Apsalom mi hulong avo Jerusalem
1 Jowap Seruya gorotna mi wala amulâ hurum nga tinda yam Apsalom. 2 Mi ge sunda sä Tekowa, mi halï atcha d’a wäd’u zla d’a heîd’a, mi dat ala: Ndak mbut tak hohoud’a, ndak tchuk baru d’a dodora atagu. Ndak le mbul ma his djivid’ina atak ki, ndak le d’igi ndak tchi ni matna dedei na. 3 Ndak i gef amulâ, ndak i dum hina. Mi dat zla d’a ndat i dat mamulîd’a mi.
4 Atcha d’a Tekowa ndata ti i gef amulâ, ti ge tat kä andaga, ti grif kä, ti dum ala: Amul mana, ang ndjununu!
5 Amulâ mi dat ala: Ndak min ni me ge?
Ti dum ala: Ndjuvun mi mid’a, an arî modonod’a! 6 An wei manga grona ni mbà. Azi djak a nde to tazi abageya, sama mi yozi woi nga d’i. Ma dingâ mi tum wiyema, mi tchumu. 7 Wani andjavami a tchol djangûna ki sed’en an wei manga ala: Ndak hami ma tchi wiyemina, ami tchum balum wiyema, ami min tchami ma te djona woyo. Azi min tchan vun adjo man ma ar helâ woyo. Kayambala ndjuvun simiyêm yï d’oze va ar blogom yam andagad’a d’uo mi d’a.
8 Amulâ mi de matcha ndata ala: Ndak i avo hatagu! An mba ni dak zlad’a yam zla mak ndata tua.
9 Atcha ndata ti hulong dum ala: Salana, amul mana, ar tcho ndata hulongî kan an ki sum mana, ar ti kak kang ang ki leu manga d’i.
10 Amulâ mi dat ala: Le sa mi dak zla d’a tchod’a ni, ndak mbeyendjiya! Mam nga mi hulong dabak kuo d’a!
11 Ti de mamulâ ala: Ar ang djib’er yam Ma didina Alo mangâ tala ma hlatchugula mi tchi sama ding kua, tala mi tchi gorona woi d’uo d’a.
Amulâ mi dat ala: Ma didina ni Ma bei matna. Tumus sa yam goro’îd’a tu pî mba d’i nde kä andaga d’i.
12 Ti hulong dum ala: Salana, amul mana, ar an wei manga ni dang zla tu.
Mi dat ala: Ndak dë.
13 Ti dum ala: Ni kayam me ba, djib’er manga nga tu ki djib’era hi suma hAloninid’a d’uo ge? D’igi ang de kä na, zla ndata ti vangî ve, kayam ang hulongî nga ki ma ang kengêmza woina d’i. 14 Gagazi, ei mba boi d’igi mbiyo ma a vom kä ma mi sid’am kä ma sana nga mi fe lovota á gulum mbuo na na. Alona nga mi hulong tchol sama matna akulo d’uo d’a. Wani mi min ala sama a kengêmza woi avoroma, mi arza kaka ata yi máma d’i. 15 Ki tchetchemba, an mba ni de zla ndata mi ang salana, amul mana, kayam zlad’a hi suma lan mandarâ. An dang zla ndata mi ang amul mana, dam ang mba le sunda yam zla d’a an wei manga ni dangzid’a zi kla ge? 16 Gagazi, ang amulâ mba hum zlad’a hi an wei mangid’a, ang mba prud’un ndei abo sama nga mi halan an á tchid’a ki gorona woi aduk suma Alona mi manazina. 17 An wei manga ni de kurun ala zlad’a hi ang salana amul manid’a mba d’i b’lengên hurunu, kayam angî d’igi malaikana hAlonina na. Ang nga kaka go á hum zla d’a djivid’a ki zla d’a tchod’a mi. Ar Ma didina Alo mangâ mi kak ki sed’engû!
18 Amulâ mi hulong de matchad’a ala: An nga ni djobok zlad’a. Ndak ngeyen va kä tu d’i.
Atchad’a ti dum ala: Salana, amul mana, ar ang de zla manga!
19 Ata yi máma mi dat ala: Na ni zla d’a ndak dat pet wanda, Jowap vunam nga ki sed’ek kuo zu?
Atcha ndata ti hulong dum ala: Salana, amul mana, ang nga ki irang tua! An nga ni tin vunan avorong ang amul mana d’i. Gagazi, nazong mangâ Jowap ba, mi han vuna; ni mam ba mi dan an wei manga ahle ndazina wan pet mi. 20 Azong mangâ Jowap mi le ni lemba ki zla ndata á le vama dingâ. Wani ang salana, angî ma ned’a d’igi malaikana hAlonina na á wahlena pet suma a nga le yam andagad’a ka hina.
21 Amulâ mi de mi Jowap ala: Gola! An nga ni le vama ang dan kama; ang i veï Apsalom avo.
22 Jowap mi ge tam kä andaga, mi grif kä, mi lad’u amulâ, mi dala: Salana, amul mana, an we ini ala ang wan hohowonu, ang le sunda yam zla d’a an azong mangâ ni dangzid’a. 23 Jowap mi tchol mi i Gesur, mi veï Apsalom, mi mbam avo Jerusalem.
24 Wani amulâ mi dala: Ar mi kak sä woi avo hatam baba, ar mi wan iran ndi!
Apsalom mi kak sä woi avo hatam bei mi we ir amulâ ba.
David mi zlap darigïd’a ki Apsalom
25 Wani aduk Israel-lâ pet, sama djif d’igi Apsalom na na nga d’i. Kasem dei gak i kam akulo fafat bei fe yam ma ngul ba. 26 Avun biza d’a lara ge pet, mi nga wel yam mbeyo, kayam tumus sa kamba nga d’i tchum aneka. Le mi ngad’at da ni, mi ngat ki kilona, aneget kal kilo ma amulâ mi nga kahlenina mbà. 27 Apsalom mi vut gro andjofâ hindi ki gor atchad’a tu, a yat ala Tamar. Ti djif heî mi.
28 Apsalom mi le bizad’a avo Jerusalem mbà bei mi we ir amulâ. 29 Apsalom mi de mi Jowap ala mi mbeï mi i ki sed’em gen amulâ. Wani Jowap mi min mba gevem mbi. Mi dum kua á mbàd’a, wani Jowap mi min ndi. 30 Ata yi máma Apsalom mi de mazungeî mama ala: Agi gologiya! Asinena hi Jowap-ma mi nga gen mana. Awu orsâ nga kuru; agi i dom akud’a! Azungeîna hi Apsalom-ma a i dom akud’a.
31 Ata yi máma na wat Jowap mi tchol mi i gen Apsalom avo hatamu, mi dum ala: Ni kayam me ba, azungeî mangâ a ngalan awuna woi hur asinena ge?
32 Apsalom mi hulong de mi Jowap ala: Gola! An ge sunda atang ala ang mbeï an sunung gen amulâ, ang dum ala: Ni kayam me ba, an tcholï Gesur ni mba ge? An kak sä dji kua pî ni hotei. Ki tchetchemba, an min ni we ir amulâ. Le an nga ki zlad’a kanu ni, ar mi tchanu!
33 Ata yi máma Jowap mi i gef amulâ, mi dum zla ndata. Amulâ mi yï Apsalom. Apsalom mi mba gevemu; amulâ mi bed’em kok.
Absalɔm tel ree Jerusalem gogo
1 Joab, ŋgolə Seruja oo to gə́ mee mbai to dɔ Absalɔm’g yaa̰ ya ɓəi. 2 Ndá yeḛ ula kula Tekoa ar dee saŋg dené kára gə́ to njekəmkàr aree ree rəa’g ndá Joab ulá pana: Maji kari ra rɔi asəna gə njekwa ndòo yoo bèe. I a kula kubu-kwa-ndòo rɔi’g ləm, i a ndəm ubu el asəna gə dené gə́ wa ndòo yoo ləw ba bèe ləm tɔ. 3 I a kaw ne rɔ mbai’g ndá i a kulá ta to gə́ bèe-bèe.
Yen ŋga Joab ɔm taje gə́ kəm karee pa lé təa’g. 4 Dené gə́ Tekoa lé aw pata ar mbai lé. Yeḛ oso naŋg bəbərə unda barmba dəb kəmee naŋg ndá yeḛ pana: Ǝi mbai, maji kari la səm ya kari!
5 Mbai lé dəjee pana: See ɗi ɓa rai wa.
Yeḛ tel ilá keneŋ pana: Oiyo, ma m’to njekəisiŋga mbata ŋgamje wəi. 6 Kura ləi gə́ dené lé ŋganeeje gə́ diŋgam deḛ joo. Deḛ joo lé kɔl na̰ mee ndɔ’g ndá dəw gə́ njekaḭ dee naa godo, ar yeḛ gə́ kára unda maree tɔlee. 7 Tɔɓəi aa oo, njénojije ləm lai d’ḭ d’oma̰ gə kura ləi gə́ dené pana: Maji kam m’ya̰ njetɔl ŋgokea̰ lé m’ar neḛje. Neḛ ndigi tɔleeje mbata lə ŋgokea̰ gə́ yeḛ tɔlee lé tɔ, neḛ ndigi tujije njenénduba ya. Yee ɓa d’a gə ra mba tɔl kɔr pər ləm gə́ nai ləm, deḛ ndigi kar ri ŋgabmje əsé ri ŋgon məəm godo dɔ naŋg nee ləm tɔ.
8 Mbai ula dené lé pana: Ɔd aw mee kəi’g ləi. M’a kun ndum kwɔji ne dɔi ɓəi.
9 Dené gə́ Tekoa lé ula mbai lé pana: Ǝi mbai ləm, bo̰ néra gə́ majel neelé a kɔs tam-ma’g gə ta njémeekəije’g lə bɔmje ɓó mbai gə kalimbai ləa lé ta kára kara a kwa dɔ dee-deḛ el.
10 Mbai lé ulá pana: Ɓó lé dəw kára ila ta dɔi’g ndá maji kari ree səa rɔm’g. Bèe ɓa yeḛ a tel ɓar rii gogo el.
11 Yeḛ pana: Maji kar mbai ar mée olé dɔ Njesigənea̰, Ala’g lé ləa gə mba kar njedalba̰ məs ila tuji dɔ maree’g gə mba tuji ne ŋgonəm el!
Ndá yeḛ ilá’g pana: Njesigənea̰ si kəmba ya! Yiŋga dɔ ŋgoni kára kara a koso naŋg el.
12 Dené lé pana: Mbai ləm, maji kari ya̰ loo ar kura ləi gə́ dené pata kára ya ɓəi.
Ndá yeḛ pana: Pa ta ya.
13 Dené lé pana: See gelee ban ɓa i ə̰ji ta gə́ togə́bè dɔ koso-dəwje’g lə Ala wa, mbata ta gə́ mbai pa lé ar ta wa dɔ mbai ya loo gə́ yeḛ tel ɓar yeḛ gə́ yeḛ tubá lé aree tel ree el. 14 Lé riri kara j’a kwəi gə́ kwəi ya ndá j’a to kasəna gə mán gə́ ula naŋg gə́ askəm tel mbo̰ na̰ gogo el. Ala ɔr kəmə lə dəw el nɛ yeḛ ndigi mba kar njekaḭ lé si əw kəmee’g loo-kaḭ’g ləa el. 15 Ɓasinè ɓó lé ma m’ree m’pata néje neelé m’ar mbai ləm ndá to mbata dəwje d’ɔm ɓəl dɔm’g. Togə́bè ɓa kura ləi gə́ dené pana: Ma m’ndigi kula mbai taree. Banelə mbai a ra né gə́ kura ləa gə́ dené pa lé ya. 16 Oiyo, mbai a koo ta lə kura ləa gə́ dené gə mba kɔree ne ji dee’g saŋg loo gə mba kar síjeḛ gə ŋgonəm gə́ diŋgam gə́ n’toje gə́ ka̰ Ala j’udu. 17 Kura ləi gə́ dené pa pana: Maji kar tapa mbai ləm lé am loo-kwa-rɔm ya. Mbata mbai ləm tɔ asəna gə kura lə Ala gə́ dara bèe gə́ njegər loo kɔr kəm né gə́ maji gə né gə́ majel lé. Bèe ɓa maji kar Njesigənea̰, Ala ləi nai səi ya !
18 Mbai tel ila dené’g lé pana: Maji kari iya səm dɔ né gə́ m’a gə dəjii lé el.
Dené lé tel ilá keneŋ pana: Maji kar mbai ləm pata ya!
19 Mbai lé dəjee pana: Taje lai neelé see Joab ɔm səi na̰’d keneŋ el wa.
Ndá dené lé tel ilá keneŋ pana: Ǝi mbai ləm, tɔgərɔ i si kəmba ya, ta gə́ mbai ləm pa lé to lée’g ya ɓó loo maḭyee godo ŋga. Tɔgərɔ ya, Joab ya ɓa un ndia am ləm, yeḛ ɔm taje lai neelé ta kura’g ləi gə́ dené ləm tɔ. 20 To mba kun ta né neelé pa gə gosee ɓa kura ləi Joab ra ne né neelé gə mbəa. Nɛ mbai ləm tɔ njekəmkàr asəna gə kura lə Ala gə́ dara bèe mba gər ne néje lai gə́ dəs dɔ naŋg nee lé ya.
21 Mbai ula Joab pana: Aa oo, ma m’ndigi ra né neelé ya. Bèe ndá aw ar basa gə́ to Absalɔm lé tel ree ya.
22 Joab oso bəbərə unda barmba dəb kəmee naŋg ndá yeḛ pidi mbai lé. Tɔɓəi yeḛ pana: Ǝi mbai ləm, kura ləi gər ɓogənè to gə́ m’taa kəmi rəgm ya mbata mbai ra né gə goo ta gə́ kura ləa pa lé ya.
23 Togə́bè ɓa Joab ḭ aw Gesur ndá yeḛ tel ree gə Absalɔm Jerusalem tɔ. 24 Nɛ mbai lé pana: Arje Absalɔm aw kəi ləa ɓó yeḛ a koo kəm el.
Togə́bè Absalɔm tel aw kəi ləa ndá yeḛ oo kəm mbai lé el tɔ.
Dabid tel ɔm na̰’d gə Absalɔm
25 Mbuna Israɛlje’g lai lé dəw gə́ ria ɓar ur dɔ Absalɔm’g mbata kura gə́ yeḛ kura yaa̰ lé godo, un ŋgira gɔlee’g naŋg saar teḛ dəa’g tar lé rəa ya̰ maree kára kara el. 26 Loo gə́ yeḛ ndisa dəa ndá kwɔi lə yiŋga dəa gə́ yeḛ ndisa lé al dɔ nékwɔji kwɔi-lə-né joo gə goo nékwɔji né lə mbai lé. Mbata mee ləb kára ndá yeḛ ndisa dəa gɔl kára-kára mbata yiŋga dəa lé wɔiee yaa̰. 27 Absalɔm oji ŋganje gə́ diŋgam munda gə yeḛ gə́ dené kára tɔ. Yeḛ gə́ dené lé ria lə Tamar, yeḛ to ŋgoma̰də gə́ ma̰də yaa̰ tɔ.
28 Absalɔm si Jerusalem as ləb joo lal koo kəm mbai ya. 29 Yeḛ ula kula dəji Joab mba karee ulá rɔ mbai’g nɛ Joab ndigi kaw rəa’g el saar. Yeḛ tel dəjee njekɔm’g gɔl joo ndá Joab mbad ree ya ɓəi. 30 Yen ŋga Absalɔm ula kuraje ləa pana: Aa ooje, ndɔ lə Joab to mbɔr kama’g. Ko-ɔrj to keneŋ. Awje aw ilaje pər keneŋ.
Ndá kuraje lə Absalɔm d’aw d’ila pər ndɔ’g lé ya tɔ. 31 Léegəneeya Joab ḭ aw rɔ Absalɔm’g mee kəi’g ləa. Ndá Yeḛ dəjee pana: See gelee ban ɓa kuraje ləi d’aw d’ila pər ndɔ’g ləm lé wa.
32 Absalɔm tel ila Joab’g pana: Aa oo, ma m’ula kula rɔi’g m’pana: Maji kari ree nee am m’ulai rɔ mbai’g gə mba kari dəjee pana: See mbata ɗi ɓa am m’ḭ ne Gesur m’ree né nee wa. Kam m’nai maji unda ree ləm gə́ m’ree ya. Ɓasinè ma m’ndigi koo kəm mbai lé, ŋga ɓó lé oo néra gə́ majel gə́ to rɔm’g ndá kəm karee am m’wəi ya.
33 Joab aw rɔ mbai’g ndá yeḛ ndaji ta neelé aree oo tɔ. Bèe ɓa mbai lé ɓar Absalɔm aree aw rəa’g ndá Absalɔm lé unda barmba dəb kəmee naŋg nea̰’g. Ndá Mbai lé il ɓɔl Absalɔm tɔ.
