2 Samuel 19 - MPG & SBA2015

1 A mba de mi Jowap ala: Gola! Amulâ nga mi tchiya, nga mi yor tam yam Apsalom. 2 Kus ayî ma kur bur mámina, mi mbut ni vama yor tad’a yam suma pet, kayam kur bur máma suma a hum ala: Amulâ hurum b’lak yam goroma! 3 Kur bur máma tamba suma a kal avo ki ngeid’a ki zulona d’igi suma a ringî avun ayînina na.

4 Amulâ mi zlup barud’a iramu, nga mi tchi ki delem akulo ala: Gorona Apsalom! Apsalom gorona, gorona!

5 Jowap mi mba gen amulâ krovo, mi dum ala: Ang mbut ini azigar mangâ zulona, azi suma a sud’ung ang ki grong suma andjofâ, grong suma aropma, amiyông suma nglona ki suma gureinina. 6 Ang nga le yam suma a noyôngâ, ang noî suma a le kangâ. Ang tak ini woi ala sa mang ma ngol loze azong mang nga d’uo mi. An we ini ala Apsalom mi le nga ki iramu, wani ami pet bomi woi kur bur ma inina ni, tang mba lang djivid’a.

7 Ang tchola, ang ndabua, ang b’leng hur azigar mangâ. An gun tan ki simiyê Ma didina, le ang ndabu d’uo ni, sa tu pî mba mi ar ki sed’eng kur andjege d’a wanda d’i. Ndak ka mba d’i mba kang ndata mba d’i kal ndak ka pet ta ti mba kang kazongông dei gak inid’a.

8 Ata yi máma amulâ mi tchola, mi kak kei avun agre’â. A de mi suma pet ala: Gola! Amulâ mi kak nga woi avun agre’â. Suma pet a mbeï avoromu.

Suma hi Apsalom-ma a wet ringâ, nge nge pî mi i avo hatamu.

A mbeï ki David avo Jerusalem

9 Aduk andjaf Israel-lâ pet, suma pet a nga tchi tazi tuguyod’a ala: Namulâ ba, mi sud’i woi abo mei suma djangûna; ni mam ba, mi sud’i woi abo suma Filistê-na mi. Ki tchetchemba, mi ring wa woi dei yam ambasa abo Apsalom. 10 Wani Apsalom ma ei tinim amulâ keina, a tchum wa avun ayîna. Ni kayam me ba, agi dok lagi lilinga á hulongî amulâ David avo ge?

11 Wani amulâ David mi sun suma gen suma ngat buzuna Sadok azi ki Abiyatar, mi dazi ala: Agi dagi mi suma nglo suma Juda-na ala: Ni kayam me ba, agi ni suma danana á hulongôgi amulâ avo hatam ge? Kayam zla d’a Israel-lâ a nga data pet ti fum sä ata yam ma abageina. 12 Agi ni b’oziyoma, agi ni asogom ki hliwimu. Ni kayam me ba, agi ni suma danana á hulongômï avo ge?

13 Agi i dagi Amasa ala: Angî asogon ki hliwin nduo zu? Le an vragang nga ma ngolâ hi azigarîna balum Jowap puo ni, Alona mi mban ndak ka ngol la kanu.

14 Zlad’a hi David-ta ti mbut hur suma Juda-na tu d’igi hur sama tuna na. A ge sunda a dum ala: Ang mbeï kazungeî mangâ pet.

David mi tchi nga Simei d’i

15 Amulâ David mi hulongîya, mi mba avun alum ma Jurdê-na. Suma Juda-na a i Gilgal á d’ugulomu, á djagam aluma woyo. 16 Simei Gera ma Benjamin ma nga kaka Bahurim-ma goroma, mi i atogo zak ki suma Juda-na á d’ugol amulâ David. 17 Mi nga ki suma Benjamin-na ad’um dubu zlapa ki Siba azongâ hi Saul-lâ ad’um ki groma dogo yam vahl, azungeî mama dok mbà mi. A mbaza avun alum ma Jurdê-na avok amulâ David.

18 Ata yima babrid’a nga d’i djak suma hamulîna woi yam vun mam ma hed’ina, Simei Gera goroma mi ge tam kä andaga avok amulâ ata yima nga mi djak aluma woina. 19 Mi dum ala: Salana, ar ang djib’er yam tcho d’a an lata d’i! Ang djib’er yam tcho d’a an azong mangâ langzi kur bur ma ang nde woi kur Jerusalem-ma d’i, ang vat kurung nguo mi. 20 Kayam an azong mangâ ni wala an le tchod’a. Kayam ndata, an ndeï ini avok kikidji aduk suma hi Josef-fâ á d’ugulong ang salana amulâ wana.

21 Ata yi máma Abisai ma Seruya gorotnina mi dala: Simei mi ndak á tchid’a yam ngul la mi ngul sama Ma didina mi tinim amulina d’uo zu?

22 Wani David mi de mi Seruya grotna ala: Vama ndologi ki an ni me tala agi mbud’ugi man suma djangûna d’a ge? Kur bur ma inina sana ndak á tchi sana aduk Israel-lâ zu? An we ini ala ni an ba ni tamula yam Israel-lâ d’uo zu?

23 Amulâ mi de mi Simei ala: An gunung tanu, sa nga mi tchang ngi.

David mi hulong mi ve Mefibäl atamu

24 Mefibäl Saul gorom ngolona mi i á d’ugol amulâ mi. Mi min nga asem mboze mi wel nga dudumam mboze mi mbus nga baru mam mbei d’uo mi, kur bur ma amulâ mi nde woi kur Jerusalem-ma gak hulong mam mba mi mbeï ki halasid’a. 25 Kid’a mi mba avok amulâ avo Jerusalem-mba, amulâ mi dum ala: Mefibäl, ni kayam me ba, ang i ki sed’en nduo ge?

26 Mefibäl mi hulong dum ala: Salana, amul mana, azong mana mi mbud’un iranu. An azong mangâ ni dala an mba ni zlup koro mana, an ni nga kamu, ni i ki sed’eng abageya, kayam an azong mangâ ni dileîd’a. 27 Wani mi tchugun zlad’a kan an azong mangâ avorong ang salana amul mana. Wani ang salana, amul mana, angî d’igi malaikana hAlonina na. Ang le vama nde irang á led’ina. 28 Kayam suma avo habun ngolona pet a ndak á tchid’a avok ang salana, amul mana. Wani ang tinin an azong mangâ zlapa ki suma a nga te ki sed’eng yam tabul mangîna. Ni me d’ei ba, an dok halam abo ang amul mana d’ei ge?

29 Amulâ mi dum ala: Ang de ni zla me hina baba ge? An dala: Agi b’rawagi siliud’a hi Saul-la abo tagi ki Siba.

30 Ata yi máma Mefibäl mi de mamulâ David ala: Ar Siba mi hlat pet, kayam ang salana amul mana kal avo hatang ki halasa da’.

David mi wurak Barzilai

31 Barzilai ma Galät-na, mi tcholï Rogelim, mi djak alum ma Jurdê-na kamulâ á tinim sä woi dei ki vun aluma. 32 Barzilai mi mbut mamara ngola heî, bizamî dok klavandi. Kid’a amulâ mi nga kaka Mahanayim-mba, Barzilai mi hum tena, kayam mam mi sama ndjondjoîna.

33 Amulâ mi de mi Barzilai ala: Ang mbei i ki sed’en Jerusalem, an mba ni ngomong sä hî.

34 Wani Barzilai mi hulong de mamulâ ala: An bizan arî ga d’ei ba, ni i ki sed’eng Jerusalem mbeî ge? 35 Ki tchetchemba, bizan ni dok klavandi, an ndak á wal ir vama djivina ki vama tchona zu? An azong mangâ ni ndak á man vama te ki vama tche d’ei zu? An ndak á hum del azungeîna ki yugunei suma a nga hle sawalina d’ei zu? Ni kayam me ba, an azong mangâ ni ndak á tining ang salana amul mana aneka kang ngei ge? 36 An azong mangâ ni djagangî alum ma Jurdê-na go. Ni kayam me ba, ang dok han wurak ndata hina d’ei ge? 37 Ang aran an azong mangâ ni hulong avo, ar an mit avo hatan gen asud’a habun kasunda. Wani ang gol azong mangâ Kimham wana. Mi i ki sed’eng ang salana, amul mana. Ang le vama hurung minima ki sed’emu.

38 Amulâ mi dala: Ar Kimham mi i ki sed’enu. An mba ni lum vama hurung minima ki sed’emu; ahlena pet suma ang mba minizi atana, an mba ni lumzi kayam angû.

39 Ata yima suma pet kamulâ a djak alum ma Jurdê-na woina, amulâ mi bet Barzilai kok, mi b’e vunam kamu. Barzilai mi hulong avo hatamu, 40 wani amulâ mi i Gilgal ki Kimham.

Juda-na ki Israel-lâ a nga yal tazi yam amulâ

Suma Juda-na pet kabo andjafâ hi Israel-lîna a nga tin amula. 41 Wani Israel suma abo ma norâ a mba gen amulâ, a dum ala: Ni kayam me ba, b’oziyomi suma Juda-na a yongî gumun, a djagang alum ma Jurdê-na woi ki sum mangâ kazungeî mangâ bei dami ge?

42 Suma Juda-na pet a hulong de mi Israel-lâ ala: Mam mi hliwimiya! Ni kayam me ba, agi zalagi hurugi yam zla ndata ge? Ami nga kaka ni yam amulâ zu? Mi hami he d’a hawa zu?

43 Israel-lâ a de mi suma Juda-na ala: Amulâ David ni mamina kalagi agiya, kayam mam naduk andjaf mami ma dogona. Ni kayam me ba, agi golomi is ke? Ni ami ba, dami avok yam zla d’a ala: Ei hulongî amulâ avo d’a d’uo zu? Wani suma Juda-na a de zlad’a ki hur ma zala kal Israel-lâ.

Némeeko̰ gə́ ra Dabid lé

1 Yen ŋga meeko̰ ḭ gə mbai lé aree ḭ aw mee kəi gə́ to dɔ tarəwkɔg’d tar gə mba no̰. Loo gə́ yeḛ aw njaa lé yeḛ no̰ tar tar pana: Ŋgonəm Absalɔm, ŋgonəm, ŋgonəm Absalɔm! See ban ɓa ma ya m’wəi tori’g el wa. Ǝi Absalɔm, ŋgonəm, ŋgonəm!

2 Deḛ ree d’ula Joab pana: Aa oo, mbai lé no̰ sii mbigi-mbigi mbata lə Absalɔm. 3 Bèe ɓa kun baŋga gə́ mee ndəa’g neelé tel to kwa ndòo yoo mbata lə njérɔje lai mbata mee ndəa’g neelé njérɔje d’oo to gə́ mbai wa ndòo mbata lə ŋgonee. 4 Mee ndəa gən ya njérɔje lé tel ree mee ɓee-boo’g gə goo ŋgəḭ asəna gə njérɔje gə́ rɔkul wa dɔ dee mbata kḭ gə́ d’ḭ loo-rɔ’g d’aḭ bèe. 5 Mbai lé on kəmee gə́ né ndá yeḛ ɔr ndia gə́ tar wəl pana: Ŋgonəm, Absalɔm! Absalɔm, ŋgonəm, ŋgonəm!

6 Yen ŋga Joab andə aw mee kəi’g loo gə́ mbai si keneŋ ndá yeḛ pana: Ɓogənè i ar rɔkul wa kəm kuraje ləi lai, deḛ gə́ ɓogənè taai-i gə ŋganije gə́ diŋgam gə njé gə́ dené gə denéje ləi gə gamla denéje ləi ta yoo’g lé. 7 I lé ndigi deḛ gə́ d’ḛjii bəḭ-bəḭ nɛ deḛ gə́ ndigii ɓa i ə̰ji dee bəḭ-bəḭ mbata i tɔji sí ɓogənè to gə́ i oo ŋgan-mbaije əsé kuraje gə́ né gə́ kari ba kəmi’g ya. Ɓasinè ma m’oo to gə́ ɓó lé Absalɔm si kəmba nɛ jeḛ ɓa j’wəije lai mee ndəa’g nee ndá yee ɓa gə́ né gə́ a taa kəmi rəgm ɓəi. 8 Bèe ndá maji kari ḭ tar unda loo teḛ raga aw ula kuraje ləi ta gə́ a gɔl meḛ dee. Mbata ma mani gə ri Njesigənea̰, ɓó lé i unda loo teḛ raga el ndá dəw kára kara a nai səi loondul’g nee el. Bèe ndá né neelé ɓa a to majel mbata ləi unda némajelje lai gə́ teḛ dɔi’g un kudee basi’g saar teḛ ɓasinè ya.

9 Togə́bè ɓa mbai lé ḭta aw si tarəwkɔg’d. D’ula njérɔje lai pana: Aa ooje, mbai si tarəwkɔg’d. Bèe ɓa njérɔje lai ree d’aar no̰ mbai’g lé.

Nɛ njérɔje lə Israɛl ɓa d’aḭ d’ar nana kara aw mee kəi-kubu’g ləa-ləa ya.

Dabid tel aw Jerusalem gogo

10 Yen ŋga mbuna ginkoji Israɛlje’g lai lé koso-dəwje maḭ na̰ ta pana: Mbai gə́ to njetaa sí ji njéba̰je’g lə sí kɔm sí tar ləm, yeḛ nja aji sí ji Pilistije’g ləm tɔ, nɛ ɓasinè yeḛ ḭ mee ɓee’g aḭ no̰ Absalɔm’g. 11 Nɛ Absalɔm gə́ jeḛ j’wa dəa gə ubu mba karee o̰ ɓee dɔ sí’g lé yeḛ wəi loo-rɔ’g. See gelee ban ɓa seḭ paje ta mba kar mbai tel ree el wa.

12 Mbai Dabid kara ula kula rɔ Sadɔk’g gə rɔ Abiatar’d gə́ to njékinjanéməsje lé pana: Ulaje ŋgatɔgje gə́ Juda dəji deeje pajena: See gelee ban ɓa seḭ a toje gə́ rudu deḛ gə́ d’a gə kar mbai tel ree mee kəi’g ləa lé wa. Mbata ta néje gə́ pa mbuna Israɛlje’g lai lé aw saar oso mbi mbai’g lé ya. 13 Seḭ toje ŋgakɔmje gə́ koji kəi kɔl ya. See gelee ban ɓa seḭ a toje gə́ rudu deḛ gə́ d’a gə kar mbai tel ree lé wa. 14 Seḭ a kulaje Amasa kara togə́bè pajena: See i to siŋgarɔm gə dakasrɔm el wa. Ɓó lé ɓogənè m’ari tel to ɓé-njérɔje ləm gə no̰ tor Joab’g el ndá maji kar Ala ra səm nédɔkudu ya.

15 Ta lə Dabid lé dum dɔ Judaje lai ar meḛ dee to asəna gə dəw gə́ kára ba bèe, ndá deḛ d’ula kula d’ar mbai lé pana: Maji kari tel ree, seḭ gə kuraje ləi lai ya. 16 Mbai lé tel ree saar teḛ ta baa gə́ Jurdɛ̰ ndá Judaje ree Gilgal gə mba kaw tila kəm mbai gə mba karee gaŋg baa gə́ Jurdɛ̰ lé tɔ.

Meekoso lemsé lə Dabid mbata njéba̰je ləa

17 Simei, ŋgolə Gera, dəw gə́ Bḛjami gə́ si Bahurim lé ɔs rəa ɓad ree gə Judaje na̰’d mba tila kəm mbai Dabid lé . 18 Bḛjamije gə́ d’aw səa lé d’as tɔl-dɔg (1.000) ləm, gə Siba, kura lə njémeekəije lə Sawul gə ŋganeeje gə́ diŋgam dɔg-gir-dee-mi gə kuraje ləa rɔ-joo səa na̰’d ləm tɔ. Deḛ gaŋg baa gə́ Jurdɛ̰ no̰ mbai’g. 19 Too gə́ boi gə́ deḛ gɔlee mbata lə mbai lé d’odo ne njémeekəije ləa mba gaŋg ne baa.

Loo gə́ mbai a gə gaŋg baa gə́ Jurdɛ̰ ndá léegəneeya Simei, ŋgolə Gera unda barmba nea̰’g. 20 Tɔɓəi yeḛ ula mbai lé pana: Maji kar mbai ləm tura goo néra kori-korije ləm ɔm dɔm’g el ləm, maji kar mee mbai ləm wəi dɔ meekɔsgel gə́ kura ləi ɔs ne səi gel mee ndəa gə́ mbai ləm unda ne loo mee ɓee gə́ Jerusalem teḛ ləma, maji kar mbai ə̰ji gée el ləm tɔ. 21 Mbata kura ləi gər kaiya ləa gao ya. Nɛ aa oo, ma nja m’ree ɓogənè gə́ doŋgɔr lə gel-bɔje lə Jisəb lai mba tila kəm mbai ya.

22 Yen ŋga Abisai, ŋgolə Seruja un ta pa pana: Simei lé see kəm karee wəi mbata ndɔl gə́ yeḛ ila dɔ yeḛ gə́ Njesigənea̰ wa dəa gə ubu lé el wa.

23 Nɛ Dabid pana: See ta ɗi ləm sə sí-seḭ, ŋgalə Seruja wa. Ɓa see ɓogənè seḭ raje né səm ne asəna gə njéba̰je ləm bèe wa. See kəm kar dəw gə́ Israɛl wəi ɓogənè ɓəi wa. See m’gər to gə́ ɓogənè m’o̰ dɔ Israɛlje mba̰ el wa.

24 Yen ŋga mbai lé ula Simei pana: D’a tɔli el! Bèe ɓa mbai lé man ne rəa aree tɔ.

Kəm ba̰ lə Dabid gə Mepiboset udu jigi

25 Mepiboset, ŋgoka Sawul kara aw tila kəm mbai tɔ. Yeḛ togo gɔlee el ləm, yeḛ ndisa mbai təa el ləma, togo kubuje ləa el ləm tɔ un kudee mee ndəa gə́ mbai ḭ aw ne saar yeḛ tel ree ne gə meekulɔm lé . 26 Loo gə́ yeḛ aar no̰ mbai’g mee ɓee gə́ Jerusalem lé ndá mbai dəjee pana: Mepiboset, see gelee ban ɓa i aw səm na̰’d el wa.

27 Yeḛ tel ilá keneŋ pana: Ǝi mbai ləm, kura ləm ɓa ərm mbata ma kura ləi m’to njemədə ndá m’ulá m’pana: M’a kila kali gir ko̰-mulayḛ̀je’g mba kubá kaw ne gə mbai na̰’d. 28 Ndá yeḛ lé gaŋg taŋgɔm ɔm tam’g no̰ mbai’g ləm. Nɛ mbai ləm lé to asəna gə kura lə Ala gə́ dara bèe. Maji kari ra né gə́ i oo gə́ né gə́ maji kəm ra ya. 29 Mbata njémeekəije lə bɔm lai to d’asəna gə dəwje gə́ kəm tɔl dee no̰ mbai’g ləm, nɛ lé togə́bè kara i ila kura ləi mbuna deḛ gə́ d’isi səi na̰’d ta nésɔ’g ləi. Ŋga see né gə́ ba̰ tɔɓəi ɓa m’a dəji mbai ɓəi wa.

30 Mbai lé ulá pana: Tapaije lai neelé see majee to ɗi ɓəi wa. Ma m’pa njaŋg m’pana: I seḭ gə Siba lé a kaije na̰ dɔ naŋgje.

31 Ndá Mepiboset ila mbai’g lé pana: Maji karee taa lai ya mbata mbai ləm tel ree kəi ləa gə meekulɔm mba̰.

Dabid ra meemaji gə Barjilai

32 Barjilai, dəw gə́ Galaad ḭ Rogelim ɓa gaŋg baa gə́ Jurdɛ̰ gə mbai na̰’d gə mba danee saar gə́ gir baa gə́ Jurdɛ̰’g. 33 Barjilai lé ɓuga yaa̰, ləbee as rɔ-jinaijoo. Yeḛ lé ar mbai nésɔ loo gə́ yeḛ si ne Mahanayim mbata yeḛ to njeboo-nékiŋga . 34 Mbai ula Barjilai pana: Maji kari ree səm ndá m’a kari nésɔ sɔ Jerusalem ɓa.

35 Nɛ Barjilai tel ila mbai keneŋ pana: See m’a kisi kəmba ləbm ka̰da tɔɓəi ɓa m’a kaw gə mbai Jerusalem ya ɓəi wa. 36 Ɓogənè ma m’ra ləbm rɔ-jinaijoo ŋga. See m’askəm gər né gə́ maji əsé né gə́ majel ya tɔɓəi wa. See kura ləi askəm gər lel lə nésɔ gə nékai ya ɓəi wa. See m’askəm koo ndu njékɔspaje gə́ diŋgam gə njé gə́ dené ya ɓəi wa. See gelee ban ɓa kura ləi a kaw tel to nékodo gə́ wɔi dɔ mbai’g ləm wa. 37 Kura ləi a kaw gə mbai gir baa gə́ Jurdɛ̰ ba ya. See gelee ba̰ tɔɓəi ɓa mbai a kwa səm noji gə́ togə́bè wa. 38 Maji karm-ma, kura ləi m’tel m’aw m’wəi mee ɓee-boo’g ləm, mbɔr dɔɓar bɔmje gə kɔmje’g ya. Nɛ aa oo, kura ləi Kimham ɓa a kaw gə mbai ləm ndá maji kari ra səa né gə́ i oo gə́ né gə́ maji kəm ra lé ya.

39 Mbai lé pana: Maji kar Kimham aw səm ya ndá m’a ra səa né gə́ a taa kəmi ya, néje lai gə́ i ndigi kiŋga rɔm’g ndá m’a ra kari ya.

40 Loo gə́ koso-dəwje lai gaŋg baa gə́ Jurdɛ̰ mba̰ ləm, mbai kara gaŋg ləm tɔ ndá mbai il ɓɔl Barjilai tɔr ne ndia dəa’g tɔ. Bèe ɓa Barjilai tel aw loo-siée’g ɓəi. 41 Mbai lé aw kəmee gə́ Gilgal ndá Kimham aw səa na̰’d tɔ.

Ta kɔl na̰ lə Judaje gə Israɛlje

Koso-dəwje lai gə́ Juda ləm, gə ges koso-dəwje gə́ Israɛl ləm tɔ gaŋg baa gə́ Jurdɛ̰ gə mbai na̰’d ya. 42 Nɛ aa oo, koso-dəwje gə́ Israɛl ree d’iŋga mbai lé dəjee pana: See gelee ban ɓa ŋgako̰ síje gə́ to dəwje gə́ Juda d’ɔr mbai gə njémeekəije ləa gə njé’g lə Dabid lai d’ar dee gaŋg baa gə́ Jurdɛ̰ wa.

43 Koso-dəwje lai gə́ Juda tel d’ila Israɛlje’g pana: To mbata mbai lé to njenoji lə síjeḛ gə́ pər ya, ŋga see ta ɗi ɓa to keneŋ ɓa mba kar meḛ sí o̰ sí ne wa. See mbai ɓa ar sí nésɔ wa. See yeḛ ar sí nénojije wa.

44 Bèe ɓa koso-dəwje gə́ Israɛl tel d’ila Judaje’g pana: Mbai lé to ka̰ síjeḛ unda sí-seḭ gɔl dɔg ya, Dabid ya kara to ka̰ síjeḛ unda sí-seḭ tɔ. See gelee ban ɓa seḭ ə̰jije síjeḛ bəḭ-bəḭ wa. See jeḛ ɓa j’wɔji dɔtar mba karee tel to mbai lə sí el wa.

Nɛ Judaje pata gə́ kədərə yaa̰ unda Israɛlje ya.