Suma a sunuzi suma dogo yam mbàna
(Gol Mar 3.13-19Luc 6.12-16)1 Jesus mi yi mam suma hata dogo yam mbà. Mi hazi ad’enga á dik muzuk ma tchona woi kur suma, á sut suma woi kur andjaf tugud’ei mazid’a teteng ki suma homozed’a pet mi. 2 Simiyê suma a sunuzi suma dogo yam mbàna ba wana: Ma avo’â ni Simon ma a yum ala Pierre-râ azi ki wiyema Andre, Jacques ki wiyema Jean Zebede groma, 3 Filip ki Bartelemi, Toma ki Matiye ma ve lombod’a, Jacques Alfe goroma ki Tade, 4 Simon ma kak djangûna ki gata hi Romê-nid’a avo’â ki Judas Iskariyot ma mba he Jesus abo mam suma djangûnina.
Jesus mi sun mam suma dogo yam mbàna
(Gol Mar 6.7-13Luc 9.1-6)5 Jesus mi sun suma dogo yam mbà ndazina, mi hazi vuna, mi dazi ala: Agi igi aduk andjaf suma dingâ d’i, agi kalagi kur azì ma nglo ma Samari-na d’uo mi. 6 Agi igi nata tumiyô suma vit tei suma aduk Israel-lîna. 7 Ata yima agi nga igina, agi tchagi wala ala: Alona mi mba wa go á te leu mamba yam andagad’a. 8 Agi sud’ugi suma tugud’eid’a, agi tchologi suma matna akulo, agi sud’ugi suma libina, agi digigi muzuk ma tchona woi kur suma. Agi vagi ni hawa, agi hagi mi suma ni hawa mi. 9 Agi yogi lora d’oze kawei ma hapma d’oze beged’a kur pos magina d’uo mi. 10 Agi yogi bud’omeina d’oze barud’a mbà d’oze atuguruna d’oze tutuguyona abogi d’uo mi, kayam sama sunda ndak á fe te mama.
11 Azì ma ngolâ d’oze ma gor ma lara ma agi kalagi kuana, agi halagi yima kaka. Le sama ndak á vagi atama le nga ni, agi kagagi avo hatam gak i magid’a mbeî. 12 Ata yima agi nga kalagi avona, agi gazi depa. 13 Suma kur azì ma ngol mámina, le a ndak á vagi ataziya ni, dep magi d’a halasa ti kak kaziya. Wani le a ndak á vagi atazi d’uo ni, agi hulongôgi ki dep magi d’a halasa. 14 Sama lara ma vagi d’uo ma hum zla magid’a d’uo mi ni, agi buzugugi woi kur azì máma d’oze kur ambas ndata, agi pogi gugum ma asegina kaziya. 15 Gagazi, an nga ni dagiya, kur bur ma ka sariyad’a, sariya d’a a mba kat yam azì ma ngol mámid’a, kal la a kat yam Sodom ki Gomor-ra.
Hat ta yam djop vun ma mba mi mbanid’a
(Gol Mar 13.9-13Luc 21.12-17)16 Jesus mi dazi kua ala: Gola! An sunugi ni d’igi tumiyôna na aduk ngûna. Agi kagagi ki ned’a d’igi guguyona na, agi kagagi kukud’uk d’igi gugud’a na mi. 17 Agi gologi tagi djiviya, kayam suma a mba igi ata yima ka sariyad’a. Azi mba togi kur gongîyo mazi suma toka. 18 Agi mba tchologi avok suma te yamba azi kamuleina yam an á le glangâsâ avoroziya, avok andjaf suma dingâ mi. 19 Wani fata azi mba igi ata yima ka sariyad’id’a, ar agi djib’eregi ala agi mba lagi ni nana d’oze agi mba dagi nana ge d’a d’i, kayam ata yi máma, a mba hagi vama agi mba duma. 20 Kayam ni agi ba, mba dagi d’i, wani ni Muzu’â hAbugi ma nga kurugina ba, mba mi zud’ugi á ded’a.
21 Suma a mba he b’oziyozina woi á tchid’a, abuyod’a a mba he grozina woi á tchid’a mi, grod’a a mba kak djangûna ki simiyêziya, a mba hazi woi á tchid’a mi. 22 Suma pet a mba noyôgi woi yam simiyênu, wani sama mi ve tam ad’enga gak dabid’ina, mba mi fe suta. 23 Ata yima azi nga lagi ndaka kur azì ma dingîna, agi ringîgi kur ma dingâ. Gagazi, an nga ni dagiya, agi mba dabagi azì ma nglona hi Israel-lîna nguid’a pet ti, an Gor Sana mba ni mba.
24 Ma hata nga mi kal ma mi had’ama d’i, azongâ nga mi kal salama d’uo mi. 25 Ma hata mi ndak á mbut d’igi sama had’ama na, azongâ mi ndak á mbut d’igi salama na mi. Le a yi samazina ala Belzebul-lu ni, a mba yi suma avo hatama tchod’a kal luo zu?
Ma ndak á lum mandarama
(Gol Luc 12.2-7)26 Jesus mi had’azi kua ala: Ar agi lagi mandara suma d’i, kayam vama nga ngeid’a kä ma a mba ba bei ndum mbei pid’a’â nga d’i, d’oze vama nga gumun kä ma a mba ba bei wuma nga d’uo mi. 27 Zla d’a an dagizi andjeged’a, agi dat tei faleya; vama agi humugizi gumuna, agi tchum walam mbei yam azuweina akulo. 28 Ar agi lagi mandara suma a tchagi hliwigi suma ndak á tchagi muzugagi d’uo na d’i. Kal pet, agi lagi ni mandara Alo ma ndak á tchi hliu tad’a ki muzu’â djak á izi aduk aku d’a Jahanama-d’ina. 29 Hira mbà a guzut ni ki sisid’a tu d’uo zu? Wani ta tu d’a adigazi d’a nde kä bei minda hAbugid’a nga d’i. 30 Alona mi ndum wa tumus sa kagid’a pet mi. 31 Kayam ndata, ar agi lagi mandar ri, kayam zlagi d’i kal hira woi dei.
De d’a woid’a ki vun ma tin ma yam Jesus-na
(Gol Luc 12.8-9)32 Jesus mi had’azi kua ala: Kayam ndata, sama lara ma mi dan zlan ndei avok sumina, an mba ni dum zlam mbei avok Abun ma sä akulona mi. 33 Wani sama lara ma mi tin vunam kan avok sumina, an mba ni tin vunan kam avok Abun ma sä akulona ala an wum nga d’uo mi.
An mba ki halasa d’i, wani ni kayî ma durâ
(Gol Luc 12.51-53Luc 14.26-27)34 Jesus mi had’azi kua ala: Ar agi djib’eregi ala an mba ni ki b’leng nga halasa yam andagad’a d’i. Wani an mba ni ki b’leng nga halasa d’i, wani an mba ni kayî ma durâ. 35 Kayam an mba ná wal sana woi kabumu, á wal gora woi kasud’u, á wal atchad’a woi kakunota mi. 36 Suma avo hi sanina a mba kak djangûna ki sed’emu.
37 Sama le yam abum mboze asum kalan ana, mi ndak nga sa mana d’i. Sama le yam goroma d’oze goromba kalan ana, mi ndak nga sa mana d’uo mi. 38 Sama hlagu mam ma b’ala mi tid’ï ad’un nduo na, mi ndak nga sa mana d’i. 39 Sama nga mi ngom tama mba mi ba tam mbeyo, wani sama he tam mbei kana mba mi sut tam mi.
Wuraka
(Gol Mar 9.41)40 Jesus mi had’azi kua ala: Sama vagi atama, mi van ni anu; sama van atama, mi ve ni Ma sununïna mi. 41 Sama ve ma djok vun Alona ki simiyê ma djok vun Alonina, mba mi fe ni wurak ka a mba hat mi ma djok vun Alonid’a mi. Sama ve sama d’ingêrâ ki simiyê sama d’ingêrîna, mba mi fe ni wurak ka a mba hat mi sama d’ingêrîd’a mi. 42 Sama lara pî ma he mbiyo ma b’lengâ kur kopma mi ma gor ma aduk man suma hatina kayambala mam ni man ma hata d’a ni, gagazi, an nga ni dagiya, Alona mba mi wuragamu.
Njékwakila Jejuje gə́ dɔg-gir-dee-joo
Mar 3.13-19, Lug 6.12-161 Yeḛ ɓar njékwakiláje gə́ dɔg-gir-dee-joo lé gə́ rəa’g ndá yeḛ un ndia ar dee gə mba kar dee dum dɔ ndilje gə́ yèr ləm, gə dɔ rɔko̰ gə́ rara kara ləm tɔ. 2 Ri njékaḭkulaje gə́ dɔg-gir-dee-joo lé ɓa nee: Simo̰, gə́ yeḛ ɓaree Piɛrə, deḛ gə Andre, ŋgokea̰ ləm, Jak, ŋgolə Jebede, deḛ gə Ja̰, ŋgokea̰ ləm, 3 Pilibə deḛ gə Bartelemi ləm, Tomas deḛ gə Matiyo gə́ njetaa lar-gədɓee ləm, Jak ŋgolə Alpe, deḛ gə Tade ləma, 4 Simo̰ dəw gə́ Kana̰ gə Judas Iskariot gə́ ndogo Jeju ləm tɔ.
Jeju ula deḛ gə́ dɔg-gir-dee-joo lé
Mar 6.7-13, Lug 9.1-65 To deḛ gə́ dɔg-gir-dee-joo gə́ Jeju ula dee, loo gə́ yeḛ tɔji dee pana: Maji kar sí awje mbuna njépole-magəje el ləm, seḭ a teḛje mee ɓeeje’g lə Samarije kára kara el ləm tɔ. 6 Nɛ awje rɔ ŋgan badje lə Israɛlje gə́ ndəm ɓa. 7 Awje ilaje mbər pajena: Ɓeeko̰ gə́ dara lé nai dəb ba ŋga . 8 Arje rɔko̰ ḭ dɔ njérɔko̰je’g ləm, deḛ gə́ d’wəi lé ar deeje d’unda loo teḛ ləm, ɔrje ba̰ji rɔ njéba̰jije’g ləma, tubaje ndilje gə́ yèr meḛ dəwje’g ləm tɔ. Né gə́ seḭ iŋgaje lé to gə́ nénoji ya ndá né gə́ seḭ a karje kara a to gə́ nénoji ya ləm tɔ. 9 Unje né kára kara mba kaw ne rəbə el, larlɔr əsé larnda əsé lar gə́ rara kara mee ɓɔl-ndar’g el ləm, 10 əsé ɓɔl-mbá el ləm, əsé gə kubu-kula-rɔ sí’g joo el ləm, əsé markob mbata gɔl sí el ləma, əsé nékad gə́ rara kara el ləm tɔ, mbata njekula lé askəm kiŋga nésəa ya .
11 Ɓee-boo əsé ɓee-kogo gə́ rara gə́ seḭ a teḛje keneŋ lé ndá dəji deeje dəw gə́ to gə́ gar sí. Ɓó lé si keneŋ ndá sije səa saar a kḭje kawje ne. 12 Loo gə́ seḭ a̰dje kəi neelé reaje lapia. Ɓó lé kəi taa kəm sí ndá tɔrje ndu sí dəa’g, 13 ɓó lé njékəije d’wa sí gə́ rɔ dee’g ndá tɔrje ndu sí dɔ dee’g, nɛ ɓó lé d’wa sí gə́ rɔ dee’g el ndá arje ndutɔr lə sí tel to meḛ sí’g tɔ. 14 Loo gə́ d’a kwa sí gə́ rɔ dee’g el əsé d’a koo ta lə sí el ndá teḛje mee kəi’g neelé əsé mee ɓee’g neelé gə́ ɗaga ndá kundaje kor gɔl sí’g ya . 15 Ma nja m’ula sí təsərə, ndɔ gaŋg-rəwta lé rəwta gə́ d’a gaŋg dɔ ɓee’g neelé a kur dɔ ka̰ Sɔdɔm gə Gɔmɔr tɔ .
D’a ra sə dee néurti
Mar 13.9-13, Lug 21.12-1716 Aa ooje, m’ula sí asəna gə badje bèe mbuna jagmjərje’g. Bèe ndá awje yururu asəna gə lije bèe ləm, awje lɔm to gə́ dərndaje bèe ləm tɔ . 17 Yen, meḛ sí dɔ rɔ sí’g mbata dəwje lé d’a kwa sí kɔm sí ji njégaŋ-rəwtaje’g ləm, d’a kunda sí mee kəi-kwa-dɔ-na̰je’g lə dee ləm tɔ . 18 D’a ndɔr sí kɔm sí ji njéguburuɓeeje’g ləm, gə ji mbaije ləm tɔ gə mba kar sí ɔrje ginta ləm kəm dee’g ləm, gə kəm njépole-magəje’g ləm tɔ. 19 Loo gə́ d’a kaw sə sí loo-gaŋg-rəwta’g ndá arje meḛ sí pélé wəs-wəs dɔ ta gə́ seḭ a kɔrje’g el ləm, əsé ta gə́ seḭ a paje keneŋ el ləm tɔ. Ta gə́ seḭ a paje lé seḭ a kiŋgaje gə́ léegəneeya. 20 Ta gə́ seḭ a gə kɔrje lé Ndil Bɔ síje ɓa a kar taree kinja na̰ meḛ sí’g budu-budu ya.
21 Noji na̰je gə́ diŋgam d’a tuji na̰ gə yoo ləm, bɔ ŋgon deḛ gə ŋgonee d’a ra bèe ləma, ŋganje kara d’a kḭ dɔ njékoji deeje’g gə mba tɔl dee ləm tɔ . 22 Dəwje lai d’a koo sí gə kəm dɔbee gə mbata lə rim ya, nɛ yeḛ gə́ a kai mée sam-sam ndá ndəa lé a kaji ne ya . 23 Loo gə́ d’a kula kəm sí ndòo ɓee gə́ kára’g ndá aḭje awje mee ɓee gə́ raŋg’d. Ma m’ula sí təsərə, ɓeeje lə Israɛlje kara seḭ a kuruje denje el nja ɓəi ndá Ŋgon-dəw a teḛ.
24 Njekwakila mbai a kur dɔ njetoje’g el ləm, ŋgonjelookisi lə njekəi a kur dɔ ɓéeje’g el ləm tɔ . 25 Né gə́ deḛ ra gə mbai lé d’a ra gə njekwakilá ləm, né gə́ deḛ ra njekəi lé kara d’a ra gə ŋgonjelookisi ləa ləm tɔ. Njekəi ya ɓəi deḛ ɓaree Beeljebul ŋga see d’a ɓar njémeekəije ləa yèr-dəwje kundá yeḛ el wa .
Yeḛ gə́ kəm ɓəlee
Lug 12.2-726 Bèe ndá arje dɔ sí to̰ keneŋ kəw el, mbata né gə́ to loo-kiya’g gə́ a lal kila rəa gə́ raga lé godo ləm, ta gə́ to loo-ŋgəḭ’g gə́ d’a tegginee gə́ raga el lé kara godo ləm tɔ . 27 Ta gə́ m’ula sí dan loo’g ndá paje dan kàrá, ta gə́ m’pa wédé-wédé mbi sí’g ndá ubaje ne dɔ kəije ilaje ne mber. 28 Deḛ gə́ tɔl darɔ sí ɓó d’askəm tɔl kankəmrɔ sí el lé ɓəl deeje el. Yeḛ gə́ askəm tuji kankəmrɔ sí gə darɔ sí na̰’d dan pər’g ɓa ɓəleeje. 29 See deḛ ndogo tḭtḭje joo kəm sisi el wa. Ɓó lé bɔ síje lé mée ndigi el ndá tḭtḭ kára kara a koso naŋg el. 30 Yiŋga dɔ sí kara deḛ tura dém-dém ya. 31 Bèe ndá ɓəlje el, seḭ lé gad ndogo sí ur dɔ ka̰ tḭtḭje bula.
Teḛ gə ri Jeju no̰ dəwje’g
Lug 12.8-932 Togə́bè ɓa dəw gə́ rara gə́ a teḛ gə rim no̰ dəwje’g ndá ma nja kara m’a teḛ gə ria no̰ Bɔm gə́ si dan dara’g lé tɔ. 33 Nɛ dəw gə́ rara ɓa gə́ lɔm dɔm kəm dəwje’g ndá ma nja kara m’a lɔm dəa kəm Bɔm gə́ si dara’g lé ya tɔ .
Rɔ ɓa ɓó meelɔm el
Lug 12.51-53, Lug 14.26-2734 See meḛ sí ndaji ta pana: Ma m’ree gə mba kar naŋg nee to gə loo kulee lɔm wa. Wah, bèe el. Nɛ ma m’ree gə kiambas ya. 35 Mbata ma m’ree gə mba kar ŋgon gə́ diŋgam deḛ gə bɔbeeje d’a tḭ-na̰ ləm, mba kar ŋgon gə́ dené deḛ gə kea̰je d’a tḭ-na̰ ləma, njéməmje kara d’a tḭ-na̰ ləm tɔ . 36 Njémeekəije kara d’a to njéba̰je lə njekəi ya. 37 Yeḛ gə́ ndigi bɔbeeje əsé kea̰je undam-ma ndá ḭ ɓee ləm el ləm, yeḛ gə́ ndigi ŋgonee gə́ diŋgam əsé ŋgonee gə́ dené undam-ma kara ḭ ɓee ləm el ləma, 38 yeḛ gə́ odo kag-dəs ləa mba kaw ne goom’g el ndá yeḛ kara ḭ ɓee ləm el ləm tɔ . 39 Yeḛ gə́ tɔs kəmee dɔ rəa’g bao-bao ndá yeḛ neelé rəa a kigi ɓəi. Yeḛ gə́ ya̰ rəa yag gə́ mbam ndá a lal kiŋgá el . 40 Yeḛ gə́ wa sí gə́ rəa’g ndá yeḛ kara wam gə́ rəa’g ya ləm, yeḛ gə́ njekwam gə́ rəa’g kara wa dəw gə́ njekulam gə́ rəa’g ya ləm tɔ .
Nékoga dɔ ji
Mar 9.4141 Yeḛ gə́ wa njetegginta gə́ rəa’g ra səa gə́ njetegginta ndá a kiŋga noji gə́ wɔji dɔ njetegginta ya ləm, yeḛ gə́ wa njemeekarabasur gə́ rəa’g ra səa gə́ njemeekarabasur ya ndá yeḛ a kinja noji gə́ wɔji dɔ njera nédana ya ləm tɔ. 42 Nana ɓa gə́ a kun ŋgo-kai-mán gə́ kul kar dəw kára mbuna ŋganəmje’g neelé mbata yeḛ to njekwakilam ndá ma m’ula sí təsərə, debee neelé nékiŋga gə́ wɔji dəa ndá a lal nda̰ bèe el.
