Amnon mi b’lak Tamar
1 Bugol ahle ndazina, ahle suma lena ba wana: Apsalom David goroma wiyemba nga, ti djif heî, a yat ala Tamar. Amnon David gorom ma dingâ hurum vat heî. 2 Amnon nga mi tcha tatâ yam wiyemba Tamar, gak mi ve tam tugud’eid’a kad’u. Kayam ndat ni gor wei d’a bei zlap ki mandjufîd’a, ad’enga heî ki Amnon á ngaf ki sed’ed’u. 3 Wani Amnon banama nga, a yum ala Jonadap, ni Samma ma David wiyemina goroma. Mi ni sama we zlad’a heîna. 4 Jonadap mi djobom ala: Ni kayam me ba, ang mala namulâ goromina ko ba, ki burâ kaf ang nde yorogo tang tchuka hina susub’ok ke? Ang dan nduo zu?
Amnon mi hulong dum ala: Hurun ve Tamar wiyena Apsalom wiyemba.
5 Jonadap mi dum ala: Ang ve tang tugud’eid’a, ang i bur kä yam azang mangâ. Le abung mi mba á d’ungû ni, ang dum ala: Ang ar wiyenda Tamar ti mbei d’i lan tena avoron ka hî, kayam an ni vum abot ni tumu.
6 Amnon mi ve tam tugud’eid’a, mi bur kä. Amulâ mi mba á d’umu. Amnon mi dum ala: An nga ni tchenengû, ang ar wiyenda Tamar ti mba d’i lan woîna mbà avoron kä, an tum abod’u.
7 David mi de mi Tamar avo hatat ala: Ndak i avo hi wiye’â Amnon, ndak lum tena.
8 Tamar ti i avo hi wiyetna Amnon. Mi nga burâ kä. Ti yo afuta, ti tib’eged’u, ti ge woîna iram kä. 9 Ti hlum ki vama ge woîna, ti komzi avorom kä, wani Amnon mi min te woîna d’i. Mi he vuna ala: Ar suma pet a buzuk kei avo hatanu. Suma pet a buzuk kei avo hatam mi.
10 Ata yi máma Amnon mi de mi Tamar ala: Ndak mbeye ni tena klaviya, an tum abogu. Tamar ti hle woîna, ti im mi wiyetna Amnon klaviya. 11 Ata yima nga d’i hum tenina, mi vat del abod’u, mi dat ala: Wiyenda, ndak mbeï an bur ki sed’egu!
12 Tamar ti dum ala: Wiyena, nga na d’i! Ang lan zla d’a zulo d’a na d’a atan ndi. A nga lahle suma hina na aduk Israel-lâ d’i. Ang le zla d’a lili d’a hina d’a d’i. 13 An mba ni i ni lara ki zulo mana ge? Ang mba mbut ni d’igi sama lilid’a na aduk Israel-lâ. Ki tchetchemba, ang i de mamulâ; mi mba mi d’elen bei han mi ang ngi.
14 Wani Amnon mi min hum zla mata d’i. Mi vad’u, mi bur ki sed’et kad’enga. 15 Ata yi máma Amnon mi noyôt ni noî d’a tchod’a kal ve d’a mam hurum vat avoka. Mi dat ala: Ndak tchol iya!
16 Ti dum ala: Nga na d’i! Dik ka ang digin wanda kal tcho d’a ang landji wanda. 17 Wani mi min humut ti, mi yï azong mam ma sunda, mi dum ala: Ang dik sä atcha ndata woi gevenu, ang gat sä woi abua, ang dugï vuna akulo blogod’u!
18 Ti tchu’î baru d’a ngol la d’udjo d’a ndjugurîd’a atad’u. Ni baru d’a amulâ grom suma yuguneina a tchugut atazid’a. Azongâ hi Amnon-na, mi digit tei abua, mi duk vuna akulo blogod’u. 19 Tamar ti ko butna kad’u, ti haû barud’a woi atad’u, ti tchuk abot kat nga d’i i ki tchina.
20 Wiyetna Apsalom mi djobot ala: Wiye’â Amnon mi bur ki sed’ek su? Ki tchetchemba, wiyenda, ndak ba vunagu; mi ni wiye’â. Ndak ve zla ndata kuruk ngol li.
Ni hina ba, Tamar kur zulo matna, ti ar kaka avo hi wiyetna Apsalom. 21 Amulâ David mi hum zla ndata pet, hurum zal ngola. 22 Apsalom mi de nga zla tu mi Amnon ndi, wani mi vum kurum ngola kayam mi b’lagam wiyemba Tamar.
Apsalom mi tchi wiyema Amnon ndeyo, mi ringâ
23 Bugol zla ndata a le bizad’a mbà, Apsalom mi i tchau tumiyô mama sä Bäl-Hasor go ki Efraim, mi yi amulâ groma pet mi.
24 Apsalom mi i gen amulâ, mi dum ala: Gola! An azong mangâ nga ni i tchau tumiyô mana. Ar ang kazungeî mangâ, agi mbagi avo hatan an azong mangâ.
25 Amulâ mi de mi Apsalom ala: Gorona, nga na d’i! Ami imi pet, ti tala ami mbud’umi vama ane’â kangû d’a. Apsalom mi lum baba ko, amulâ mi min i d’i, wani mi b’am vuna kamu.
26 Apsalom mi dum ala: Le ni me pî ni, ang ar wiyena Amnon mi i ki sed’emiya.
Amulâ mi hulong dum ala: Ni kayam me ba, mi i avo hatang nge? 27 Wani Apsalom mi lum baba; amulâ mi ar Amnon ki grom suma dingâ a iya.
28 Apsalom mi he vuna mazungeî mama ala: Agi tinigi iragi yam Amnon ped’et. Le mi nde wa le furîd’a ki süm guguzlud’a, le an dagi ala: Agi tchumu ni, agi tchum mbeyo! Agi lagi mandar ri. Ni an ba ni hagi vuna d’uo zu? Vagi tagi ad’enga, kagagi nandjofâ!
29 Azungeîna hi Apsalom-ma a le d’igi Apsalom mi hazi vuna na, a tchi Amnon. Ata yi máma amulâ groma pet a tchola, nge nge pî mi nga yam koro ma akulum ma akulum mama, mi ringâ.
30 Kid’a a nga glovot tua d’a, vuna mba mi fe David ala: Apsalom mi tchi wa grongâ pepet. Sa tu pî mi ar nga d’i! 31 Amulâ mi tchola, mi haû baru mama woi atamu, mi ge tam kä andaga. Azungeî mama pet a haû baru mazina woi atazi mi.
32 Jonadap Samma ma David wiyemina goroma, mi de zlad’a mi David ala: Ar ang dala a tchi wa grongâ ped’u d’i; a tchi ni Amnon tu. Ni vama Apsalom ngam kurum avok dedei kur bur ma Amnon mi b’lak wiyemba Tamar kad’engina. 33 Ki tchetchemba, salana, amul mana, ar ang ve zla ndata kurung tala a tchi wa grongâ ped’u d’a d’i; a tchi ni Amnon tu go.
34 Wani Apsalom mi ringâ.
Gor azong ma a tinim á ndjolina, mi bong iram akulo, mi gol yina. Gol wani, suma ablaud’a nunuk a nga djï kur lovot ta Horonayim-mba gen ahinad’a. 35 Jonadap mi de mamulâ ala: Gola! Grongâ a djï wan nduo zu? Ni d’igi an azong mangâ ni dang kä na d’uo zu? 36 Ata yima Jonadap vunam dap zla d’a ded’ina, amulâ groma a mba, a tum tchina bü; amulâ kazungeî mama pet, simina nga mi djang irazi kä zuzuk.
37 Apsalom mi fak ringâ, mi i avo hi Talmai Amihut amul ma Gesur-râ goroma. David nga mi tchi horâ goroma Amnon kur burâ kaf. 38 Kid’a Apsalom mi ring Gesur-ra, mi kak sä kua bizad’a hindi. 39 Wani amulâ David mi ar Apsalom bei hala, kayam hurum b’leng yam matna hi Amnon-na.
Amno̰ ra nérɔkul gə Tamar gə́ to ŋgokea̰ gə́ dené lé
1 Goo néje’g neelé ndá aa oo, né gə́ teḛ ɓa nee: Absalɔm gə́ to ŋgolə Dabid lé ŋgokea̰ gə́ dené gə́ ma̰də yaa̰ si keneŋ ria lə Tamar, ndá mal Tamar lé ra Amno̰ gə́ ŋgolə Dabid gə́ kea̰je ɓəd lé ŋgwɔd-ŋgwɔd ya. 2 Amno̰ lé mée tila ŋgaḭla-ŋgaḭla saar aree oso ne gə rɔko̰ mbata ŋgokea̰ gə́ dené gə́ Tamar lé, mbata yeḛ lé taa ŋgaw el ɓəi ndá to kədərə gə Amno̰ mba karee iŋga loo gə́ tḛ́ bèe kara mba ra ne səa né.
3 Kuramar Amno̰ kára si keneŋ, ria lə Jonadab, ŋgolə Simea gə́ to ŋgoko̰ Dabidje. Jonadab lé to dəw gə́ goso ləa to yaa̰. 4 Yeḛ dəji Amno̰ pana: See gelee ban ɓa i gə́ to ŋgolə mbai ya əŋ togə́bè gə ndɔ-ndɔ wa. See i ndigi kulam gelee el wa.
Amno̰ tel ilá keneŋ pana: Mal Tamar, kɔnan Absalɔm gə́ to ŋgokɔm lé ram ŋgwɔd-ŋgwɔd.
5 Jonadab ulá pana: Maji kari to dɔ tira’g ləi ndoo rɔko̰. Loo gə́ bɔbije a ree mba kooi ndá i a kulá pana: M’ra ndòo rɔi’g mba kari ar Tamar, kɔnanəm ɓa ree mba kam nésɔ, maji karee ra nésɔ lé kəm’g nee ya am ɓa m’a taa jia’g ɓəi.
6 Amno̰ lé to naŋg ndoo rɔko̰. Mbai lé ree mba kée ndá Amno̰ ula mbai lé pana: M’ra ndòo rɔi’g mba kari ar Tamar, kɔnanəm lé ree ila mbə joo kəm’g nee ya am m’taa jia’g m’usɔ.
7 Dabid ula kula ar Tamar ree dan-mee kəi’g ləa ndá pana: Ḭ aw kəi lə Amno̰, ŋgokɔḭ gə́ diŋgam aw ra nésɔ aree.
8 Tamar aw kəi lə Amno̰, ŋgokea̰ gə́ diŋgam lé nɛ Amno̰ to naŋg. Yeḛ un nduji gə́ ka̰ loḭ lé mbula ndá ila mbə lé nea̰’g aree ər, 9 tɔɓəi yeḛ un mbə gə əb bura aw unda nea̰’g. Nɛ Amno̰ mbad sɔ. Yeḛ pana: Arje dəwje lai teḛ raga ɓa. Ndá dəwje lai d’unda loo mee kəi’g ləa teḛ ya tɔ. 10 Yen ŋga Amno̰ ula Tamar pana: Ree gə nésɔ lé mee kəi-tom’g ɓa m’a taa jii’g sɔ ɓəi.
Tamar odo mbəje gə́ yeḛ ila lé ndá aw ne ar Amno̰, ŋgokea̰ gə́ diŋgam lé dan-mee kəi-tée’g. 11 Loo gə́ yeḛ aw ne gə mba karee sɔ ndá yeḛ ubá wá pana: Gə́ ree to səm, kɔnanəm.
12 Yeḛ ilá keneŋ pana: Wah, ŋgokɔm, togə́bè el, maji kari ra səm nérɔkul gə́ togə́bè el mbata né gə́ togə́bè lé dəw ra mbuna Israɛlje’g el, to né gə́ kəm ra el. 13 See m’a kaw ra ɓa gə rɔkul gə́ a kwa dɔm lé wa. I kara a to gə́ ram-dəw mbuna ram-dəwje gə́ Israɛl’g tɔ. Ɓasinè m’ra ndòo rɔi’g mba kari pa taree ar mbai ndá yeḛ a kam m’to kaḭ ɓó a kɔsi rəw el.
14 Nɛ yeḛ ndigi koo ta ləa el, yeḛ ubá wá gə siŋgamoŋ ya ila rɔkul dəa’g to ne səa. 15 Yen ŋga Amno̰ tel ə̰jee bəḭ-bəḭ to gə́ lə né gə́ yeḛ ndigi kédé el bèe səm. Ndá yeḛ ulá pana: Ḭta, aw loo ləi!
16 Yeḛ tel ilá keneŋ pana: Tuba gə́ i tubam lé to majel gə́ boo gə́ i ila dɔ majel gə́ i ra səm kédé’g lé ya.
17 Nɛ yeḛ ndigi koo ta ləa el ndá yeḛ ɓar ŋgon gə́ njera né karee ulá pana: Ar dee d’ar ŋgoma̰də neelé teḛ raga. Ndá yeḛ udu tarəw gée’g tɔ.
18 Tamar lé ula kubu gə́ boi yul gə́ ndaŋg mèr rəa’g, mbata yee ɓa to kubu gə́ ŋgama̰dje gə́ to ŋgalə mbaije d’ula rɔ dee’g loo gə́ deḛ taa ŋgaw el ɓəi lé. Kura lə Amno̰ lé tɔbee ilá raga ndá udu tarəwkəi gée’g .
19 Tamar saa bu ɔm dəa’g ləm, yeḛ til kubu ləa gə́ boi yul gə́ ndaŋg mèr gə́ rəa’g lé hao̰-hao̰ ləm tɔ, ndá yeḛ odo jia ɔm dəa’g tur kii pénéné-pénéné aw ne. 20 Absalɔm, ŋgokea̰ gə́ diŋgam lé dəjee pana: See Amno̰, ŋgokɔḭ gə́ diŋgam lé to səi wa. Ɓasinè, kɔnanəm, əw rɔi no̰, yeḛ to ŋgokɔḭ gə́ diŋgam ya, ar né neelé ar məəi oḭ ne yaa̰ el.
Ndá Tamar si gə kəmndoo mee kəi’g lə Absalɔm, ŋgokea̰ gə́ diŋgam lé. 21 Loo gə́ mbai Dabid oo ta néje neelé lai ndá mée ea̰ yaa̰. 22 Absalɔm pata gə́ maji əsé ta gə́ majel gə Amno̰ el, nɛ yeḛ wá gə mée mbata nérɔkul gə́ yeḛ ra gə kɔnanee Tamar lé.
Absalɔm ar dee tɔl Amno̰ ɓa aḭ ɓəi
23 Ləb joo goo’g ndá loo gə́ njékḭja bḭ badje d’aw ra kula lə Absalɔm mee ɓee gə́ Baal-Hasor mbɔr Eprayim’g dəb ndá Absalɔm ɓar ŋgalə mbaije lai loo-nésɔ’g. 24 Absalɔm aw rɔ mbai’g ulá pana: Aa oo, njékḭja bḭ badje d’isi ra kula lə kura ləi, maji kar mbai gə kuraje ləa ree kəi lə kura ləi.
25 Mbai lé ula Absalɔm pana: Wah, ŋgonəm, jeḛ j’a kaw lai el nà j’a kwɔi dɔi’g yaa̰.
Absalɔm ɔsee ɓɔḭ-ɓɔḭ nɛ mbai lé ndigi kaw el ndá yeḛ tɔr ndia dəa’g ɓa. 26 Absalɔm pana: Lé bèe kara m’ra ndòo rɔi’g mba kari ya̰ loo ar ŋgokɔm, Amno̰ ree sə sí ya.
Mbai lé tel ilá keneŋ pana: See gelee ban ɓa yeḛ a kaw kəi ləi wa.
27 Gə goo kɔs gə́ Absalɔm ɔsee ɓɔḭ-ɓɔḭ lé ndá mbai ya̰ loo ar Amno̰ gə ŋgakea̰je lai d’aw səa ya.
28 Absalɔm un ndia ar kuraje ləa pana: Ooje maji, loo gə́ kido tɔl Amno̰ ar rəa lelee aree aw al rəa mbata kido ɓa m’a kula si pana: Tɔlje Amno̰! Ndá tɔleeje ya ɓó ɓəlje el, see to ma ɓa gə́ njekun ndum kar sí el wa. Aarje njaŋg ɓó gə waje diŋgam meḛ sí’g to!
29 Kuraje lə Absalɔm ra gə Amno̰ to gə́ Absalɔm un ne ndia ar dee lé ya tɔ. Léegəneeya ŋgalə mbaije lai d’ḭ ndá nana kara uba kunda-mulayḛ̀je ləa-ləa ɓa aḭ aw.
30 Loo gə́ deḛ nai rəw’g ɓəi lé ndá taree oso mbi Dabid’g to gə́ Absalɔm tɔl ŋgalə mbaije lai ar dəw kára kara nai el. 31 Mbai lé uba naŋg ḭta til kubuje ləa hao̰-hao̰ ndá tel to dɔ naŋg’d ba, ar kuraje ləa lai gə́ d’isi keneŋ kara til kubuje lə dee hao̰-hao̰ tɔ. 32 Jonadab, ŋgolə Simea gə́ to ŋgoko̰ Dabid lé un ta pa pana: Maji kar mbai ləm ə̰ji to gə́ Absalɔm lé tɔl basaje lai gə́ to ŋgalə mbai lé bèe el mbata Amno̰ ya gə karee ba ɓa wəi, tɔgərɔ yee ɓa to né gə́ Absalɔm wɔji mée’g njaŋg un kudee mee ndəa gə́ Amno̰ ra ne nérɔkul gə kɔnanee Tamar lé ya. 33 Maji kar mee mbai ea̰ yaa̰ aree ə̰ji to gə́ ŋgalə mbai d’wəi lai lé bèe el mbata Amno̰ ya gə karee ba ɓa wəi. 34 Absalɔm lé aḭ.
Yen ŋga basa gə́ njeŋgəmloo un kəmee gə́ tar aa ne loo. Ndá aa oo, koso-dəwje bula yaa̰ d’aw ree gə rəw gə́ gée’g par gə́ kàr mbal’g. 35 Jonadab ula mbai pana: Aa oo, ŋgalə mbai lé d’aw ree ya! Néje nee teḛ to gə́ kura ləi pa lé ya.
36 Loo gə́ yeḛ pata ila naŋg ndá aa oo, ŋgalə mbai lé ree. Deḛ d’ɔr ndu dee gə́ tar wəl no̰ ne, mbai gə kuraje ləa lai kara no̰ d’ar mán-no̰ wa dee mbəgə-mbəgə tɔ.
37 Absalɔm aḭ ndá aḭ aw ɓee lə Talmai, ŋgolə Amiud, mbai gə́ Gesur. Dabid no̰ ŋgonee gə ndɔje kára-kára lai ya. 38 Absalɔm lé si Gesur loo gə́ yeḛ aḭ aw keneŋ lé ləbee munda. 39 Mbai Dabid lé əw rəa korə Absalɔm mbata mée tel to lɔm dɔ kwəi’g lə Amno̰ lé ŋga.
