: Ang hle irang akulo, ang gol mbekmbere suma d’udjo suma a nga nga yam aho’îna pet, suma tazi d’udjod’a kikringâ, suma tazi d’udjod’a ndundub’u’â ki suma tazi d’udjod’a tchetchefâ, kayam an we vama Laban mi langzina. 13 An nAlo ma ni nde tan ndei irang Betel-lâ; ni yima ang tin ahinad’a akulo kad’ut ang vot mbulâ katna, ni yima ang hlan vunang kuana. Ki tchetchemba, ang tchol akulo, ang ar andaga d’a wanda, ang hulong yam ambasa hi simiyênga.
14 Rachel azi ki Lea a hulong dum ala: B’rau mamid’a ki djo mamina ar nga avo habumi d’ei zu? 15 Mam golomi ni d’igi suma dingâ hina d’uo zu? Kayam mi guzumi woyo, mi te bege mamina mi d’uo zu? 16 D’uwar ma Alona mi yomi woi avo habumina ni mamina ki gromina; ki tchetchemba, ang lahlena pet suma Alona mi dangzina.
17 Jakob mi tchola, mi yo groma kamiyôma yam djambala, 18 mi yo d’uwar mama pet kahle mam suma mam fazina pet ki d’uwar ma mi fum Padan-Aram-ma á i avo habum Isak yam andaga d’a Kanan-nda.
19 Ata yima Laban mi i á tchau tumiyô mamina, Rachel ti kul filei mama. 20 Jakob mi le lemba mi mber gumun bei mi de Laban ma Aram-ma. 21 Mi i kahle mama pet, mi i mi djak alum ma Efrat-na, mi i iram yam ahuniyô suma Galät-na.
Laban mi hal ad’u Jakob
22 Kur bur ma hindina sana mi de mi Laban ala: Jakob mi ringâ wa. 23 Laban mi yo b’oziyoma ad’umu, mi halam ad’um gak burâ kid’iziya, mi i fum sä yam ahuniyô suma Galät-na. 24 Alona mi mba ata Laban ma Aram-ma andjege, mi dum adïd’a ala: Ang gol tang djivi á de vama djivi d’oze vama tcho mi Jakob.
25 Laban mi fe Jakob mi ve wa zlub’u mamba yam ahinad’a. Laban azi ki b’oziyoma a ve zlub’u mazid’a yam ahina d’a Galät-ta mi. 26 Laban mi de mi Jakob ala: Ang le ni me hina ge? Ni kayam me ba, ang lan lemba, ang yoï grona d’igi ang yozi navun ayî ma durâ na ge? 27 Ni kayam me ba, ang lan lemba, ang ringî gumun bei dan nge? Le ni djivid’a ni, an tiningî ki furîd’a ki sawala ki daliyâd’a kadingâ mi d’uo zu? 28 Ang aran nga á ge grona ki gron ngolona depa d’i. Ang le hini sun nda lilid’a. 29 An ndak á lagi va, wani Alona habungâ mi dan kama andjege ala: Ang gol tang djiviya, ang de vama djivi d’oze vama tcho mi Jakob pi. 30 Ki tchetchemba, ang iya kayam hurung vazina habungâ, wani ni kayam me ba, ang kulï filei mana ge?
31 Jakob mi de mi Laban ala: An le mandarâ. An djib’er ala le an dangû ni, ang mba yo grongâ kä woi ad’un kla ge. 32 Sama ang fe filei mangâ avo hatama, mi ndak á tchid’a. Avok b’oziyoina va mang ma ang fum avo hatana, ang hlumu. Jakob mi we nga d’ala Rachel ti kulumîya d’a d’i.
33 Laban mi kal kur zlub’ud’a hi Jakob-pa, mi kal kur ra hi Lea-d’a, mi kal kur ra hi yugunei suma mbànid’a, mi fe nga va d’i. Mi nde woi kur zlub’ud’a hi Lea-d’a, mi kal kur ra hi Rachel-la. 34 Wani Rachel ti hle filei máma, ti kalam kä ad’u ahle suma huyok djambalina, ti kak kamu. Laban mi hal kur zlub’ud’a pet, mi fe nga va d’i.
35 Rachel ti de mabut ala: Iba, ar hurung zal kan ndi, an ndak á tchol akulo avorong ngi, kayam tan tcho. Mam hala, mi fe nga filei mama d’i.
36 Jakob mi mbut ayîna, nga mi yal Laban, mi dum ala: Vama tcho ma an langzina ni me ge? Tcho man nda an lata ni lara ba, ang halan ad’un hina fufut ke? 37 Ang hal aduk ahligiyen pet, ang fe va mang avo hatan tu zu? Ang mba mi kä avok b’oziyona ki b’oziyongâ; azi kei ir zla ndata aduk teya.
38 An le bizad’a dok mbà ki sed’engû, timi mang ngoze b’e mang hurut nde nga woi d’i. An mut nga gamlâ mang tu d’i, 39 an mba nga ki har ahu ma amburâ vuma d’i, an ve tan ad’enga kuru; ahu ma a kulum falei d’oze andjegena, ang nga djobon kamu. 40 Afata nga d’i ngalan faleya, andjege ab’lenga nga d’i lanu; an nga ni bur sen ndi. 41 An le bizad’a avo hatangî dok mbà, an lang sunda bizad’a dogo yam fid’i yam grong suma mbàna, bizad’a karagaya yam d’uwar mangâ, wani ang mbud’un wurak manda yang dodogo. 42 Ladjï Alona habuna Alona habun ngolo Abraham ma abun Isak lum mandarama mi nga ki sed’en nduo ni, ang aran an i nabon hawa. Wani Alona mi wan ndak manda ki sun nda an lat kabonda, mi kan sariya manda kama andjege.
Jakob ki Laban a djin vunaziya
43 Laban mi hulong de mi Jakob ala: Gro aropma wana ni gron ana, gro andjofâ wana ni gron ana, tumiyôna wana ni tumiyô mana, ahlena pet suma ang nga wazi wana ni mana. An le ni me ini yam gron suma aropma ki grozi suma azi vud’uzina ge? 44 Ki tchetchemba, ang mbeya, ei djini vuneya, kayam vun ma djin máma mi arî vama glangâsâ aduk teya.
45 Jakob mi hlahinad’a, mi tcholot akulo kad’ud’u. 46 Jakob mi de mi b’oziyoma ala: Agi i yogï ahinad’a. Azi i yod’ïya, a molot yam tad’u, a te tena kad’u. 47 Laban mi yat ala Jegar-Sahaduta ; Jakob mi yat ala Galet .
48 Laban mi dala: Ahina d’a mol la wanda ni vama glangâsâ ini adigeya. Kayam ndata, Jakob mi yat ala Galet. 49 A yat kua ala Mispa , kayam Laban mi dala: Ar Ma didina mi wadigeya, ata yima ei wal leina, ei ndak á wei tei bugol luo d’a. 50 Le ang tchol wa á le gron suma aropma ndaka, le ang vik arop suma dingâ kazi kua ni, ang we sama adigeina ni sa d’i, nAlona tamba ba, ni glangâs ma adigeina.
51 Laban mi de mi Jakob ala: Ang gol ahina d’a mol la an molot adigei wanda, ang gol ahina d’a an tinit kad’ut akulo á ge humbid’a. 52 Azi ni vama glangâsâ ala: An mba ni tchila yam mol ndata á iza atang á lang vama tcho d’i; ang tang ndak á tchila mba atan á lan vama tcho d’uo mi. 53 Alona hi Abraham-ma, Alona hi Nahor-râ, Alona habuyozina, mi kei sariyad’a adigeya. Jakob mi gun tam ki simiyê Alo ma abum Isak nga mi lum mandarama. 54 Jakob mi ngat aho’â buzuna yam ahina ndata, mi yi b’oziyoma á te tena. Kayam ndata, azi a te, a bur yam ahina ndata mi. 55 Laban mi tchol akulo ki yorogo tcholola, mi ge grom ngolona ki groma depa, mi b’e vunam kaziya, mi hulong avo hatamu.
1 Jakob oo ta lə ŋgalə Laba̰ gə́ diŋgam gə́ pa pana: Jakob lé odo néje lai gə́ to ka̰ bɔ síje. Mbɔl dɔ némajije lə bɔ síje ɓa yeḛ iŋga ne nébaoje yaa̰ togə́bè. 2 Jakob oo kəm Laba̰ ndá aa oo, kəmee to ɓəd dəa’g ɓó to to gə́ kédé lé el. 3 Yen ŋga Njesigənea̰ ula Jakob pana: Tel aw dɔ naŋg ɓee’g lə kaijeje, loo gə́ d’ojii keneŋ ndá m’a nai səi keneŋ ya.
4 Jakob ula kula ɓar Rasel gə Lea gə mba kar dee ree d’iŋgá loo-ndɔ’g mbɔr koso-nékulje’g ləa. 5 Yeḛ ula dee pana: Ma m’oo to gə́ kəm bɔ síje tel to ɓəd dɔm’g ɓó yeḛ oom to gə́ kédé lé el. Nɛ Ala lə bɔmje ɓa nai səm ya. 6 Seḭje kara seḭ gərje maji, ma lé m’ra kula m’ar bɔ síje gə siŋgarɔm bura ya. 7 Ndá bɔ síje lé ərm ləm, yeḛ tel nékoga-dɔ-jim ɓəd-ɓəd as gɔl dɔg ləm tɔ. Nɛ Ala ya̰ loo gə mba karee ra səm némajel el. 8 Loo gə́ yeḛ pa pana: Nékulje lai gə́ rɔ dee tila ɓal neelé d’a to nékoga-dɔ-jimje ndá badje lai d’oji ŋgan deeje gə́ rɔ dee tila ɓal ya tɔ. Loo gə́ yeḛ pa pana: Nékulje gə́ rɔ dee tḭja yao-yao d’a to gə́ nékoga-dɔ-jimje ndá badje lai d’oji ŋgan deeje gə́ rɔ dee tḭja yao-yao ya tɔ. 9 Yee gə́ bèe ɓa Ala taa ne koso-nékulje lə bɔ síje jia’g am dee ya. 10 Loo gə́ badje d’aw tal na̰ ndá m’un kəm gə́ tar m’oo némḭdi ndá bàl bya̰je gə́ d’uba ko̰ bya̰je lé to deḛ lai gə́ rɔ dee tḭja yao-yao ləm, gə tila ɓal ləma, ndaŋg rɔg-rɔg ləm tɔ. 11 Yen ŋga kura lə Ala gə́ dara uru dɔm’g gə ni ɓarm pana: Jakob! Ma m’ndigi təa’g m’pana: Yḛ̀ m’aar nee. 12 Ndá yeḛ pana: Maji kari un kəmi gə́ tar aa loo oo: Bàl badje lai gə́ d’uba ko̰ badje lé to dee gə́ rɔ dee tḭja yao-yao ləm, gə tila ɓal ləma, gə ndaŋg rɔg-rɔg ləm tɔ. Mbata ma lé m’oo néje lai gə́ Laba̰ ra səi ya. 13 Ma m’to Ala gə́ Betel, loo gə́ i tər ubu dɔ nékolé-mee’g keneŋ ləm, gə loo gə́ i un ndui am keneŋ lé ləm tɔ. Ɓasinè maji kari ḭta, teḛ mee ɓee’g neelé gə́ raga tel aw ɓee-kojii’g ŋga .
14 Rasel gə Lea tel d’ilá keneŋ pana: See né gə́ wɔji dɔ síjeḛ əsé nénduba lə síjeḛ lé nai mee kəi’g lə bɔ síje ɓəi wa. 15 See jeḛ kara yeḛ oo sí gə́ mbáje bèe el wa. Mbata yeḛ wa sí ndogo sí ndá sɔ lar sí mbad tɔ. 16 Nébaoje lai gə́ Ala ɔr ji bɔ síje’g lé to ka̰ síjeḛ gə ka̰ ŋgan síje tɔ. Bèe ndá ɓasinè ra néje lai gə́ Ala ulai ya.
17 Jakob ḭta ndá yeḛ ar ŋganeeje gə denéje ləa d’uba jambalje. 18 Yeḛ aw gə koso-nékulje ləa gə némajije ləa lai gə́ yeḛ iŋga dee lé, to koso-nékulje ləa gə́ yeḛ iŋga dee Padan-Aram. Ndá yeḛ ɔd aw ne par gə́ rɔ bɔbeeje Isaak’g mee ɓee gə́ Kana̰ tɔ. 19 Loo gə́ Laba̰ aw mba kinja bḭ badje ləa ndá Rasel ɓogo magəje lə bɔbeeje, 20 Jakob kara ər Laba̰ gə́ to dəw gə́ Aram lé ulá ne ndɔ kḭ kaḭ ləa lé el tɔ. 21 Yeḛ aw gə néje lai gə́ to kea̰-yeḛ nja. Yeḛ ḭ gaŋg baa ndá aw par gə́ dɔ mbal gə́ ria lə Galaad.
Laba̰ tuba goo Jakob
22 Ndɔ aḭ munda mba̰ ɓa d’ula Laba̰ ta kaḭ lə Jakob ɓəi. 23 Yeḛ wa ŋgakea̰je ɔm dee gée’g ar dee d’un dɔ gɔl Jakob ndɔ dee siri ɓa teḛ dəa’g dɔ mbal gə́ Galaad ɓəi. 24 Nɛ Ala teḛ dɔ Laba̰ gə́ to dəw gə́ Aram lé loondul’g gə ni ulá pana: Məəi dɔ rɔi’g gə mba kari pata gə́ maji əsé ta gə́ majel gə Jakob el!
25 Loo gə́ Laba̰ teḛ dɔ Jakob’g lé, Jakob lé la kəi-kubu ləa dɔ mbal’g. Laba̰ gə ŋgakea̰je la ka̰ dee-deḛ dɔ mbal gə́ Galaad’g tɔ. 26 Yen ŋga Laba̰ dəji Jakob pana: See ɗi ɓa i ra bèe wa. See gelee ban ɓa i ərm ləm ɔr ŋganəmje aḭ sə dee asəna gə ɓərje gə́ d’wa dee ta rɔ gə́ bèe wa. 27 See gelee ban ɓa i aḭ gə goo ŋgəḭ ləm, ərm ləma, lal kulam taree ləm tɔ wa. Ɓó lé m’oo ndá m’a kari aw dan rɔlel’g gə dan pa’g gə ndu dalè gə ndu kṵdu tɔ. 28 I ɔgm loo kil ɓɔl ŋganəmje gə́ diŋgam gə njé gə́ dené tɔ. Né gə́ i ra səm lé to kula mbə ya. 29 Jim moŋg as gə mba kam m’ra səi némajel ya. Nɛ Ala lə bɔ síje lé ulam tagə́nè pana: Meem dɔ rɔm’g gə mba kam pata gə́ maji əsé ta gə́ majel gə Jakob el. 30 Ɓasinè lé i aw gə́ kaw ŋga mbata mal tel kaw kəi lə bɔbije rai nɛ see gelee ban ɓa i ɓogo magəje ləm tɔɓəi wa.
31 Jakob tel ila Laba̰ keneŋ pana: Ma m’ɓəl mbata m’ə̰ji məəm’g m’pana: Banelə i a kɔr ŋganije gə́ dené jim’g gə siŋgamoŋ. 32 Nɛ maji kar yeḛ gə́ i a kiŋga magəje ləi rəa’g lé udu ya! Aw saŋg néje ləi mee kəi’g ləm kəm ŋgako̰ síje’g ndá odo dee aw ne ya.
Ɓogo gə́ Rasel ɓogo magəje neelé Jakob gər el.
33 Laba̰ andə mee kəi-kubu’g lə Jakob ləm, gə ka̰ Lea ləma, gə ka̰ ŋganjélookisije gə́ dené gə́ joo ləm tɔ ndá yeḛ iŋga né kára kara keneŋ el. Yeḛ unda loo mee kəi-kubu’g lə Lea teḛ ndá andə mee kəi-kubu’g lə Rasel tɔ. 34 Rasel lé odo magəje lé ɔm dee gel né gə́ d’ɔm gir jambal’g ndá rəm si dɔ’g tɔ. Laba̰ woḭ mee néje lai gə́ mee kəi-kubu’g neelé nɛ iŋga né kára kara keneŋ el. 35 Rasel ula bɔbeeje pana: Maji kar mee mbai ləm ḭ səa pu dɔm’g el gə mba kḭ gə́ m’ḭta nea̰’g el lé mbata m’isi gə rɔko̰ lə denéje ya.
Laba̰ saŋg ya nɛ iŋga magəje lé el. 36 Oŋg ḭ gə Jakob pu ndá yeḛ kɔl gə Laba̰. Yeḛ un ta pa pana: See né gə́ majel gə́ m’ra lé to ɗi wa əsé ɗi ɓa to kaiya rám ɓa i ndolè ne goom ta pir-pir bèe wa. 37 Loo gə́ i woḭ mee néje ləm lai lé see ɗi ɓa i iŋga keneŋ gə́ to né gə́ mee kəi’g ləi wa. Maji kari teḛ ne gə́ raga ndəgəsə unda kəm ŋgakɔmje’g ləm, gə kəm ŋgakɔḭje’g ləm tɔ ɓó gə mba kar dee-deḛ nja gaŋg ne ta gə́ to mbuna síjeḛ səi’g joo bɔr. 38 Aa oo, as ləbm rɔ-joo gə́ m’isi səi lé ko̰ badje gə ko̰ bya̰je ləi tɔr ŋganje el ləm, ma m’usɔ bàl nékulje ləi el ləm tɔ. 39 Deḛ gə́ daje gə́ wala d’wa dee lé ma m’tel gə yoo dee m’ari el nɛ ma nja ɓa m’ɔm mar deeje tor dee’g ya. Deḛ gə́ ɓogo dee jim’g dan kàrá gə dee gə́ ɓogo dee jim’g loondul’g kara i dəjim goo dee tɔ. 40 Kàr nṵgam dan kàrá ləm, kul o̰m loondul’g ləma, ɓi kara oso kəm’g el ləm tɔ. 41 Aa oo, as ləbm rɔ-joo lé ma m’nai səi mee kəi’g ləi. Ma m’ra səi kula ləbm dɔg-giree-sɔ mbata lə ŋganije gə́ dené gə́ joo ləm, gə ləbm misa̰ mbata lə nékulje ləi ləm tɔ nɛ nékoga-dɔ-jim lé i telee ɓəd-ɓəd as gɔl dɔg ya. 42 Ɓó lé Ala lə bɔmje, Ala lə Abrakam, yeḛ gə́ Isaak ɓəlee lé nai səm el ndá ɓasinè kara i a tubam gə jim kari kari-kari ya. Ala oo kəm lootondoo’g ləm, gə kula gə́ m’ra gə jim ləm tɔ ndá tagə́nè til’g lé yeḛ nja gaŋg rəbee.
Manrɔ gə́ to mbuna Jakob gə Laba̰’g
43 Laba̰ tel ila Jakob keneŋ pana: Ŋganje gə́ dené neelé to ŋganəmje ləm, ŋgan deeje neelé to ŋgan meemje ləm, koso-nékulje neelé to koso-nékulje ləm ləma, néje lai gə́ i oo neelé kara to kama-je ya ləm tɔ. Bèe ndá see ɗi ɓa m’a ra ɓogənè mbata lə ŋganəmje gə́ dené əsé mbata lə ŋgan meḛ deeje gə́ d’oji dee lé ɓəi wa. 44 Gə́ ree, ar sí jeḛ səi manje rɔ sí j’ar na̰, mba karee to nékɔrkəmta mbuna síjeḛ səi’g tɔ.
45 Jakob un kɔr mbal uree tar gə́ nékolé-mee. 46 Jakob ula ŋgakea̰je pana: Odoje kɔr mbalje tɔs deeje dɔ na̰’d. Deḛ d’odo kɔr mbalje d’wa kugu dɔ na̰’d ndá deḛ d’usɔ né dɔ’g tɔ. 47 Laba̰ unda ri loo neelé lə Jegar-Sahaduta nɛ Jakob unda ria lə Galed. 48 Laba̰ pana: Maji kar kugu mbal neelé to nékɔrkəmta mbuna síjeḛ səi’g ɓogənè!
Gelee gə́ nee ɓa deḛ d’unda ne ria lə Galed. 49 Deḛ d’unda ria lə Mispa to mbata Laba̰ pana: Maji kar Njesigənea̰ aa dɔi-i ləm, gə aa dɔm-ma ləm tɔ, loo gə́ j’as kila kəm sí dɔ na̰’d el lé. 50 Ɓó lé i ula kəm ŋganəmje gə́ dené ndòo əsé i taa denéje gə́ raŋg ɔm dɔ dee’g ndá to dəw ɓa si oo goo sí el. Məəi dɔ rɔi’g mbata to Ala nja gə́ njekɔrkəmta mbuna síjeḛ səi’g ya.
51 Laba̰ ula Jakob pana: Aa oo, kugu mbal neelé ləm, aa oo nékolé-mee neelé gə́ ma m’undá mbuna síjeḛ səi’g ləm tɔ. 52 Maji kar kugu mbal neelé to nékɔrkəmta ləm, maji kar nékolé-mee neelé to nékɔrkəmta ləm tɔ, gə mba kam ma lé m’a dəs kugu mbal neelé kaw rɔi’g el ləm, i kara a dəs kugu mbal neelé əsé nékolé-mee neelé mba ree rɔm’g el ləm tɔ kar sí n’raje gə na̰ né gə́ majel lé el. 53 Maji kar Ala lə Abrakam gə Naɔr ləm, gə Ala lə bɔ deeje ləm tɔ lé to njegaŋ-rəwta mbuna sí’g ya.
Jakob un ndia aree gə ri yee gə́ Isaak ɓəlee lé. 54 Jakob inja nékinjaməs dɔ mbal’g nee ndá yeḛ ɓar njénojije ləa loo nésɔ’g. Bèe ɓa deḛ d’usɔ né ləm, deḛ to dɔ mbal’g neelé loondul’g ləm tɔ.
